Zjawiska patologii społecznej

Patologia jako zjawisko występuje w różnych grupach ludzkich i jest ściśle związana z rozwojem społeczeństw. Początkowo termin patologia był używany w medycynie dla oznaczenia czynników wywołujących chorobę. Z greckiego pathos - cierpienie, logos- nauka . dopiero w końcu XIX w. zaczęto odnosić go do zjawisk społecznych. Wykorzystano wówczas ten termin do określania działań ludzkich przeciwstawnych ideałom stabilizacji, wartościom i normom społecznym.
Zjawiska te określa się także terminami bliskoznacznymi tj.: dewiacja społeczna, dezorganizacja, anomia, zachowanie dysfunkcjonalne. Od końca XIX w. powstało wiele definicji patologii społecznej. Jako pierwszy w Polsce w 1990r. w dziedzinie patologii społecznej w sposób całościowy przedstawił koncepcję A.Podgórecki , określił ją…”jako destruktywne i autodestruktywne zachowania ludzi, grup lub całych społeczeństw..”, a przez patologię społeczną należy ,,..rozumieć ten rodzaj zachowania, ten typ instytucji, ten typ funkcjonowania jakiegoś systemu społecznego, który pozostaje w zasadniczej nie dającej się pogodzić sprzeczności ze światopoglądowymi wartościami, które w danym społeczeństwie są akceptowane”.
Według. J. Szczepańskiego, który posługuje się terminem dezorganizacja uważa, że jest ona zespołem procesów społecznych powodujących, iż w ramach pewnej zbiorowości oddalające się od normy i ocenianie negatywne przekraczają dopuszczalne optimum i zagrażają ustalonemu przebiegowi procesów życia zbiorowego. Polega on na dezintegracji instytucji, osłabieniu mechanizmów kontroli formalnej i nieformalnej, chwiejności kryterium ocen, pojawieniu się wzorów zachowań rozbieżnych z wzorami uznawanymi za dopuszczalne.
Na gruncie socjologii funkcjonują różne teorie wyjaśniające źródła patologii społecznej:
a)Teoria napięć strukturalnych :
Osłabia więzi społeczne, kładąc duży nacisk na sukces finansowy i zawody, ograniczając przy tym dostępne środki umożliwiające osiągnięcie sukcesu. Powiększa tylko strukturalne napięcie, prowadzące do zakłóceń w stosunkach międzyludzkich i poczucia dobra i zła. To właśnie w takim społeczeństwie poziom przestępczości jest wysoki.
b)Teoria konfliktu:
Pokazuje w jakis sposób struktura ekonomiczna społeczeństwa wpływa na sferę polityczną. Mówi o wzroście napięcia między potrzebami i aspiracjami, a możliwościami ich urzeczywistnienia na określonym poziomie i w określonym czasie. Pokazuje wyższą nieodpowiedzialność ludzi bogatych, bezkarność ludzi władzy, oszustwa wyborcze, krętactwa polityczne, manipulacje głosowe itp.
c)Teoria naznaczania(etykietowanie):
Głosi, że zachowanie jednostek kształtowane jest przez reakcje innych ludzi ”kiedy komuś przyczepi się etykietę - dewianta, zbrodniarza, przestępcy, wariata, narkomana czy alkoholika, wówczas często zaczyna się on zachowywać tak, by spełniać oczekiwania z nią związane”. Etykiety te odbierają ludziom szanse odejścia od dewiacji i wpychają na powrót w rolę dewiantów. Ludzie pod presją innych nabierają o sobie wyobrażenia i zaczynają postępować zgodnie z nim, utwierdzając wszystkich w przekonaniu, że ich ocena jest słuszna.
d)Teoria kontroli (decydującego wpływu):
Mówi o nasilaniu się różnorodnych i sprzecznych interesów grup ludzi o charakterze etnicznym, językowym, kulturowym, religijnym. Łatwe i szybkie pieniądze uzyskiwane ze sprzedaży narkotyków, z rozbojów czy morderstw, lokalna sława związana z aktami przemocy.
e)Teoria zróżnicowanych powiązań
Głosi, że jednostki uczą się przestępczości w trakcie socjalizacji. Popełniane przestępstwa zależą od natury wpływu i ilości czasu, jaki ludzie spędzają zz innymi , którzy popierają i kształtują zachowania dewiacyjne. Dotyczy to przede wszystkim młodych ludzi, którzy mają małe doświadczenie , aby móc ocenić zachowanie patologiczne , są przez to podatni na różnego rodzaju wpływy.
Innych źródeł patologii można się dopatrzeć w przemianach społeczno-ekonomicznych, kulturowych i politycznych. Największym skutkiem zmian ustrojowych jest bezrobocie, :
a) w sferze materialnej – obniżenie dóbr podstawowych tj: żywność, odzież
b) w sferze psychicznej: depresje, lęk przed przyszłością, poniżenie, rozgoryczenie
c) w sferze kondycji fizycznej: złe stany zdrowotne, spowodowane złym odżywianiem , stres
d) w sferze społecznego funkcjonowania rodziny konflikty prowadzące do rozbicia rodzin problemów wychowawczych dzieci.
Patologia społeczna ma wymiar jednostkowy i grupowy .Dotyczy zjawisk związanych z życiem jednostki, zwanym jednostką patologii indywidualnej.
1)ALKOHOLIZM
Według Encyklopedii jest to choroba powstała w skutek nadużywania napojów alkoholowych. Mianem alkoholizmu określa się wszelki sposób picia, który wykracza poza ramy obyczajowego, przyjętego w całej społeczności picia towarzyskiego, natomiast alkoholikami są osoby nadmiernie pijące, u których alkohol osiągnął taki stopień, że przynosi szkodę zdrowiu psychicznemu i fizycznemu oraz ich stosunkom z otoczeniem. Uzależnienie od alkoholu zwiększa ryzyko zapadalności na choroby somatyczne. Doprowadza do wielu wypadków, strat finansowych , obniża jakość i wydajność pracy , utrudnia kontakty z rodziną i z drugimi osobami.
Ponad 300 tys. Ludzi rocznie w Polsce przebywa w miejskich izbach wytrzeźwień. Najwięcej pije w Polsce północnej i wschodniej. Najwięcej piją ludzie biedni , robotnicy, bezrobotni i bezdomni. O 20 % młodych ludzi sięga teraz po częściej po alkohol niż 4 lata temu.
2)NARKOMANIA
To stałe bądź okresowe przyjmowanie w celach nie medycznych środków odurzających lub środków psychotropowych albo jakis zastępczych. Występują 3 rodzaje uzależnień :
a)fizyczne – to taki stan patologiczny, objawiający się ze strony abstynencji , typowe objawy tego stanu to bóle stawowe i mięśniowe, omdlenia, wymioty, biegunka, podwyższone ciśnienie tętnicze.
b)psychiczne – to stan przymusowy. W którym konieczne jest okresowe bądź stałe zażywanie środków odurzających dla przyjemności bądź stałego głodu narkotycznego (abstynencji). Typowe objawy tego stanu to lęki, niepokój wewnętrzny, zaburzenia funkcji myślenia, spostrzegania, pamięci, koncentracji.
c)społeczne – to używanie narkotyków w grupie. Aby dana osoba uzależniła się od narkotyków muszą zaistnieć następujące czynniki :
-efekt przyjemności z zażywania narkotyków
-silne oddziaływanie środowiska na daną osobę
-podatne cechy osobowości
Szacuje się, iż od 20-40 tys. osób jest uzależnionych i od 100-200 tys.osób eksperymentujących z narkotykami. W 1999r. zlikwidowano 8 wytwórni amfetaminy i przejęto 300kg narkotyków.
3)PROSTYTUCJA
Zjawisko polegające na zaspokojeniu potrzeb seksualnych przygodnych partnerów za zapłatą bez zaangażowania uczuciowego. Źródła prostytucji upatruje się w czynnikach takich jak : wadliwa struktura rodziny, alkoholizm, zła atmosfera w domu, niski poziom wykształcenia, niski status rodziny.
Szacuje się, że w Polsce jest ok. 13,5 tys. Osób uprawiających prostytucje, z czego 2,5 tys. To cudzoziemki.
4)SAMOBÓJSTWO
Jest to celowe i świadome pozbawienie się życia. Wyróżnia się następujące rodzaje samobójstw:
-prawdziwe – kiedy następuje wybór śmierci zamiast życia
-rzekome – kiedy chce się śmierci, ale kończy się na samouszkodzeniu czyli wołaniu o pomoc.
-demonstrowane - kiedy samobójca nie ma ochoty pozbawić się życia.
Najczęstszymi sposobami pozbawienie się życia są: zatrucia, powieszenia, utonięcia, zranienia ostrymi narzędziami itp.
Najczęściej samobójcami okazują się mężczyżni po 35 r. życia , osoby rozwiedzione, wdowy .
W 1997 r. odnotowano w Polsce 5 561 zamachów samobójczych.
5)PRZESTĘPSTWA
Są naruszeniem kodeksów prawnych. Powodami przestępstw mogą być: zachwiania równowagi psychicznej, alkoholizm, konflikty społeczne, nierówny podział bogactw itp.
Goodman sklasyfikował typy przestępstw :
-przestępstwa przeciwko osobie (przestępstwa przemocy)- zabójstwa, napady, gwałty i rozboje
-przestępstwo przeciwko mieniu – kradzież, włamania, podpalenia
-przestępstwa „bez ofiar” – hazard, publiczne pijaństwo , prostytucja
-przestępstwa „białych kołnierzyków” i korporacji – fałszywa reklama, nielegalny obrót akcjami
Według policji działa w Polsce ok. 450 zorganizowanych grup przestępczych i kilkadziesiąt gangów zagranicznych głównie z Rosji, Ukrainy i Białorusi. Gangi organizują napady na banki i przedsiębiorstwa, dokonują zabójstw na zlecenie i zbierają haracze.

Oczywiście patologie społeczne należy zwalczać i jest to czynione, nie mniej jednak z różną skutecznością. Jest to proces złożony, trudny, mało efektywny, wymagający dużo czasu. Przyczyny należy zwalczać a nie łagodzić skutki. Kary dla przestępców powinny być wysokie. Podstawowymi instytucjami zobowiązanymi do przeciwdziałania i zwalczania patologii są: policja, prokuratura, sądy, więziennictwo, szpitale psychiatryczne, instytuty pomocy społecznej, porządkowe, oraz takie instytucje jak : MONAR, AA, KARAN.
Polski kodeks karny wyróżnia , obok kar zasadniczych (kara pozbawienia wolności, w tym dożywotniej) karę ograniczenia wolności, karę grzywny, kary dodatkowe-pozbawienia praw publicznych, pozbawienie praw rodzicielskich lub opiekuńczych, zakaz zajmowania określonych stanowisk, wykonywania określonego zawodu, zakaz prowadzenia pojazdów.

Zjawiska patologiczne to:
-zjawiska swiadomie sprzeczne z normami
-zachowania które wykraczaja poza granice spolecznej tolerancji
-zjawiska, gdzie wystepuje wyrazny, drastyczny konflikt miedzy celami do jakich dazymy a srodkami poprzez które to osiagamy..

wg Pagóreckiego patologie spoleczne to: „jest to ten typ zachowania, ten typ sytuacji, ten rodzaj funkcjonowania jakiegos systemu spolecznego, który pozostaje w zasadniczej nie dajacej się pogodzic sprzecznosci z wartosciami swiatopogladowymi, które w danej spolecznosci sa akceptowane”
I kryterium: kryterium normatyczne, sprzeczne z normami
II kryterium: nasilenie zjawiska, wystepowanie w duzej ilosci
III kryterium: szkodliowsc zjawiska
IV kryterium: zachowania wobec których należy podjac dzialania „trzeba cos z tym zrobic”

Kryminologia – to nauka o przestepstwie i przestepcy, o formach objawowych przestepczosci, przyczynach i sposobach przeciwdzialania.

Działy kryminologii:
1.symtomatologia kryminalna (fenomenologia)- zajmuje się formami objawowymi przestepczosci
a).struktura przestepczosci- podzial na konkretne zachowania przestepcze
b).dynamika przestepcza
c).sposoby funkcjonowania swiata przestepczego
d).spoosby porozumiewania się przestepcow miedzy soba
2.etiologia kryminalna – nauka o przyczynach przestepczosci i zjawisk towarzyszacych tej przestepczosci, nie zajmuje się ofiara przestepstwa, zajmuje się wielka triada przestepczosci (sprawca, sytuacja, warunkowania srodowiskowe np. srodowisko, szkola, grupa)
3.wiktymologia kryminalna – nauka o ofiarach przestepstwa, pojawila się w latach 60., za przestepstwo ponosi wine sprawca, niezaleznie od tego co uczynila ofiara
4.profilaktyka kryminologiczan – zajmuje się dzialanoscia roznego rodzaju instytucji, które powinny zapobiegac przestepczosci i dewaicji. Powinno mieć charakter dlugofazowy

Dewiacja – zejscie z drogi.
Zachowaniami dewiacyjnymi zajmowal się Florian Zwarzecki: wyodrebnil 3 rodzaje zachowan :
1.dewiacja nadnormalna – osoba zawyza stardardy wykonywania roli np. honorowy krwiodawca
2.norma cywilizacyjna
3.dewiacja podnormalna – w sposób staly i systematyczny w wiekszosci swoich rol spolecznych zaniza standardy wykonywania roli np. przestepca

Empiryczne wskazniki tego, ze czlowiek jest nienormalny:
-krzyk, nadruchliwosc, zachowania inne niż normalne, wymuszenie, uderzanie glowa o sciane, histeryczny placz, inny wyglad, autoagresja, nie ucieka przed niebezpieczenstwami
Bierzemy pod uwage czas trwania i ilosciowe wystepowanie danego zjawiska.

Wskazniki okreslajace norme i patologie:
a) cierpienie – nie zawsze wyrazane ale można zaobserwowac niektóre czynniki np. placz, izolacja, agresja (np. alkoholik, narkoman, przyszly samobojca, terrorysta.
b)niefunkcjonalnosc zachowania – czlowiek ma trudnosci w przystosowaniu się do sytuacji, czlowiek jest niezdolny do czynnosci odpowiednich dla jego wieku i pozycji spolecznej
c)zachowanie czlowieka utrudnia dobre funkcjonowanie w spoleczenstwie
d)nierracjonalnosc i dziwacznosc zachowania – dziwaczne zachowania, przekonania, leki, fobie.
e)nieprzewidywalnosc zachowania i utrata kontroli nad wlasnym zachowaniem – pekaja hamulce, ego zatraca czujnosc,
f)wyrazistosc niekonwencjonalnych zachowan
g)naruszenie idealow i norm moralnych i kulturowych
h)interreakcjonizm

Obszary „nienormalnosci”
-zachowania – dziwaczne, stereotypy, nieadekwatnosc
-emocje – nieadekwatnosc emocji do sytuacji, lek przed wejsciem w niektóre sytuacje, czlowiek przezywa przede wszystkim negatywne emocje
-doznania zmyslowe – dzwieki obrazy zapachy, utrzymanie rownowagi
-wyobraznia- dotyczace naszych relacji z innymi ludzmi, usztywnione fantazje
-procesy poznawcze – myslenie, spostrzeganie, uwaga, dysfunkcje,
-relacje interpersonalne – zle kontakty z innymi ludzmi, brak przyjaciol

kryteria optymalnosci zachowania wg Jahody
-pozytywne nastawinie do siebie( adekwatna samoocena, akceptacja)
-wzzrost i rozwoj osobisty
-autonomia
-adekwatne spostrzeganie rzeczywistosci
-kompetencje w dzialaniach
-pozytywne stosunki interpersonalne
Lek i izolacja wystepuja w skutek zlych relacji z innymi ludzmi.

Zaburzenia w zachowaniu dzieci i mlodziezy. Cechy:
-nieadekwatnosc- podstawowa cecha zaburzenia w zachowaniu, zaburzenia w sferze poznawczej
-sztywnosc reakcji – zwiazana jest ze stereotypami, sytuacja wokół zmienia się, a mimo to zachowanie tej osoby się nie zmienia
-szkodliowsc dla podmiotu i otoczenia – zachowanie dziecka szkodzi otoczeniu (dziecko jest krytykowane przez otoczenie)
-negatywne emocje –dzieci przezywaja neegatywne emocje, gdyz nie maja dobrych kontaktow z otoczeniem.

Przyczyny zaburzen w zachowaniu:
-przezyte urazy bedace trudnymi doswiadczeniami, których sila przekroczyla zdolnosc dziecka do poradzenia sobie z nimi
-przezywanie zagrozenia mozliwosci zaspokojenia podstawowych potrzeb(uznania, biologiczne)
-przezywanie zagrozenia podstawowych wartosci
-zaburzenia fizyczne
-poczucie samotnosci
-demoralizacja otoczenia, bezsilnosc, przemoc
-opuszczenie w trudnej sytuacji
-gwalt
-obserwacja zlego traktowania się przez rodzicow. Uogolnienie zlego doswiadczenia na cala rzeczywistosc, czlowieka, powoduje zmiany dotyczace sadu o swiecie, zachowan, pojawienia się zl;ych emocji
Uraz- osmieszenie mozliwosci intelektualnych, sad o sobie – sam nic nie wymysle, nie poradze sobie. Sad o swiecie – wszyscy będą się ze mnie smiac. Zachowania: unikanie pracy, roznych zadan, emocje:bezradnosc, lek, wstyd, poczucie zagrozenia, paralizujace myslenie.

Obszary zaburzen w zachowaniu:
1.relacje z doroslymi
-konflikty miedzy dziecmi a doroslymi
-zupelny brak konfliktow(lek przed doroslymi) – patologiczna potrzeba podporzadkowania, brak zaufania, ograniczone kontakty z rodzicami
-zaburzenia w komunikacji(oszustwa stosowane przez dziecko)
-zaburzenia w wyrazaniu emocji(instrumentalne traktowanie doroslych,)
-zaburzenia w zglaszaniu potrzeb.

2.relacje z rowiesnikami
-przemoc
-rywalizacja
-odrzucenie
-izolowanie się
-fizyczne i psychiczne znecanie się, ponizanie osmieszanie

3.relacje zadaniowe:
-zniechecenie do zadan
-szukanie zajec zastepczych
-zapominanie
-nieumiejetnosc zorganizowania sobie pracy

4.stosunek do samego siebie:
-dziecko nie posiada umiejetnosci podmiotowego traktowania siebie, daje się wykorzystywać, zaspokaja cudze potrzeby.
-brak umiejetnosci w rozpoznawaniu wlasnych potrzeb, zainteresowan i wartosci
-deprecjonowanie wlasnych cech no nie lubie siebie, nikt nie mna nie interesuje.
Poczucie wlasnej wartosci, samoocena i samoswiadomosc to elementy patologizacji zachowania ale jednoczesnie najistotniejsze cele roznorodnych oddzialywan terapeutycznych.






Przemoc:
nieprzypadkowe, intencjonalne dzialanie, w celu wyrzadzenia szkody, krzywdy lub cierpienia przez przesladowce, który ma przewage psychiczna lub fizyczna.

Rodzaje przemocy:
Fizyczna i werbalna, osobowa, strukturalna, psychiczna, seksualna, zaniedbanie, przemoc przeniesiona (dzialanie grupy na jednostke)

Przemoc w szkole”
-uczniow wobec uczniow
-nauczycieli wobec uczniow
-uczniow wobec nauczycieli
-mobbing w srodowisku uczniowskim
-mobbing w srodowisku nauczycieli
-przemoc rodzicow wobec nauczycieli

przyczyny przemocy:
a)teorie dotyczace sprawcy:
-agresja jest instynktem
-agresja poprzez uczenie się
-agresja jako reakcja na frustracje
b)teorie dotyczace ofiar:
-koncepcje zwiazane z sytuacja np. syndrom sztokholmski(patologiczne przywiazanei się ofiary do sprawcow)
-przyczyny mogą tkwic w reakcjach ofiary na przemoc
-przyczyny mogą tkwic w warunkach np. szkolnych. Warunki mogą dotyczyc wzorow zachowan, granic tolerancji, sytuacji.

Wazne sa mechanizmy samokontroli wlasnych zachowan – ksztaltuja się do 7 r.z. jeśli dziecko nie nauczy się tych mechanizmow to w pozniejszym wieku rodzina przestaje dzialac, nie ma wplywu, gruopa rowiesnicza bierze ster.

ALKOHOLIZM to każdy sposób picia alkoholu, który wywoluje szkody w funkcjonowaniu biologicznym, psychicznym i spolecznym jednostki, a który charakteryzuje się:
-utrata kontroli nad iloscia wypijanego alkoholu
-zzmiana tolerancji na dzialanie alkoholu
-zespolem odstawiennym
-uzaleznienie

cecha charakterystyczna sa ciagi alkoholowe, utrata kontroli, klinym wystepowanie zespolu odstawiennego

zespol odstawienny – gdy czlowiek przerywa dluzsze picie lub zmniejsza dawki wypijanego alkoholu pojawiaja się przykre objawy: niepokoj, drazliwosc, dreszce, drzenie konczyn

uzaleznienie:
a)biologiczne- pojawienie się zespolu odstawiennego
b)psychiczne – zaniki oamieci po alkoholu – palimpsest
c)spoleczne – szukanie okazji do picia, kiedy ma się problemy i się wypije to uwaza się ze wszystko się w ten sposób rozwiaze.

Przyczyny:
-dziedziczenie tolerancji na alkohol
-plec
-psychika, mechanizm uczenia się zachowan dewiacyjnych
-dostepnosc alkoholu
-postawy spoleczenstwa wobec osob nadmiernie pijacych

Sekta
Def jezykowa- isc, podazac, postepowac, oddzielac się
Def socjologiczna: grupa spoleczna, izolacja, wlasna hierarchia wartosci, wlasny zespol norm, ailnie akcentowana rola przywodcy
Def. Religijna- ruch religijny, odrebny od wybranej religii, oderwanie od kosciola, wlasne zasady doktrynalne
Def. Prawna – silna wladza, rozbieznosc celow dekralowanych i realizowanych, ukrywanie czlonkow, organizowanie im zycia, narusza prawa czlowieka, destrukcyjny wplyw.
Sekta destrukcyjna – charakter totalitarny, psychomanipulacja, naruszanie zasad wspolzycia, praw czlowieka, znecanie się, wykorzystywanie seksualne, bezprawne zatrzymanie, zachecanie do agresji, niewolnictwo, ograniczanie kontaktow z innymi ludzmi

Mechanizmy psychomanipulacji: zastraszanie, grozenie, zaprzyjaznianie(zasada wzajemnosci)sterowanie zachowaniem, informacja, mysleniem, emocjami, presja grupy, ukryty system kar i nagrod, autoceenzura, narkotyki, oszustwa, izolacja, dieta i organizacja dnia i nocy.

Etapy przystepowania do sekty:
-dezinformacja
-schlebianie, ofiarowanie przyjazni
-persfazja
-spoleczny dowod slusznosci
-technika malych krokow
-ukryty system kar i nagrod
-szantaż
-techniki relaksacyjne
-ponizanie
-pozbawienie samodzielnosci
-uniformizacja

zapobieganie:
-wzmacniac wiezi rodzinne
-kontrolowanie kregu przyajciol

przyczyny: poczucie zagubienia, samotnosc, brak zrozumienia , szukanie odpowiedzi na pytania

Sekty możemy podzielić na:
1)religijne – ideologia opiera się na wyznawanej i głoszonej wierze
2)psychologiczne – stosujące techniki oddziaływań psychologicznych
3)terapeutyczne – dominującym elementem jest prowadzenie działalności uzdrawiającej
4) ekonomiczne – nastawiane są na osiągnięcie jak największego zysku

Metody działania sekt wg D. Zarębskiej
-manipulacja psychiczna
-techniki hipnotyczne
-sugestie posthipnotyczne
-„pranie mózgu”
-odrzucanie dotychczasowego systemu wartości
-zmuszanie do zerwania więzi osobistych
-zmuszanie do darmowej pracy dla sekty
-surowa dieta i „krótki sen”
-stosowanie narkotyków
-brak zgody na kontynuowanie nauki

Skutki działania sekt:
1)skutki psychiczne
-poczucie izolacji
-utrata woli
-utrata umiejętności samodzielnego myślenia
-ograniczenie słownictwa
-skłonność do euforii i depresji
2)skutki fizyczne
-brak możliwości uprawiania sportów
-niedożywienie
-zmniejszenie odporności organizmu
3)skutki społeczne
-przejawia się wrogość do otoczenia
-łamanie praw człowieka
-nie uznawanie świąt państwowych
-odmowa pełnienia służby wojskowej
-pozbawia umiejętności pracy dla innych

Satanizm to kult szatanowi. Łączy w sobie elementy spirytyzmu, astrologii, parapsychologii, a także wpływy orientalne. Jest swoistą antywiarą i antykulturą.Podstawą ideologii jest walka, agresja, niszczenie wyrażające się w mowie, gestach, czynach oraz symbolice np. odwrócony krzyż, czerń, ponury nastrój, "ofiary" ze zwierząt. Jest więc absolutnym zaprzeczeniem wiary chrześcijańskiej, w której podstawowym przykazaniem jest miłość do Boga i bliźnich.młodzi fanatycy dokonują rozbojów, gwałtów, rytualnych morderstw, dewastacji cmentarzy, miejsc kultu, odprawiają "czarne msze"oddawany
NARKOMANIA:
1.Narkotyki – wszystkie srodki uzywane w celach niemedycznych
2. narkomania – stale lub okresowe uzywanie w celach niemedycznych srodkow odurzajacych lub substancji psychotropowych albo srodkow zastepczych w wyniku czego może powstac lub powstalo uzaleznienie od nich.

Przyczyny narkomanii (s.gorski, t.dimoff, s.carpes)
1.przyczyny spoleczne – chec odurzenia się, dazenie do przyjemnosci, nuda, ciekawosc, wplyw grupy, bunt, ucieczka od problemow, presja wywierana przez srodki masowego przekazu
2.przyczyny biologiczne – cechy psychuczne(nerwowsc, niedojrzalosc uczuciowa, nieumiejetnosc zaspokajania potrzeb)

Cechy narkomanii:
-nalog
-uzaleznienie(psychiczne i spoleczne)
-glod narkotyczny
-tolerancja, brak tolerancji
-zespol abstynencyjny
-manifest

podzial srodkow odurzajacych:
-pobudajace
-hamujace
-halucynogenne

Fazy zażywania substancji narkotycznych w wieku dojrzewania:
Wyróżnia się 4 fazy odurzania się nastolatków; każda faza może prowadzić do zapoczątkowania następnej:

1.eksperymentownie –polega zwykle na nieplanowanym i sporadycznym zażywaniu substancji odurzających, i to w niewielkich ilościach. Ujemne skutki tego eksperymentowania zazwyczaj są niegroźne albo też nie ma ono żadnych następstw. Motywem jest pokusa podkreślenia własnej dorosłości i chęć zrobienia na złość rodzicom.

2. regularne zażywanie w większych ilościach – regularne stosowanie musi być planowane. Nastolatek nadal nad tym panuje i dokonuje wyboru. Ilość substancji zwykle się zwiększa i nierzadko towarzyszy temu duma z umiejętności zapewnienia sobie stanu odurzenia. Częstym motywem jest przekonanie iż „wszyscy to robią” i związana z nim chęć niewyróżniania się.

3. szkodliwe zażywanie- nastolatek koncentruje się na zażywaniu narkotyku coraz częściej robiąc to w samotności. Niewykluczone jest izolowanie się od kolegów i koleżanek nie zażywających narkotyków. Stan odurzenia zaczyna być czymś normalnym. Częstość zażywania substancji odurzających zwiększa się z tygodnia na tydzień. Oznaką szkodliwego
zażywania substancji odurzających jest zwiększona tolerancja organizmu na ich działanie. Dla osiągnięcia pożądanego efektu potrzeba coraz większych ilości narkotyków.

4. uzależnienie się (powstanie nałogu) – nastolatki są zaabsorbowane odurzaniem się, sięgając po narkotyki pod wewnętrznym przymusem, odczuwają potrzebę ich zażywania. W tej fazie nastolatki odurzają się nawet wbrew sobie. Panują nad tym w znacznie mniejszym stopniu. Ujemne skutki stają się bardziej odczuwalne. Najwyraźniejszą oznaką uzależnienia jest ciągłe sięganie po substancje odurzające mimo ujemnych skutków ich działania.

SAMOBOJSTWA:
Durgheim: samobojstwem nazywamy każdy przypadek smierci bedacym posrednim lub bezposrednim wynikiem dzialania lub zaniechania dzialania
przez ofiare zdajaca sobie sprawe ze skutkow swojego zachowania.
Stopnie zagrozenia samobojstwem:
-wtedy gdy pojawia się doswiadczenie jakiejs straty
-gdy czlowiek mysli i mowi o samobojstwie
-podejmowanie dxialan samobojczych1

Przyczyny: rozbite rodziny, brak harmonii w domu rodzinnym, brak autorytetow, konflikty ze znajomymi i przyjaciolmi, samornosc, niezrozumienie, problemy w szkole, problemy z uczuciami i przezyciami erotycznymi, dysharmonia miedzy rozwojem fizycznym a psychicznym, dlugotrwale nasilajace się problemy,

zespol presiucydalny: sklada się z fantazji samobojczych, agresji i autoagresji, zawezenia emocjonalne dotyczace mysli, emocji, dzialan, sytuacji, zawezenie swiata wartosci, zawezenie swiata,

Fantazje samobojcze – czlowiek zaczyna wyobrazac sobie wlasna smierc, agresja i autoagresja

3 rodzaje samobójstw wg Durgheima:
- egoistyczne – brak znaczących kontaktów jednostki ze społeczeństwem
- anomiczne – brak uczestnictwa jednostki w aktywności grupy przez co obniża jej prestiż, pozycję, co ostatecznie prowadzi do autodestrukcji
- altruistyczne – jednostka zbyt silnie związana ze społeczeństwem.
Zachowanie suicydalne wg Hołysta – ciąg relacji jakie wyzwolone zostają w człowieku z chwilą, gdy w jego świadomości samobójstwo pojawia się jako ancypowany, pożądany stan rzeczy, a więc jako cel.


Powody samobójstw(Hołyst):
-zaburzenia psychiczne
-stres spowodowany niepowodzeniami życiowymi
-nieprawidłowa ocena własnych możliwości w realizacji celów
-osamotnienie
-kryzys uznanych wartości
-niewłaściwe układy społeczne
-trudna sytuacja materialna

PROSTYTUCJA
Prostytutka (wg Auleytera) to osoba, która uprawia powtarzające się stosunki seksualne w dowolnej formie z większą, nieokreśloną liczbą partnerów, przy z góry przyjętym brakiem wyboru partnera, pobierając przy tym opłatę pieniężną, podarunek, stanowiące jej główne lub uboczne źródło utrzymania.

Prostytucja to stala lub dorywcza sprzedaz uslug seksualnych w celach zarobkowych. Charakteryzuje je brak zaangazowania emocjonalnego i przypadkowosc partnerow

Podzial:
-heteroseksualna
-homoseksualna
-biseksualna
-transwestytyczna
-nieletnich
-doroslych
-dobrowolna
-wymuszona

Teorie wyjasniajace:
1.teoria biologiczna – poped seksualny u prostytutki, czynniki mozgowe(czliowiek nie jest w stanie przyjac wartosci moralnych)
2.teorie srodowiskowe – rodzaj tradycji kulturowej, w jakiej jest prostytutka(przechodzi z matki na corke), może przechodzic przez subkulture mlodziezowa
3.teorie ekonomiczne- popyt i podaz, jest na prostytucje zapotrzebowanie, daje duze zyski

Zachowania które polegają na czerpaniu zysku z uprawiania prostytucji, ze zmuszania do uprawiania prostytucji i z ułatwiania uprawiania prostytucji:
-sutenerstwo – czerpanie zysków z racji uprawiania przez kogoś prostytucji
-kuplerstwo – ułatwianie cudzego nierządu np. udostępnianie lokalu, pośredniczenie między klientem a prostytutką
-stręczycielstwo – nakłanianie kogoś do uprawiania nierządu, od łagodnych form nacisku aż po handel żywym towarem

Zagrożenia wynikające z prostytucji:
-kontakt ze światem przestępczym
-ryzyko zakażeń HIV
-wypaczanie wizji i roli miłości fizycznej
-stygmatyzacja
-zanik poczucia własnej wartości
-konsekwencje psychologiczne
-stymulowanie innych przestępstw(handel ludźmi)
-rozwój innych patologii (narkomania, alkoholizm, pornografia)

Skutki:
-niskie poczucie własnej wartości
-traktowanie własnego ciała jak towaru
-obniżony próg intymności, estetyki i dbałości o własne zdrowie
-postrzeganie życia w krótkiej perspektywie (nieświadomość konsekwencji)
-problemy ze stałymi partnerami
-życie w ciągłym strachu przed ujawnieniem faktu prostytuowania się
-ciągłe zmiany wizerunku jako próba ukrycia się

Czego boją się prostytutki?
-AIDS lub innej choroby
-agresji partnerów
-wykluczenia społecznego, „naznaczenia” w środowisku
-ujawnienia sytuacji wobec rodziny i bliskich
-ujawnienia tego faktu w przyszłości wobec męża i dzieci

SUBKULTURY:
Wg Mirosława Pęczaka subkultura to względnie spójna grupa społeczna, pozostająca na marginesie dominujących w danym systemie tendencji życia społecznego, wyrażająca swoją odrębność poprzez zanegowanie lub podważenie utrwalonych i powszechnie akceptowanych wzorów kultury.

Subkultura dewiacyjna – nieformalna wzglednie spojna grupa spoleczna ktorej wartosci, normy, idee, jezyk, stroj i zachowanie sa sprzeczne z normami przyjetymi w spoleczenstwie

Przyczyna:
-rozwoj – obojetny stosunek rodzicow do dziecka, wplyw kolegow, alienacja, osamotnienie mlodziezy, wplyw mediow, przyczyny historyczno-polityczne, bunt przeciwko poluityce i obowiazujacym normom, poszukiwanie odrebnosci, swojego miejsca
-rozluźnienie więzów rodzinnych
-pogłębiająca się izolacja młodych od pokolenia ojców
-niedoskonałości systemu oświatowo-wychowawczego
-niespełnienie przez szkołę jej funkcji wychowawczej
-brak perspektyw na zdobycie pracy przez absolwentów gimnazjum
-upadek tradycyjnych wartości kulturalnych, społecznych, moralnych
-kryzys ekonomiczny wielu rodzin

Subkultury można podzielić na:
1) alternatywne
-religijno-terapeutyczne
-ekologiczno-pacyfistyczne
2)buntu i ucieczki
-subkultura buntu społeczno-obyczajowego
-subkultura izolacji od społeczeństwa
3) kreacyjne
-subkultura autokreacji artystycznej
-kultury „dziania się” (festiwale, imprezy)
-działalność happeningowa

GITOWCY, git - ludzie, gity, są zjawiskiem rdzennie polskim. Pojawili się w latach 70 - tych tworząc pod względem struktury rodzaj zamkniętego klanu, w obrębie którego preferowano styl bycia oparty na sile, kulcie przemocy i podporządkowania. Zasady te mają swoją pragenezę w ruchu "drugiego życia", który pojawił się około 1955 roku w zakładach poprawczych i karnych. Stosunkowo najwięcej gitowców rekrutowało się spośród uczniów szkół zawodowych i przyzakładowych. Gitowcy tworzyli pewien stereotyp elity. Uważali siebie za awangardę powołana do panowania. Dla podkreślenia swej grupowej tożsamości ubierali się w ortalionowe kurtki tzw. Szwedki i spodnie zaprasowane na kant. Nosili fryzurę na małpę. Ważna rolę odgrywał tatuaż , zwłaszcza kropki na dłoniach, palcach oraz twarzy. Najważniejszym znakiem była kropka przy lewym oku (cyngwajs). W każdej grupie obowiązywała hierarchia , przywódcą był ktoś , kto miał kontakty ze światem przestępczym. Posługiwali się specyficznym niezrozumiałym dla niewtajemniczonych żargonem. Pewne elementy subkultury gitowców przetrwały u skinheadów.

TERRORYZM
1.bezwzgledna walka ze strukturami legalnej wladzy panstwowej, prowadzona z naruszeniem wszelkich konwencji i umow miedzynarodowych a polegajacym na skrytobojczym przeprowadzeniu zamachow i których celem jest zabicie jak najwiekjszej prtzypadkowej liczby osob lub spowodownie duzych strat materialnych by wywolac tym poczucie strachu i przerazenia powodowalo taka praesje spoleczna by zmusisc wladze panstwowa do spelnienia wszelkich zadan.
2.sposób dzialania osob lub grup slabszych przeciwko silniejszym polegajaca na zastraszaniu, zile i przemocy w celu wymuszenia na danej grupie (wladzy)realizacji okreslonych celow, by nadac rozglos i wywolac lek. Akty terroru sa skierowane przeciwko niewinnym ofiarom.

Formy terrorymu:

1). Terroryzm wewnętrzny – odnosić się będzie do ataków przeprowadzanych na terytorium, obywatelach lub własnościach wyłącznie jednego kraju i przeprowadzanych również przez obywateli tegoż kraju bazujących na jego terytorium.

2)terroryzm wewnętrzny sponsorowany międzynarodowo – dotyczyć będzie przypadków gdy mamy do czynienia z mniej lub bardziej ważnym wsparciem zewnętrznym (innego państwa lub grupy), pomimo tego, że konflikt ma charakter wewnętrzny i spełnione są kryteria terroryzmu wewnętrznego.

3)terroryzm międzynarodowy – wiąże się z przypadkami ataków odbywających się na terytorium obcego państwa (lub skierowany przeciwko jego własności np. ambasady, samoloty) lub na obywateli innego kraju niż kraj sprawcy.

Skutki:
Znaczna liczba ofiar, dezorganizacja spoleczna, chaos, strach, przestepczosc, fanatyzm, skutki ekonomiczne(straty finansowe), agresja rodzi agresje, panika spoleczna, wiedza o tym, ze innym się dzieje zle, zjedznoczenie się ludzi w wyniku zagrozenia, osiagniecie celu, wiedzac ze sa akty terrorystyczne ludzie zaczynaja cenic spokoj.

Gwałty:
Gwałt – stosunek seksualny odbyty bez zgody lub woli ofiary.

Groth, Burgess i Holmstrom (1997) wyróżnili 3 rodzaje gwałtów w zależności od przewagi jednego z trzech podstawowych czynników tego patologicznego a zarazem przestępczego zachowania, a mianowicie:

-złości – polega na brutalności fizycznej połączonej z wulgarnymi i obelżywymi określeniami ofiary. Seks jest traktowany jako droga do poniżenia i zbrukania ofiary. Akty te nie są regularne.

-dominacji – jego motywem głównym jest udowodnienie przewagi nad ofiarą. Zdaniem sprawcy taki seks stanowi najlepszą metodę upokorzenia i podporządkowania sobie ofiary. Sprawca ma na celu zdobycie podziwu i uznania ze strony ofiary.

- sadyzmu- seksualna forma wyrażania agresji, sprawca starannie selekcjonuje ofiary. Podstawę selekcji stanowi podobieństwo ofiary do osoby lub osób które wcześniej spowodowały u sprawcy głęboko tkwiący uraz psychiczny, a także podobieństwo do osób których gnębienie w bardziej lub mniej odległej przeszłości wywoływało seksualne podniecenie. Jest on z reguły rozciągnięty w czasie, podczas jego trwania sprawca dokonuje szeregu wymyślnych i skomplikowanych tortur, które dostarczają mu seksualnych podniet.


Rodzaje gwałtów wg Hazelwooda:
-przywracający władzę
-potwierdzający władzę
-„złość-odwet”
-„złość-podniecenie”
-okazjonalny
-zbiorowy


Najbardziej istotne dla rodzaju popełnianych gwałtów cechy psychiczne sprawców:
-kompetencje społeczne
-fantazje seksualne
-sadyzm
-wypaczenie myślenia
-skłonność do dominacji
-zaburzenia psychiczne wynikające z uzależnień i chorób.