Uniwersytet Warmińsko-Mazurski

Wydział Nauk Technicznych

Studia stacjonarne

Mechatronika; Rok II; Grupa 3

Laboratorium z Podstaw Metrologii

Temat: Wymiarowanie kątów, stożków i gwintów

Wykonali:

............................

............................

............................

............................

1. Gwint

Wymiary gwintu (dane do zlecenia elementu zamiennego)

Gwint zadany w ćwiczeniu to gwint metryczny o średnicy 16 mm na śrubie o długości

89,7 mm z łbem sześciokątnym o wymiarze 24 mm. Długość gwintu na śrubie wynosi

77,7 mm. Skok gwintu równy jest 2 mm, kąt gwintu to 60°.

H – wysokość trójkąta podstawowego – 1,732mm

d – średnica nominalna gwintu – 16 mm

d2 – średnica podziałowa nominalna gwintu – 15 mm

d1 – średnica wewnętrzna nominalna gwintu – 13,5 mm

P – skok gwintu – 2 mm

Szerokość prostopadłej do osi powierzchni na szczycie gwintu wynosiła średnio 0,62 mm, a przy osi gwintu 0,6 mm.

Zakres pomiarów wymiarów gwintu zawierał się w przedziałach:

d1 – 13,45 mm – 13,5 mm (odchyłka -0,05 mm)

d – 14,53 mm – 15 mm (odchyłka -0,47 mm),

przy czym odchyłka wymiaru d ma niewielkie znaczenie dla poprawnej pracy gwintu i zmienia się znacznie na skutek zużycia elementu gwintowanego.

Samohamowność gwintu

Aby gwint uznać za samohamowny, musi spełniać nierówność:

γ < ρ^,

gdzie γ – kąt pochylenia linii śrubowej gwintu

ρ^, - pozorny kąt tarcia

Co daje nam warunek samohamowności w następującej postaci:

$$tg\ \gamma = \ \frac{P}{\pi*d} = \frac{2mm}{3,1416*15mm} = 0,04$$

γ ≈ 2, 5

$$\text{tg\ ρ}^{,} = \frac{\mu}{\text{cosα}} = \frac{0,2}{0,966} = 0,1035$$

ρ^, ≈ 5, 9

Zatem nierówność γ < ρ^, jest spełniona – gwint jest samohamowny.

Kątomierz uniwersalny

Kątomierz uniwersalny charakteryzuje się fabryczną dokładnością 0,1°.

Dokładność tą można potwierdzić bądź odrzucić poprzez pomiar tym kątomierzem płytek wzorcowych z kątami płaskimi. Pomiar płytki o kątach 60° oraz 90 °wykazał, że kątomierz jest sprawny oraz wykonany dokładnie, bowiem jego wskazania wyniosły dokładnie tyle, ile wynosiła wartość kąta na danej płytce wzorcowej.

Kąt rowka paska klinowego oraz wymiarowanie kątów