Misja

Podstawową misją Czerwonego Krzyża i Czerwonego Półksiężyca jest zapobieganie i łagodzenie cierpienia ludzkiego oraz ochrona ludzkiej godności, bez jakiejkolwiek dyskryminacji dotyczącej narodowości, rasy, płci, przekonań religijnych lub politycznych. W wypełnianiu swojej misji Czerwony Krzyż i Czerwony Półksiężyc podejmuje przede wszystkim takie zadania jak:

• ochrona życia i zdrowia,

• zapewnienie poszanowania istoty ludzkiej, zwłaszcza podczas konfliktów zbrojnych i w innych krytycznych sytuacjach,

• praca na rzecz zapobiegania chorobom i rozwijanie pomocy społecznej,

• aktywizowanie pracy wolontariuszy i stała gotowość do niesienia pomocy,

• budowa uniwersalnego poczucia solidarności ze wszystkimi, którzy potrzebują ochrony i pomocy.

Poprzez swą działalność humanitarną i upowszechnianie swoich ideałów Ruch CK i CP wspiera trwały pokój, który nie może być rozumiany po prostu jako stan bez wojny, lecz jako dynamiczny proces współpracy między wszystkimi państwami i narodami, współpracy opartej na poszanowaniu wolności, niepodległości i suwerenności narodów, równości praw człowieka, jak również na sprawiedliwym i równym podziale zasobów dla zaspokajania potrzeb narodów. "Inter arma caritas" (Miłosierdzie wśród walki) oraz "Per humanitatem ad pacem" (Przez humanitaryzm do pokoju) - to dewizy wyrażające wspólne ideały Ruchu CK i CP.

Ruch

Międzynarodowy Ruch Czerwonego Krzyża i Czerwonego Półksiężyca to ruch humanitarny o zasięgu ogólnoświatowym, jeden z najstarszych w historii ludzkości. Jego częściami składowymi są:

• Międzynarodowy Komitet Czerwonego Krzyża

• Międzynarodowa Federacja Stowarzyszeń Czerwonego Krzyża i Czerwonego Półksiężyca

• Stowarzyszenia krajowe Czerwonego Krzyża lub Czerwonego Półksiężyca

Dwie pierwsze instytucje działają na szczeblu międzynarodowym, a Stowarzyszenia Czerwonego Krzyża i Czerwonego Półksiężyca w poszczególnych krajach.

Wszystkie części składowe stosują się do postanowień wspólnego statutu, który określa ich specyficzną odpowiedzialność w dziedzinie działalności humanitarnej, ich wzajemne relacje i zasady współdziałania. Każda z części składowych Ruchu jest autonomiczna, działa w oparciu o własny statut i realizuje właściwe dla siebie cele i zadania. Każda z nich ma własną strukturę.

Wszystkie części składowe Ruchu spotykają się w ustalonych terminach na wspólnych sesjach, w celu omówienia tematów dotyczących całego Ruchu i przyjęcia ustaleń obowiązujących wszystkich. Odbywa się to na posiedzeniach Rady Delegatów Czerwonego Krzyża i Czerwonego Półksiężyca oraz na Międzynarodowej Konferencji Czerwonego Krzyża i Czerwonego Półksiężyca. W tym ostatnim forum biorą także udział przedstawiciele rządów państw będących stronami Konwencji Genewskich o ochronie ofiar konfliktów zbrojnych.

Jest oczywiste, że pomimo różnic występujących pomiędzy jego częściami składowymi, Ruch Czerwonego Krzyża i Czerwonego Półksiężyca jest postrzegany jako całość. Najważniejsze decyzje są podejmowane wspólnie, podobnie jak realizacja szeregu konkretnych zadań. Dotyczy to szczególnie: pomocy międzynarodowej dla ofiar klęsk żywiołowych lub konfliktów zbrojnych, przygotowanie do klęsk, różnego rodzaju szkolenia, upowszechnianie międzynarodowego prawa humanitarnego i wiele innych. Współpraca jest ułatwiona dzięki zawarciu wewnętrznych porozumień oraz dzięki pracy delegatur terenowych prowadzonych w wielu krajach świata zarówno przez MKCK jak i Federację oraz stałej wymianie informacji.

Wszystkie części składowe Ruchu, niezależnie od rodzaju działalności jaką w danym momencie podejmują, mają jednakowe podejście do spraw humanitarnych wynikające z Podstawowych Zasad Czerwonego Krzyża i Czerwonego Półksiężyca.

Schemat struktur Międzynarodowego Ruchu
Czerwonego Krzyża i Czerwonego Półksiężyca

MKCK	Federacja	Ruch
		Międzynarodowa Konferencja* - uczestniczą w niej wszystkie części składowe MRCKiCP oraz państwa-strony konwencji genewskich** (zbiera się zazwyczaj co cztery lata. Pierwsza Konferencja odbyła się w 1867 r. w Paryżu a ostania w 2003 r. w Genewie i była 28. z rzędu.)
Zgromadzenie MKCK - zebranie członków MKCK - 15-25 Szwajcarów (obecnie 23 osoby) wybiera przewodniczącego	Zgromadzenie Ogólne Federacji zbiera się co dwa lata przed Radą Delegatów - uczestniczą wszystkie stowarzyszenia krajowe	Rada Delegatów zbiera się co dwa lata, przy czym co cztery lata spotkanie odbywa się przed Międzynarodową Konferencją; uczestnicy: MKCK, Federacja i stowarzyszenia krajowe.
Rada Wykonawcza czyli zarząd MKCK składa się, z 7 członków MKCK	Rada Zarządzająca Federacji spotyka się co najmniej 2 razy w roku i składa się z prezesa, pięciu wiceprezesów i 20 członków ze stowarzyszeń krajowych	Komisja Stała, spotyka się co najmniej 2 razy w roku; w skład wchodzą: 2 osoby z MKCK, 2 z Federacji i 5 ze stowarzyszeń krajowych

* Międzynarodowej Konferencji CK i CP nie należy mylić z konferencjami dyplomatycznymi, na których spotykają się wyłącznie państwa w celu załatwienia konkretnej kwestii. Przykładem mogą być konferencje dyplomatyczne z 1949 r. i 1977 r. na których przyjęto konwencje genewskie i protokoły dodatkowe.

** Państwa strony konwencji genewskich nie są częścią Międzynarodowego Ruchu Czerwonego Krzyża i Czerwonego Półksiężyca, jednak ze względu na specjalny status Ruchu spotykają się co cztery lata na Międzynarodowych Konferencjach z częściami składowymi Ruchu (MKCK + Federacja + stowarzyszenia krajowe). Wszyscy uczestnicy konferencji mają równe prawa.

Siedem zasad którymi kieruje się Międzynarodowy Ruch Czerwonego Krzyża i Czerwonego Półksiężyca

Kim jesteśmy » Zasady »

Międzynarodowy Ruch Czerwonego Krzyża i Czerwonego Półksiężyca w wypełnianiu swojej misji kieruje się zawsze podstawowymi zasadami, uchwalonymi przez XX Międzynarodową Konferencję Czerwonego Krzyża w Wiedniu i zmienionymi przez XXV Międzynarodową Konferencję Czerwonego Krzyża w Genewie w październiku 1986 roku. Doktryna Czerwonego Krzyża jest stała i trwała, nie ulega wpływom popularnych opinii i aktualnych ideologii. Musi być uniwersalna, zrozumiała dla ludzi wszystkich ras, kultur, wyznań, przekonań i klas społecznych, gdyż tylko wtedy będzie przez nich akceptowana.

Podstawowe Zasady Czerwonego Krzyża to:

1. HUMANITARYZM	2. BEZSTRONNOŚĆ	3. NEUTRALNOŚĆ
Międzynarodowy Ruch Czerwonego Krzyża i Czerwonego Półksiężyca zrodzony z troski o niesienie pomocy rannym na polu bitwy bez czynienia jakiejkolwiek między nimi różnicy, podejmuje zarówno na płaszczyźnie międzynarodowej, jak i krajowej wysiłki w kierunku zapobiegania we wszelkich okolicznościach cierpieniom ludzkim i ich łagodzenia. Zmierza do ochrony życia i zdrowia oraz zapewnienia poszanowania osobowości człowieka. Przyczynia się do wzajemnego zrozumienia, przyjaźni i współpracy oraz do trwałego pokoju między wszystkimi narodami.	Nie czyni żadnej różnicy ze względu na narodowość, rasę, wyznanie, pozycję społeczną lub przekonania polityczne. Zajmuje się wyłącznie niesieniem pomocy cierpiącym, kierując się ich potrzebami i udzielając pierwszeństwa w najbardziej naglących przypadkach.	W celu zachowania powszechnego zaufania Ruch powstrzymuje się od uczestnictwa w działaniach zbrojnych oraz - w każdym czasie - w sporach natury politycznej, rasowej, religijnej lub ideologicznej.
4. NIEZALEŻNOŚĆ	5. DOBROWOLNOŚĆ	6. JEDNOŚĆ
Ruch jest niezależny. Stowarzyszenia krajowe służąc pomocą władzom publicznym w ich działalności humanitarnej i podlegając prawu obowiązującemu w ich państwach, powinny zawsze korzystać z samodzielności pozwalającej im na działania w każdym czasie, zgodnie z zasadami Ruchu.	Ruch niesie pomoc dobrowolnie, nie kierując się chęcią osiągnięcia jakiejkolwiek korzyści.	W każdym kraju działa tylko jedno stowarzyszenie Czerwonego Krzyża albo Czerwonego Półksiężyca. Powinno ono być otwarte dla wszystkich i obejmować swą humanitarną działalnością obszar całego kraju.
	7. POWSZECHNOŚĆ
	Międzynarodowy Ruch Czerwonego Krzyża i Czerwonego Półksiężyca, w którym wszystkie stowarzyszenia mają równe prawa i obowiązek niesienia sobie nawzajem pomocy, obejmuje swoją działalnością cały świat.

Klasyfikacja podstawowych zasad:

• Zasady pierwotne to: HUMANITARYZM i BEZSTRONNOŚĆ:
  - służą jako inspiracja dla organizacji,
  - określają i motywują jej działania,
  - ustalają cel, jaki powinien zostać osiągnięty;

• Zasady pochodne to: NEUTRALNOŚĆ i NIEZALEŻNOŚĆ:
  - umożliwiają stosowanie w praktyce zasad pierwotnych,
  - zapewniają zaufanie wszystkich stron do Ruchu,
  - określają jakimi środkami można osiągnąć wytyczone cele;

• Zasady organizacyjne to: Dobrowolność, Jedność, Powszechność:
  - dotyczą struktury i sposobu działania organizacji.
  - Wszystkie zasady są ze sobą ściśle powiązane, w pewnym zakresie każda z nich wynika z innych.

Wartości Humanitarne

Wartości Humanitarne są istotą Ruchu Czerwonego Krzyża i Czerwonego Półksiężyca. Wartości te obecne są w Ruchu od jego początków aż po dzień dzisiejszy. Zachęcają one do poszanowania istoty ludzkiej, są włączone w Podstawowe Zasady. Wartości Humanitarne legły u podstaw Ruchu i do dnia dzisiejszego są drogowskazem w działaniach Ruchu. Wśród otwartego katalogu Wartości Humanitarnych wymienić należy:

• Ochronę życia, zdrowia, poszanowanie godności ludzkiej,

• Sprzeciw wobec dyskryminacji, nietolerancji i przemocy w stosunku do:
  1. osób potrzebujących i upośledzonych
  2. uchodźców i azylantów
  3. nosicieli wirusa HIV i chorych na AIDS

• Sprzeciw wobec rasizmu,

Wiarę w możliwość pokojowego rozwiązywania konfliktów. Promocja Podstawowych Zasad i Wartości Humanitarnych jest jednym z czterech podstawowych obszarów działań Federacji stowarzyszeń CK i CP zawartych w Strategii 2010.

Znak

Czerwony Krzyż zwany również Krzyżem Genewskim (jeden z najlepiej rozpoznawalnych symboli na świecie), utworzony poprzez odwrócenie barw flagi szwajcarskiej, narodził się na konferencji międzynarodowej w Genewie w 1863 r., jako znak rozpoznawczy ochotników niosących pomoc rannym żołnierzom. W rok później stał się uznanym międzynarodowo znakiem wojskowych służb medycznych. Ochotnicy zrzeszający się w krajowych stowarzyszeniach pomocy dali początek Międzynarodowego Ruchowi Czerwonego Krzyża i Czerwonego Półksiężyca. W 1864 r. podpisano Konwencję Genewską wprowadzającą podstawy prawne dla używania tego znaku. W późniejszych latach (1929 r.) uznano, także jako znaki ochronne, czerwony półksiężyc na białym tle oraz czerwony lew i słońce. Te trzy znaki zatwierdzono w art. 38 I Konwencji Genewskiej z 1949 r. jako znaki ochronne wojskowych służb medycznych. Ochronę prawną posiada również godło narodowe Konfederacji Szwajcarskiej.
Znak w znaczeniu ochronnym

Jest to podstawowe zastosowanie znaku: w czasie konfliktu zbrojnego stanowi ono widzialny dowód ochrony, ustanowionej przez Konwencje Genewskie. Wskazuje walczącym, że osoby (ochotnicy Stowarzyszeń krajowych, personel medyczny, delegaci MKCK i in.), jednostki medyczne (szpitale, punkty pierwszej pomocy itp.) oraz środki transportu (lądowego, morskiego lub powietrznego) są chronione przez Konwencje Genewskie i ich Protokoły Dodatkowe. Znak, spełniając funkcję ochronną, musi wywoływać właściwy odruch u walczących - odruch poszanowania i powściągliwości. Powinien mieć duże wymiary, aby być widocznym.
Znak w znaczeniu informacyjnym

Znak w znaczeniu informacyjnym wskazuje, zwłaszcza w czasie pokoju, że dana osoba lub obiekt są związane z Międzynarodowym Ruchem Czerwonego Krzyża i Czerwonego Półksiężyca - bądź to ze stowarzyszeniem krajowym Czerwonego Krzyża lub Czerwonego Półksiężyca, bądź to z Międzynarodową Federacją Stowarzyszeń Czerwonego Krzyża i Czerwonego Półksiężyca, bądź też z Międzynarodowym Komitetem Czerwonego Krzyża. W takim przypadku znak powinien mieć niewielkie wymiary. Ma on również przypominać, że instytucje te działają zgodnie z Podstawowymi Zasadami Ruchu, a zatem stanowi również symbol: Humanitaryzmu, Bezstronności, Neutralności, Niezależności, Dobrowolności, Jedności I Powszechności.

W krajach części krajów muzułmańskich zamiast czerwonego krzyża używany jest znak czerwonego półksiężyca, spełniający te same funkcje. Od 1980 r. Iran zaprzestał używania znaku czerwonego lwa i słońca. W 2005 r. przyjęto III protokołem dodatkowym do konwencji genewskich nowy znak- Czerwony Kryształ. Wkładem Polskiego Czerwonego Krzyża w proces mający na celu przyjęcie nowego znaku jest uchwała Zarządu Głównego Polskiego Czerwonego Krzyża numer 426/2005 z 4 lipca 2005 r., w której wyrażono poparcie dla uchwalenia trzeciego protokołu i zwrócono się do władz i instytucji mających wpływ na jego przyszły kształt o działania na jego rzecz i zgodnie z jego postanowieniami.

Znak używany przez stowarzyszenie krajowe w czasie pokoju jest niewielkich rozmiarów - używany jako znak stowarzyszenia powinno występować razem z jego nazwą lub inicjałami.

Znak Polskiego Czerwonego Krzyża	Znak Międzynarodowego Komitetu Czerwonego Krzyża	Znak Międzynarodowej Federacji Stowarzyszeń Czerwonego Krzyża i Czerwonego Półksiężyca	Znak Międzynarodowego Ruchu Czerwonego Krzyża i Czerwonego Półksiężyca

Struktura

Struktura organizacyjna Polskiego Czerwonego Krzyża podzielona jest na cztery poziomy: krajowy, okręgowy i rejonowy. Poziom czwarty, najniższy w hierarchii, a tym samym jej fundament, to jednostki podstawowe. Szczegółowe kompetencje tych struktur określa Statut oraz wydane na jego podstawie regulaminy i instrukcje. Władzę naczelną nad pracami Stowarzyszenia sprawują:

• Krajowa Rada Reprezentantów - organ uchwałodawczy, który jako "czerwonokrzyski parlament" reguluje wewnętrzne zasady funkcjonowania Stowarzyszenia oraz wyznacza ramową strategię jego działań. W skład KRR, wchodzą delegaci terenowi - przedstawiciele okręgów;

• Zarząd Główny - organ wykonawczy, który kieruje pracami Stowarzyszenia. Jego członków wybiera na czteroletnią kadencję KRR.

Na szczeblu krajowym działają także: Główna Komisja Rewizyjna, Sąd Organizacyjny oraz Kapituła Odznaki Honorowej PCK.
Struktury szczebla okręgowego działają na poziomie wojewódzkim, zaś rejonowego w zasadzie na powiatowym. W ich obrębie funkcjonują, właściwe im, organy uchwałodawcze (rady reprezentantów), wykonawcze (zarządy) oraz kontrolne (komisje rewizyjne). Zarządy trzech powyższych szczebli mogą powoływać biura - w nich mają zatrudnienie etatowi pracownicy organizacji. Organy uchwałodawcze i kierujące Stowarzyszenia mogą również tworzyć rady i zespoły problemowe wspomagające ich działalność; np. rady honorowego krwiodawstwa, rady młodzieżowe.
W środowiskach zamieszkania, miejsca pracy lub nauki organizowane są, za aprobatą zarządów rejonowych, jednostki podstawowe np. koła PCK, kluby honorowych dawców krwi, w których zrzeszeni są członkowie.

Początek Polskiego Czerwonego Krzyża
Idee czerwonokrzyskie splatały się z dążeniami społeczeństwa polskiego do odzyskania niepodległości. Mimo sprzeciwu władz w poszczególnych zaborach na terytorium Polski powstawały i działały pod różnymi nazwami organizacje humanitarne.
Po odzyskaniu przez Polskę niepodległości, z inicjatywy Stowarzyszenia Samarytanin Polski zwołano 18 stycznia 1919 naradę wszystkich istniejących na ziemiach polskich organizacji kierujących się w działaniu czerwonokrzyskimi ideałami. Organizacje te podczas narady odbywającej się pod patronatem Heleny Paderewskiej utworzyły Polskie Towarzystwo Czerwonego Krzyża. Wyłoniły 30-osobowy Tymczasowy Komitet, zlecając jego przedstawicielom, w konsultacji z innymi organizacjami, opracowanie projektu statutu i prowadzenie prac organizacyjnych.
Po zatwierdzeniu przez rząd statutu Polskiego Towarzystwa Czerwonego Krzyża na zebraniu konstytucyjnym 27 kwietnia 1919 wybrano Zarząd Główny. Prezesem został Paweł Sapieha, a po jego rezygnacji Helena Paderewska. Międzynarodowy Komitet Czerwonego Krzyża 24 lipca 1919 r. zarejestrował i uznał Polskie Towarzystwo Czerwonego Krzyża za jedyną organizację czerwonokrzyską działającą na całym terytorium państwa polskiego.

PCK w okresie międzywojennym
Działania Polskiego Towarzystwa Czerwonego Krzyża były dostosowane do potrzeb społeczeństwa. Udzielano pomocy poszkodowanym w wyniku wojny, organizowano i prowadzono szereg zakładów lecznictwa. Poszukiwano również zaginionych, realizowano zadania sanitarne, szkolono pielęgniarki, ratowników, doszkalano nauczycieli i od 1921 roku tworzono młodzieżowe koła PCK.
W 1927 roku Polskie Towarzystwo Czerwonego Krzyża zmieniło nazwę na Polski Czerwony Krzyż a prezydent Rzeczypospolitej wydał rozporządzenie z mocą ustawy nadające PCK uprawnienia stowarzyszenia wyższej użyteczności i przyjął patronat nad PCK. Ustalono, że w razie wojny PCK będzie podporządkowany ministrowi spraw wojskowych.
PCK rozszerzał swoją działalność programową i organizacyjną, w tym zwłaszcza szkolenia sanitarne, zakładanie drużyn ratowniczych, gromadzenie sprzętu itp. W 1935 roku powołano w Łodzi Centralną Stację Wypadkową z ośrodkiem przetaczania krwi, a w rok później przy szpitalu PCK w Warszawie utworzono pierwszy Instytut Przetaczania i Konserwacji Krwi.

W 1939 roku PCK liczył ok. 850.000 członków, w tym ok. 50 % stanowiła młodzież. Dysponował także znaczną rzeszą przeszkolonych pielęgniarek i ratowników, poważnym majątkiem, zapasami materiałów sanitarnych, sprzętem technicznym, prowadził 1300 placówek ochrony zdrowia i opieki społecznej.

Czasy wojny i okupacji
Od początku II wojny światowej PCK oddał do dyspozycji wojska szpitale, punkty sanitarne, sprzęt, personel lekarski i pielęgniarki oraz dziesiątki tysięcy ochotników. Uruchomił także dodatkowo ok. 180 szpitali, wiele punktów sanitarnych, domów noclegowych. Przejawiał szczególną aktywność w niesieniu pomocy rannym żołnierzom i cywilom oraz uciekinierom.
4.09.1939 przekształcono sekcję informacyjną ZG PCK w Biuro Informacyjne i zgodnie z konwencją genewską skoordynowano jego działalność z Międzynarodowym Komitetem Czerwonego Krzyża, co dało podstawę do gromadzenia materiałów o ludziach i stratach wojennych.
W październiku 1939 MKCK apelem wezwał wszystkie stowarzyszenia Czerwonego Krzyża i Czerwonego Półksiężyca w innych państwach do udzielania pomocy jeńcom wojennym i cywilom w okupowanych krajach. W listopadzie za zgodą ministra spraw wojskowych i aprobatą MKCK powołano na emigracji drugi Zarząd Główny PCK z siedzibą w Paryżu, a następnie przeniesiono go do Londynu. Zarząd ten tworzył delegatury PCK w wielu wolnych krajach europejskich i pozaeuropejskich, które obejmowały działalnością wszystkie ośrodki polonijne, niosące wielostronną pomoc potrzebującym.
W lipcu 1940 ukazało się rozporządzenie generalnego gubernatora Niemiec rozwiązujące na terenie Guberni wszystkie stowarzyszenia i organizacje w Polsce. Ze względu na konwencje genewskie nie objęło ono PCK, chociaż dotkliwie ograniczyło jego działalność, między innymi nakazując rozwiązanie struktur terenowych i ustalając pełnomocników i komisarzy do nadzorowania pracy i korespondencji PCK. Wobec zdecydowanego sprzeciwu ZG PCK i zapowiedzi odwołania się do MKCK i Ligi Stowarzyszeń Czerwonego Krzyża i Czerwonego Półksiężyca, władze niemieckie odwołały wydane rozporządzenie, a PCK jako jedyna organizacja w okupowanej Polsce funkcjonował z nazwą Polski Czerwony Krzyż, mimo wielu szykan i utrudnień.
PCK nie miał natomiast możliwości nawiązywania kontaktów z Polakami, którzy znaleźli się na terenie ZSRR, ponieważ rząd tego kraju nie był wówczas sygnatariuszem konwencji genewskich. Stąd trudności zarówno działań jak i uzyskiwania informacji o aresztowaniach i Polakach wywożonych na terytorium ZSRR, w tym do obozów w Kozielsku, Ostaszkowie, Starobielsku i innych miejsc odosobnienia.
Rola PCK w skomplikowanej i dramatycznej sprawie katyńskiej została opisana we wspomnieniach ówczesnego prezesa PCK Wacława Lacherta oraz poufnym raporcie sekretarza generalnego Kazimierza Skarżyńskiego. PCK zdystansował się wówczas od zabiegów okupanta i hałaśliwej jego propagandy. Delegował natomiast do Katynia komisję techniczną w ramach Biura Informacji. Komisja PCK dokonywała ekshumacji i identyfikacji pomordowanych, potwierdzając w dokumentach masowy mord oficerów polskich i innych osób internowanych. W oparciu o te dokumenty PCK wydawał zaświadczenia rodzinom pomordowanych.
PCK wbrew ograniczeniom ze strony okupanta odegrał ogromną rolę w powstaniu warszawskim. Na szeroką skalę pomagał rannym żołnierzom oddziałów powstańczych. Zarówno w prowadzonych szpitalach, punktach sanitarnych, jak też we wszystkich innych sytuacjach spieszył z pomocą ludności cywilnej. Podejmował także próby kontaktów z zesłanymi do obozów koncentracyjnych. Różnorodne działania wywoływały duże represje okupanta wobec działaczy PCK. Wielu z nich skazano na śmierć, wysłano do obozów koncentracyjnych. W drugim dniu powstania Niemcy celowo spalili siedzibę PCK wraz z aktami i dokumentami zarówno katyńskimi jak i innymi stanowiącymi bezcenną wartość dla ludzi i historii. Represje nie zastraszyły jednak działaczy i nie przerwały w całym okresie II wojny światowej wykonywania czerwonokrzyskiej misji i konkretnych zadań.

PCK po II wojnie światowej
Wraz w wyzwoleniem terenów polskich przez armię radziecką i wojsko polskie powstała sieć placówek PCK, a ZG PCK ustalił z władzami państwa zasady działania stowarzyszenia i współpracy. 16.05.45 MKCK uznał Zarząd Główny z siedzibą w Warszawie jako jedyną władzę PCK na terenie Polski.
Za pośrednictwem PCK dziesiątki tysięcy rodzin odnajdywało swoich bliskich, otrzymywało dokumenty, korzystało z rozdawanej odzieży, posiłków, paczek żywnościowych. PCK prowadził szpitale, punkty sanitarne, leczył chorych, wykonywał dezynfekcje. Zorganizował pogotowie ratunkowe, uruchomił wiele stacji krwiodawstwa.
Od 1948 roku zmieniła się sytuacja i życie w powojennym kraju. Państwo zaczęło przejmować od PCK zakłady lecznicze i opiekuńcze.
W 1951 roku odbył się Krajowy Zjazd PCK, który uchwalił nowy statut, przyjął program dostosowany do warunków pokoju i ówczesnych potrzeb i możliwości działania.
Po przejęciu przez państwo stacji i punktów krwiodawstwa PCK od 1958 roku prowadzi planową i systematyczną działalność w promowaniu honorowego krwiodawstwa.
Od 1962 roku, dzięki zaangażowaniu działaczy i pracowników PCK oraz wydatnej pomocy finansowej i organizacyjnej państwa, tworzono punkty opieki nad chorymi w domu. Z dużym rozmachem szkolono siostry pogotowia PCK, rozwijano szkolne i zakładowe koła PCK, propagowano honorowe krwiodawstwo, organizowano szereg akcji promujących zdrowie i realizowano różne zadania uzasadnione potrzebami społecznymi.
16 listopada 1964 roku Sejm uchwalił ustawę o PCK. Określono w niej podstawowe zasady prawne funkcjonowania PCK oraz niektóre obowiązki organów państwa wobec stowarzyszenia. Zlecono Polskiemu Czerwonemu Krzyżowi prowadzenie Biura Informacji i Poszukiwań jako realizatorowi obowiązku państwa wynikającego z konwencji genewskich.
Przez wszystkie lata PCK realizował wiele zadań zgodnych z potrzebami społecznymi i możliwościami ówczesnej sytuacji. Korzystał przy tym z pomocy państwa i zakładów pracy w niektórych dziedzinach, takich jak opieka nad chorymi w domu, krwiodawstwo, szkolenie sanitarne, promocja zdrowia, praca z młodzieżą itd.
Wyjątkowym wydarzeniem w społeczeństwie i w PCK był okres stanu wojennego w Polsce. Po jego ogłoszeniu PCK podjął niezwłocznie działalność pomocową. Władze państwa w kilka dni po ogłoszeniu stanu wojennego zgodziły się na wizyty przedstawicieli PCK w ośrodkach internowania i udzielania pomocy internowanym i ich rodzinom. Było to np. ułatwienie korespondencji z rodzinami, dostarczanie środków czystości , odzieży itp.
W styczniu 1982 roku w siedzibie ZG PCK rozpoczęła działalność delegatura MKCK i Ligi Stowarzyszeń CK i CP. Działacze i pracownicy ZG PCK oraz przedstawiciele MKCK odbyli 79 wizyt w ośrodkach internowanych, a przedstawiciele zarządów okręgowych PCK 170 wizytacji ośrodków internowania na swoim terenie. Przyjęto ponad 4 tysiące różnych próśb i postulatów internowanych, w tym ok. 600 wniosków o zwolnienie. Wiele z tych próśb załatwiono bądź skierowano do rozpatrzenia kompetentnym władzom.
W Genewie powołano w tym czasie grupę operacyjną zajmującą się z ramienia Ligi Stowarzyszeń i MKCK pomocą dla Polski. Po apelu wystosowanym do stowarzyszeń w innych krajach, do Polski napływały transporty z darami odzieży, lekarstw, żywności, sprzętu medycznego, środków czystości, które docierały do ludności, szpitali, domów dziecka, szkół, internatów itp. Wartość tych darów, z których większość przekazano za pośrednictwem PCK, ocenia się na dziesiątki milionów dolarów, a korzystających z pomocy na ponad półtora miliona osób.
Przedstawiciele MKCK i Ligi współorganizujący i nadzorujący tę działalność w specjalnym raporcie bardzo wysoko ocenili pracę PCK w okresie stanu wojennego.

PCK w nowej sytuacji społeczno - ustrojowej
Wraz ze zmianami ekonomicznymi i społecznymi pojawiły się nowe problemy i uwarunkowania dotyczące pracy PCK. Zmienił się system finansowania działalności opiekuńczej w kraju. PCK zatrudniał ok. 24 tysięcy sióstr PCK do opieki nad chorymi w domu. Prowadził szereg placówek i punktów opieki. Zmiana tego systemu została wymuszona ustawą o opiece społecznej. Spowodowała ona duże trudności w funkcjonowaniu całego stowarzyszenia. Siostry PCK utraciły pracę a ich podopieczni troskliwą pomoc i kwalifikowana opiekę. Pojawiło się wiele nowych problemów wymagających innych rozwiązań i dodatkowych działań. Stowarzyszenie jest zaangażowane w dożywianie ok. 1200 uczniów dziennie. Mimo zmienionych zasad świadczy usługi opiekuńcze dla 13.000 tysięcy chorych w domu. PCK prowadzi też 12 ośrodków opiekuńczych, 6 noclegowni, kilkanaście świetlic dla dzieci. Organizuje co roku kolonie, obozy dla ok. 10.000 dzieci, rekrutujących się z rodzin najuboższych.
Rozszerzyła się znacznie sfera ubóstwa społecznego, w tym bezrobocie i bezdomność. Wzrosła ilość niedożywionych dzieci w rodzinach, szkołach i placówkach oświatowych. PCK usiłuje sprostać oczekiwaniom społecznym W nowych formach uczestniczy w pomocy potrzebującym pod hasłem "Pomagamy potrzebującym, bądź z nami". Odwołuje się do ofiarności społecznej, organizuje akcje "Pomocna dłoń" , poszukuje sponsorów do wielu charytatywnych działań. Ważną i oryginalną rolę w pozyskiwaniu środków finansowych i rzeczowych na pomoc potrzebującym spełnia (utworzona w nawiązaniu do przedwojennej tradycji) działająca od 1995 roku Rada Pań PCK. Ogniwa PCK na różnych szczeblach organizacyjnych poświęcają dużo czasu i energii w zdobywaniu środków finansowych na realizację zadań. Niektóre zadania w dziedzinie opieki, krwiodawstwa, szkolenia są realizowane na zasadzie zadań zleconych przez organy państwowe bądź samorządowe.
Szeroką działalność prowadzi PCK nadal w dziedzinie honorowego krwiodawstwa. Około 500.000 osób bezpłatnie oddaje co roku ponad 400000 litrów krwi dla potrzeb lecznictwa. Działania te są wkładem PCK w realizację ustawy o publicznej służbie krwi uchwalonej w 1997 roku.
PCK prowadzi znaczące działania w propagowaniu zdrowego stylu życia. Szkoli młodzież i dorosłych w udzielaniu pierwszej pomocy. W stowarzyszeniu działają też grupy ratownictwa specjalnego śpieszące z pomocą podczas klęsk żywiołowych i katastrof. Utrzymywane są magazyny interwencyjne, z których jednorazowo można udzielić pomocy dla ok. 17.000 osób. W latach 1997 i 1998 PCK przekazał powodzianom dary rzeczowe i środki finansowe uzyskane od społeczeństwa polskiego i stowarzyszeń zagranicznych o wartości ponad 16 milionów zł.
Na mocy ustawy o PCK i konwencji genewskich ZG PCK z pomocą państwa prowadzi Biuro Informacji i Poszukiwań Zajmuje się ono ustaleniami losów ludzi poszkodowanych podczas wojen i konfliktów zbrojnych, uczestnictwem w ekshumacjach, wydawaniem im lub ich rodzinom stosownych dokumentów. W ZG PCK od kilkunastu lat przy poparciu i pomocy MKCK działa Ośrodek Upowszechniania Międzynarodowego Prawa Humanitarnego. Skupia on na zasadach społecznych grono pracowników, ekspertów w dziedzinie prawa międzynarodowego. Ośrodek współpracuje z MKCK i odpowiednimi resortami, realizując programy upowszechniania międzynarodowego prawa humanitarnego wśród ludności cywilnej, zwłaszcza młodzieży. Wspólnie z MKCK organizuje co roku seminarium zwane "Warszawską Szkołą Letnią MPH" przeznaczone dla młodych prawników i przedstawicieli stowarzyszeń krajowych z krajów Europy i Ameryki Płn.
PCK uczestniczy także w akcjach humanitarnych Międzynarodowego Ruchu Czerwonego Krzyża. Wysyła transporty z darami dla ludności w krajach dotkniętych konfliktami zbrojnymi bądź klęskami żywiołowymi i katastrofami.
Podstawą prawną działania PCK nadal jest ustawa o Polskim Czerwonym Krzyżu z 16 listopada 1964 roku i statut zatwierdzony rozporządzeniem Rady Ministrów z 2.04.1996. Zgodnie ze statutem najwyższym organem uchwałodawczym stowarzyszenia jest Krajowa Rada Reprezentantów PCK a wykonawczym Zarząd Główny PCK i jego Prezydium. Organem kontrolnym Główna Komisja Rewizyjna. Ponadto działa Kapituła Honorowej Odznaki PCK i Sąd Organizacyjny PCK. W okręgach i rejonach również są rady reprezentantów i zarządy.
Podstawowymi jednostkami organizacyjnymi są koła PCK, Kluby Honorowych Dawców Krwi PCK, grupy Społecznych Instruktorów Młodzieżowych PCK i inne zespoły.
PCK liczy około 600.000 członków zrzeszonych w 11.000 jednostkach podstawowych, w tym ponad 50 % stanowi młodzież. Przy zarządach działa również wielu wolontariuszy i sympatyków stowarzyszenia widocznych zwłaszcza podczas akcji nadzwyczajnych, takich jak np. pomoc powodzianom.
W grudniu 2001 zakończyła się realizacja uchwały Krajowej Rady Reprezentantów PCK z dnia 16.01.1999 w sprawie przystosowania zmiana strukturalnych PCK do nowego podziału administracyjnego w kraju. Rezultatem tego jest utworzenie, w miejsce dotychczasowych 49, nowych 16 okręgów PCK, obszarowo odpowiadających nowym województwom. Zmiany te uzasadnione są dążeniami działaczy i pracowników PCK do bardziej samodzielnej pracy i skuteczniejszego wspomagania organów państwowych i samorządowych w udzielaniu pomocy ludziom potrzebującym. Powinny też sprzyjać dalszemu rozwojowi stowarzyszenia zgodnie z jego czerwonokrzyską misją i potrzebami współczesności.

Podstawy prawne

Polski Czerwony Krzyż jest stowarzyszeniem krajowym Czerwonego Krzyża Rzeczypospolitej Polskiej w rozumieniu Konwencji Genewskich o ochronie ofiar wojny z dnia 12 sierpnia 1949 roku (Dziennik Ustaw nr 38 poz.171) i Protokołów dodatkowych do tych Konwencji z dnia 8 czerwca 1977 roku (Dziennik Ustaw z 1992 roku nr 41 poz.175).
PCK działa na podstawie Ustawy z dnia 16 listopada 1964 roku o Polskim Czerwonym Krzyżu (Dz. U. Nr 41, poz. 276) oraz wydanego na jej podstawie Statutu zatwierdzonego Rozporządzeniem Rady Ministrów z dnia 25 października 2004 r. (Dz. U. Nr 237, poz.2372).
Wewnętrzne zasady funkcjonowania oraz szczegółowe kompetencje organów Stowarzyszenia określają Regulaminy zatwierdzone przez Krajową Radę Reprezentantów PCK.

Strategia

Strategia 2020 stanowi podstawę dla planów strategicznych poszczególnych Stowarzyszeń Krajowych. Ramy te tworzą dynamiczny proces, który odpowiada na zmieniające się okoliczności. Strategia motywuje naszych członków, wolontariuszy, pracowników i sympatyków do kreatywnego i innowacyjnego zaangażowania w jej praktyczną realizację. Stanowić to będzie ważny wkład w zmiany, jakich pragniemy dokonać. Co dwa lata na Zgromadzeniu Ogólnym, Międzynarodowa Federacja będzie przedstawiać raport dotyczący postępów implementacji Strategii, w celu monitorowania jej systematycznego wdrażania. Przegląd cząstkowy przeprowadzony zostanie w 2015, a końcowy w 2019.

Polski Czerwony Krzyż jest najstarszą organizacją humanitarną w Polsce. W przyszłym roku obchodzimy 90-lecie naszej działalności na rzecz najbardziej potrzebujących. Jesteśmy wszędzie tam, gdzie w imię humanitaryzmu - naszej naczelnej zasady, możemy dać ludziom radość i nadzieję na poprawę ich losu. Znamy potrzeby społeczności lokalnych, których członkowie są nie tylko adresatami, ale także wykonawcami naszych zadań.
PCK to przede wszystkim tworzący go ludzie - pracownicy i blisko 500 tys. wspierających nas członków, wolontariuszy (głównie młodzież).
Komu i jak pomagamy
Podstawowe zadania statutowe PCK to praca na rzecz potrzebujących, uwrażliwianie społeczeństwa na krzywdę ludzką i promocja idei niesienia bezinteresownej pomocy:

• Upowszechnianie międzynarodowego prawa humanitarnego;
  Prowadzimy działalność humanitarną na rzecz ofiar konfliktów zbrojnych. Współpracujemy z władzami publicznymi w trosce o zapewnienie poszanowania międzynarodowego prawa humanitarnego (Konwencji Genewskich). W czasie konfliktu zbrojnego wspomagamy wojskową i cywilną służbę zdrowia.

• Prowadzenie Krajowego Biura Informacji i Poszukiwań;
  Krajowe Biuro Informacji i Poszukiwań Polskiego Czerwonego Krzyża, z siedzibą w Warszawie, ma na celu odnajdywanie zaginionych podczas wojen i łączenie rodzin.

• Promocja honorowego krwiodawstwa;

• Niesienie pomocy ofiarom klęsk żywiołowych i katastrof w kraju i za granicą;
  Niesiemy pomoc ofiarom w sytuacjach klęsk żywiołowych i katastrof na świecie, jak również przygotowujemy społeczeństwo do właściwych zachowań w sytuacjach podobnych kryzysów.

• Opieka i pomoc socjalna;
  Działamy na rzecz osób najbardziej potrzebujących, ubogich, chorych, niepełnosprawnych oraz mniejszości narodowych. Prowadzimy szkolenia w zakresie aktywizacji zawodowej osób zagrożonych wykluczeniem społecznym.

• Promocja właściwych zachowań zdrowotnych i ekologicznych;
  Przeciwdziałamy uzależnieniom, promujemy zdrowy tryb życia i odżywiania, mówimy o profilaktyce chorób nowotworowych i zakażnych.

• Szkolenia z zakresu udzielania pierwszej pomocy zgodne ze standardami UE;
  Jesteśmy liderem w zakresie szkoleń pierwszej pomocy w Polsce. Działamy bezpośrednio na rzecz osób poszkodowanych w wypadkach drogowych.

• Działalność edukacyjna wśród dzieci i młodzieży, wolontariat;
  Jednym z naszych priorytetów jest działalność wśród dzieci i młodzieży. Liczne kampanie i programy są bezpośrednio do nich kierowane. Organizujemy kolonie letnie i zimowe, prowadzimy placówki edukacyjno-oświatowe, opiekuńcze i socjalne. Nasi wolontariusze odbywają szkolenia niezbędne do wykonywania swoich zadań.

Młodzież PCK

Ruch Młodzieżowy Polskiego Czerwonego Krzyża nosi nazwę Młodzież Polskiego Czerwonego Krzyża i posługuje się skrótem "MPCK". Młodzież PCK jest integralną częścią Polskiego Czerwonego Krzyża. Nieprzerwanie, od 1921, zrzesza dzieci i młodzież działające w oparciu o idee i zasady Czerwonego Krzyża. Młodzież PCK działa na podstawie Statutu Polskiego Czerwonego Krzyża oraz Struktury i Zasad działania Ruchu Młodzieżowego PCK i szczegółowych regulaminów.
Znakiem organizacyjnym MPCK jest znak Czerwonego Krzyża na białym tle w obwódce z napisem "Polski Czerwony Krzyż Młodzież".

Celem strategicznym Młodzieży PCK jest pomoc osobom wymagającym wsparcia poprzez kształtowanie postaw humanitarnych w środowiskach dziecięco - młodzieżowych i ich aktywizację na rzecz osób potrzebujących.

Kto może się do nas przyłączyć? Każdy, kto chce zdziałać coś dobrego. Działać u nas możesz już od najmłodszych lat i pozostać z nami aż do ukończenia 30-tego roku życia. Zawsze, niezależnie od wieku i zainteresowań znajdziesz coś dla siebie:

• Najmłodsi noszą z dumą znaczki "Klubu Wiewiórka"

• Ze Szkoły Podstawowej do Gimnazjum i Liceum przejdziesz z legitymacją PCK w kieszeni, będąc członkiem Szkolnego Koła PCK

• Czasy studenckie to piękne czasy, zwłaszcza w kołach akademickich

• Zdziałaj jeszcze więcej, bądź liderem i członkiem grupy SIM PCK

A ponadto możesz edukować siebie i innych w zakresie pierwszej pomocy, pomagać w organizacji i przeprowadzaniu imprez w Domach Spokojnej Starości, Domach Dziecka, Pogotowiach Opiekuńczych, szkołach przyszpitalnych lub brać udział w ogólnopolskich akcjach i kampaniach, takich jak "Wyprawka dla Żaka", "Kampania Walki z Głodem" "Gorączka Złota", "Czerwonokrzyska Gwiazdka" czy "Wielkanoc z PCK", "Prawda o AIDS. Przekaż ją dalej".

Praca w Czerwonym Krzyżu daje nam możliwość samorealizacji, rozwijania własnych zainteresowań, przełamywania słabości. Daje odczuć smak sukcesów i porażek oraz niesamowite poczucie spełnienia. Różnorodność akcji i dynamika organizacji nie pozwala jednak aby codzienne działania przerodziły się w rutynę.