Abrazja - Proces niszczenia brzegów mórz i dużych jezior przez wiatr, fale i prądy wodne oraz tarcie przemieszczanych przez fale materiałów skalnych.

Akumulacja - Proces gromadzenia się osadów na dnie zagłębień terenu w wyniku działania wody, wiatru lub lodowca. Akumulacja materiału skalnego zależy od rzeźby terenu, zmian wilgotności klimatu, roślinności znajdującej się na danym obszarze.

Denudacja - Procesy zachodzące na powierzchni Ziemi powodujące jej obniżanie i wyrównywanie. Należą do nich: wietrzenie, erozja, ruchy masowe.

Delta - Ujście rzeki w postaci kilku odnóg, tworzących obszar nizinny o charakterze bagiennym.

Deflacja - Przenoszenie cząstek gleby i rozkruszonych skał przez wiatr. WAPIEN / OSTANCE SKALNE \ WAPIEN.

Erozja - Proces geologiczny polegający na żłobieniu lub niszczeniu powierzchni terenu, np. przez wodę, wiatr, lodowce itp.

Korazja - Rzeźbienie skał przez cząsteczki piasku niesione wiatrem (np. Grzyb Skalnys).

Klif – Wysoki brzeg zbudowany z glin zwałowych.

Łachy - Wyspy rzeczne.

Łuszczenie skały – Odpadanie zewnętrznych powierzchni w postaci skorup

Meandry - Zakola rzeczne.

Oz – Długie na kilka-kilkanaście km kręte wały przypominające nasypy kolejowe.

Pradolina – Szeroka dolina na przedpolu lądolodu, równoległe do jej czoła.

Peneplena - Teren nad poziomem morza, który został zerodowany "prawie do końca". Końcowa faza erozji w klimacie wilgotnym. Powstaje w wyniku działania denudacji.

Plutonizm – Ruchy magmy pod pow. Ziemi w wyniku których powstają duże skupiska skał magmowych.

Ponor - Forma mająca postać otworu wydrążonego przez wodę. Jest to miejsce, gdzie wody strumieni, potoków czy rzek wpływają pod powierzchnię terenu.

Sandr – Rozległe stożki napływowe, powstające przed czołem lądolodu wskutek osadzania materiału.

Stalaktyt – Zwisające, Stalagmit – Wyrasta z ziemi, Stalagnat – Połączone kolumny.

Egzaracja - Proces mechanicznego niszczenia podłoża skalnego wywoływany przez działalność lodowca lub nasuwające się masy skalne.

Ruchy Epejrogeniczne - Powolne pionowe ruchy płyt kontynentalnych, w wyniku których całe kontynenty lub morza ulegają wydźwiganiu i obniżaniu.

Eworsja - zjawisko niszczącego wpływu ruchu wirowego wody płynącej na dno cieku wodnego. Polega na drążeniu naturalnych zagłębień w dnie wskutek abrazyjnej działalności zstępujących lub przydennych wirów wody.

Starorzecza - Meandry odcięte od głównej rzeki wałem ziemi – groblą.

Wietrzenie – rozpad skał pod wpływem różnych czynników (Mechaniczne lub fizyczne, biologiczne, mechaniczne).

Procesy Egzogeniczne - Mają swoje źródła na pow. Ziemi. Zalicza się do nich działalnośc wiatru, wody,lodowców, lądolodów.

Działalność mas lodowych - BUDUJĄCA - wzgórza morenowe: czołowa, denna, boczna. NISZCZĄCA – cyrki, egzaracja.

Formy podziemne krasu - Stalaktyt, stalagmit, stalagnat, jaskinia. Formy powierzchniowe krasu – Polije, ponor, lejek, rzeka, żłobki, źródło.

Wyspa

Paraboliczna Barchan

………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………...........

RODZAJE EROZJI:

Erozja Lodowcowa - Żłobienie terenu przez płynący lodowiec, które:

Wygładza podłoże - detersja, Wyrywa duże odłamki skalne z podłoża – detrakcja, Zdziera całe podłoże - egzaracja.

Erozja Wodna -

- Erozja Deszczowa (ablacja deszczowa) - Spłukiwanie wierzchniej warstwy przez deszcz.

- Erozja rzeczna - przenoszenie cząstek przez prąd rzeki bądź falowanie wody:

GÓRNY BIEG RZEKI

Erozja wgłębna - Wcinanie się rzeki w koryto rzeczne poprzez niszczenie go przez niesione przez rzekę materiał skalny.

∞ Efekty - Tworzenie się dolin głębokich i wąskich V-kształtnych.

Erozja wsteczna - Cofanie się źródeł rzeki w kierunku działu wodnego.

∞ Efekty - Kaptaż, wyrównywanie brzegów rzeki i „cofanie się” wodospadów, powstawania kotłów eworsyjnych.

ŚRODKOWY BIEG RZEKI

Erozja Boczna - Podmywanie brzegów rzeki, spowodowane nierównomiernym nurtem rzecznym.

∞ Efekty - Zakola rzeczne, starorzecza, wyspy rzeczne, niszczenie brzegów

Erozja Denna - żłobienie dna rzeki przez płynącą wodę i niesiony przez nią materiał.

∞ Efekty - Powstają terasy zalewowe.

DOLNY BIEG RZEKI - Zwykle nad erozją przeważa akumulacja osadów niesionych przez rzekę.

∞ Efekty - Powstawanie form ujść rzecznych: delt i estuariów.

- Erozja Morska - Niszczenie brzegów przez falowanie i pływy (przypływy i odpływy).

Erozja Wiatrowa - To zjawisko Deflacji, Korazji oraz Akumulacji.

………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………...........

RUCHY MASOWE - To zespół procesów, z których czynnikiem jest grawitacja. Wyróżnia się m.in.:

- Odpadanie - odrywanie się od litego podłoża i spadanie fragmentów zwietrzałej skały

- Obrywanie - obrywanie się mas skalnych bądź ziemnych z nawisów, przy czym oderwane elementy przemieszczają się drogą powietrzną.

- Osuwanie - Szybkie przemieszczanie się w dół stoku mas glebowo-zwietrzelinowych. Osuwanie ma miejsce najczęściej na skutek nadmiernego

uwilgotnienia lub zmian w rzeźbie terenu, powodujących zwiększenie nachylenia stoku, w wyniku czego traci on stateczność przyjmując różne

płaszczyzny poślizgu.

- Spływy - Spływanie nadmiernie uwilgotnionych mas glebowo-zwietrzelinowych po płaszczyźnie utworzonej przez nierozmarzniętą warstwę gruntu.

- Pełzanie - Mechanizm podobny do osuwania, jednak ruch mas ziemnych przebiega wolniej, miąższość przemieszczanej warstwy bywa znacznie większa.

- Osiadanie - Powolne obniżanie się powierzchni terenu wskutek zmniejszenia objętości gruntu.

………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………...........