Korzeniowe i bulwiaste
uprawiane na nawozach orgazaniczych zawieraja ale ilości uchej May, plan uzytkowy glowny znajduje się pod ziemia.
KORZENIOWE RPZEMYSŁOWE
Okopowa przemysłowa
ZIEMNIAK – solanum tuberosum
rodzina : psiankowate
Ziemniak jest jedną z najważniejszych roślin uprawnych w Polsce. Ziemniaki uprawia się na pow ok. 800tys hektarów (10% calej pow. Uprawnej w pl). Statystyczny Polak zjada 130kg/rok
HISTORIA
Pochodzą z Ameryki Południowej (Chile). W Europie od 1570r (Hiszpania, król Filip II). Popularnośc zdobył jako roślina ozdobna. Sprowadzony do Polski przez Jana III Sobieskiego.
ODMIANY ZIEMNIAKA
ZASTOSOWANIA ZIEMNIAKA
poczatkowo znane były jako danie na magnackich stołach, potem zostały spopularyzowane papki na owrzodzenie, okłady na gardlo, maseczki.
Smak (oficjalnie smakowitość):
komisja fachowców określa smakowitość i ocenia ją w skali 1-9. Nota maxymalna to 9 Dobre odmiany jadalne uzyskują noty ok. 7pkt. Na pokarm dla zwierząt mają niskie noty.
DEFORMACJE BULW ZIEMNIAKA
Dzieciuchowatość – tworzenie wtórnych bulw
Paciorkowatość
Przerastanie kiełujących bulw
Zniekształcone bulwy
ZIEMNIAK:
Część pępkowa – miejsce łączenia ze stolonem
Część wierzchołkowa
Stolon – pęd podziemny, łączący ziemniaki pod ziemią
Oczka – wgłębienia w ziemniakach. Składa się z brewki, z niego wyrastają pędy
Brewka – wgłębienie nad oczkiem, powstaje po odpadnięciu listka
Kiełki :
Etiolowane – bezwartościowe
Świetlne
Część nasadowa > zawiązki korzeni > łodyga> zawiązki liści> ziemniak>oczko>kiełek>roślina
SKŁAD ZIEMNIAKA
80% woda
11-22% skrobia
2% białka (wysokiej jakości)
0,7% błonnika
0,5% cukrów
Wit C
witaminy grupy B
Makro i mikroelementy ( w tym NNKT)
Ziemniaki działają zasadotwórczo na organizm oraz antystresowo (magnez i potas)
Porcja obiadowa (30dag) zaspokaja 40% dziennego zapotrzebowania na witaminę C
FAZY ROZWOJU ZIEMNIAKA:
1. Faza spoczynku
rozpoczyna się z chwilą odłączenia się bulwy od stolonu, a kończy z chwilą kiełkowania. Początek to dojrzewanie bulw, gojenie się ran (powstałych w wyniku np. uszkodzen mechanicznych przy wykopie)
Okres spoczynku :
Rzeczywisty : w zależności od odmiany 2-5 miesięcy. Naj podczas zbioru i osłabia się w przechowaniu.
Wymuszony : zależy od warunków przechowywania: wilgotność, światło, temperatura, skład powietrza.
2. FAZA KIEŁKOWANIA
za początek uważa się sadzenie. Z biologicznego punktu widzenia zaczyna się przed sadzeniem.
Pobudzanie: 2-3 tyg przed saczeniem podnosimy temp z 4-6 do 11-13, bez dodatkowego oświetlenia i kiełek do 5mm.
Podkiełkiwanie: 3-5 tyg przed saczeniem temp do 10-15C. wilgotność względna powietrza 70-80%. 10-12h światło sztuczne lub naturalne.
Korzyści:
Skrócenie czasu od sadzenia do kiełkowania
Przyspieszenie odporności na choroby
Polepszenie jakości bulw
3. FAZA WZROSTU SYSTEU KORZENIOWEGO
Z nasady kiełka (na której znajdują się wzgórki korzeniowe) wyrastają korzenie przybyszowe.
System korzeniowy wiązkowy rozwija się z podstawy kiełka. Korzenie do głębokości ok. 30cm rosną prawie poziomo, nastepnie zmieniają kierunek na pionowy. Główna masa krozeni znajduje się w wartwie gleby do 60cm, korzenie 1-2m.
4. FAZA WCHODÓW I ROZWOJÓW CZĘSCI NADZIEMNEJ
Zachodzi po wykształceniu korzeni. Zaopatrują one kiełkującą bulwę w wodę i składniki pokarmowe.
Faza powoduje rozwój łodyg, liści z szyjki i części wierzchołkowej kiełków.
5. FAZA ZAWIĄZYWANIA BULW
trwa ok. 2-3 tyg. Rozpoczyna się w czasie zawiązywania pąków kwiatowych, ok. 6-11 dni przed kwitnieniem. Na końcach stolonów powstają zgrubienia których długość powinna być możliwie wyrównana, powstają zgrubienia z których tworzą się bulwy.
Bulwa – mięsisty ped, o jego łodygowym pochodzeniu świadczy spiralne rozmieszczenie oczek, tj rozmieszczenie liści na łodydze, oraz budowa oczka. Wyróżnia się część pępkową i część wierzchołkową.
6. FAZA KWITNIENIA
Część nadziemna w tej fazie jet całkowicie zawinięta w okresie tym rosliny mają b. duże zapotrzebowanie na wodę i składniki pokarmowe.
7. FAZA NAGROMADZENIA PLONU I DOJRZEWANIA
po przekwitnięciu roslin zaczyna się stopniowe obumieranie naci i zwiększanie masy bulw poprzez przemieszczenie nagromadzonych asymilatów z części nadziemnych
GNIAZDA ZIEMNIAKÓW
Skupione
Uprawne
Dzikie
Poprawia perystaltykę jelit.
| SKŁADNIK | BULWA | CZ NADZIEMNA |
|---|---|---|
| Woda | 73-81% | 66-75% |
| Białko | 0,8-3,3% | 2,8-3,6% |
| Tłuszcz | 0,1-0,3% | 0,5-1,8% |
| Celuloza, hemiceluloza | 0,8-1,5% | 4,6-7,7% |
| Węglowadany | 11-20%w tym 70-90% fruktozy | 12,0-18,7% |
| Popiół | 0,8-1,4% | 2,4-4,4% |
BULWY TOPINAMBURA:
Karma dla wszytkich zwierząt gospodarskich i zwierzyny łownej
Surowiec dla produkcji alkoholów, syropów, słodzików fruktozowych, galanterii cukierniczej
Wartości ekologiczne:
Rekultywacja zwałowisk kopalń, śmietnisk
Łodygi i liście:
Surowiec na kiszonki
Zielona karma dla przeżuwaczy
Liściarki dla zwierzyny łownej
Liście do produkcji koncentratów paszowych dla zwierząt jednożoładkowych
Łodygi : brykiety opałowe, podłoże dla grzybów, opakowania ekologiczne