zerSłownik Aikido
(tłumaczenie z www.aikidofaq.com)

Uderzenia:
Atemi		Uderzenie we wrażliwy punkt
Chudan-zuki		Uderzenie pięścią w tułów
Gedan-zuki		Uderzenie pięścią w dolną część ciała
Gyaku-uchi		Każde uderzenie odwrotne, przeciwne (np. z lewej strony na prawą)
Gyaku-zuki		Uderzenie zewnętrzną częścią dłoni
Jodan-zuki		Uderzenie pięścią w górną część ciała, w głowę lub szyję
Kaeshi-zuki		Uderzenie niedozwolone, nielegalne
Katate-uchi		Uderzenie jedną ręką
Men-uchi		Uderzenie w głowę
Mune tsuki		Nacisk na węzeł na pasie
Oi-zuki		Uderzenie pięścią z jednoczesnym krokiem w przód (ang. A step punch)
Shomen uchi		Uderzenie z góry w głowę
Tsuki		W Aikido zwykle znaczy Chudan Oi-zuki
Uchi		Uderzenie
Yokomen uchi		Ukośne uderzenie w bok głowy
Yoko-uchi		Uderzenie boczne
Uchwyty:
Gyakute-dori		Trzymanie jedną ręką za rękę przeciwną; np. trzymanie przeciwnika za prawy nadgarstek swoją lewą ręką
Katate dori		Trzymanie jedną ręką za tę samą rękę przeciwnika, np. prawą za prawą
Kosadori		Trzymanie jedną ręką za tę samą rękę przeciwnika, (katatedori ai-hanmi), dłonie zwrócone do siebie
Morote dori		Dwie ręce trzymają jedną rękę
Kata dori		Trzymanie za ramię
Ryokata dori		Trzymanie obu ramion
Ryote dori		Dwie ręce trzymają dwie ręce
Mune dori		Jedno lub dwuręczny uchwyt za klapę (kimona)
Hiji dori		Trzymanie za łokieć
Sode dori		Trzymanie za rękaw
Ushiro eri-dori		Trzymanie szyi od tyłu (za kołnierz)
Ushiro tekubi dori		Trzymanie za nadgarstki od tyłu
Ushiro ryote dori		Uchwyt z tyłu, obiema rękoma za obie ręce
Ushiro ryokata dori		Uchwyt z tyłu, obiema rękoma za obie ręce
Ushiro kubi shime		Duszenie, od tyłu
Części ciała:
Hara		Brzuch, żołądek
Abara		Żebra
Ago		Szczęka
Ashi		Noga
Ashikubi		Kostka
Atama		Głowa
Chototsu		Punkt atemi pomiędzy oczyma
Daitai		Udo
Denko		Punkt atemi w ruchome żebra
Dokko		Punkt nacisku za uchem
Empi		Łokieć
Eri		Klapa (marynarki), kołnierz
Fukuto		Punkt atemi powyżej wnętrza kolana
Ganmen		Twarz
Gekon		Punkt nacisku dolna warga
Gokoku		Punkt nacisku - mięsista przestrzeń pomiędzy kciukiem a palcem wskazującym
Haishu		Tylna część ręki
Haito		Krawędź ręki (dłoni)
Haiwan		Tylna część przedramienia
Hiji		Łokieć
Hiji-zume		Punkt atemi wewnątrz łokcia
Hitai		Czoło
Ippon-ken		Staw w pięści
Jinchu		Punkt nacisku - górna warga poniżej nosa
Jintai		Ciało
Jinkai-kyusho		Wrażliwe punkty na ciele człowieka
Juizo		Nerki
Junchu		Punkt atemi - górna warga
Kakato		Pięta
Kakuto		Tylna część nadgarstka (do uderzenia)
Kashi		Nogi
Katate		Jedna ręka
Keichu		Punkt atemi - tylna część szyi
Kenkokotsu		Obojczyki
Kikan		Tchawica
Koko		Przestrzeń pomiędzy kciukiem a palcem wskazującym
Kote		Nadgarstek
Kubi		Szyja
Kubi-naka		Punkt atemi - podstawa czaszki
Kyusho		Wrażliwy punkt na ciele
Mata		Udo, pachwina
Men		Głowa
Mikazuki		Punkt atemi - w rogu szczęki
Mimi		uszy
Morote		Obie ręce
Mukozune		Punkt atemi - środek golenia
Mune		Klatka piersiowa
Murasame		Punkty nacisku po obu stronach szyi za obojczykami
Naike		Punkt nacisku w środku kostki
Nukite		Końce usztywnionych palców
Seika-tanden		Dolna część brzucha
Seiken		Przednia część pięści
Seikichu		Kręgosłup, grzbiet
Senaka		Tylna część ciała
Shintai		Ciało
Shita hara		Dolna część brzucha
Shomen		Twarz
Shuhai		Tylna część ręki
Shuto		Brzeg ręki
Sode		Rękaw
Sokei		Pachwina
Sokuso		Końcówki palców u nóg - do kopania
Sokutei		Spodnia część pięty
Sokuto		Krawędź stopy
Tanden		Brzuch
Tegatana		Ramię jako miecz
Teisho		"Pięta" dłoni
Tekubi		Nadgarstek
Te-no-hira		Dłoń
Tento		Punkt atemi - "czubek" głowy
Tettsui		Pięść - ułożona jak młotek
Te-ura		Wnętrze nadgarstka
Ude		Ramię
Uraken		Tylna część pięści
Waki		Strona; pacha
Wakikage		Punkt atemi - pacha
Yokomen		Boczna część głowy, skroń
Yubi		Palec
Zengaku		czoło
Zenshin		Całe ciało
Zenwan		Przedramię
Komendy w dojo:
Ato		Ruch do tyłu
Hajime		Start
Hayaku		Szybciej
Kiyotsukete		Bądź ostrożny
Koutai		Zmiana
Mate		Czekaj
Mawatte		Obróć się
Mokuso		Zamknij oczy, medytacja
Suwatte		Usiądź
Tatte		Wstań
Yame		Stop
Yoi		Gotów
Yukuri		Wolno
Yuru yaka ni		Płynnie
Shinzen ni rei		Ukłon w stronę kapliczki
Sensei ni rei		Ukłon w stronę sensei
Joseki ni rei		Ukłon w stronę wyższej części dojo
Kamiza ni rei		Ukłon w stronę kamiza (bogowie)
Otagai ni rei		Ukłon jeden w stronę drugiego
Rei		Ukłon
Słowa:
Arigato		Dziękuję (nieformalnie)
Domo		Dzięki (nieformalnie)
Domo arigato		Dziękuję (formalnie)
Domo arigato gozaimasu		Bardzo dziękuję (bardzo formalnie) (za coś co się stało)
Domo arigato gozaimas'ta		Bardzo dziękuję (bardzo formalnie) (za coś co się zakończyło)
Dozo		Proszę idź przed siebie
Gomen nasai		Przepraszam, wybacz mi
Onegaishimasu		Proszę (gdy prosisz o coś, często jako proszę poćwiczmy razem)
Sumimasen		Przepraszam (by zwrócić czyjąś uwagę)
Hai		Tak
Iie		Nie
Wakarimasu		Zrozumiałem
Kierunki:
Mae		Naprzód
Migi		Prawo
Hidari		Lewo
Ushiro		W tył, za siebie
Omote		Przód
Ura		Tył
Uchi		Do środka
Soto		Na zewnątrz
Jodan		Góra
Chudan		Środek
Gedan		Dół
Chokkaku		Prawo-skrętnie
Heiko		Równolegle
Massugu		Prosto przed siebie
Naname		Po przekątnej
Otoshi		Opadający, opadanie
Shomen		Prosto przed siebie
Ue		W górę
Yoko		Poziomo
Asoko		Tam
Gyaku		Odwrotnie, przeciwnie
Hantai		Wokół
Kiku		Niższy, dolny
Komi		Podejść bliżej
Soko		Tam, w tamtym miejscu
Hantai-ni		W przeciwnym kierunku
Happo		We wszystkich kierunkach
Ichimonji		Linia prosta
Chokusen		Linia prosta
Naka		Centrum, środek
Naka ni		Do centrum, do środka
Waki		Strona
Zenpo		Przód
Ogólne:
Uchi deshi		Życie studenckie, student
Budo		Droga walki, ścieżka wojenna
Aikido		Sposób na harmonię ki
Dojo		Miejsce treningów
Zanshin		lit. "zostawić ducha", stan równowagi i świadomości
Kiai		Krzyk wydobywany aby skupić całą swoją energię
Satori		Oświecenie
Misogi		Ceremonia oświecenia
Musubi		Zakończenie, konkluzja, zjednoczenie
Shugyo		Ćwiczenie, dążenie do wiedzy
Tatami		Mata
Uke		Odbiorca techniki (napastnik)
Nage		Dawca techniki (obrońca)
Bokken		Drewniany miecz
Bokuto		Drewniany miecz
Jo		Krótki kij (~130 cm długości)
Shinai		Bambusowy miecz
Enten-jizui		Swobodne ruchy i powroty
Genshin		Intuicja
Giri		Obowiązek; coś co musisz wykonać
Happo-baraki		Być całkowicie świadomym tego co nas otacza
Hiki		Ciągnąć; pociągać
Hineri		Skręt
Hito-e-mi		"Zlewanie" się, łączenie się z ruchem atakującego
Ido		Ruch
Idori		Techniki praktykowane w seiza
Ikki-ni		na jednym oddechu, natychmiast
Ima		Teraz
Irimi		Wchodzenie
Kaiten		Obrót
Kaiten-juki		Oś obrotu w technice
Kan		Intuicja
Karame		Związać, pojmać, zaaresztować
Karami		Poplątanie
Karui-geiko		Łatwe, przyjemne ćwiczenie
Kashaki-uchi		Ciągły atak
Kihon		Zasadniczy, podstawowy
Kokoro		Duch, wola, serce, intuicja, nastrój
Kokoro-gamae		Postawa mentalna
Kokutsu		Skłon, pochylenie w tył
Koryu		Stary styl
Kujiki		Naprężenie, napięcie
Kushin		Podskok, aby zaatakować
Kusshinuke		Uchylić się od ataku
Maai		Zachowanie odległości bojowej
Mae-no-sen		Przejęcie inicjatywy, ciągły atak przeciwnika
Maki		Owinięty w koło
Mawashi		Zwrot, obrót
Moku roku		Katalog technik
Mokuso		Medytacja
Munen mushin		Nieświadome uderzenie
Munen muso		Cel zazen
Nagashi		Przepływ
Ninjo		Co chcesz zrobić
No		Zaimek dzierżawczy
Nobashi		Rozciągnięty
Nuki		Ciągnąć
Oji		Odpowiedź
Osae		Nacisk, dla mobilizacji
Randori		Styl wolny
Reigi		Etykieta, również reishiki
Renshu		Ciężka praca u podstaw
Ritsurei		Ukłon na stojąco
Sabaki		Ruch ciała
Saho		Lewy kierunek
Sankaku		Trójkąt
Seme-guchi		Otwarcie do ataku
Semete		Napastnik
Sen		Inicjatywa, również 1000
Senjutsu		Taktyka, strategia
Sen-no-sen		Przejęcie inicjatywy po ataku przeciwnika
Sente		Osoba przejmująca inicjatywę
Shi		Samurai (jako osoba)
Shiki		Ceremonia, styl, forma
Shikko		na czyichś kolanach
Shinshin		Umysł i ciało
Shinshin shugyo		Trening ciała i umysłu
Shinshin toitsu		Zjednoczenia ciała i umysłu
Shita		Dół, w dół
Shita-no		Na dolnej części
Shizoku		Bezpieczne miejsce
Sho		Mały
Shoshin		Umysł początkującego
Shuchu		Koncentracja
Shugeki		Atak
Sudori		Pęd
Sukui		Wybieranie
Tai-atari		Kontakt cielesny
Tai-chikara		Zewnętrzna moc (muskuły)
Taisabaki		Ruch ciała
Taijutsu		Sztuka ciała
Tai-no-henko		Odwrócenie pozycji ciała
Tanin-geiko		Praktyka z wieloma napastnikami
Taoshi		Przewrócić się
Tateki		Wielu napastników
Tateki-geiko		Praktyka z wieloma napastnikami
Tateki-uchi		Walka z wieloma napastnikami
Tenkan		Piwot
Tsukami		Zagarniać
Uchima		Dystans, z którego można uderzyć wykonując pojedynczy krok
Uchimata		Wnętrze rzutu
Uchite		Napastnik
Uki		Pływający
Yo		Pozytywna zasada natury
Yoko-furumi		Ruch boczny
Yumi		Ukłon (w łucznictwie)
Zentai		Totalny, całkowity
Fukushiki-kokyu		Oddech brzuszny
Ibuki		Metoda oddychania, charakteryzująca się długim wdechem, a następnie wykrztuśnym wydechem w celu oczyszczenia płuc
In-ibuki		Wewnętrzny (cichy) oddech
Nogare		Metoda oddychania, charakteryzująca się długim wdechem z solidnym sapaniem
Ritsuzen		Medytacja na stojąco
Yo-inbuki		Wewnętrzny (silny) oddech
Postawy:
Hanmi		Postawa w połowie skierowana do przodu
Hitoemi		Postawa równa, stopy równolegle do przodu
Iai goshi		Postawa stabilna, biodra nisko
Iai hiza, Tate hiza		Klęczenie na jednej łydce
Kamae		Postawa, pozycja
Kiza		Klęczenie, stopy na palcach
Seiza		Klęczenie na obu kolanach
Tachi		Postawa stojąca
Chudan		Średnie kamae, miecz pośrodku, seigan jest chudan gamae.
Gedan		Poziom dolny, miecz skierowany w dół
Hasso gamae		Pozycja 8, miecz u boku głowy. Zwykle hasso hidari, miecz po prawej, lewa stopa z przodu
Jodan		Poziom górny, miecz ponad głową. Zwykle hidari jodan, lewa stopa z przodu
Karuma		Jak waki gamae, ostrze poziomo
Kasumi		Ramiona skrzyżowane aby ukryć technikę (górska mgła).
Kongo		Ostrze pionowo przed twarzą
Seigan		Naturalny krok, podstawa kamae.
Waki gamae		Miecz skierowany w dół, do tyłu dla sutemi (sacrifice) waza. Zwykle miecz po prawej stronie (migi waki gamae), lewa stopa do przodu. Stosowana czasem w celu ukrycia długości miecza - szczególnie bokena
Zasady:
Ikkyo		1. zasada = oshi taoshi, ude osae
Nikyo		2. zasada = kote mawashi, kotemaki
Sankyo		3. zasada = kote hineri, shibori-kime
Yonkyo		4. zasada = tekubi osae
Gokyo		5. zasada = kuji-osae
Rokkyo		6. zasada = hiji-kime-osae lub waki-katame lub ude-hishigi.
Nanakyo		7. zasada = Yonkyo zastosowane do tylnej części nadgarstka
Hakyo		8. zasada = kote-ori-kakae-kimi, kuji-dori = Nikyo w którym jego łokieć znajduje się pod twoją pachą i jego ręka jest wyciągnięta do przodu; przygniatanie jego ręki twoją nogą
Kukyo		9. zasada = odwrotne nanakyo
Rzuty:
Irimi nage		Rzut z wejściem ("technika 20-go wieku")
Juji nage, juji garami		Rzut przez splecione ramiona ("Rzut nr 10" - ramiona w kształcie japońskiego znaku 10 "+"; ramiona skrzyżowane, łokcie zablokowane
Kaiten nage		Rzut z obrotem; uchi-kaiten nage i soto-kaiten nage (wewnętrzny i zewnętrzny)
Kokyu ho		Morotetori kokyu nage lub ryotemochi kokynage ude-oroshi irimi
Kokyu nage		Rzut z oddechem (są ich w aikido miliony, większość z nich to odmiany podstawowych technik)
Koshi nage		Rzut z biodra
Kote gaeshi		Odwrócenie, wykręcenie nadgarstka
Shiho nage		Rzut w czterech kierunkach
Tenchi nage		Rzut "niebo i ziemia"
Aiki otoshi		Głębokie wejście z podniesieniem nogi uke
Maki otoshi		Nage kończy na kolanach, rzucając uke przez ramię
Sumi gaeshi		Rzut rożny (w narożnik)
Sumi otoshi		Rzut w narożnik
Tai-atari uchi otoshi		Z yokomen-uchi, wejście i zablokowanie uke z rzutem do tyłu
Ushiro udoroshi		Pociągnięcie w dół z za pleców
Kokyu dosa		Ruch na skutek silnego oddechu (z seiza)
Ganseki otoshi		Ramię i łokieć splecione pod ramieniem
Katagatame		Odmiana Kaiten nage, gdzie zakładasz dźwignię na ramię przeciwnika i sprowadzasz go bezpośrednio na ziemię z dźwignią
Stopnie i tytuły:
Kohai		Młodszy uczeń
Sempai		Starszy uczeń
Sensei		Instruktor
Shihan		Starszy nauczyciel, poprawnie nazywany tylko, gdy uczy we własnej szkole, poza nią - sensei
Kyu		Stopnie uczniowskie od 10 do 1, najwyższy: jukyu, kukyu, hachikyu, nanakyu, rokyu , gokyu , yonkyu , sankyu , nikkyu , ikkyu
Dan		Bardziej zaawansowanie stopnie, od 1 to 10: shodan , nidan , sandan , yondan , godan , rokudan , nanadan , hachidan , kudan , judan
Yudansha		Członkowie ze stopniami dan
Mudansha		Członkowie ze stopniami kyu
Hanshi		Najwyższy tytuł w ZNKR, musi mieć ukończone min. 55 i 8 dan
Kyoshi		Średni tytuł w ZNKR, musi mieć 7 dan
Renshi		Tytuł nadawany przez ZNKR jako dodatek to stopni Dan
Soke		Głowa stylu (aktualnie głowa rodziny)
Doshu		Głowa metody (obecnie Moriteru Ueshiba, wnuczek O Sensei)
Kaicho		"Właściciel" szkoły (organizacji) np. Sei Do Kai
Kancho		"Właściciel" szkoły (budynku, halil) np. Yugen Kan
Dojo-cho		"Lider" dojo
O Sensei		Wielki nauczyciel (Ueshiba, Morihei)
Techniki:
Ukemi		Lit. "odbiór przez ciało"
Kumitachi		Wspólne ćwiczenie z mieczem
Kumijo		Wspólne ćwiczenia z rekwizytami
Tachi dori		Przechwyty miecza
Tanto dori		Przechwyty noża
Atemi-waza		Techniki uderzeń w czułe punkty
Hanashi-waza		Techniki uwalniania się z uścisku; znane również jako hazushi-waza
Hanmi-handachi waza		Techniki jedno-osobowe (siedzące lub stojące)
Henka waza		Techniki kombinacyjne. W szczególności przechodzenie z jednej techniki w drugą
Hitori waza		"praktyka z niewidzialnym partnerem"
Jiju waza		Technika praktyki stylu wolnego. Zwykle zbiór technik i ataków. Różni się tym od Randori, że tam wszystko jest dozwolone.
Kaeshi-waza		Techniki przeciwne
Kansetsu-waza		Techniki ze zwichnięciem (z przemieszczeniem)
Katame-waza		Techniki z zahaczeniem; składające się z osae waza, kensetsu waza, i shime waza
Kihon-waza		Techniki podstawowe
Nagashi waza		Przejście z dednej technki w drugą
Ne waza		Techniki z zahaczeniem, z uchwytem
Oji waza		Zablokowanie i skontrowanie ataku
Omote waza		Techniki ujawnione dla publiczności
Osae waza		Techniki "przypinania"
Shi waza		Technika przeciwna, przeciw działająca
Sukashi waza		Techniki wykonywane bez pozwolenia partnerowi na uchwyt lub dokończenie ataku
Sutemi waza		Technika polegająca na ofiarowaniu swojego ciała
Suwari waza		Techniki wykonywane przez nage i uke w pozycji siedzącej
Tachi waza		Techniki wykonywane na stojąco
Te-waza		Techniki wykonywane rękoma (jako przeciwieństwo wykonywanych bronią)
Uchi-waza		Techniki uderzeń
Ushiro-waza		Techniki ataku z tyłu
Uke-waza		Techniki blokowania
Ubiór:
Tenugui		Ściereczka do wycieranie twarzy. Również szmatka noszona pod hełmem w kendo jako ochronka głowy
Keiko gi, do gi, gi		Ubranie treningowe
Embu gi		Ubiór wyjściowy, mundur
Kesa		Klapa marynarki / część kostiumu mnicha przywieszona na lewym ramieniu
Mon		Herby rodzinne na mundurze
Montsuki		Górna część ubioru z szerokimi rękawami, z herbami rodzinnymi umieszczonymi na piersiach, rękawie i plecach
Sode		Rękaw górnej częsci kimona
Tanomo		Szerokie rękawy na formalnych ubiorach
Uwa gi		Kimono treningowe - góra
Zekken		Naszywka na klatce piersiowej z nazwą właściciela i dojo
Obi		Pas (Biały pas , Czarny pas )
Hakama		Rozczepiona spódnica; spodnie z szerokimi nogawkami, zazwyczaj czarne lub granatowe
Hera		Wieszak z tyłu hakamy
Matadachi		Miejsce rozczepienia hakamy
Koshiita		Płytka w tylnej części hakamy
Tabi		Japońskie skarpetko-buty używane w dojo (coś jakby baletki)
Zori		Japońskie sandały używane poza dojo

 

---