Nim zaczniemy lekcję, kilka ćwiczeń sprawdzających

1). Przedstaw się NAJDŁUŻSZYM sposobem jaki znasz (wpisz imię i nazwisko).

2). Napisz słowo „Japonia” i utwórz od niego narodowość i język.

3). Napisz w hiraganie:sushi, ookii , kao

4). Przetłumacz:
Dobranoc –
Dziękuję –

5). Wstaw odpowiednią partykułę (zdanie brzmi „Czytam książkę”):

Watashi.............hon................yomimasu.

A teraz zacznijmy kolejną lekcję:

W języku japońskim jeden czasownik może przybierać wiele form. Wyróżniamy 3 podstawowe: formę słownikową, formę grzecznościową i tzw. formę „te”. Gdyby przedstawić te 3 formy za pomocą tabelki powstaje nam coś podobnego do „tabelki czasowników nieregularnych” (jak np.: w j. angielskim czy niemieckim).

Zobaczmy to na przykładzie czasownika taberu(jeść)
Forma słownikowa tabeRU

Forma grzecznościowa tabeMASU

Forma na te* TabeTE
*tłumaczone jako "proszę jeść, proszę..."

Jak łatwo zauważyć forma słownikowa jest najkrótszą formą podanego czasownika, używana jest w mowie potocznej.

Watashi wa ringo(jabłko) o taberu - Zjem jabłko. (potocznie)

Forma grzecznościowa / forma „ –masu” jest stosunkowo długą formą czasownika, używana jest w języku grzecznościowym (w stosunku do starszych, nieznajomych czy o wyższym statusie).

Watashi wa ringo o tabemasu - Zjem jabłko. (grzecznościowo)

Forma 3 tak zwana forma „te”, jej końcową sylabą (końcówką) będzie zawsze „te” lub „de” (wyjątek), używana gdy prosimy kogoś o coś / o zrobienie czegoś .

Ringo o tabete kudasai. - Zjedz jabłko proszę. / Proszę zjedz jabłko...

Są 2 sposoby na naukę tych czasowników:

- na pamięć (jak nieregularne w angielskim lub niemieckim)
- za pomocą zasady tworzenia form czasowników

Zasada tworzenia form czasowników:

Czasowniki dzielą się na trzy grupy, w zależności o sposobu odmiany, są to (1) czasowniki typu I, (2) czasowniki typu II i (3) czasowniki typu III.


Forma grzecznościowa

Czasowniki typu I
Należą tu czasowniki zakończone na -u, poprzedzone jedną z następujących spółgłosek:k, s, t, n, m, r, g, b lub samogłoską a, i, u, o:

yomu(czytać)
kaku (pisać)
au(spotykać)

Temat czasownika (temat podstawowy) dla formy “-masu” tworzy się przez zmianę końcowego -u na -i :

f. słownikowa/temat/f. grzecznościowa

yomu/yomi-/yomimasu
kaku/kaki-/kakimasu
au/ai-/aimasu


Czasowniki typu II
"forma słownikowa" kończy się na -ru, poprzedzone przez -e- lub -i- np:
taberu(jeść)
miru(patrzeć, widzieć)


Temat czasownika (temat podstawowy) dla „formy -masu” tworzy się przez odrzucenie końcowego -ru
f. słownikowa/temat/f. grzecznościowa

taberu /tabe-/ tabemasu
miru//mi- mimasu


Istnieją tylko dwa czasowniki typu III. Są to czasowniki nieregularne: kuru i suru:
f. słownikowa/temat/f. grzecznościowa

kuru(przyjść)/ki-/kimasu
suru(robić)/shi-/shimasu

Następujących pięć nieregularnych czasowników w zasadzie należy do typu I, jednak przy tworzeniu „formy -masu” końcowe -ru („formy słownikowej”) zmienia się na -i- . Dlatego znalazły się w grupie III
f. słownikowa/temat/f. grzecznościowa

kudasaru (dawać)/kudasai-/kudasaimasu
ossharu (mówić)/osshai-/osshaimasu
irassharu (być, iść, przyjść)/irasshai-/irasshaimasu
nasaru (robić)/nasai-/nasaimasu
gozaru (łącznik)/gozai-/gozaimasu

Forma „te”
Formę „te” tworzy się następujaco:

Czasowniki typu I
„Forma słownikowa” zmienia się następujaco:

-u na -tte w czasowniku kau(kupować) - katte
-tsu na -tte w czasowniku matsu(czekać) - matte
-ru na -tte w czasowniku agaru(podnosić się) - agatte
-su na -shite w czasowniku hanasu(mówić) - hanashite
-ku na -ite w czasowniku kiku(słuchać) - kiite
-gu na -ide w czasowniku isogu(śpieszyć się) - isoide
-bu na -nde w czasowniku yobu(wołać) - yonde
-mu na -nde w czasowniku yomu(czytać) - yonde
-nu na -nde w czasowniku shinu(umierać) - shinde
wyjątek: iku(iść) - itte

Czasowniki typu II
Końcowe -ru zmienia się na -te.

taberu(jeść) - tabete
miru(patrzeć) - mite


Czasowniki typu III
W „kudasaru” – końcowe -ru zmienia się na -tte.

kudasaru(dawać) - kudasatte

w „kuru” i „suru”:

kuru(przychodzić) - kite
suru (robić) – shite

Ćwiczenie 1:
Od podanych wyrazów utwórz formę grzecznościową i formę „te”. Postaraj się to zrobić nie patrząc na zasady („na czuja”).

Pić – nomu
Jeść – taberu
Czytać – yomu
Robić – suru
Robić, wykonywać, przyrządzać – tsukuru
Pisać – kaku
Przychodzić – kuru
Spotkać się – au
Biec – hashiru
Stać się – naru
Kupować – kau
Wracać – kaeru

Hiragana:

た - ta　 ち - chi　 つ - tsu　 て - te　 と- to

た - ta

ち - chi　

つ - tsu　

て - te　

と- to


Ćwiczenie 2:

Rozszyfruj:
あした - jutro　
とけい - zegar
くつ - buty
けいさつ - policja
くし - grzebień
こい - karp








Odpowiedź do ćwiczenia 1

Pić – nomu – nomimasu - nonde
Jeść – taberu – tabemasu - tabete
Czytać – yomu – yomimasu - yonde
Robić – suru – shimasu - shite
Robić, wykonywać, przyrządzać – tsukuru – tsukurimasu - tsukutte
Pisać – kaku – kakimasu – kaite
Przychodzić – kuru – kimasu – kite
Spotkać się – au – aimasu – atte
Biec – hashiru – hashirimasu – hashite
Stać się – naru – narimasu – natte
Kupować – kau – kaimasu – katte
Wracać – kaeru – kaerimasu - kaette

Odpowiedź do ćwiczenia 2
Ashita – jutro
Tokei – zegar
Kutsu – buty
Keisatsu – policja
Kushi – grzebień
Koi – karp