Tosksyczne związki w preparatach do paznokci
Składniki lakierów do paznokci, których bezpieczeństwo budzi wątpliwości
Sygnały z rynku wskazują, że stosowanie niektórych substancji w bazach lakierów do paznokci budzi kontrowersje. Dotyczy to przede wszystkim toluenu, ftalanów i żywic formaldehydowych. Wielu producentów lakierów deklaruje ich wycofanie przez co handlowcy i konsumenci uważają, że produkty zawierające je są niebezpieczne i wprowadzone do obrotu niezgodne z prawem. Często jest to pogląd błędny. Trzeba pamiętać, że prawo europejskie z zakresie kosmetyków jest bardzo restrykcyjne, a bezpieczeństwo produktów jest dla producentów kosmetyków kwestią priorytetową. Szereg składników kosmetyków jest klasyfikowanych jako substancje niebezpieczne zgodnie z ustawodawstwem dotyczącym substancji i preparatów chemicznych. Jednak klasyfikacja ta dotyczy czystych substancji. Substancje, użyte w gotowym preparacie (na przykład w kosmetyku), stosowane w odpowiednim stężeniu są bezpieczne, podobnie jak sam preparat.
LAKIERY DO PAZNOKCI
TOLUEN
Toluen w lakierach do paznokci pełni funkcję rozcieńczalnika i składnika modyfikującego własności tworzącego się filmu. Do niedawna był stosowany dość szeroko ze względu na niską cenę i własności chemiczne – jest jednym z najlepszych (obok benzenu i ksylenu, które nie są wykorzystywane w kosmetykach) rozpuszczalników niepolarnych. W ostatnich latach jego zużycie w lakierach zaczęło się zmniejszać. Ponieważ jednak wypadkowa ceny i jakości jest bardzo istotnym czynnikiem decydującym o powodzeniu produktu na rynku, udział baz lakierowych zawierających toluen można szacować na 50 proc. sprzedaży wszystkich baz lakierowych. Obecnie wykorzystywany jest głównie w tańszych bazach.
Dlaczego toluen jest dyskusyjnym składnikiem? Zgodnie z przepisami dotyczącymi substancji chemicznych klasyfikowany jest jako substancja niebezpieczna, m.in. jako działający szkodliwie na rozrodczość kategorii 3 (Repro. Kat. 3). Kategoria 3 oznacza, że substancja może być podejrzewana o własności szkodliwe (np. ze względu na budowę chemiczną), ale nie zostało to dotychczas udowodnione, a jednoznaczna ocena nie jest możliwa ze względu na brak wystarczających danych toksykologicznych.
FTALANY
Nieco inaczej przedstawia się sytuacja ftalanów w lakierach do paznokci. Jeszcze kilkanaście lat temu jako plastyfikatory stosowane były najczęściej ftalany: dioktylowy i dibutylowy. Obecnie substancje te w Europie znajdują się na liście substancji niedozwolonych do stosowania w kosmetykach, natomiast np. w USA ten zakaz nie obowiązuje. W kosmetykach najczęściej używany jest ftalan dietylu. Flatan dietylu wykorzystywany jest jako rozpuszczalnik, plastyfikator, skażalnik alkoholu etylowego (czyli substancja powodująca, że etanol nie nadaje się do spożycia). Natomiast ftalan dibutylu jest substancja palna, toksyczna, działająca na rozrodczość, niebezpieczna dla środowiska. Może działać szkodliwie na dziecko w łonie matki. Możliwe ryzyko upośledzenia płodności.
FORMALDEHYD I ŻYWICE FORMALDEHYDOWE
Formaldehyd klasyfikowany jest jako substancja rakotwórcza kategorii 3. Jednak inaczej niż w przypadku toluenu jego użycie w preparatach do paznokci jest regulowane na liście substancji dozwolonych z ograniczeniami. Wolny formaldehyd może być stosowany wyłącznie w utwardzaczach do paznokci, w ilości do 5 proc. (w przeliczeniu na czysty formaldehyd). Wówczas na opakowaniu należy umieścić informację „zawiera formaldehyd” i ostrzeżenie, że należy chronić skórę olejem lub tłuszczem przed działaniem preparatu.
Żywice formaldehydowe stosowane w lakierach do paznokci nie zawierają wolnego formaldehydu. Otrzymuje się je w reakcji polimeryzacji z formaldehydu i innych składników, formaldehyd ulega w nich całkowitemu przereagowaniu. Jednak zastosowanie tego typu żywic systematycznie maleje ze względu na możliwe własności uczulające u osób szczególnie wrażliwych. formaldehyd Przezroczysty gaz trujący , substancja podrażniajaca i wywołująca raka. W połączeniu z wodą znajduje formaldehyt zastosowanie jako środek dezynfekujący ,utrwalający lub jako środek konserwujący . Sprzyja wystąpieniu chorób alergicznych układu oddechowego. Mogą powodować uczulenia, wysypki i egzemy nie na paznokciach czy dłoniach, ale na twarzy lub szyi, gdzie dotyka się skórę palcami.
N-Butyl Acetate
Jest latwo palna, bezbarwna ciecz, o zapachu przypominającym estry. Powtarzajacy sie kontakt ze skóra moze powodowac jej wysuszenie lub pekanie Opary moga powodowac sennosc i zawroty glowy
AKRYL & Żel
MMA metakrylan metylu, do niedawna obecny w liquidach .Synteza metakrylanu metylu odbywa się w wyniku reakcji chemicznej acetonu z kwasem cyjanowodorowym. MMA jest głównym produktem stosowanym m.in. w technologii dentystycznej, w ortopedii, w klejach medycznych, do pokrywania szkieł korekcyjnych, jako wypełniacz ceramiczny, także podczas przedłużania paznokci. Na podstawie przeprowadzonych badań przez wiele niezależnych instytucji na świecie, nie stwierdzono rakotwórczego wpływu MMA na organizm ludzki na skutek jego wdychania. Jest on też słabo toksyczny w przypadku spożycia. Metakrylan metylu łatwo wchłania się przez skórę i ulega w niej hydrolizie oraz rozpadowi do związków toksycznych. Jest to jedyny najbardziej prawdopodobny sposób powstania nowotworu. Dlatego bardzo ważna jest ochrona skóry i należy unikać kontaktu MMA z nią. Aby sprawdzić jego szkodliwość wykonano serie badań na bakteriach. Nie doprowadziły one do żadnych wniosków mówiących o genetycznych mutacjach na etapie syntezy DNA.
Kosmetyki do paznokci wywołują alergie nie w miejscu, gdzie byśmy się tego najbardziej spodziewali – w okolicy paznokcia czy opuszka palców, ale powodują najczęściej wyprysk kontaktowy "z przeniesienia". Świąd, pieczenia i wypryski pojawiają się w okolicach twarzy, oczodołów, szyi. Większość reakcji uczuleniowych występuje u kobiet w średnim wieku, bo też one chętniej sięgają po preparaty pielęgnacyjne. Najczęściej przyczyną alergii są konserwanty i substancje zapachowe.