Podstawy geografii człowieka  12 10

UJĘCIE PRAWIDOŁOWOŚCI INTERAKCJI PRZESTRZENNEJ W FORMIE MODELU GRAWITACJI


$$P = \frac{L_{A} \times L_{B}}{d}$$

P – przejazdy ludzi między miastami A i B

LA – liczba ludności miasta A

LB – liczba ludności miasta B

d – odległość między miastami A i B


$$P = k \times \frac{M_{A} \times M_{B}}{d^{R}}$$

P – przepływy (interakcja) między miastami A i B

MA – „masa” przyciągająca miasta A

MB – „masa” przyciągająca miasta B

R – wykładnik wyznaczający opór odległości

k – stała

W modelu grawitacji wielkości (przepływów (oddziaływań) między dwoma miejscami jest wprost proporcjonalna do masy przyciągającej tych miast (np. ludność, wielkość produkcji), a odwrotnie proporcjonalna do odległości między tymi miastami.

Zależność kosztów transportu od odległości dla różnych środków transportu:

Koszty

transportu

Odległość

Koszt transportu obejmuje:

Geografia komunikacji (transportu) analizuje:

  1. Sieci transportowe

  2. Przepływy dóbr, osób i informacji

Sieć transportu to układ połączeń (dróg przepływów) i terminali

Geograficzne problemy analizy sieci transportowej:

Wielkość transportu można mierzyć jako:

Otwarcie regionu oznacza silniejsze powiązania zewnętrzne niż wewnętrzne. Natomiast domknięcie regionu oznacza silniejsze powiązania wewnętrzne niż zewnętrzne.

Otwartość regionu w zakresie efektów mnożnikowych (wyciekanie efektów mnożnikowych lub rozprzestrzenienie się efektów mnożnikowych) oznacza zaspokojenie popytu miejscowych firm przez firmy pozamiejscowe.

W jakim stopnie efekty mnożnikowe:

Geograficzne badania przedsiębiorstw (firm):

ŁAŃCUCH PRODUKCYJNY:

Łańcuch produkcyjny kładzie nacisk na sekwencję działalności, czyli relacje między kolejnymi etapami wytwarzania dobra lub usługi.

Sieć produkcyjna kładzie nacisk na wszystkie relacje między podmiotami zaangażowanymi w proces wytwarzania dobra lub usługi.

Z punktu widzenia podmiotów kontrolujących łańcuch (sieć) produkcyjną wyróżnia się:

  1. Sieci kontrolowane przez producentów (np. produkcja samochodów, sprzętu AGD)

  2. Sieci kontrolowane przez nabywców tj. przez sieci detaliczne lub właścicieli marek (np. produkcja wielu produktów żywnościowych (Carrefour, Tesco), obuwia (Nike, Adidas))

Wartość dodana – przyrost wartości dóbr i usług w procesie ich wytwarzania.

Wartość dodana jest szczególnie wysoka w działalnościach obejmujących skomplikowane procesy i wymagających wysoko wykwalifikowanej kadry.

Produkt Krajowy Brutto (PKB) – jest sumą wartości dodanej wytworzonej przez wszystkie firmy w danym kraju.

Dostępność przestrzenna (komunikacyjna) – łatwość dotarcia do danego miejsca z wielu innych miejsc , wyrażona dystansem do pokonania, kosztem transportu, bądź czasem podróży. Dostępność przestrzenna może być mierzona:

Dostępność przestrzenna (komunikacyjna):

Konwergencja czasoprzestrzenna – zmniejszenie czasu i kosztu przemieszczeń. Konsekwencją konwergencji czasoprzestrzennej są większe możliwości przemieszczeń dóbr, osób i informacji na duże odległości.

Oznacza to większe możliwości przestrzennej dezintegracji elementów łańcucha produkcji, tj. ich lokalizacji w odległych miejscach.

Dominującą rolę przepływie ważnych informacji odgrywają wielkie miasta (metropolie), które:

  1. Są ośrodkami podejmowania decyzji (kontroli)

  2. Są miejscami o najlepszej dostępności przestrzennej, czyli umożliwiają kontrakty między podmiotami zlokalizowanymi w różnych metropoliach.

WŁADZA POLITYCZNA W PRZESTRZENI

Władza rozumiana może być na dwa sposoby:

  1. Formalna zwierzchność – prawnie określona

  2. Faktyczna kontrola – zdolność do podejmowania decyzji, które wpływają na interesy grup lub osób.

Geografia polityczna – bada struktury i procesy (mechanizmy) polityczne w przestrzeni.

Państwo – przymusowa organizacja polityczna, rządząca w społeczeństwie. Główne cechy państwa:

  1. Suwerenna władza – niezależna od innych organizacji państwowych

  2. Terytorium o jednoznacznie określonych granicach

Elementem państwa jest więc prawnie wyodrębnione terytorium podległe jego władzy.

Naród – zbiorowość o wspólnej przeszłości historycznej i wspólnej kulturze, którą łączy świadomość narodowa (postrzeganie własnej zbiorowości jako narodu). Narody zamieszkują zazwyczaj określone terytorium.

Tożsamość terytorialna występować może w różnej skali geograficznej:

  1. Lokalnej

  2. Regionalnej

  3. Narodowej (krajowej)

Narody dążą do posiadania niezależnego państwa:

Istnienie państwa może sprzyjać kształtowaniu się narodu, m.in. w wyniku działania systemu szkolnego i administracyjnego państwa:

Mniejszości narodowe – grupa, która stanowi większość w innym państwie, np. Ukraińcy, Niemcy.

Mniejszości etniczne – nie ma państwa, w którym stanowiłaby większość, np. Kaszubi, Łemkowie

Wspólną cechą mniejszości narodowych i etnicznych jest ich zasiedziałość na danym terytorium co odróżnia je od imigrantów.

Typy granic według ich genezy:

Kryteria wyznaczania granic politycznych (uzasadnienia roszczeń terytorialnych):


Wyszukiwarka

Podobne podstrony:
Podstawy geografii człowieka 12 10
Podstawy geografii człowieka " 11 10
Podstawy geografii człowieka  11 10
Podstawy geografii człowieka ) 11 10
Podstawy geografii człowieka  11 10
Podstawy geografii człowieka  10 10
Podstawy geografii człowieka  10 10
Podstawy geografii człowieka 10 01 11 2
Podstawy geografii człowieka  01 11
człowiek przykładowe pytania, Geografia UJ, Podstawy geografii człowieka, Egzaminy
169geografia-pytania, Geografia UJ, Podstawy geografii człowieka, Egzaminy
Podstawy Geografii Czlowieka pojecia zaleznosci koncepcje
Podstawy Geografi człowieka, Geografia UJ, Podstawy Geografii Człowieka, Wykłady
Człowiek, Geografia UJ, Podstawy Geografii Człowieka, Wykłady
Podstawy geografii człowieka  01 11
Podstawy geografii fizycznej z elementami astronomii  12 10

więcej podobnych podstron