Przygotowanie projektów do UE. / 15.03.2014
Cel projektu – to co chcemy osiągnąć, od tego jak zdefiniujemy projektu. Zgodnie z metodologią smart – koncepcja celów w dziedzinie planowania będąca zbiorem pięciu postulatów dotyczących cech, którymi powinien charakteryzować się sformułowany cel. Cel prosty – jego zrozumienie nie stanowi kłopotu, sformułowanie powinno być jednoznaczne. Cel mierzalny – można liczbowo wyrazić stopień realizacji celu. Cel osiągalny – inaczej realistyczny, cel zbyt ambitny podkopuje wiarę w jego osiągnięcie. Cel istotny – cel powinien być ważnym krokiem naprzód jednocześnie musi stanowić określoną wartość. Cel określony w czasie – cel powinien być dokładnie określony. Zgodnie z kryterium smart – cel – zwiększyć sprzedaż – do końca 2006 roku zwiększyć sprzedaż nakrętek o 12 % w stosunku do roku 2004. Formułowanie celów powinno być oparte na kilku zasadniczych pytaniach = co chcemy osiągnąć ( Kto jest związany z celem? Co chcę osiągnąć? Określ przedmiot czasu – w którym cel ma być osiągalny. Określ wymagania związane z realizacją celu). Jeżeli mamy pozytywny stosunek do celu to cel jest realizowany i powinien być zapisany – motywuje to zapisanie jego dalszą realizację. Koncepcja ta pomaga w prawidłowym wyznaczaniu celów co z kolei zwiększa szansę na osiągnięcie tych celów. Wymaga to dogłębnego zrealizowania tego co chcemy osiągnąć. Matryca logiczna – zmusza osoby odpowiedzialne za projekt do określenia mierników osiągalnych efektów / sposobu ich pomiaru. W ramach niektórych programów będących podstawą wsparcia przygotowania matrycy logicznej projektu. Przygotowanie matrycy logicznej projektu jest obowiązkowe. Wyniki przeprowadzonych analiz są bazą do przygotowania matrycy logicznej projektu. Matryca logiczna projektu to syntetyczny sposób na przedstawienie planowanej drogi realizacji projektu. Pokazuje ona logiczne powiazania pomiędzy poszczególnymi poziomami projektu. Pozwala ona na : poukładanie koncepcji projektu / sprawdzenie spójności pomiędzy poszczególnymi poziomami projektu / przyporządkowanie poszczególnych mierników efektów / łatwe przejście do harmonogramu i budżetu projektu / bieżące monitorowanie wdrażania projektu. Budowa matrycy projektu jest to proces ciągły. Przygotowanie matrycy logicznej → musimy osiągnąć cel projektu → to musimy wypracować rezultaty → muszą być określone działania jakie muszą zostać podjęte → musimy posiadać określone środki. Mamy w niej wskaźniki jakości – mierzą projekt w zakresie grup docelowych – mogą mierzyć projekt w odniesieniu do miejsc i terminów. Źródła weryfikacji – pozwalają na określenie skąd można pozyskać informacje które pozwolą zmierzyć projekt – trzeba określić format i sposób zbierania informacji – trzeba określić osoby odpowiedzialne za zespół projektowy – trzeba określić regularność pomiaru. Mogą to być : wskaźniki produktu – dobra i usługi wytworzone w ramach projektu / wskaźniki rezultatu – efekty prowadzonych działań / informacje o zmianach jakie nastąpiły z chwilą wdrożenia projektu. Miękkie rezultaty – trudne do bezpośredniej realizacji, to zmiany jakie następują w wyniku realizacji działań projektu u osób lub instytucji na które wpływa projekt.
Harmonogram – przygotowanie matrycy logicznej projektu pozwala na rozpoczęcie dalszych prac. To podział na zadania i czynności , które pozwalają na zidentyfikowanie ich logicznej kolejności. Ma zazwyczaj formę wykresu / tabeli. Obejmuje czas poszczególnych czynności. Harmonogram to plan przedstawiający : a. kolejność , b. momenty wdrażania i kończenia , c. czas trwania. Cele harmonogramu : * stanowi formę kontraktu, * jest to narzędzie do postrzegania wysiłku poszczególnych uczestników przedsięwzięcia. Dobry harmonogram pozwala na : a. odpowiednie oszacowanie czasu realizacji projektu, b. pozwala na zaangażowanie czasowe poszczególnych członków zespołu projektowego, c. pozwala na budżetowanie projektu. Wykres Gantta – oś pozioma prezentuje upływ czasu, oś pionowa – to poszczególne zadania. Można go narysować z dowolną szczegółowością – wszystko zależy od specyfiki. Na wykresie dodaje się tzw. „kamienie milowe” które są priorytetem ważnych wydarzeń np. terminy zakończenia prac. Są ważne dla zarządzania ryzykiem. Pierwotny układ był niedoskonały. Pokazywał jedynie daty rozpoczęcia i zakończenia zadań, traktował zadania tak jakby były niezależnymi przedsięwzięciami. Pozwala określić : początek i koniec trwania poszczególnych zadań projektu → zależności czasowe pomiędzy poszczególnymi składnikami projektu → priorytety poszczególnych zadań → bieżącą procentową wykonalność projektu. Należy określić zadania i podzadania a także określić początek i koniec całego przedsięwzięcia , należy przydzielić zadania poszczególnym członkom zespołu. Harmonogram należy dzielić na : rekrutację uczestników, przygotowanie szkoleń , realizacja szkoleń, rozliczenie szkoleń.
Zasoby – określamy zasoby – środki finansowe / w jakich ilościach tych środków będziemy potrzebować na zrealizowanie danego celu.
Przygotowanie projektów do UE – 30.03
7.06.2014 – Egzamin dla wszystkich (ZE MNĄ SIĘ UMÓWI NA KOLEJNYM WYKLADZIE NA EGZ USTNY ZE WZGLĘDU NA IDS).
Szacowanie kosztów – cel – identyfikacja kosztów całkowitych oraz rozkładu kosztów projektu. Cel to podstawa przygotowania budżetu projektu. Budżet umożliwia analizę rozkładu niezbędnych środków finansowych zarówno w perspektywie zakresu projektu jak i perspektywie czasu. Określa on finanse potrzebne do realizacji danego celu.
Budżet to zestawienie pewnych kosztów a także zestawienie skąd koszty te będą pochodzić. Budżet projektu jest jednym z krytycznych elementów powodzenia realizacji projektu – dobre oszacowanie kosztów związanych z realizacją przedsięwzięcia to połowa sukcesu. W przypadku projektów korzystających ze wsparcia pomocowego budżet powinien być oszacowany szczegółowo. Koszty kwalifikowalne → są aktualne, rzeczywiste → są poniesione przez beneficjenta → są poniesione w trakcie trwania projektu → są zaksięgowane w księgach rachunkowych → są one niezbędne dla realizacji celów projektu → są ekonomicznie uzasadnione → koszty są przyporządkowane bezpośrednio do projektu. Koszty niekwalifikowalne to koszty, które ponosi projektodawca w zw. z realizacją projektu. Do przykładowych tych kosztów zaliczamy: podatki, koszty operacji finansowych, mandaty, opłaty, odsetki karne = nie podlegają zwrotowi. Źródła informacji o wysokości kosztów – dobrze oszacowany budżet pomaga spokojnie realizować projekt i umożliwia dostosowanie się do ewentualnej zmiany w trakcie realizacji.
Zasady szacowania kosztów:
1. Lista wszystkich planowanych kosztów (na podstawie przygotowanego harmonogramu określ wszystkie pozycje kosztowe zw. z realizacją poszczególnych zadań.
2. Określ rodzaj jednostki poszczególnych kosztów (dobrze określona jednostka pozwala na większą elastyczność w realizowaniu projektu).
3. Ustal ilość jednostek danego kosztu (należy określić czas trwania projektu (koszty są uzależnione od zadań i działań, koszty personelu, energii / ilość beneficjentów projektu (wielkość kosztów zależy od ilości osób).
4. Należy ustalić koszt poszczególnych (szacujemy te koszty z wyprzedzeniem – trzeba zapewnić margines bezpieczeństwa.
5. Etap sumowania kosztów.
6. Ustal, które koszty są kwalifikowane a które za niekwalifikowane.
7. Określ poziom dofinansowania (w zależności od programu może to być od 35 % do 100 % kosztów kwalifikowanych, oznacza to, że pewne koszty kwalifikowane muszą zostać pokryte w ramach środków finansowych).
8. Ustal źródło finansowania pozostałych kosztów (to najlepszy moment wewnętrznych i zewnętrznych źródeł dofinansowania (przychody, kredyt).
Zbyt często zasoby pieniężne przeznaczone na realizację projektu są niedoszacowane.
Zasady szacowania kosztów cd. to:
Brak wystarczającego wykorzystania źródeł informacji
Zbyt optymistyczne planowanie
Brak planowania systemu rozliczeń instytucji projektodawcy
Nieznajomość specyfiki.
Koszty kwalifikowalne objęte dofinansowaniem (koszty kwalifikowalne objęte finansowaniem z innych źródeł). Koszty kwalifikowalne + koszty niekwalifikowalne dają całkowity obraz budżetu.
POLITYKI HORYZONTALNE – polityki horyzontalne to priorytetowe kierunki rozwoju społ. i gosp. UE.
Wyróżniamy 3 etapy polityki horyzontalnej:
Zrównoważony rozwój – przy korzystaniu z zasobów naturalnych nie
Należy kierować się zaspokojeniem własnych potrzeb, ale także brać pod uwagę stan otaczającego środowiska naturalnego. W Polsce pojęcie to definiuje się, jako równowaga pomiędzy: sferą ekonomiczną (rozwój gosp. i podział korzyści), sferą społeczną. Koncepcja ta wiąże się z każdą ze sfer życia człowieka, jej celem jest wypracowanie modelu życia. Zrównoważony rozwój to → budowanie konkurencyjnej gospodarki → ochrona środowiska → tworzenie technologii przyjaznych środowisku → poprawienie warunków rozwoju przedsiębiorczości. Ma ta koncepcja na celu podniesienie, jakości życia, opiera się na zasadach demokracji i rządów prawa, wspiera wysoki poziom zatrudnienia. Rozwój społeczno-gospodarczy – występuje w nim integrowanie zadań mających na celu wzrost gosp. z zachowaniem równowagi naturalnej. Zrównoważony rozwój wynika z prawodawstwa, został zapisany w TWE (Traktacie Wspólnot Europejskich). Strategiczne cele to osiągnięcie zrównoważonego rozwoju. Przekazując środki finansowe w ramach funduszy, UE wymaga, aby one były przeznaczone zgodnie z zasadami zrównoważonego rozwoju. Należy opisać czy projekt w fazie realizacji jak po jej zakończeniu pozytywnie czy neutralnie wpłynie na środowisko.
Równość szans - przedmiotem jest równe traktowanie kobiet i
Mężczyzn w zakresie dostępu do towarów i usług a także w zakresie dostępu do zatrudnienia, kształcenia i awansu zawodowego. Równość szans to równe traktowanie ze względu na pochodzenie rasowe, etniczne, wiek. Na każdym etapie tego projektu wnioskodawca powinien zapewnić równe traktowanie mężczyzn i kobiet. W projekcie nie można stosować żadnych dodatkowych kryteriów dyskryminacyjnych. Stan docelowy oznacza tym samym możliwość wyboru przez każdego człowieka drogi życiowej bez żadnych ograniczeń ze względu na postrzeganiu płci.
Społeczeństwo informacyjne - realizacja polityki polega na
Upowszechnieniu nowoczesnych technologii informacyjnych w życiu codziennym obywateli. To podnoszenie poziomu wyksztalcenia w społ. Chodzi tu o tworzenie społeczeństwa opartego na wiedzy i doświadczeniu. To np. przeprowadzenie szkoleń z użyciem nowoczesnych technologii czy specjalistycznych programów. To również wysokie nakłady na badania i rozwój oraz współpraca jednostek badawczo-rozwojowym z sektorem przedsiębiorstw.
Rozwój lokalny to podejmowane działania mające przyczynić się między innymi do wdrażania programów unijnych. Partnerstwo może być niewymagane, ale czasami jest to kryterium dostępu
Przygotowanie projektów do UE – 12.04
Partnerstwo ponadnarodowe.
Jest niezwykle ważną formą współpracy przy realizacji projektów współfinansowanych ze środków UE. W projekt mamy zaangażowanych partnerów. W wielu programach dobranie odpowiedniego partnera i nawiązanie współpracy jest jednym z podstawowych wymogów. Partnerzy działają wspólnie w celu rozwiązania danego problemu. Istotnym aspektem jest by zarówno koordynator projektu jak i inne osoby zaangażowane w proces planowania dobrze znały problem, jaki ma być przedmiotem współpracy. Partnerstwo w ramach projektu skupia różne typy organizacji. Każdy typ organizacji posiada własną kulturę i metody działania. Partnerzy odgrywają różne role w projekcie – ich zaangażowanie np. jeden partner pracuje nad realizacją strony projektu a drugi nad promocją danego projektu. Konsorcjum (3 partnerów) – głównym kryterium jest doświadczenie partnerów. Na etapie tworzenia trzeba wiedzieć, kto, będzie składał wniosek – beneficjentem dofinansowania projektu jest tylko jeden z partnerów – lider partnerstwa (na barkach lidera partnerstwa spoczywa zarządzanie budżetem całego przedsięwzięcia, to także przygotowanie dokumentacji – wniosek musi być opisany). Każdy z partnerów musi odgrywać jasną i odpowiednio dobraną rolę mając na uwadze cele projektu.
1. Identyfikacja profili idealnych partnerów.
2. Szukamy potencjalnych partnerów.
3. Wysłanie planu projektu.
4. Selekcja zmotywowanych partnerów.
5. Formalizowanie konsorcjum.
Plan profilu partnera → kompetencje techniczne i lingwistyczne → zdolności finansowe i operacyjne → motywacja, czyli zaangażowanie organizacji i zasobów ludzkich → kontakty, czyli upoważnieni sygnatariusze.
Proces oceny wniosków.
Ocena formalna polega na porównaniu złożonego wniosku z kryteriami formalnymi.
A. Czy wniosek został sporządzony na obowiązującym dofinansowaniu?
B. Czy wniosek jest kompletny?
C. Czy wypełniono wszystkie wymagane pola we wniosku?
W przypadku wystąpienia uchybień instytucja dokonująca oceny może wezwać wnioskodawcę do uzupełnienia braków – wezwanie ma formę pisemną i zawiera wszystkie błędy wymagające poprawy. Wnioskodawca ma na poprawienie błędów kilka dni. Jeżeli wniosek po poprawkach jest akceptowany przez instytucję i nie ma ona uwag to wniosek wchodzi w fazę oceny formalnej. Natomiast, gdy wniosek nadal zawiera błędy zostaje automatycznie odrzucony. W takim przypadku istnieje możliwość odwołania się od decyzji instytucji – jednak nie zawsze odwołanie ma pozytywne zakończenie. Aby wniosek mógł uzyskać dofinansowanie musi spełniać wszystkie kryteria. Pozytywne przejście oceny formalnej skutkuje zawsze przekazaniem wniosku do kolejnego etapu – oceny merytorycznej – kryteria kluczowe są istotne –, gdy wniosek ich nie zawiera to wniosek zostaje odrzucony. Kryterium uzupełniające – wnioskodawca musi poprawić błędy –, jeżeli ich nie popełni = wniosek jest odrzucany. Kryteria oceny merytorycznej dzielą się na kryterium dostępu i kryteria punktowe. Niespełnienie kryterium dostępu powoduje odrzucenie wniosku. Kryterium punktowe – przyznawane są punkty. O przyznaniu dofinansowania przesądza w rzeczywistości kryterium formalne. Ocena merytoryczna jest zazwyczaj punktowana. Kryterium jest np. trwałość osiąganych wskaźników w czasie. Posiadanie doświadczenia w realizacji podobnych projektów zwiększa szansę, że ten projekt zostanie sprawnie zrealizowany.
Pozytywny wynik oceny merytorycznej jest ogłaszany, kiedy wniosek uzyska określony % zdobycia liczby punktów. Pozytywne przejście oceny formalnej czy merytorycznej nie oznacza, że nasz projekt uzyska dofinansowanie. Negatywny wynik nie skreśla naszych szans gdyż mamy środki odwoławcze, czyli jest to protest (oznacza pisemne wystąpienie wnioskodawcy, w którym kwestionuje on ocenę zgłoszonego wniosku) i odwołanie (dotyczy przedmiotu protestu).
Ewaluacja projektu
Ewaluacja projektu służy ocenie skuteczności podejmowanych działań. To trafność (badanie czy przedsięwzięcie realizowane jest zgodnie z potrzebami) / skuteczność (porównuje się fatyczne produkty, rezultaty) / efektywność (to weryfikacja czy osiągnięcia są adekwatne do poniesionych nakładów), trwałość (dostarcza informacji na temat szans trwania efektów przedsięwzięcia w perspektywie średnio i długookresowej, już po zakończeniu finansowania.
Ze względu na moment przeprowadzenia ewaluacji wyróżnia się: a. ewaluację ex ante - ma miejsce przed rozpoczęciem projektu / b. ewaluację mid-term – dokonywana jest podczas realizacji projektu.
Ze względu na podmiot wyróżniamy: 1. ewaluację wewnętrzną jest przeprowadzona przez samego beneficjenta – ocena może nie być obiektywna i zewnętrzną.
Kontrola projektu.
Ma na celu weryfikację prawidłowości realizacji współfinansowanego przedsięwzięcia. Musi być przeprowadzona tylko raz tj. w trakcie realizacji projektu lub bezpośrednio po jego zakończeniu. Może być przeprowadzona w miejscu realizowania projektu (to kontrola planowa i kontrola doraźna, – gdy instytucja dająca dofinansowanie dowiaduje się o nieprawidłowościach w projekcie) albo na dokumentach (dotyczą prawidłowości udzielenia zamówień publicznych pod kątem zgodności z przepisami ustawy). Badane jest czy wydatki rzeczywiście poniesione nadają się do dofinansowania. Weryfikacji podlegają: wielkość przepływów finansowych, rodzaj i złożoność.
Etapy kontroli:
- przekazanie beneficjentowi informacji o planowanej kontroli
- przeprowadzenie czynności kontrolnych
- sporządzana jest informacja pokontrolna wraz z ewentualnymi zaleceniami (beneficjent jest zobowiązany w terminie wyznaczonym w zaleceniach pokontrolnych do pisemnego poinformowania instytucji o realizacji zaleceń). Instytucje uprawnione do przeprowadzenia kontroli projektu to: a. Komisja Europejska, b. Najwyższa Izba Kontroli, c. Regionalna Izba Obrachunkowa, d. Urząd Kontroli Skarbowej, e. Europejski Trybunał Obrachunkowy.
Przygotowanie projektów do UE – 11.05
21.05 – Godzina 17 – zerówka!
PYTANIA: 1. WYJAŚNIJ POJĘCIA (NP. KRYTERIUM SMART, EWALUACJA, POLITYKI HOYZONTALNE). 2. ZARZĄDZANIE RYZYKIEM – HARMONOGRAM PROJEKTU ZGODNIE Z METODOLOGIĄ GANTTA 3. DRZEWO PROBLEMÓW DOT. PROBLEMÓW SPOŁ |
|---|
1. Przeprowadź analizę problemu (drzewo problemów) dla projektu, który dot. trudnej sytuacji na rynku pracy osób kończących studia na kierunkach humanistycznych.
Trudna sytuacja na rynku pracy os. młodych → Przyczyny → brak doświadczenia zawodowego(mała liczba staży) → zbyt duża ilość absolwentów → małe zapotrzebowanie na studentów kończących studia humanistyczne → zbyt wysokie oczekiwania studentów, co do danej pracy → Skutki → duża liczba bezrobotnych → emigracja za pracą → niska samoocena → praca na stanowiskach poniżej kwalifikacji → spadek, jakości życia.
2. Stwórz harmonogram projektu na podstawie harmonogramu Gantta w związku z organizowaniem obozu letniego.
(wykres Gantta to oś pionowa – zadania / os pozioma – czas).
Zasady polityki spójności:
Podatek VAT – koszt kwalifikowalny
Poziom dofinansowania unijnego
Umowa partnerska – 60 % a funduszy strukturalnych zostanie przeznaczone na realizację danych celów.
Będzie realizowanych 6 programów w tym jeden dla Polski Wschodniej.
Rząd proponuje by 55 % środków z EFRR było przeznaczone na dane regiony a 75 % z EFS na inne regiony nieobjęte dofinansowaniem z EFRR. Jest idea by te działania funduszy były wspólne i kompleksowo realizowane. Występuje większa rola instrumentów zwrotnych – tj. pożyczki – 10 %. Rośnie rola regionów we wdrażaniu polityki spójności – dalsza decentralizacja zarządzania. Regiony muszą określić tzw. inteligentne specjalizacje. Wprowadzona została zasada n + 2 – wymagane szybsze wydatkowanie środków. Brak możliwości dofinansowania projektów zakończonych przed złożeniem wniosku. Maksymalny poziom dofinansowania – 85 % dla regionów słabiej rozwiniętych. Cross-financing – max 5 % alokacji osi priorytetowej wobec 10 % obecnie.
EFS – wsparcie krajowe – szkolnictwo wyższe.
wspieranie, jakości i skuteczności szkolnictwa wyższego
wdrożenie reform systemu wybranych obszarów polityk publicznych
realizacja programów w zakresie mobilności
realizacja działań nietypowych.
Wprowadzono Rejestr Usług Rozwojowych (RUR) – rejestr ma poprawić, jakość szkoleń przeprowadzonych z funduszy publicznych.
Rozwój kwalifikacji z zastosowaniem „bonów edukacyjnych” – planowane są działania obejmujące wprowadzenie bonów szkoleniowych dla osób, które chcą podnieść swoje kwalifikacje zawodowe. Wykorzystanie instrumentów zwrotnych – udzielanie tego typu wsparcia umożliwi przeciwdziałanie barierom.
Środki UE:
- tradycyjne zasoby własne
- zasoby własne pochodzące z podatku VAT
- pozostałe źródła dochodów – podatki, odsetki bankowe.
Europa 2020:
Nowy długookresowy program rozwoju społ.-gospodarczego UE
Zmieniono system koordynacji polityk
Inteligentny rozwój tj. bardziej efektywne inwestycje
Zrównoważony rozwój tj. gospodarka niskoemisyjna
Przeciwdziałanie ubóstwu i zmiany dysponowania energią.
Cele europejskie są przekładane na cele krajowe, które muszą być uwzględnione przez państwa członkowskie. Ustalono jak powinna wyglądać Europa – do 2020 roku osoby powinny mieć pracę 75 %, 3 % środków powinno być przeznaczone na badania, 20 % energii powinno pochodzić ze źródeł odnawialnych. UE uważa, że zbyt duża ilość młodych za wcześnie kończy swoją edukację zw. z wykształceniem wyższym. Walka z ubóstwem i wykluczeniem społecznym.
Polska – zalecenia UE:
Stabilność systemu finansów publicznych – Polska ma duży deficyt budżetowy, – aby go obniżyć należy zapewnić stabilność systemu finansów publicznych – należy zmniejszyć „szarą strefę” – chodzi o ramy budżetowe między poziomami administracji rządowej.
Poziom zatrudnienia kobiet i osób starszych – w Polsce pracuje za mało młodych kobiet i os. starszych – Polska powinna zachęcić sektor prywatny do inwestycji w badania i rozwój poprzez bodźce podatkowe.
Infrastruktura – energie, koleje i łącza szerokopasmowe
Otoczenie biznesu – należy skrócić czas oczekiwania na decyzję budowlaną.
Inicjatywy przewodnie ( flagowe):
Unia innowacji – poprawa warunków innowacyjnych.\
Inteligentna młodzież (mobilna młodzież)
Europejska agenda cyfrowa
Polityka przemysłowa
Europejski program walki z ubóstwem.