Ćwiczenia 3.10.13

Literatura:

1. Zarys finansów publicznych i prawa finansowego, Wanda Wójtowicz

2. Podatki i prawo podatkowe, Gomułowicz, Małecki; LexisNexis

3. Polskie prawo finansowe. Prawo publiczne.

Ustawa o finansach publicznych i ordynacja podatkowa.

Temat: Źródła prawa finansowego.

1.Źródła prawa:

• Kodeksy

• Ustawy

• Rozporządzenia

• Konstytucja

• Umowy międzynarodowe

Podatki

Centralne Lokalne

2. Trójpodział władzy

Sejm i Senat uchwala ustawy, konstytucję; Rada ministrów wydaje rozporządzenia.

WYKŁAD 3.10.13

1.Pojęcie prawa finansowego

2.Zasady finansów publicznych

3.Prawo budżetowe

4.Zagadnieinia ustrojowe

1.Ogólne zagadnienia prawa finansowego

Prawo finansowe – zespół norm prawnych regulujących publiczna działalność finansową, a przede wszystkim proces gromadzenia oraz rozdziałów i wydatkowania środków pieniężnych; grupa zakazów i nakazów.

Działalność finansowa – proces gromadzenia środków pieniężnych i ich wydatkowanie; podmioty publiczne i prywatne.

Gospodarka finansowa - proces gromadzenia środków pieniężnych i ich wydatkowanie; odnosi się tylko do podmiotów publicznych.

2.

Sensu largo – wszystko, co dotyczy stosunków finansowych

Sensu stricto – regulacje dotyczące finansów państwa

Brak definicji

Prawo finansowe ma charakter publiczno- prawny tzn., że występuje nierówność podmiotu.

3. Działy prawa finansowego:

1. Prawo budżetowe – określa wszystkie zasady związanie z budżetem państwa i samorządów.

Przygotowanie uchwalanie wykonanie kontrola

1. Prawo dochodów publicznych:

   • Część ogólna – reguluje czym jest zobowiązanie publiczno- prawne, jak powstaje, jakie są zasady odpowiedzialności

   • Część szczegółowa – prawo podatkowe, celne, innych opłat i danin publicznych.

2. Publiczne prawo bankowe – w jakich formach prawnych mogą działać banki

3. Prawo dewizowe –reguluje wszystkie operacje dokonane z użyciem zagranicznych środków płatniczych.

ĆWICZENIA 10.10.13.

Temat: Zasady prawa podatkowego

Zasada demokratycznego państwa prawa

1. Zasada wyłączności ustawy w kształtowaniu obowiązków podatkowych – ustawy niższej rangi nie mogą dotyczyć kształtowaniu obowiązków podatkowych

2. Zasada zakazu retroaktywności prawa podatkowego –

„Prawo nie działa wstecz”

„Lex retro non ag it”

2 wyjątki:

-

-

1. Zasada zaufania do państwa i stanowionego prawa podatkowego – prawo, powinno być tak stanowione, aby obywatele nie tracili zaufania do państwa.

4 elementy:

• Jasne - zrozumiałe dla każdego

• Jawne - dostępne dla wszystkich

• Pewne - każdy ma je poznać ze stosownym wyprzedzeniem

• Chronić prawa niewadliwie nabyte - - jeśli raz je nabędziemy, nie może zostać nam odebrane

VACATIO LEGIS – wakacje ustawy, jeżeli ustawa jest wprowadzana np. 1 maja to nie wchodzi ona z tym dniem w życie, musi być okres czasu na zapoznanie się z nią (14 dni).

1. Zasada sprawiedliwości opodatkowania – wszyscy mamy być równi, wobec prawa (bierze się pod uwagę cechę istotną), jest zachowana, gdy opodatkowanie jest powszechne.

2. Zasada roczności podatku – nie zmienia się zasad w trakcie roku podatkowego

3. Zakaz zmian prawa podatkowego w trybie przewidzianym dla ustawy budżetowej

WYKŁAD 10.10.13

Temat: Finanse publiczne.

1.Finanse- procesy gromadzenia i wydatkowania środków pieniężnych przez różne podmioty.

2.Finanse dzielimy na:

• prywatne

• publiczne

3. Finanse publiczne- procesy gromadzenia i wydatkowania środków pieniężnych przez podmioty publiczne.

4. Katalog finansów :

• otwarty (nie jest wyczerpujący)

• zamknięty (jest wyczerpujący)

Rozdysponować- przydzielenie środków publicznych do realizacji określonych zadań

5. Cechy finansów publicznych :

kryterium podmiotowe- cechy wyróżniające , prowadzone przez podmioty prawa publicznego, podmioty publiczne nie są nastawione na zyski,

Podatek publiczny- egzekwowanie należności czyli przymus, dochód publiczny

- legalizm- dozwolone jest to na co prawo pozwala

-mają zaspokajać dobra publiczne

-operacje zasobami pieniężnymi są dokonywane władczym działaniem

-rola (jawność, przejrzystość, ewidencja, rachunkowość) umożliwia kontrolę nad finansami

6. Finanse prywatne

Rodzaje:

• sensu stricto- finanse osób publicznych, gospodarstwa domowego i przedsiębiorców

• finanse zrównane z przymusem np. banki państwowe,

• finanse prywatne grupowe: stowarzyszenia, kościoły, związki zawodowe

7. Finanse publiczne- prywatne :

• Państwo dysponuje przymusem, może dowolnie wydawać na finanse

• Mają wpływ na równowagę finansową, na procesy społeczne, gospodarcze

• Finanse publiczne wyrażane w pieniądzu, bo państwo emituje pieniądze

System finansów publicznych- całokształt obowiązujący w Polsce uporządkowanie wewnątrz zorganizowany instytucji które regulują gospodarkę finansową.

8. Funkcje finansów publicznych:

• Fiskalna- państwo zbiera i gromadzi dochody np. podatki po to żeby mieć pieniądze na realizację celów państwa

• Stymulacyjna (bodźcowa) - działanie służy żeby wpłynąć na działanie obywateli,

albo mają zniechęcić albo zachęcić np. becikowe, kodeks karny

• Redystrybucyjna – państwo wtórnie rozdziela produkt krajowy brutto. Redystrybucja zależy od ustroju państwa.

• Informacyjno- kontrolna (informacyjna) – państwo monitoruje przepływy środków pieniężnych

ĆWICZENIA, 17.10.13

Temat: Pojęcie podatku

1.Podatkiem jest publicznoprawne, nieodpłatne, przymusowe oraz bezzwrotne świadczenie pieniężne na rzecz Skarby Państwa, województwa, powiatu lub gminy, wynikająca z ustawy podatkowej.

• Publicznoprawny – stosunki między państwem, a podatnikiem są równorzędne.

• Nieodpłatność podatku – płacąc podatek, w zamian bezpośrednio nic nie otrzymujemy, nie ma bezpośredniego świadczenia.

• Świadczenie przymusu – każdy musi płacić podatki

• Bezzwrotne - (nadpłata jest zwracana)

• Podatek świadczony na rzecz powiatu i gminy

• Podatek wynika z ustawy podatkowej

• Podatek jest świadczeniem zasadniczym – pobierany w celu fiskalnym

WYKŁAD, 17.10.13

Temat: Środki publiczne

1.Środki publiczne są to:(ART. 5)

• Dochody publiczne

• Środki z UE, z EFTA

• Środki ze źródeł zagranicznych nie podlegające zwrotowi

• Przychody budżetu państwa, przychody jednostek budżetowych:

• Z papierów wartościowych

• Spłat pożyczek i kredytów

• Z innych operacji finansowych

• Z otrzymanych pożyczek

• Przychody z działalności sektora finansów publicznych

2. Źródła dochodów publicznych (90% dochodów publicznych to podatki, składki, opłaty itp.)

• Wpływy ze sprzedaży wyrobów i usług

• Dochody z mienia (najmy, dzierżawy)

• Odsetki od udzielonych pożyczek

• Spadki, zapisy i darowizny w postaci pieniężnej

• Odszkodowania należne jednostkom finansów publicznych

• Dochody ze sprzedaży majątku

• Kwoty uzyskane z tytułu poręczeń i gwarancji

• Dywidendy

3.Podział dochodów publicznych

1. Daniny publiczne i inne dochody –

2. Dochód od osób fizycznych i prawnych i jednostek organizacyjnych nie posiadających osobowości prawnych

3. Rodzaj budżetu, do którego dochody są odprowadzane: państwa lub samorządu.

4. Funkcje dochodów publicznych :

• Zasadnicze(w celu fiskalnym)

• Uboczne (realizują cel inny niż fiskalny np. grzywny, mandaty)

1. Dochody Zwrotne(pożyczki, kredyty) i bezzwrotne (podatki, cła, opłaty)

2. Dochody Odpłatne(muszą się wiązać ze świadczeniem wzajemnym) i nieodpłatne (np. podatek; brak świadczenia wzajemnego)

3. Dochody przymusowe i dobrowolne

4. Dochody obligatoryjne i fakultatywne (samo opodatkowanie się mieszkańców)

5. Dochody zwyczajne (stałe) i nadzwyczajne(wiążą się z nietypowym zdarzeniem)

6. Dochody pobierane okresowo (podatek dochodowy od osób fizycznych i prawnych) i od pojedynczego zdarzenia (podatek od czynności cywilno- prawnej)

7. Dochody pochodzące z kraju i zza granicy

WYKŁAD, 21.10.13

Temat: Jednostki sektora finansów publicznych.

• Organy władzy

• Publiczne placówki naukowe i kulturowe

• ZUS, KRUS, NFZ

• Państwowe i samorządowe osoby prawne

1.Metody rozliczania jednostek finansów publicznych:

• Budżetowanie brutto – wszystkie dochody z budżetu państwa i wszystkie swoje wydatki pokrywa z tych pieniędzy, np. trybunały, sądy, urzędy skarbowe, organy centralne)

Wady: osoby zarządzające nie mają skłonności do oszczędzania

Zalety: łatwa kontrola, wartość wydatków nie zależy od dochodów osiągniętych przez jednostkę.

• Budżetowanie netto – istotny jest wynik finansowy jednostki. Jest istotny dochód, jaki jednostka jest w stanie wygenerować np. agencje wykonawcze, samorządowe zakłady budżetowe, mogą one prowadzić działalność gospodarczą = posiadają dochód. Część oddają do budżetu, a część przeznaczają na własne potrzeby.

Wady: państwo ma mniejsza kontrole nad tymi jednostki, jeżeli wynik finansowy jest niski mogą otrzymać dotacje.

Zalety: efektywna gospodarka finansowa

• Powiązania wielorakie – środki zostały wyłączone spod kontroli budżetowej np. państwowe fundusze celowe.

ĆWICZENIA 24.10.13

Temat: Struktura podatku

1.Elementy struktury:

• Podmiot

• Przedmiot

• Podstawa opodatkowania

• Stawki i skale podatkowe

• Ulgi i zwolnienia

PODMIOT:

• Czynny – na rzecz, którego płacony jest podatek (Skarb Państwa)

• Bierny – ten, który jest zobowiązany do płacenia podatku np. podatnik.

Podatnikiem jest osoba fizyczna, osoba prawna, lub jednostka organizacyjna osobowości prawnej, polegająca na mocy ustaw podatkowych obowiązkowi podatkowemu.

Osoba prawna – spółki zoo i akcyjne; jest to jednostka organizacyjna kreowana przez normy prawne na wzór osób fizycznych, wyposażona przez te normy w zdolność prawną i zdolność do czynności prawnych.

Zdolność prawna – zdolność do bycia podmiotem praw i obowiązków, maja każdy człowiek od urodzenia aż do śmierci.

Zdolność do czynności prawnej–osoby pełnoletnie mają pełna zdolność do czynności prawnej, np. umowy, oświadczenia woli.

Ułomne osoby prawne = Jednostki organizacyjne nie posiadające osobowości prawnej, którym ustawa przyznaje zdolność prawna.

…

Przerzutność podatku – podatnik przerzuca podatek na kogoś innego, na inny podmiot.

Płatnikiemjest osoba fizyczna, osoba prawna lub jednostka organizacyjna niemająca osobowości prawnej, obowiązana na podstawie przepisów prawa podatkowego do obliczenia i pobrania od podatnika podatku i wpłacenia go we właściwym terminie organowi podatkowemu. (ZUS, notariusz)

Inkasentem jest osoba fizyczna, osoba prawna lub jednostka organizacyjna niemają-ca osobowości prawnej, obowiązana do pobrania od podatnika podatku i wpłacenia go we właściwym terminie organowi podatkowemu.

PRZEDMIOT:

Podstawa opodatkowania – skonkretyzowany przedmiot podatku

• Ilościowa

• Wartościowa

WYKŁAD, 28.10.13

Temat: Jednostka budżetowa

1.Jednostka budżetowa – są to jednostki organizacyjne sektora finansów publicznych nie posiadające osobowości prawnej, które pokrywają swoje wydatki bezpośrednio w budżetu, a pobrane dochody odprowadzają na rachunek odpowiednio dochodów budżetu państwa albo jednostki samorządu terytorialnego.

Jednostki budżetowe mogą być:

• Państwowe – dochody odprowadza do budżetu państwa (ministrowie, kierownicy urzędów)

• Samorządowe – dochody odprowadzane są do budżetu samorządu (organy stanowiące: sejmik województwa, rada gminy; organy samorządu)

Podział ustrojowy:

• Jednostki należące do aparatu wykonawczego organu władzy ustawodawczej (kancelaria sejmowa)

• Jednostki organizacyjne podległe przez państwowa lub samorządową władzę wykonawczą (urzędy celne, skarbowe, izby celne, skarbowe)

• Jednostki zaliczane do sadów i trybunałów oraz do organów obrony państwa i prawa (policja, straż miejska)

Podstawą działalności jednostek jest ich status, każda jednostka działa na jego podstawie, wyjaśnia w jaki sposób ona funkcjonuje.

2. Trwały zarząd–instytucja, jest regulowana w prawie administracyjnym, ustawa o gospodarne nieruchomościami, forma władania jednostką przez jednostki państwowe lub samorządowe, które nie maja osobowości prawnej. Jednostka może korzystać z nieruchomości, ale ma prawo do oddania jej w najem lub dzierżawę.

ĆWICZENIA, 7.11.13

1.Stawki:

• Ułamkowe

• Procentowe

• Wielo

• Kwotowe

2. Skala podatkowa (zbiór stawek jednego podatku) :

• Proporcjonalna – jest niezależna od wysokości podstawy opodatkowania

• Nieproporcjonalna

• Progresywna*- stawki rosną i rosną stawki opodatkowania

• Degresywna – stawka maleje i podatek maleje

• Regresywna- wraz ze wzrostem podstawy opodatkowania, maleją stawki opodatkowania.

Stawki podatkowe zmieniają się zależnie od zmian podstawy opodatkowania.

3. Ulgi i zwolnienia podatkowe:

• Podmiotowe –cała kategoria osób zwolniona jest, np. emeryci

• Przedmiotowe

Temat: Obowiązek podatkowy, a zobowiązania podatkowe.

1.Decyzja ustalająca – tworzy zobowiązanie podatkowe ( art. 21 p. 1 pkt. 2)

2.Decyzja określająca – nie tworzy zobowiązania podatkowego, powstaje z mocy prawa.

3. Obowiązek podatkowy – powstaje samoistnie, na mocy prawa

Temat: Przedawnienie (kserówka)

Art. 68 i art.70

Wykład

Temat: Samorządowy zakład budżetowy

Art.14-16

Wykład

Temat: Kontrola zarządcza (art. 68-71)

1.Zadania:

• Ustalenie stanu obowiązującego: wyznaczenia i wytyczne

• Ustalenie stanu rzeczywistego

• Porównanie stanu rzeczywistego z wyznaczeniami

• Wyjaśnienie przyczyn zgodności

Kontrola zarządcza stanowi ogół zadań podejmowanych dla realizacji i zapewnienia celów i zadań w sposób zgodny z prawem w sposób efektywny, oszczędny i terminowy.

Cele kontroli zarządczej:

• Działąnie jednostki ma być skuteczne i efektywne

• Ochrona zasobów

• … ryzykiem

Audyt wewnętrzny (art. 272)

…. … określone przez poszczególnych ministrów

1. Środowisko wewnętrzne – przestrzeganie wartości etycznych, kompetencje zawodowe, struktura organizacyjna jednostki

2. Cele i zarządzanie ryzykiem – wyznaczyć rodzaje reakcji na dane ryzyko

3. Mechanizm… - odp. Na ryzyko

4. Informacja i komunikacja

5. Monitorowanie i ocena

Zadania ministra finansów:

-(opierdaling) :P

nic nie zapisałam ;p

Prawo ćwiczenia 21.11.2013

Temat: Organy podatkowe

Art. 13, 13a, 14

Własności

• Rzeczowaart.16

• Miejscowa- określa, który organ ze względu na jego położenie rozstrzyga sprawę; art. 17-18b

Prawo 28.11.2013

Organy podatkowe i ich właściwość.

Art. 3, art. 16

Art.15, art.19

Spór o właściwość:

-pozytywny: 2 organy spierają się o to, który jest właściwy, oba chcą być właściwe

-negatywny: 2 organy uznają się za niewłaściwe, nie chcą zająć się sprawą

Temat: Odpowiedzialność podatkowa.

Odpowiada nam na pytanie kto jest odpowiedzialny za zobowiązania podatkowe.

Art. 26

ĆWICZENIA - 12.12.2013

16 STYCZNIA KOLOKWIUM! ;O

Pytania:

1. Organem podatkowym odwoławczym w stosunku do decyzjo naczelnika urzędu skarbowego jest:

1. Dyrektor izby skarbowej [x]

2. Samorządowe kolegium odwoławcze

3. Wojewoda

1. Zobowiązanie podatkowe:

1. Powstaje z mocy prawa [x]

2. Powstaje zawsze z dniem doręczenia decyzji określającej

3. Jest zobowiązaniem inkasenta do zapłacenia podatku np. na rzecz gminy

1. Omów zasady odpowiedzialności członków rodziny podatnika za jego zobowiązania podatkowe. -osiąga korzyści, stale współpracuje,

2. Podatek:

1. Jest świadczeniem pieniężnym na rzecz gminy właściwej ze względu na miejsce zamieszkania podatnika [x]

2. Jest świadczeniem pieniężnym które może wynikać z dowolnej ustawy

3. Z mocy art. 217 może zostać nałożony na podatników w drodze rozporządzenia

1. Zobowiązanie podatkowe:

1. Nie powstaje, jeżeli decyzja je ustalająca została poręczona po upływie 3 lat od końca roku kalendarzowego, w którym powstał obowiązek podatkowy [x]

2. Nie podlega przedawnieniu

3. To nie skonkretyzowana powinność przymusowego świadczenia pieniężnego wynikająca z ustaw podatkowych

T:

Nabywca przedsiębiorca.

Art. 112,

Art. 113 – odpowiedzialność firmanta

Firma – oznaczenie przedsiębiorcy, nazwa.

Ćwiczenia 9.01.

ZAGADNIENIA NA KOLOSA:

• Źródła prawa finansowego, jakie SA ustawy, konstytucja jest źródłem prawa finansowego, art.217(k) – wszystkie podatki musza być dok w drodze ustawy

• Prawo podatkowe

Podatek, definicja podatku (art.6), struktura podatku (stawki podatkowe, jakie można wyróżnić jak się dzielą, podmiot podatku, oszacowanie podstawy opodatkowania – art.23)

• Obowiązek podatkowy i zobowiązania podatkowe (art. 21), decyzja ustalająca i określająca

• Organy podatkowe i ich właściwość (art. 13; art. 15-18b) jaki organ jest odwoławczym od decyzji wójta gminy?

• Przedawnienie ordynacji podatkowej (art. 68, 70) z upływem jakiego okresu przedawnia się zobowiązanie podatkowe?

• Odpowiedzialność podatkowa, podatnik, inkasent, małżonek podatnika (art.26-32;bez 26a)

Odpowiedzialność podatkowa osób trzecich (art.107-117- Kto jest osoba trzecią?

• ; bez 109,114)

• Wygasanie zobowiązań podatkowych - wymień sposoby wygasania (art. 59)

WYKŁADY:

• Jednostki sektora finansów publicznych

• Zasady gospodarowania środkami publicznymi

• Metoda budżetowania brutto i netto