PYTANIA Z ANTYBIOTYKÓW

PYTANIA Z ANTYBIOTYKÓW

  1. porównanie oksytetracykliny z doskycyklina.

  2. u kogo się nie stosuje klindamycyny

  3. oporności

  4. jak działają sulfonamidy

  5. dokładna nazwa cos z smektyną

  6. aminoglikozydy – leki

  7. ureidopenicyliny

  8. enrofloksacyne i norfloksacyne

  9. antybiotyki nefrotoksyczne

  10. przeciwskazania do aminoglikozydow, sulfonamidow

  11. ktore sa bakteriobojcze a ktore bakteriostatyczne

ZASADY ANTYBIOTYKOTERAPII

Antybiotykoterapia celowana - po określaniu czynnika etiologicznego i jego lekowrażliwości

Antybiotykoterapia empiryczna - według wskazań, z uwzględnieniem informacji dotyczących stanu epidemiologicznego szpitala:

Terapia sekwencyjna - rozpoczęcie leczenia antybiotykiem podawanym pozajelitowo, kontynuacja - antybiotykiem podawanym doustnie.

WYBRANE GRUPY ANTYBIOTYKÓW I CHEMIOTERAPETYKÓW

GRUPA: BETA-LAKTAMY

PODGRUPA: PENICYLINY

V-cylina

spektrum: Neisseria sp., tlenowe i beztlenowe ziarenkowce i laseczki, Actinomyces sp., krętki (Treponema sp., Borrela sp., Leptospira)

izoksazolylowe: kloksacylina, dikloksacylina, flukloksacylina

spektrum: gronkowce, paciorkowce

aminopochodne ampicylina i jej estry
amoksycylina
karboksypochodne karbenicylina, tykarcylina
amidynopochodne mecylinam
ureido i piperazynowo pochodne mezlocylina, azlocylina,
piperacylina

spektrum: paciorkowce w tym Enterococcus sp., gronkowce (szczepy nie wytwarzające beta-laktamaz), Neisseria sp., Haemophilus sp., Enterobacteriaceae, Listeria sp. (ampicylina), Pseudomonas sp. (piperacylina), beztlenowce

amoksycylina + kwas klawulanowy ampicylina + sulbaktam
tikarcylina + kwas klawulanowy piperacylina + tazobaktam

spektrum: takie jak antybiotyku macierzystego, rozszerzone o szczepy wytwarzające beta-laktamazy

PODGRUPA: CEFALOSPORYNY

spektrum: Streptococcus sp., Staphylococcus sp., E.coli, K.pneumoniae, P. mirabilis

spektrum: jw. + Haemophilus sp., Enterobacter sp., beztlenowe ziarenkowce i pałeczki (cefotetan, cefoksytyna)

spektrum: jw. + wszystkie Enterobacteriaceae, Pseudomonas sp.(cefsulodyna, ceftazydym, cefoperazon), Acinetobacetr sp.

spektrum: jw. + pałeczki Enterobacter wytwarzające chromosomalne cefalosporynazy

PODGRUPA: MONOBAKTAMY aztreonam

spektrum: tlenowe, Gram-ujemne ziarenkowce i pałeczki z wyjątkiem pałeczek ESBL + oraz Acinetobacter sp. i Alcaligenes sp.,

PODGRUPA: KARBAPENEMY imipenem, meropenem

spektrum: pozostałe tlenowe i beztlenowe ziarenkowce oraz pałeczki

GRUPA: AMINOGLIKOZYDY

pochodne streptydyny streptomycyna

pochodne 2-dezoksystreptaminy gentamycyna, tobramycyna, netylmycyna, amikacyna

spektrum: Gram-ujemne pałeczki w tym P. aeruginosa (tobramycyna), gronkowce (gentamycyna, netylmycyna), prątki (streptomycyna)

GRUPA: TETRACYKLINY tetracyklina, doksycyklina

spektrum: lek z wyboru w zakażeniach Mycoplasma sp., Chlamydia sp., Rickettsia sp., Gram (-) i Gram (+) pałeczki i ziarenkowce, krętki

GRUPA: GLIKOPEPTYDY wankomycyna, teikoplanina

spektrum: Streptpcoccus sp., Staphylococcus sp., Clostridium difficile, Corynebacterium jeikeium

GRUPA: MAKROLIDY

stara generacja erytromycyna
nowa generacja roksytromycyna, klarytromycyna, azytromycyna, spiramycyna

spektrum: Legionella sp., Chlamydia sp., Mycoplasma sp., tlenowe i beztlenowe ziarenkowce i laseczki, Actinomyces sp., krętki

GRUPA: LINKOZAMIDY linkomycyna, klindamycyna

spektrum: tlenowe i beztlenowe ziarenkowce ( z wyjątkiem Enterococcus sp.), beztlenowe laseczki (z wyjątkiem Clostridium difficile) i pałeczki (wysoki odsetek szczepów opornych wśród Bacteroides sp.)

GRUPA: STREPTOGRAMINY

Streptograminy A chinupristyna/dalfopristyna ( Synercid)

aktywność bakteriostatyczna

spektrum: MRSA, S. aureus MLS B , Enterococcus sp., S. pneumoniae, L. monocytogenes, N. gonorrhoeae

GRUPA: CHINOLONY

efekt bakteriobójczy zależny od stężenia leku

stara generacja kwas nalidyksowy
nowa generacja cyprofloksacyna, ofloksacyna

spektrum: Gram-ujemne pałeczki ( słabo aktywne wobec Stenotrophomonas maltophilia,

Burkholderia cepacia) ziarenkowce (niska aktywność wobec Streptococcus pneumoniae, Enterococcus sp.), Legionella sp., Mycoplasma sp., Chlamydia

GRUPA: NITROIMIDAZOLE metronidazol

spektrum: pierwotniaki, beztlenowe ziarenkowce i pałeczki (z wyjątkiem Propionibacterium sp. i Actinomyces sp.), Clodtridium difficile

Leki przeciwgrzybicze

ketokonazol brak aktywności wobec Aspergillus sp.; szczepy oporne wśród Candida sp. np. C. glabrata
flukonazol nieaktywny wobec C. kruzei, C. glabrata i Aspergillus sp.
amfoterycyna B po długiej terapii możliwość wystąpienia szczepów opornych wśród C.tropicalis, C. parapsilosis, C. lusitaniae, C. kruzei, C. guilliermondii

Antybiotyki stosowane w zakażeniach beztlenowcowych

metronidazol szczepy oporne wśród beztlenowych ziarenkowców
klindamycyna nieaktywna wobec C. difficile; szczepy oporne wśród Gram-ujemnych pałeczek beztlenowych
penicylina G liczne szczepy oporne
penicyliny o szerokim spektrum liczne szczepy oporne
penicyliny z inhibitorami
imipenem brak aktywności wobec Clostridium perfringens
tetracykliny liczne szczepy oporne
makrolidy aktywne wobec beztlenowych ziarenkowców, Fusobacterium sp.
wankomycyna aktywna wobec Clostridium difficile

Antybiotyki charakteryzujące się tzw. efektem poantybiotykowym (PAE) polegającym na hamowaniu wzrostu drobnoustrojów mimo spadku stężenia leku poniżejwartości MIC

PAE jest mierzony w jednostkach czasu np. dla aminoglikozydów wynosi 1,5-3 godzin (wydłużony w terapii skojarzonej z beta-laktamem)

Terapia skojarzona

cel: - poszerzenie spektrum
- spotęgowanie efektu bakteriobójczego
- zmniejszenie ryzyka selekcji szczepów opornych

beta-laktamy

+ antybiotyk beta-laktamowy (z wyjątkiem silnych induktorów β-laktamaz: cefazoliny, cefamandolu, cefoksytyny, imipenemu, kw. klawulanowego)

np. cefotaksym + ampicylina (Listeria monocytogenes)

cefotaksym + piperacylina

+ aminoglikozyd - spotęgowania efektu bakteriobójczego

np. apmicylina + gentamycyna (Enterococcus sp.)

+ metronidazol lub klindamycyna - poszerzenie spektrum o bakterie beztlenowe

+ ryfampicyna (+) makrolid - w ciężkich zakażeniach Legionella pneumophila

+ chinolon - w ciężkich zakażeniach Gram (-) pałeczkami (Pseudomonas sp.)
aminoglikozydy

+ antybiotyk beta-laktamowy

+ wankomycyna lub ryfampicyna - w zakażeniach MRS

+ metronidazol lub klindamycyna - poszerzenie spektrum o bakterie beztlenowe

+ chinolon - w ciężkich zakażeniach Gram (-) pałeczkami (Pseudomonas sp.)

makrolidy

+ metronidazol - zakażenia mieszane w stomatologii

+ ryfampicyna - w zakażeniach L. pneumophila, Chlamydia sp.

+ spiramycyna + pyrimetamina - w zakażeniach Toxoplasma gondii

klindamycyna

+ cefalosporyna lub aminoglikozyd - poszerzenie spektrum

+ wankomycyna lub ryfampicyna - w zakażeniach MRS

polipeptydy

+ kwas fusydowy lub ryfampicyna* - w zakażeniach MRS

+ chinolony

amfoterycyna B

+ 5-fluorocytozyna

Farmakokinetyka antybiotyków

Okres biologicznego półtrwania - wyrażany w jednostce czasu; faza w surowicy, kiedy antybiotyk jest osiągalny dla tkanek a jego stężenie spada do połowy:

Okres biologicznego półtrwania ulega wydłużeniu w niewydolności nerek

Wiązanie z białkami - decyduje o zdolności dyfuzji antybiotyku do tkanek

Zjawisko to jest niekorzystne w leczeniu noworodków (możliwość konkurencyjnego wypierania bilirubiny z kompleksów białkowych co prowadzi do wzrostu wolnej bilirubiny)

Penetracja antybiotyków do OUN

dobra penetracja: penetracja w stanie zapalnym:

chloramfenikol penicylina G
metronidazol ampicylina
ryfampicyna karbenicylina
kotrimoksazol aztreonam
flukonazol cefalosporyny III generacji
foskarnetacyklowir chinolony
zydowudyna amikacyna

SZCZEPY ZALICZANE DO PATOGENÓW ALARMOWYCH

Staphylococcus aureus

szczepy MRSA (metycylinooporne S.aureus)

Podstawa oporności: białko wiążące penicyliny o niskim powinowactwie do antybiotyków

β -laktamowych (PBP2a);

Efekt: oporność na wszystkie antybiotyki β-laktamowe tj. penicyliny, penicyliny skojarzone z inhibitorami β-laktamaz, cefalosporyny, monobaktamy (oporność naturalna) i karbapenemy; MRSA są oporne także w wysokim odsetku na makrolidy, linkozamidy, tetracykliny, aminoglikozydy, fluorochinolony i rifampicynę.

Leczenie lekiem z wyboru jest wankomycyna, którą można kojarzyć z gentamycyną (uwaga! zwiększony efekt nefro- i ototoksyczny); ze względu na ryzyko pojawienia się szczepów wankomycynoopornych warto rozważyć zastosowanie innych antybiotyków (wg antybiogramu)

eliminacja nosicielstwa w przedsionkach nosa: mupirocyna (uwaga! konieczne określenie wrażliwości)

Szczepy MLSB - krzyżowa oporność na makrolidy, linkozamidy i streptogtaminy

Oporność indukowana erytromycyną

Szczepy o zmniejszonej wrażliwości na glikopeptydy (GISA) - nie należy stosować wankomycyny w terapii

Uwagi:

  1. Oporność na gentamycynę jest jednoznaczna z opornością na wszystkie aminoglikozydy

  2. Oporność na erytromycynę oznacza oporność na wszystkie makrolidy

Enterococcus spp.

Oporność naturalna: cefalosporyny, niskie stężenia aminoglikozydów, kotrimoksazol; makrolidy i linkozamidy, słabo aktywne karbapenemy (nieaktywne wobec E.faecium) i fluorochinolony.

Szczepy o wysokiej oporności na aminoglikozydy (HLAR)

Podstawa oporności: synteza enzymów inaktywujących aminoglikozydy; zmiana miejsca docelowego (podjednostki rybosomu)

Efekt: brak celowości leczenia skojarzonego penicylina + aminoglikozyd;

Leczenie - w monoterapii ampicylina lub piperacylina (przy zachowanej wrażliwości na penicyliny; szczepy oporne wśród E. faecium)

- teikoplanina lub wankomycyna (w Polsce występują szczepy oporne na wankomycynę) - nie polecane w zakażeniach dróg moczowych

Szczepy oporne na glikopeptydy (VRE)

Podstawa oporności: zmiana miejsca docelowego (D-alanina w ścianie komórkowej)

Efekt: oporność na wankomycynę, rzadziej teikoplaninę

Leczenie - ampicylina lub piperacylina (przy zachowanej wrażliwości na penicyliny; szczepy oporne wśród E. faecium)

- teikoplanina (przy zachowanej wrażliwości; w zakażeniach E. casseliflavus, E. gallinarum)
- chinupristyna/dalfopristyna (Synercid) - brak aktywności wobec E.faecalis)
- linezolid (etap badań)

Uwaga: wankomycyna i teikoplanina nie są polecane w zakażeniach dróg moczowych

Streptococcus pyogenes

Paciorkowce naturalnie oporne na kotrimoksazol; niska wrażliwość na tetracykliny. W leczeniu polecane penicyliny

Streptococcus pneumoniae

W ostatnich latach występują szczepy oporne na penicylinę (oporność wyłącznie na penicylinę lub penicylinę i cefalosporyny III generacji). W leczeniu zakażeń wywołanych przez takie szczepy polecane makrolidy (erytromycyna); w ciężkich zakażeniach wankomycyna

Gram-ujemne pałeczki

Szczepy wytwarzające beta-laktamazy typu ESBL

Podstawa oporności: wytwarzanie enzymów degradujących antybiotyki beta-laktamowe

Efekt: oporność na penicyliny, cefalosporyny i monobaktamy

Leczenie - karbapenemy (imipenem, meropenem)

- penicyliny z inhibitorami (przy pełnej wrażliwości)
- antybiotyki należące do innych grup - wg antybiogramu

Szczepy oporne na karbapenemy

Oporność naturalna: Stenotrophomonas maltophilia, Burkholderia cepacia, Flavobacterium meningosepticum

Podstawa oporności: wytwarzanie enzymów degradujących antybiotyk, aktywne usuwanie antybiotyku z komórki, zmiana przepuszczalności osłon komórkowych

Efekt: oporność na imipenem i/lub meropenem

Leczenie - według antybiogramu

Uwaga: Wśród szczepów szpitalnych, zwłaszcza w grupie pałeczek niefermentujacych gwałtownie narasta oporność na karbapenemy.

Stenotrophomonas maltophilia - zazwyczaj szczepy wielooporne, niekiedy wykazują wrażliwość wyłącznie na kotrimoksazol


Wyszukiwarka

Podobne podstrony:
pytania antybiotyki
Pytania farmakol, farmacja, antybiotyki farmakologia
antybiole pytania
antybiole pytania, Farma
antybiotyki test pytania 12
Antybiotyki pytania
Mechanika Semest I pytania egz
Praktyczne zasady antybiotykoterapii
prelekcja ZUM z pytaniami
pytania przykladowe exam zaoczne(1)
pytania nowe komplet
Pytania egzaminacyjneIM
Antybiotyki(1)
antybiotyki

więcej podobnych podstron