PSYCHOPATOLOGIA, WYKŁAD 13.03.2010r.
CECHY WOLI
* samodzielnie stanowimy o aktach woli, czy świadomie wybieramy środki woli,
- nadmierna sugestywność -
- zanik sugestywności - zawsze po swojemu nigdy nikogo sie nie słucha
* zdecydowanie - zdolność do podejmowania we właściwym czasie decyzji, umotywowanych i wprowadzanie ich w czyn
- decyzje podejmowany zbyt szybko, pośpiesznie, nie przemyślane
- osoby z nadmiarem wątpliwości, ciągle analizują
* panowanie nad sobą
- zmuszanie do podjęcia decyzji nawet kiedy nam sie nie chce, zmuszenie do wykonania decyzji
- zdolność do poskramiania zachowań impulsywnych
TE CECHY WOLI ZAWIERAJĄ SIĘ W NAPIĘCIU PSYCHORUCHOWYM - PEWNA SIŁA WOLI KTÓRA ZMUSZA CZŁOWIEKA DO PODJĘCIA DZIAŁANIA I PODTRZYMYWANIA TEGO ZADANIA, PEWNA SPONTANICZNOŚĆ, SAMORZUTNOŚĆ, GOTOWOŚĆ DO PODJĘCIA AKTÓW WOLI
ZABURZENIA NAPĘDU PSYCHORUCHOWEGO
* obniżenie - depresja, którą charakt. obniżona aktywność, spowolnienie w zakresie aktywności, zwolnienie toku myślenia, trudność zebrania myśli, źle nam sie myśli, źle wykonuje się czynności, proste czynności do wykonania, przekraczają jej możliwości
- hipoobniżona aktywność - zespół katatoniczny, hipokinetyczny - zobojętnienie, osoba nie wykonuje żadnych ruchów, nie jest spontaniczna, nie nawiązują spontanicznej rozmowy, zapytani odpowiadają półsłówkami
- zespoły psychoorganiczne - schorzenia na podłożu organicznym, nie są w stanie połykać, leżą w łóżku, nie potrafią sie ruszać
* wzmożenie - nadmiernie spontaniczna, ruchliwa, gadatliwa, tracimy na precyzji wykonywania różnych czynności
- zespół hipomaniakalny - lekkie podwyższenie napędu psychoruchowego - dużo większa pomysłowość, dużo lepsze wykonanie czynności
- zespół hiperkinetyczny - nadmierne pobudzenie - dużo wypowiedzi, bezładne, chaotyczne obserwujemy taki zespół też w mani
ZABURZENIE SAMODZIELNOŚCI WOLI
*stany wzmożonej sugestywności - w niedorozw. umysłowych, upośledzenia - łatwiej poddają się cudzej manipulacji, naciskom zewnętrznym, osoby cierpiące na histerię są bardziej podatne na sugestię
* obniżenie sugestywności - zespół katatoniczny - osoba robi to co ona robi, w swój sposób pomimo naszych sugestii, nie poddaje sie naciskom
ZABURZENIA PRZEBIEGU DZIAŁAŃ DOWOLNYCH
* zmanierowanie i dziwactwa ruchowe - brak logiki w działaniu ludzi chorych - schizofrenia, schorzenia mózgu
* zaburzenia mowy, tworzenie neologizmów słownych, bawienie się słowem, które nie służą komunikacji, perseweracje - np. autyzm
* natręctwa myślowe lub czynnościowe - powtarzanie czegoś pod wpływem wew. przymusu, osoba wie ze to jest bez celu i bez sensu ale musi to robić, mogą być to bardzo dziwaczne czynności
ZABURZENIA SUMIENIA
*sumienie skrupulatne - nerwica natręctw i zaburzenia afektywne, osoba ciągle nie jest pewna czy zrobiła coś dobrze, ciągle sobie coś zarzuca
* brak sumienia - osoba uważa że zawsze robi wszystko dobrze
POMIAR
Kwestionariusz Kryzysu Wartościowania Piotra Olesia
H - trudność uporządkowania systemu w hierarchię
Z - poczucie zagubienia wartości
D - dezintegracja wartościowania
R - poczucie nierealizowania wartości
Aksjoterapia - terapia z ludźmi polegająca na różnych technikach terapeutycznych, w których nie tyle objawy są dla nas ważne ale sposób myślenia i wartościowania, skupiamy się nad systemem wartości tej osoby, co dla niej jest ważne i wg jakich kryteriów osoba stara się ustawić swoje życie, nie narzucamy jej swojego systemu wartości, próbujemy z nim odkryć co dla niego jest ważne - forma dialogu z pacjentem, człowiek przy nas ma sobie uświadomić co dla niego jest ważne
ZABURZENIA ŻYCIA POPĘDOWEGO
DZIAŁANIA POPĘDOWE
* czyny bez zastanowienia, dokonywane tylko pod wpływem popędu lub silnego afektu patologicznego
* cechuje je gwałtowność, nie liczenie się z konsekwencjami
* stany afektu patologicznego lub stany krótkiego spięcia
Wszelkie działania popędowe są przeciwieństwem działań woli
DZIAŁANIA POPĘDOWE WYSTĘPUJĄ
* w następstwie uszkodzeń mózgu
* w następstwie znoszonych przez długi czas upokorzeń, pogardy, znęcania się
* inne działania gwałtowne - depresja endogenna - kiedy człowiek chce sobie odebrać życie, różnego rodzaju zaburzenia behawioralne, robienie czegoś wbrew sobie, paragnomen - zjawisko które występuje w schizofrenii, charakteryzuje się dziwnym zachowaniem jednostki, którego nie można uzasadnić sytuacją aktualną i życiową i nigdy nie leży w jej repertuarze zachowań, zachowanie dziwne nie pasujące do jednostki, zachowanie nie pasuje do historii życia osoby
1. POPĘD DO OŻYWIENIA
* wzmożenie
- bulimia - osoba je dużo, polifagia (obżarstwo), depresje (szczególnie endogenne), organiczne uszkodzenie struktur mózgu w okolicy skroniowej
* obniżenie
- anoreksja nervosa - osoba je b.mało, depresje (endogenna), nerwice, w zespole katatonicznym
* zboczenie
- paroreksja - spożywam rzeczy niejadalne, ale osoba znajduje w tym swoistą przyjemność, występuje w schizofrenii, zaburzeniach w których zanika uczuciowość wyższa, nie nazwiemy paroreksją osób pijących mocz, które są zawalone pod gruzami, dzieci jedzących piasek itp.
2. NAŁOGI - robimy coś pod wew. przymusem, brak kontroli nad naszym zachowaniem, robimy coś co nam szkodzi i zdajemy sobie z tego sprawę ale nie możemy przestać nawet jak chcemy
3. POPĘD SAMOZACHOWAWCZY - prawo do życia biologicznego
* wzmożenie
- w nerwicach hipochondrycznych - całe życie poświęcają trosce o swoje zdrowie, nadmierna troska o swoje zdrowie, w depresji endogennej
* obniżenie
- w depresjach - osoba uważa że jej życie nie ma sensu, w schizofrenii - dla nich życie nie ma wartości
* zboczenie
- tonatofilia - rozkoszowanie się tematyką śmierci, czytając, oglądając, zgranie ze śmiercią
4. POPĘD SEKSUALNY
* wzmożenie - w zespole maniakalnym, czasami w schizofrenii, po używkach
Odosobnione wzmożenie aktywności seksualnej nazywamy erotomanią - u kobiet nimfomania, u mężczyzn satyriaza
Mogą wskazywać na duże problemy z samoakceptacją, dowartościowaniem
* obniżenie - w depresjach, w schizofrenii, w zespołach psychoorganicznych (u jednych będą wzmożone zachowania seksualne, u drugich będzie to brak potrzeb w tym zakresie) - brak zainteresowania aktywnością seksualną
* zboczenie - dotyczy form zaspokajania popędu płciowego - jeżeli forma zastępcza staje się formą dominującą nad naturalną wtedy mówimy o zboczeniu
MYŚLENIE ZABURZENIA MYŚLENIA
MYŚLENIE
najwyższa czynność poznawcza - dzięki myśleniu porozumiewamy się z ludźmi, myślimy używając słów i symboli słownych
* mowa wewn.
* mowa zewn.
MYŚLENIE ABSTRAKCYJNE - ludzie zdrowi umysłowo potrafią myśleć abstrakcyjnie,
* jest najwyższą formą poznania
* opiera się na faktach,
* przewiduje pewne fakty,
* nie jest myśleniem konkretnym
* np. czym są podobne płaszcz i suknia - ubrania, czym są podobne drzewo i mucha - przedmioty ożywione
SKŁADOWE MYŚLENIA ABSTRAKCYJNEGO
* umiejętność tworzenia pojęć
* różnice między pojęciami - wynik stopnia abstrakcji
* posługiwanie się sądami - określenie stosunków między zjawiskami, przedmiotami, musimy dobrze znać dany przedmiot żeby wykonać nad nim sąd
* wnioskowanie - rozumowanie, umiejętność snucia ciągu sądów, analiza i synteza - umiejętność uogólnienia i uszczegółowienia
ZABURZENIA CZYNNOŚCI MYŚLOWYCH
* zaburzenia treści myślenia
- urojenia - błędne sądy, tkwią w naszej psychice, odporne na nasze perswazje:
> urojenia ksobne - chory jest przekonany że jest obiektem zainteresowania grupy ludzi, inni go śledzą, ale nie boi się ich, chory jest przeświadczony, że jest ośrodkiem zainteresowania i przypisuje ludziom intencje, których oni nie mają
> urojenia prześladowcze - przeświadczenie, że ktoś osobę prześladuje, urojenie że jest się czyimś wrogiem, boi się ludzi, których uważa za swoich prześladowców
> urojenia zazdrości - wszystko jest dowodem zdrady
> urojenia hipochondryczne - osoba jest przekonana, że trapi ją jakaś choroba, omamy czuciowe, coś puchnie, coś się rusza
> urojenia winy i grzeszności - chory uważa że ciężko zgrzeszył, że jest winny
> urojenia pomniejszania, upokarzania, nicości - osoba pomniejsza samego siebie, chory uważa siebie za słabego, nic nieznaczącego, wykolejonego, może popełnić samobójstwo
> urojenia wielkościowe - chory twierdzi, że jest kimś wyjątkowym, królem, papieżem, związane z posłannictwem, chory uważa że ma misję do spełnienia
- idee nadwartościowe
> występują u ludzi, którzy ujawniają jakieś uzdolnienia wybitne w danej dziedzinie
> całą swoją aktywność koncentruje na realizowaniu idei nadwartościowej, jest przekonana, że jest kimś wyjątkowym
> jest przekonany, że jest do czegoś przeznaczony, stworzony
- myśli natrętne - myśli sprzeczne z przekonaniami chorego, człowiek nie chce tego, ale nawet jak chce to nie ma siły żeby nie myśleć, element zaburzeń kompulsywnych, chory nie chce ale to samo się myśli, np. dziewczyna chce wyjść do koleżanek i kiedy myśli o tym wyjściu to od razu pojawiają się myśli jakie ubierze skarpetki, bluzkę, nawet jak nie chce o tym myśleć to i tak myśli
- konfabulacje - zaburzenia pamięci, myślenia, myślenie osób idzie w złym kierunku, bo osoba fantazjuje, wymyśla
> lukę pamięciową próbujemy wypełnić jakimiś fantazjami, wyobrażeniami, wymyślonymi rzeczami
> w celu zaimponowania różnym osobom osoba zmyśla różne opowieści na swój temat, tworzy sobie swoją historię życia
- mitomania (pseudologia fantastica)
STOPIEŃ ZŁOŻONOŚCI (STRUKTURA UROJEŃ)
* proste - dotyczą pojedynczych wyjaśnień, pojedynczych myśli
* paranoiczne - złożone - rozbudowane, logiczne zwarte systemy myśli, które się wzajemnie uzasadniają, tylko urojeniowe
* paranoidalne - złożone - rozbudowane systemy myśli, niekoniecznie tak zwarte, ich uzasadnieniem są omamy, bardziej dziwaczne, bardziej chaotyczny
* oniryczne - złożone - bardzo intensywnie przeżywane myśli dotyczące jakichś dużych wydarzeń, katastrof, końców świata, człowiek ma wrażenie, że to się aktualnie, związane z omamami
STOPIEŃ NASYCENIA EMOCJAMI UROJEŃ
* syntymiczne - dostosowane emocjonalnie, przeżycia osoby adekwatne do myśli, które wypowiada
* atymiczne - brak uczuć, osoba opowiada o jakimś zagrożeniu ale nie widać, żeby się czegoś bała
* katatymiczne - nieproporcjonalne, nadmierne, życzeniowe
* paratymiczne - niedostosowane, sprzeczne co do treści, ktoś mówi o śmierci i się śmieje
NEUROFIZJOLOGICZNE KONCEPCJE POWSTAWANIA UROJEŃ
* geneza urojeń nie jest jednorodna
* Timble - uszkodzenia kory w okolicach skroniowo-potylicznych i
* Fisher - dezorganizacja czynności lewej półkuli
* zaburzenia toku myślenia
- przyspieszenie toku myślenia - tachyphrenia - kogoś myśli biegną b. szybko, porusza wiele wątków, mówi dużo, nie dokańcza myśli, bo chce powiedzieć następne, myślenie powierzchowne, błędne, gonitwa myśli, słowotok, związane z podwyższonym nastrojem, wyst. w zespołach maniakalnych, niektóre schizofrenie (hedefroniczna)
- zwolnienie toku myślenia - gł. w depresji, chorzy nie mówią spontanicznie, oceniamy myślenie, obserwując jak mówi, nie podtrzymuje konwersacji, trudno mu przywołać wydarzenia, które powinien dobrze pamiętać, odpowiada z opóźnieniem, związane z obniżonym nastrojem
- otamowanie - nagłe zatrzymanie dobrze przebiegającej do tej pory czynności, wypowiedzi (mówi, mówi i stop)
- przyhamowanie/zahamowanie - trwałe w czasie spowolnienie lub powstrzymanie przebiegu czynności psychicznej, charakt. dla depresji
- rozkojarzenie - wypowiedzi nielogiczne, stan podobny do stanu przed zaśnięciem, mówi mało logicznie, nie widzi sprzeczności, które wynikają z jej sądów, które wypowiada, słowa użyte w sposób przypadkowy
> perseweracja słów
> tworzy neologizmy, swoje słowa, słowa które nic nie znaczą, niezrozumiałe określenia dla zdrowych ludzi, zbitki sylab, którym osoba nadaje znaczenie
> sałata słowna - bardzo chaotyczna wypowiedź, która nie daje się zrozumieć
- inkoherencja - brak śladów kojarzenia logicznego, wyst. w zespole splątaniowym, wszystko jest ze sobą porozrywane, niepołączone
* zaburzenia struktury i funkcji myślenia
Myślenie paralogiczne - łączenie wydarzeń w sposób niezgodny z zasadami logicznymi
- myślenie nadmiernie konkretne/ nadmiernie abstrakcyjne
- neologizm - wyrazy stworzone na swój użytek (sekty, partie polityczne), kontaminacje - tworzenie nowego wyrazu, zbitka dwóch wyrazów, dwóch znaczeń w jedno, takich, które nie istnieją w życiu
- ambisentencja - osoba nie może się zdecydować, ciągle się waha, nie może wybrać, przyjmuje argumenty każdej ze stron; ambitendencja -dotyczy rzeczy
- myślenie magiczne - osoba jest przekonana, że słowem, gestem, spojrzeniem może wpływać na bieg wydarzeń; myślenie symboliczne - przypisanie znaczenia jakiemuś przedmiotowi (czarny kot)
- myślenie dereistyczne - skrajnie oderwane od rzeczywistości, osoba jest w swoim świecie, nie umie się zbliżyć do rzeczywistości
- myślenie autystyczne - skoncentrowanie nad własnym przeżyciem wewnętrznym, cechuje ludzi introwertywnych - skupiają się na swoim myśleniu tak, że zapominają co robią
- rozkojarzenie - zaburzenie toku myślenia, zaburzenie struktury i funkcji myślenia, wątki są ze sobą nie powiązane, zlepek słów, wypowiedzi porozrywane
- splątanie - inkoherencja - porozrywane wątki, struktura myślenia jest zaburzona, zaburzenia toku myślenia i struktury myślenia
* zaburzenia sprawności umysłowych
1. niedorozwój umysłowy
- od początku życia osoby
- funkcje umysłowe nigdy nie osiągnęły odpowiedniego poziomu, nie rozwinęły się
- dzieci z zespołem Downa
2. zespoły otępienne - demencja
- osoba osiągnęła odpowiedni poziom funkcji umysłowych, ale na skutek uszkodzenia struktur mózgowych, funkcje umysłowe się cofnęły
- osoby są świadome, że nie potrafią czegoś co wcześniej potrafiły - krytycyzm