Fosfor w organizmie … pierwiastki życia …

Posted on 1 Kwiecień 2015 by nikablue1

Fosfor to makroelement bez którego nie mogłaby prawidłowo funkcjonować żadna komórka w ludzkim organizmie. Odpowiada m.in. za przepływ energii, buduje kości oraz łańcuchy kwasów nukleinowych.

Fosfor jest podobnie jak wapń  i żelazo niezbędnym pierwiastkiem potrzebnym do prawidłowego funkcjonowania organizmu. Około 80-90 proc. fosforu występuje w organizmie w kościach i szkliwie zębów, zazwyczaj w połączeniu z wapniem. Fosfor w postaci kwasu fosforowego występuje jako składnik kwasu DNA i RNA i bez niego komórki nie są w stanie prawidłowo wzrastać, dzielić się i funkcjonować. Wiele enzymów oraz kompleks witamin z grupy B wymaga fosforu do prawidłowego funkcjonowania. Fosfor jest podstawą metabolizmu węglowodorów, tłuszczu i białek. Pierwiastek ten umożliwia rozprowadzanie substancji odżywczych w organizmie.

Zapotrzebowanie

• Niemowlętaod urodzenia do 6 miesiąca życia 100 mg dziennieod 6 miesiąca życia do roku 275 mg dziennie

• Dzieciod roku do 3 lat 460 mg dziennieod 4 lat do 8 lat 500 mg dziennieod 9 lat do 13 lat 1250 mg dziennie

• Dorośli14 lat do 18 lat 1250 mg dziennie19 lat w wzwyż 700 mg dziennie

• Kobiety w ciąży1250 mg dziennieKobiety w ciąży powyżej 18 roku życia 700 mg dziennie

• Kobiety karmiące1000 mg dziennie

Źródło:

• Wszystkie produkty bogate w białko (ser żółty, jaja, mleko , pozostały nabiał, mięso, ryby )

• Produkty pełnoziarniste

• Ciemny ryżDeficytObjawy: Niedobory i symptomy z nimi związane spotykamy bardzo rzadko. Jest to związane z występowaniem fosforu prawie we wszystkich produktach spożywczych. Naukowcy przeprowadzili badania na zwierzętach, w których byli w stanie doprowadzić do pełnoobjawowej krzywicy, ciężkich niedoborów witaminy D objawiających się utratą wapnia – wszystko to wystąpiło w przebiegu ograniczenia podaży fosforu w diecie.Ważne informacje

Dietetycy ostrzegają tych, którzy piją duże ilości napojów gazowanych i tych którzy spożywają duże ilości mięsa. Może to spowodować nadmiar fosforu w surowicy krwi i zaburzać wchłanianie żelaza, jak również wpływać na stosunek wapnia do fosforanów, a to prowadzić może do osteoporozy.

/ źródło: zdrowie.gazeta.pl /

obraz: dieta.mp.pl

Gdzie szukać fosforu

Jego rola w organizmie jest trudna do przecenienia. Stanowi budulec kości i zębów, uczestniczy w przewodzeniu bodźców nerwowych, reguluje pracę serca oraz pomaga utrzymać równowagę kwasowo-zasadową. Dlatego w naszym jadłospisie nie powinno brakować produktów bogatych w fosfor. Gdzie znajdziemy go najwięcej?

Nasiona słonecznika

To jedno z najbogatszych naturalnych źródeł fosforu – 100 g nasion dostarcza około 780 mg tego cennego mikroelementu. Słonecznik to także skarbnica innych cennych substancji, zwłaszcza wielonienasyconych kwasów tłuszczowych z grupy omega-3 oraz omega-6. Jest również bogaty w błonnik (korzystnie wpływa na pracę przewodu pokarmowego) oraz fitoestrogeny zmniejszające dolegliwości związane z menopauzą, poprawiające koncentrację i usprawniające pracę mózgu.

Figi

Od wieków są cenione za słodki smak i aromat. Figi, zwłaszcza suszone, dostarczają również bardzo dużo fosforu i są jednym z najbogatszym owocowych źródeł wapnia – 100 g tych owoców dostarcza go tyle, co szklanka mleka. Taki skład sprawia, że świetnie wpływają na układ kostny. Dzięki dużej zawartości magnezu figi pomagają też uporać się z kamieniami nerkowymi. Zawierają sporo błonnika, który zwiększa objętość w żołądku, wywołuje uczucie sytości, wspomaga procesy przemiany materii, a także prawidłowe funkcjonowanie jelit.

Kawior

Rybia ikra od wieków uchodzi za bardzo ekskluzywną przystawkę, ale warto czasem się na nią skusić, ponieważ wykazuje imponujące właściwości odżywcze. W tym przysmaku kryje się m.in. solidna dawka fosforu. Oryginalny kawior (wytwarzany z jesiotra zachodniego i jego krewniaków: bieługi, siewrugi czy sterleta) jest bogatym źródłem łatwo przyswajalnych białek oraz nienasyconych kwasów tłuszczowych. Dostarcza również dużo witamin z grupy B, niezbędnych dla prawidłowego przebiegu podstawowych procesów zachodzących w organizmie.

Żółtko jaja

Niewątpliwie dostarcza sporo kalorii, ale jest także skarbnicą bardzo wartościowych substancji odżywczych, m.in. fosforu. Żółtko stanowi świetne źródło żelaza, cynku, wapnia i magnezu, a także witamin rozpuszczalnych w tłuszczach, m.in. D (znacząco zwiększa nasze zasoby energetyczne i efektywność funkcjonowania mięśni) oraz przedstawicieli grupy B, poprawiających wygląd skóry i wzmacniających kości. Skrywa się w nim dużo cennej luteiny oraz innego naturalnego barwnika – ksantofilu, który zapobiega osadzaniu się złogów w ścianach tętnic. Innym ważnym składnikiem jest lecytyna, która rozbija spożywane tłuszcze oraz cholesterol na małe cząstki, redukując odkładanie się tzw. blaszki miażdżycowej.

Olej z orzechów włoskich

Uchodzą za najzdrowsze ze wszystkich orzechów. Znajdziemy w nich bardzo dużo fosforu, ale także żelaza, wapnia, magnezu, cynku oraz witaminy E – niezwykle skutecznego przeciwutleniacza, neutralizującego szkodliwe działanie wolnych rodników, odpowiedzialnych za uszkadzanie tkanek, przyspieszanie procesów starzenia organizmu i rozwój chorób nowotworowych. Walory orzechów włoskich odnajdziemy również w tłoczonym z nich oleju, który chroni przed schorzeniami układu krążenia, obniża ciśnienie i poziom złego cholesterolu, a także korzystnie wpływa na pamięć i koncentrację.

Gruszki

Są znakomitym źródłem fosforu, ale kryją w sobie także bogactwo innych cennych składników, m.in. witaminy A, C, PP oraz licznych przedstawicieli grupy B. Dostarczają dużej dawki potasu – pierwiastka pomagającego utrzymać ciśnienie krwi na właściwym poziomie, a także mającego kluczowe znaczenie dla regulacji gospodarki wodnej organizmu. W gruszkach znajdziemy też wapń i żelazo. O unikalności tych gruszek decydują składniki, które rzadko pojawiają się w innych owocach. To zwłaszcza bor, czyli wciąż mało poznany pierwiastek śladowy, niezbędny do prawidłowego przyswajania przez nasz organizm fosforu, wapnia czy magnezu.

Ser żółty

Może być bardzo wartościowym produktem, oczywiście pod warunkiem, że jego skład ogranicza się tylko do mleka, bakterii kwasu mlekowego, ewentualnie przypraw czy soli. Twardy ser podpuszczkowy jest bowiem świetnym źródłem cennego fosforu, a także łatwo przyswajalnego wapnia, wzmacniającego kości i chroniącego przed osteoporozą. Nie powinna nas niepokoić nawet wysoka zawartość tłuszczu mlecznego, który organizm bardzo szybko trawi. W serze żółtym znajduje się sporo nienasyconych kwasów tłuszczowych, zwłaszcza kwasu linolowego, sprzyjającego odchudzaniu i działającego przeciwmiażdżycowo i przeciwnowotworowo.

Kasza gryczana

Prawdziwa skarbnica fosforu i nie tylko. Dzięki dużej zawartości błonnika kasza gryczana pobudza przemianę materii, a bogactwo kwasu foliowego powinny docenić kobiety w ciąży – witamina jest bowiem niezbędna do prawidłowego rozwoju układu nerwowego płodu, a jej niedobór uznaje się za główną przyczynę rozszczepu kręgosłupa u dziecka i szeregu innych wad tzw. cewy nerwowej. Kasza gryczana dostarcza solidnej dawki przeciwutleniaczy chroniących organizm przed atakiem wolnych rodników. Stanowi także jedno z najlepszych naturalnych źródeł rutyny, czyli związku, który uszczelnia i uelastycznia naczynia krwionośne.

Smaczna, a przede wszystkim bardzo zdrowa przekąska – w 100 g migdałów znajdziemy ok. 450 mg fosforu. Pestki są także bogatym źródłem witaminy E. Wystarczy 12 sztuk, żeby zaspokoić niemal połowę dziennego zapotrzebowania organizmu na ten antyoksydant, którego bardzo potrzebuje nasz system odpornościowy. Migdały pozytywnie wpływają także na poprawę pamięci i koncentracji, m.in. dzięki dużej zawartości witaminy B2, odgrywającej znaczącą rolę w prawidłowym funkcjonowaniu układu nerwowego.

Płatki owsiane

Znakomite źródło fosforu, które warto wprowadzić do jadłospisu, nie tylko śniadaniowego. Zdaniem specjalistów płatki owsiane powinny gościć także w wieczornych posiłkach, zwłaszcza osób zmagających się z problemami ze snem. Produkt dostarcza ogromnej ilości węglowodanów złożonych, cennych minerałów i witamin z grupy B. Ta mieszanka przyspiesza wydzielanie serotoniny, a także uspokaja i łagodzi stres. Płatki zawierają też dobrze przyswajalne białko oraz cenne roślinne tłuszcze nienasycone. Ich regularne spożywanie pozwala m.in. utrzymać cukier we krwi na stałym poziomie.

/ źródło: zdrowie.wp.pl /

obraz: yestem.pl

Phosphorus – fosfor jako lek w dawnej medycynie

Fosfor (P), phosphorus jest pierwiastkiem o temp. topnienia 44,1 stopni C, temp. wrzenia 280,5 stopni C. Występuje w kilku odmianach alotropowych: fosfor biały, czerwony, żółty, fioletowy, czarny. Fosfor biały jest substancją bezbarwną, miękką i przeświecającą, przypominającą wyglądem wosk. Pod wpływem światła żółknie. Nie rozpuszcza się w wodzie, słabo rozpuszczalny w spirytusie (1:350), łatwiej w oleju tłustym (2:100); dobrze rozpuszczalny w dwusiarczku węgla, benzenie, czy chlorku siarki.. Wykazuje powinowactwo do tlenu. Przechowywany jest pod wodą, w światłoszczelnych pojemnikach. Podczas rozdrabniania i odcinania kawałków fosforu należy zachować dużą ostrożność, bo wskutek tarcia łatwo zapala się. Świeci w ciemności (chemiluminescencja). Fosfor biały przy ogrzewaniu i narażeniu na działanie światła przechodzi w odmianę czerwoną, która jest trwała i zapala się w wyższej temperaturze (240 stopni C). Fosfor czerwony w przeciwieństwie do fosforu białego nie jest  trujący i nie wywołuje oparzeń skóry.

W medycynie zastosowanie znalazł fosfor biały i żółty (fosfor żółty to tak naprawdę fosfor biały, który zawiera odmianę czerwoną, ale w niewielkiej ilości).
Fosfor czerwony nie wykazuje aktywności farmakologicznej. Nie rozpuszcza się też w rozpuszczalnikach używanych powszechnie w lekach, jest trudno przyswajalny, dlatego nie miał znaczenia w terapii.

Od początku wiedziano, że fosfor biały i żółty nieumiejętnie i w zbyt dużych dawkach zastosowany jest bardzo niebezpieczny, a w dawce 100 mg może sprowadzić śmierć. W zbyt dużych dawkach, począwszy od 50 mg powoduje ostre zapalenie błony śluzowej przełyku, żołądka i jelit, krwawe wymioty (wymiociny świecą w ciemności) i biegunki, silne bóle brzucha, zapaść (collapsus), porażenie naczyń jelitowych, zwyrodnienie i stłuszczenie narządów (nacieki na sercu, wątrobie, nerkach, w mięśniach szkieletowych), zmiany martwicze i autolizę tkanek. Zatrucie fosforem objawia się również obrzękiem wątroby, żółtaczką, zanikiem żółtym wątroby, hiperglikemią wskutek uwalniania rezerw glikogenowych, ketozą, kwasicą krwi, wzrostem stężenia leucyny i tyrozyny w moczu (wręcz krystalizacja), majaczeniami, białkomoczem, zanikiem i martwicą kanalikiem nerkowych. Zatrucie kończy się zgonem w ciągu 3-4 dni, przy czym czasem spostrzegano po 3 dniach pozorną poprawę zatrutego, a potem nadchodził okres objawów jelitowych, których finałem była zapaść. Przy zatruciu fosforem następują procesy kataboliczne białek, ale niezupełne, do peptonów i amin, uwalniania kwasów do krwi przy deaminacji. Zatrutym fosforem podawano siarczan miedzi (100 mg kilka razy dziennie) dla wywołania wymiotów i neutralizacji trucizny. Stosowano także płukanie żołądka 0,2% roztworem nadmanganianu potasu.

Fosfor to silny i skuteczny środek anaboliczny. Nasila procesy asymilacji, hamuje przemiany dysymilacji (katabolizmu). Jest inhibitorem procesów utleniania materiałów energetycznych. Pod wpływem fosforu tkanki gromadzą więcej tłuszczu, białek, wody, soli mineralnych. Chrząstki i kości szybciej podlegają regeneracji. Masa i gęstość tkanki kostnej oraz mięśniowej wzrastają. Przyrasta masa ciała. W kościach obserwowano lepszą mineralizację. Zanikały objawy krzywicy i osteomalacji. Po podaniu fosforu postrzegano wyraźny wzrost liczby erytrocytów i większy poziom hemoglobiny.

Wskazaniami do stosowania fosforu były: krzywica (rachitis), rozmiękczenie kości (osteomalacia), złamania kości, wychudzenie, utrata masy mięśniowej i kostnej.

Dawki: 1 mg do 3 razy dziennie, najczęściej w tranie, oleju roślinnym, w pigułkach lukrecjowych. Maksymalnie 0,003 g dziennie.

Rp. Phosphori 0,01
Ol. jecoris aselli 90,0 (tran)
D.S. Rano i wieczorem 1 łyżeczka mikstury, przy krzywicy i złamaniach.

Rp. Phosphori 0,01
Olum Jecoris aselli 100,0
Łyżeczka płynu 1-2 razy dziennie, przy zaburzeniach kostnych.

Lekarze starej medycyny nie wiedzieli o znaczeniu witaminy D w leczeniu krzywicy. Z praktyki wiedzieli, że tran (zawierający naturalną witaminę D) w połączeniu z fosforem działa lepiej leczniczo przy krzywicy niż fosfor rozpuszczony w olejach roślinnych oczyszczonych.

/   autor: dr Henryk Różński

źródło: rozanski.li /

/ przygotowała: nika_blue /

 

 

 

obrazy: zdrowie.wp.pl