Spis lektur:
Przedmiot do wyboru. Folklor polski (SD)
Autor programu: dr hab.Dobrosława Wężowicz-Ziółkowska
Rok: 3, semestr: 6, liczba godzin: 30, r.a. 2009/2010, sem. letni
Ćwiczenia – zaliczenie rygorowe, test pisemny
Założenia i cele: Zapoznanie studentów z głównymi problemami folklorystyki oraz historią dyscypliny. Prezentacja szkół i metod badawczych. Charakterystyka źródeł, zasobów materiałowych i sposobów ich gromadzenia (warsztaty badawcze, metodologia badań folklorystycznych). Wskazanie na współczesne tendencje w badaniach nad folklorem
Treści programowe:
• Miejsce folklorystyki pośród nauk o kulturze. Wyodrębnianie się przedmiotu badań. Historia przednaukowych fascynacji folklorem w Europie. Orientalizm, kolonializm, nacjonalizm
• Charakterystyka folklorystyk narodowych. Orientacje i osiągnięcia folklorystyki polskiej .
• Folklorystyka polska na tle europejskiej, jej historyczno-polityczne uwarunkowania.
• Folklorystyka polska między etnografią a literaturoznawstwem. Dylematy metodologiczne. Instytucjonalizowanie się nauki o folklorze
• Teorie i definicje folkloru: między ujęciem etnologicznym a literaturoznawczym.
• Problemy współczesnej folklorystyki. Oralność a nowe media. Ponowoczesność folkloru – w poszukiwaniu nowego paradygmatu
• Jak rozumieć „tekst” folkloru? Od Thomsa do Bogatyriewa i Jakobsona
• Specyfika folkloru, sposób istnienia i budowa tekstu folkloru
• Genologia folklorystyczna (między literaturoznawstwem a antropologią)
• Metodologiczne uwarunkowania klasyfikacji gatunkowych
• Klasyka gatunków epickich. Legenda-podanie-bajka
• Klasyka gatunków. Polska ballada ludowa i jej system aksjologiczny
• Klasyka gatunków. Pieśń ludowa.
• Anegdota na tle innych form tradycyjnej twórczości. Dokonania D. Simonides
• Folklor współczesny, nowe zjawiska – nowe dylematy badawcze ( urban legend, folklor w Internecie)
Literatura:
1. Adamowski J. Czas w folklorze
2. Bogatyriew P., Jakobson R., Folklor jako swoista forma twórczości, w: Bogatyriew P., Semiotyka kultury ludowej, PIW, Warszawa 1979
3. Czernik A., Trzy zorze dziewicze. Wśród zamawiań i zaklęć…
4. Cocchiara G., Dzieje folklorystyki w Europie, przeł. W. Jekiel, PIW, Warszawa 1971
5. Czubala D., Współczesne legendy miejskie, Katowice 1993
6. Dzieje folklorystyki polskiej 1800-1863. Epoka przedkolbergowska, pod red. H.Kapełuś i J.Krzyżanowskiego, Wrocław – Warszawa – Kraków 1970
7. Dzieje folklorystyki polskiej 1864-1918, pod red. H.Kapełuś i J.Krzyżanowskiego, PWN, Warszawa 1982
8. Etnografia Polski. Przemiany kultury ludowej. T.2, Ossolineum 1981
9. Hernas Cz., W kalinowym lesie. U źródeł folklorystyki polskiej, PIW, Warszawa 1965
10. Jagiełło J., Polska ballada ludowa, Wrocław – Warszawa – Kraków - Gdańsk 1973
11. Krzyżanowski J., Słownik folkloru polskiego
12. Kowalski P., Współczesny folklor i folklorystyka, PTL, Wrocław 1990
13. Kubiakowie I. M, Chleb w tradycji ludowej
14. Malinowski L., Podania
15. Moszyński K., Kultura ludowa Słowian
16. Niebrzegowska S., Polski sennik ludowy…
17. Słownik ludowych stereotypów językowych, koncepcja i red. J. Bartmiński, UMCS, Lublin 1996
18. Simonides D., Monografia folkloru Górnego Śląska
19. Simonides D., Baśń i podanie górnośląskie, Katowice 1961
20. Simonides D, Współczesna śląska proza ludowa, Opole 1969
21. Simonides D., Współczesny folklor słowny dzieci i nastolatków, Wrocław – Warszawa 1976
22. Simonides D, Bery to nie tylko gruszki, czyli rzecz o humorze śląskim, Opole 1984
23. Simonides D., Ele mele dudki. Rymowanki dzieci śląskich, Katowice 1985
24. Hajduk-Nijakowska J. Nie wszystko bajka. Polskie ludowe podania historyczne, wybór, wstęp, komentarze J. Hajduk-Nijakowska, Warszawa 1986
25. Teoria kultury. Folklor a kultura, oprac. M. Waliński, Katowice 1978
26. Tomiccy J. R. Drzewo życia. Ludowa wizja świata i człowieka, Warszawa 1975
27. Wężowicz-Ziółkowska D., Miłość ludowa. Wzory miłości wieśniaczej w polskiej pieśni ludowej….Wrocław 1991
28. Wężowicz-Ziółkowska D., Ballada uliczna wobec tradycyjnej ballady ludowej, w: Kultura Polska: współczesność wobec tradycji, red. E. Kosowska, T. Kłak, Katowice 1991, s. 63 – 85
29. Kasjan, Polska zagadka ludowa
30. Zadrożyńska A., Powtarzać czas początku..
31. Pisarek, Wyliczanki polskich…
32. Simonides D., Folkor …w Etnografia kultury ludowej
33. Oracki T., Rozmówiłbym kamień
Do opracowania w zespołach:
Polska ballada ludowa [ Jagiełlo + Wężowicz-Ziółkowska D., Ballada uliczna wobec
tradycyjnej ballady ludowej, w: Kultura Polska: współczesność wobec tradycji, red. E.
Kosowska, T. Kłak, Katowice 1991, s. 63 – 85]
Wyliczanki polskich dzieci – folklor dziecięcy
Polska bajka ludowa
Polski erotyk ludowy ( wersja wysoka i obsceniczna)
Zamawianie, zaklęcie, modlitewka
Anegdota, kawał, wic
Podania i legendy Górnego Sląska
Współczesna legenda miejska