1. Wymień sposoby mające na celu izolowanie (wyosobnianie) trucizn z próbki za pomocą chemicznej analizy, toksykologicznej: przykładem mogą być związki badane na ćw:

1. Antybiotyki jonoforowe z koncentratu paszowego: metoda miareczkowania z odczynnikiem Griessa??

2. As, Pb lub Co z tkanek: mineralizacja

3. NaCl z paszy: miareczkowanie metodą Volharda (ilościowe oznaczanie chlorków)

4. Lotne ciała czynne np. roślinne (pilokarpina) – destylacja??

1. Kto kieruje (podpisuje) pismo przewodnie załączone do materiału wysyłanego do laboratorium badań toksykologicznych w przypadkach zatruć pszczół:

1. Lekarz weterynarii

2. Właściciel pasieki

3. ………………

Wymień rodzaj próbek wysyłanych w przypadku zatruć pszczół

1. Pszczoły – 100g

2. Gleba, woda

3. Opakowanie po środku chemincznym

4. ………………

1. Podaj porządek zbierania wywiadu toksykologicznego w przypadkach zatruć zwierząt w środowiskach naturalnych (z pominięciem pszczół)

1. Ile zwierząt zachorowało/ padło. Czy zejścia były pojednyczne, mnogie?

2. Gatunek i w tym poddanych ubojowi z konieczności

3. Czas i miejsce np. alkierz, pastwisko

4. Przebieg i objawy: gwałtowne, nagłe, szybka śmierć (kilka h, dni)

5. Informacje o środowisku: ścieki, fabryki

6. Zabiegi polowe: nawozy sztuczne, środowisko agronomiczne

7. Sposób żywienia: składowanie paszy, przygotowanie paszy

8. Warunki higieniczne gospodarstwa

9. Zabiegi odkażania, dezynsekcji, odrobaczanie zwierząt

10. Woda z procesów technologicznych przechodzących do środowiska

11. Produkcyjność, wydajność mleczna, mięsna, słabsze przyrosty masy ciała u młodzieży, zaburzenia cyklu płciowego, niepłodność - zatrucia przewlekłe.

1. Co oznacza normatyw toksykologiczny DDP (ang. Acceptable Daily Intake, ADI), podaj jej jednostkę:

• Dopuszczalne dzienne spożycie (pobranie) – ilość danej substancji, która pobierana codziennie z żywnością, wodą, powietrzem i lekami, według aktualnego stanu wiedzy nie przedstawia zagrożenia dla człowieka (uznawana jest za nieszkodliwą)

• Wartość ADI ustalana jest dla dodatków do żywności oraz pestycydów w wyniku badania ich toksyczności przewlekłej (z uwzględnieniem marginesu bezpieczeństwa)

• Wyrażana w mg/kg masy ciała

• Acceptable daily intake, wyrażona w mg substancji na 1 kg mc/dzień. Jest oznaczana na podstawie długotrwałych, minimum 6 miesięcznych doświadczeń na psach i szczurach. Bierze się pod uwagę współczynnik względnej wrażliwości (zakłada się, że człowiek jest 10 x bardziej wrażliwy niż szczur), dodatkowo uwzględnia się dalszy współczynnik bezpieczeństwa 100, który może być zwiększony nawet do 1000 lub zmniejszony do 10. Na podstawie ADI można obliczyć dopuszczalną zawartość szkodliwych składników w produktach spożywczych. Wartość tolerancji dla człowieka oblicz się: wartość ADI dla człowieka x masa ciała człowieka/rzeczywiste dzienne spożycie x 2,5 [ppm].

Jakie parametry potrzebne są do jego wyznaczenia?

• Bierze się pod uwagę współczynnik względnej wrażliwości (zakłada się, że człowiek jest 10 x bardziej wrażliwy niż szczur), dodatkowo uwzględnia się dalszy współczynnik bezpieczeństwa 100, który może być zwiększony nawet do 1000 lub zmniejszony do 10.

Z kolei DDP (ADI) służy do obliczania innego standardu, który obok karencji jest podstawą oceny toksykologicznej produktu pochodzenia zwierzęcego: podaj nazwę tego standardu, inicjał polski, angielski oraz jednostkę

• MRL (ang. Maximum Residue Level) - Najwyższe Dopuszczalne Stężenie Pozostałości weterynaryjnych produktów leczniczych

• Zwane też NDP - Najwyższym Dopuszczalnym Poziomem Pozostałości zanieczyszczeń chemicznych, biologicznych, produktów leczniczych i skażeń promieniotwórczych w roślinach, u zwierząt, w tkankach lub narządach zwierząt po uboju i w środkach spożywczych pochodzenia roślinnego lub zwierzęcego) jest ustalane poprzez Rozporządzenia Ministerstwa Rolnictwa i Rozwoju Wsi w oparciu o zalecenia Unii Europejskiej.

• MRL dla miodu (na podstawie Rozporządzenia Ministerstwa Rolnictwa z dnia 10 maja 2003)

• kumafos 100 mµg/kg

• amitraza 200 mµg/kg

• Substancje niepodlegające maksymalnym limitom pozostałości w miodzie

• flumetryna

• Jednostka: mg/kg m.c. (suchej masy)

1. Jaką drogą narażą się zwierzęta doświadczalne w celu klasyfikacji (pestycydów) na klasy toksyczności co, przyjęto jako kryterium legislacyjne w Polsce od 1995 r. za zaleceniami WHO

1. Pokarmową

2. Oddechową - aerogenną

3. Kontaktową - skóra

Podaj określenia dla takich substancji w poszczególnych klasach

1. Bardzo toksyczne

2. Toksyczne

3. Szkodliwe

4. Mało szkodliwe

1. Wymień typy zmian morfologicznych i patofizjologicznych wywołane narażeniem ustroju na trucizny:

1. Zapalenia, nadżerki

2. Martwica

3. Uszkodzenia narządów

4. Immunosupresja

5. Inaktywacja enzymów

1. Podział trucizn, przyjmując za kryterium charakter ich działania uszkadzające na struktury organizmu

1. Żrące

2. Drażniące

3. Powodujące śmierć przez anoksję

4. Uszkadzające narządy miąższowe

5. ………

6. ……….

7. ……….

8. ……….

1. Enzymy mikrosomalne zlokalizowane są w……………………….ich indukcja pod wpływem substancji chemicznych może reprezentować efekt typu

1. Pochodnych związków …………………………….

2. ……………………… ……………………………….

1. Przebieg mutacji II fazy biotransformacji w organizmie ptaków i ssaków prowadzi do pochodnych

1. ……

2. ……

3. ……

4. ……

1. W jakich strukturach komórkowych i pozakomórkowych mogą zachodzić procesy biotransformacji ksenobiotyku ………………………………………………………………………………………………………..

2. Co rozumiesz pod pojęciem lepik ……………………….

Jakie są źródła narażenia zwierząt na lepik …………………………….

Wymień objawy narażenia zewnętrznego lepikiem ………………………….

1. Jakie znasz źródła narażenia zwierząt na trikazylofosforan

Jakie inne działanie toksyczne oprócz demielinizacji włókien nerwowych wywiera fosforan trikrezylowy

1. Jakie objawy kliniczne zatrucia powoduje ropa naftowa z przewagą węglowodorów aromatycznych

2. W zatruciu glikogenem etylowym występuje faza objawów niespecyficznych …………………………………………………………………………………………. przez jakie z pochodne są one wywoływane……. Podaj sposób leczenia zatruć

3. Zmniejszenie tempa wchłaniania trucizn można osiągnąc przez:

4. Podaj postępowanie i leczenie ptaków zatrutych ropą naftową i produktami jej destylacji

5. Podaj objawy kliniczne postaci ostrej zatrucia mocznikiem u bydła

6. Wymień miejsce i warunki w jakich zachodzi redukcja azotanów do azotynów w organizmie

Jakie są zmiany sekcyjne w zatruciach NO2

1. Zatrucie chroniczne jonem NO2 objawia się syndromami w następstwie jego działania na:

1. …………………….

2. …………………….

3. ………………………….

1. Stosowanie leków dla ludzi np. ibuprofenu stwarza zagrożenie zatruć ostrych u zwierząt szczególnie u gatunku…………z powodu …………………..

2. Wrażliwość gatunkowa i częstość zatruć chlorkiem sodowym u gatunków zwierząt przedstawia się ……………………(najwrażliwsze) > ……………………> …………… który jon po dysocjacji NaCl wywołuje zatrucia

3. Podaj kryterium bezpiecznego leku weterynaryjnego

1. .

2. .

3. .

4. .

1. Jakie trucizny nie są absorbowane przez węgiel aktywowany stosowany w leczeniu zatruć

1. .

2. .

3. .

4. .

5. .

6. .

1. Podaj różnice pomiędzy pojęciem ZAGROŻENIE a RYZYKO TOKSYKOLOGICZNE

1. Określ toksyczność ostrą arsenu (wstaw mniej/bardziej)

• Związki As3+ są ………… niż As5+

• Organiczne związki As są …….. niż nieorganiczne

• Roztwory As są ……… niż związki As In substantio

• Objawy ujawniają się …….. ze strony żołądka i jelit niż na skórze

1. Toksykodynamika chromu związana jest z zbaurzneiami – określ efekty / zmiany ze strony:

• Układu krwiotwórczego

• Błon śluzowych i skóry

• Kości, w tym czaszki

1. Określ rolę chromu w organizmie w zakresie wpływu na:

• Przemiany metaboliczne

• Czynniki endogenne

• RNA

1. Stężenia kadmu wyższe o rząd wielkości niż w pozostałych, występują

• W kościach u psa

• Nerkach u koni

• Wątrobie u koni

• Kościach u koni

1. Objawy przewlekłego zatrucia alimentarnego kadmem są wynikiem (podaj charakter zmian/procesu)

• Zmian ilościowych i jakościowych kości

• Uszkodzenia i zaburzenia funkcjonowania nerek

• Zaburzenia układu rozrodczego

1. Mechanizm toksyczności niklu odnosi się do (wskaż odpowiedź fałszywa)

• Tworzenie reaktywnych form tlenu

• Działania klastogennego

• Działania teratogennego

• Działania rakotwórczego

• Silnego indukowania syntezy metalotioneiny

1. Uszereguj gatunki (konie, psy, przeżuwacze, koty) podatne na ztrucia rtęcią:

1. .

2. .

3. .

4. .

5. .

1. „choroba ługowa” odnosi się do

• ………….jako czynnika wywołującego

• Źródła narażenia…………………..

• W ilościach……………………………

• Objawów klinicznych u koni i bydła ……………….

1. Wymień rodzaje badań toksykometrycznych

1. .

2. .

3. .

4. .

5. .

1. Zarysuj główne cechy pojęć TOKSYKOKINETYKA i TOKSYKODYNAMIKA

2. Efektem bioaktywacji ksenobiotykóww organizmie są pochodne o …………… sile toksyczności niż substancja macierzysta. Możliwe jest m. In. W wyniku powstawania reaktywnych form molekularnych

1. .

2. .

3. .

1. Biotransformacja niektórych frakcji ropy prowadzi do powstawania szczególnie toksycznych pochodnych, podaj, o jaką frakcję chodzi, nazwę pochodnej i jej tropizm w organizmie oraz objawy kliniczne zatrucia

2. Różnice biotransformacji fenolu są przyczyną wrażliwości gatunkowej: określ, czego dotyczą różnice i jaki gatunek (i) zwierząt podatny na zatrucie

3. Wyjaśnij uwarunkowania zatruć mocznikiem odnośnie wpływu pH treści żwacza i składników paszy

4. Wymień aktywne substancje endogenne sprzęgające się z ksenobiotykami w enzymatycznych reakcjach II fazy biotransformacji

5. Aktywny kompleks CYP P-450 składa się z

1. .

2. .

3. .

Jest zlokalizowany w ……………….i bierze udział w reakcjach

1. Fumiganty to preparaty stosowane w formie i w celu ……………………………………..

Podaj 2 przykłady uwalnianych związków i mechanizm działania bójczego w wyniku stosowania fumigantów

1. Podaj sposób leczenia zatruć glikolem etylenowym, wyjaśnij zasadę działania stosowanych leków

2. Podaj uwarunkowania zatruć chlorkiem sodowym u zwierząt i gatunki wrażliwe na zatrucia

3. Niezgodne stosowanie leków ze wskazówkami, np. paracetamolu prowadzi do zatruć głównie u ………………. Jaki jest mechanizm zatruć ostrych u tych zwierząt

4. Wyjaśnij co to jest działanie uboczne leku, działanie niepożądane, a kiedy określamy, że jest ono toksyczne

5. W strategii leczenia zatruć można posłużyć się zabiegiem podwyższenia progu toksyczności, podaj te sposoby