Ekonomia jest nauką badającą, w jaki sposób społeczeństwo gospodarujące decyduje o tym, co, jak i dla kogo wytwarzać.

Ekonomia to nauka o prawach rządzących postępowaniem gospodarstw domowych.

Ekonomia polityczna (political economy) jest to proces gospodarowania w skali społecznej.

Działalność jest nieekonomiczna, jeśli nie prowadzi do odpowiedniego zysku w postaci pieniędzy.

Ekonomia jest to nauka badająca, w jaki sposób ludzie (pojedynczo lub w zorganizowanych zespołach) wykorzystują zasoby będące w ich dyspozycji w celu zaspokojenia różnorodnych potrzeb materialnych i niematerialnych.

Ekonomia jest nauką gromadzącą i porządkującą wiedzę o gospodarowaniu.

Ekonomia to nauka o gospodarowaniu dobrami rzadkimi.

Ekonomia to nauka o procesach gospodarczych, tzn. procesach produkcji, podziału, wymiany i konsumpcji środków zaspokajania potrzeb ludzkich.

Ekonomia jest nauką, która odnosi się przede wszystkim do sposobów tworzenia bogactwa dochodu, poprawy standardu życia, produkcji i dystrybucji dóbr i usług – wszystkiego, co ma na celu poprawę naszego życiowego losu.

Przedmiotem ekonomii jest obszar ludzkich zachowań, obejmujący produkcję, wymianę i użytek czyniony z dóbr i usług. Najważniejszym problemem ekonomicznym stojącym przed społeczeństwem jest rozwiązanie sprzeczności między nieograniczonymi potrzebami ludzkimi w zakresie dóbr i usług, a ograniczonością niezbędnych do ich wytwarzania zasobów. Ekonomia wyjaśnia proces alokacji rzadkich zasobów między różne konkurencyjne ich zastosowania.

Gospodarowanie to produkcja dóbr i ich podział między ludzi, a także dokonywanie wyborów ekonomicznych – decydowanie, na co przeznaczyć stosunkowo rzadkie zasoby.

Potrzeba to uczucie braku z chęcią jego zaspokojenia.

Dobro to wszystko, to, co zaspokaja potrzeby.

Gospodarując, ludzie i całe społeczeństwa zużywają zasoby (inaczej: czynniki produkcji), czyli dobra niezbędne do wytwarzania innych dóbr.

Celem ekonomistów jest formułowanie teorii zachowań ludzkich i ich weryfikacja w zestawieniu z rzeczywistością.

Drastyczne zmiany cen z lat 1973-1974 i 1978-1980 zyskały miano szoku naftowego.

Kiedy cena jakiegoś towaru wzrasta, konsumenci starają się ograniczać jego zużycie, a producenci dążą do zwiększenia sprzedaży.

Zasób rzadki (ograniczony) cechuje się tym, że przy cenie równej zeru popyt nań przewyższa dostępną podaż.

Dochodem narodowym nazywamy sumę dochodów jego mieszkańców.

Podział dochodu (w skali kraju czy świata) informuje o tym, w jaki sposób dochód jest dzielony pomiędzy różne grupy lub jednostki.

Dochód na jednego mieszkańca stanowi przybliżony wskaźnik stopy życiowej w każdej grupie krajów.

Źródłem dochodów jednostki jest nie tylko praca, lecz także własność majątku produkcyjnego (ziemi, budynków, akcji przedsiębiorstw), która przynosi ich posiadaczom rentę, procent lub dywidendę. Poszczególne społeczeństwa za pośrednictwem określonej polityki swych rządów mogą dokonywać zmian w podziale dochodu.

Stopień nierównomierności podziału dochodu w danym kraju bezpośrednio przesądza nie tylko o tym, dla kogo dobra i usługi są produkowane, lecz także o tym, co się produkuje.

Każdy następny zatrudniony w gałęzi zwiększa produkcję w stopniu mniejszym niż jego poprzednik.

Krzywa możliwości produkcyjnych przedstawia maksymalne kombinacje produkcji możliwe do osiągnięcia przy pełnym wykorzystaniu istniejących w gospodarce zasobów. Ilustruje ona problem wyboru – więcej jednego dobra za cenę zmniejszenia ilości drugiego. Punkty położone nad krzywą są nieosiągalne. Wytworzenie odpowiadającej im produkcji wymaga większej ilości zasobów niż ta, którą dysponuje gospodarka. Punkty pod krzywą oznaczają produkcję nieefektywną. Krzywa składa się tylko z takich punktów, w których społeczeństwo wytwarza efektywnie. Wzrost produkcji jednego dobra możliwy jest tylko za cenę spadku produkcji innego dobra.

Rzadkość zasobów ogranicza możliwości wyboru społeczeństwa do takich kombinacji produkcyjnych, które odpowiadają punktom leżącym pod lub na krzywej możliwości produkcyjnych. Społeczeństwo musi pogodzić się z tym, że zasoby pozostające w jego dyspozycji są ograniczone i w tych warunkach musi wybierać sposoby ich rozdysponowania między różne, wzajemnie konkurencyjne zastosowania produkcyjne. Wybór punktu poniżej krzywej możliwości produkcyjnych oznaczałby nieuzasadnioną rezygnację z części możliwej do uzyskania produkcji.

Rynki umożliwiają kontakt nabywców i sprzedawców dóbr i usług. Rynek jest zwięzłą nazwą procesu prowadzącego do tego, że decyzje gospodarstw domowych dotyczące konsumpcji alternatywnych dóbr, decyzje przedsiębiorstw o tym, co i jak wytwarzać oraz decyzje pracowników dotyczące tego, jak wiele i dla kogo pracować, zostają wzajemnie uzgodnione dzięki odpowiednim dostosowaniom cen.

Gospodarka nakazowa to taka gospodarka, w której wszystkie decyzje dotyczące produkcji i konsumpcji są podejmowane przez państwo. Państwowy urząd planowania decyduje o tym, co, jak i dla kogo się produkuje. Szczegółowe nakazy są następnie kierowane do gospodarstw domowych, przedsiębiorstw i pracowników. Planowanie tego rodzaju jest zadaniem wielce skomplikowanym i gospodarka nakazowa, gdzie wszystkie bez wyjątku decyzje są podejmowane przez państwo, praktycznie nigdzie nie występuje.

Rynki, w których działanie nie ingeruje państwo, noszą nazwę rynków wolnych. Jednostki działające na wolnym rynku kierują się własnymi celami i starają się odnosić maksymalne korzyści, nie uciekając się do jakiejkolwiek pomocy ani udziału państwa. Idea głosząca, że system taki może rozstrzygać, co, jak i dla kogo wytwarzać, jest jedną z najstarszych w ekonomii.

Jednostki motywowane własnym interesem, nie poddawane centralnemu kierowaniu, mogą współtworzyć spójne społeczeństwo gospodarujące, zdolne do podejmowania racjonalnych decyzji alokacyjnych.

W gospodarce mieszanej państwo i sektor prywatny współuczestniczą w rozwiązywaniu problemów gospodarczych. Państwo kontroluje znaczną część produkcji za pomocą podatków, płatności transferowych oraz dostarczania dóbr i usług publicznych, takich jak obrona narodowa czy bezpieczeństwo wewnętrzne. Kontroluje także zakres, w jakim jednostki mogą kierować się w swoim działaniu własnym interesem.

Ekonomia pozytywna zajmuje się obiektywnym, naukowym objaśnieniem zasad funkcjonowania gospodarki. To część wiedzy ekonomicznej nie zawierająca sądów wartościujących. Celem ekonomii pozytywnej jest wyjaśnienie, w jaki sposób społeczeństwo gospodarujące podejmuje decyzje dotyczące konsumpcji, produkcji i wymiany dóbr.

Ekonomia normatywna dostarcza zaleceń i rekomendacji opartych na subiektywnych sądach wartościujących. Formułuje zalecenia dotyczące gospodarowania. Jest oparta na subiektywnym wartościowaniu zjawisk, a nie na poszukiwaniu prawdy obiektywnej.

Ekonomika pracy zajmuje się problemami rynku pracy. Ekonomika miast (urbanizacji) bada problemy miast: zagospodarowanie terenów, transport, zagęszczenie w ruchu miejskim czy budownictwo mieszkaniowe.

Analiza mikroekonomiczna zajmuje się szczegółowym badaniem indywidualnych decyzji dotyczących pojedynczych towarów, a także pojedynczymi podmiotami (np. przedsiębiorstwami).

Jedna z bardziej złożonych dziedzin mikroekonomii, znana jako ogólna teoria równowagi, rozszerza to podejście, nadając mu wymiar uniwersalny. Bada ona równocześnie wszystkie rynki poszczególnych towarów. Na tej podstawie zakłada, iż będziemy w stanie stworzyć ogólny obraz konsumpcji, produkcji i wymiany w całej gospodarce w danym momencie.

Kosztem alternatywnym danego dobra jest ilość innego dobra, z której trzeba zrezygnować, aby możliwe stało się wytworzenie dodatkowej jednostki tego pierwszego dobra.

Mikroekonomiści oferują szczegółowe badania jednego aspektu życia gospodarczego, ale dla zachowania prostoty i jasności analizy pomijają jego związki z resztą gospodarki.

Makroekonomia kładzie nacisk na wzajemne związki zachodzące w gospodarce jako całości. W swojej metodzie celowo upraszcza ona analizę poszczególnych elementów badanej całości w trosce o przejrzystość obrazu działania całej gospodarki.

Produkt narodowy brutto (PNB) jest to wartość wszystkich dóbr i usług wytworzonych w gospodarce w danym okresie. Jest podstawowym miernikiem całkowitej produkcji dóbr i usług w gospodarce.

Wskaźnik cen jest miernikiem przeciętnego poziomu cen dóbr i usług w gospodarce. Porównuje ich poziom w danym okresie z poziomem w wybranym okresie w przeszłości. Informuje o tym, co przeciętnie dzieje się z cenami. Kiedy poziom cen wzrasta, mówimy, że w gospodarce występuje inflacja.

Stopa bezrobocia jest to procentowy udział bezrobotnych w całości siły roboczej.

Pod pojęciem siły roboczej rozumiemy ludność w wieku produkcyjnym, która byłaby gotowa podjąć pracę, gdyby mogła otrzymać odpowiednie zajęcie.

Efekt zewnętrzny występuje wtedy, kiedy produkcja lub konsumpcja dobra bezpośrednio oddziałuje na przedsiębiorstwa lub konsumentów, którzy nie kupują i nie sprzedają tego dobra oraz kiedy ten wpływ nie znajduje pełnego odzwierciedlenia w cenach rynkowych.

Dobro prywatne to takie dobro, które konsumowane przez jedną osobę nie może być jednocześnie konsumowane przez kogoś innego.

Dobro publiczne to takie dobro, które będąc konsumowane przez jedną osobę, może być jednocześnie konsumowane przez innych ludzi.