SYSTEM RATOWNICTWA PCK

- DOCELOWY MODEL FUNKCJONALNY -

I. Założenia

System Ratownictwa Polskiego Czerwonego Krzyża ma być systemem współpracującym i wspomagającym, całościowe działania ratownicze prowadzone przez wszystkie jednostki ratownicze obecne podczas akcji ratunkowej, czyli ma być integralną częścią Krajowego Zintegrowanego Systemu Ratownictwa. System ten tworzy się poprzez zintegrowane działanie Grup Ratownictwa (GR PCK). Grup Ratownictwa Medycznego (GRM PCK) i Grup Ratownictwa Specjalnego (GRS PCK) na miejscu katastrofy.

Zadaniem wszystkich Grup Ratownictwa w PCK jest podjęcie kompleksowych działań ratowniczych obejmujących udzielanie kwalifikowanej pierwszej pomocy i medycznych czynności ratunkowych (w tym również w trudnym terenie), bezpośrednio na miejscu katastrofy i prowadzenie tych działań w długim okresie czasu. Działania te są podejmowane na polecenie i w zakresie wyznaczonym przez KDR (Koordynatora Działań Ratowniczych) lub KMDR (Koordynatora Medycznych Działań Ratunkowych).

Grupa bądź Grupy Ratownictwa PCK odpowiadają za działania ratownicze prowadzone w wyznaczonym sektorze terenu katastrofy, w tym za wydobycie poszkodowanych, ich transport poza teren zagrożenia oraz opiekę medyczną w Polowym Punkcie Medycznym (PPM).

W związku z takim założeniem, w Grupach, w zależności od ich typu, można wydzielić trzy rodzaje zespołów ratowniczych: Patrole Ratownicze,

Medyczny Zespół Interwencyjny (MZI), - Polowy Punkt Medyczny (PPM).

Przy takim założeniu, działanie Grup Ratoyvnicty\a funkcjonujących w ramach Systemu Ratoyynictwa PCK należy opisać następująco.

Patrole Ratownicze składają się z ratoyvnikóyv odpoyyiednio wyposażonych do odszukania, wydobycia i wstępnego zaopatrzenia poszkodowanych oraz wykonania 1 etapu ich ewakuacji do PPM. W razie ciężkiego stanu poszkodowanego, wymagającego wykonania medycznych czynności ratunkowych niemożliwych do podjęcia (np. z uwagi na brak niezbędnego wyposażenia i kompetencji) przez członkóyy Patrolu Ratowniczego, wzywany jest z Poknvego Punktu Medycznego. Medyczny Zespół Interwencyjny w odpowiednim składzie i z odpowiednim wyposażeniem. Wyposażenie to musi być odrębne od wyposażenia PPM, tak aby w trakcie funkcjonowania Medycznego Zespołu Interwencyjnego na polu katastrofy nie uszczuplać stanu wyposażenia PPM.

Odpowiedzialnym za koordynację pracy Patroli Ratoyyniczych (i ich współpracę pomiędzy sobą), współpracę pomiędzy Patrolami Ratowniczymi a MZI. oraz za prawidłowe informowanie PPM o ilości i stanie poszkodowanych zidentyfikowanych na terenie katastrofy (co pozwala na optymalne przygotowanie się personelu PPM do przyjęcia wszystkich poszkodowanych) jest Koordynator PCK. Koordynator PCK jest w stałym kontakcie ze sztabem akcji ratowniczej, a w szczególności z KDR i/lub KMDR. dzięki czemu może organizować współdziałanie z innymi służbami ratowniczymi prowadzącymi działania na terenie zdarzenia, ze szczególnym uwzględnieniem służb specjalistycznych wspomagających pracę ratowników PCK (np. poprzez umożliwienie dostępu ratowników G R/G RM do poszkodowanego znajdującego się w miejscu , niedostępnym). W przypadku potrzeby działań ratownictwa specjalistycznego (w tym np.

ratownictwa wysokościowego, wodnego, podwodnego, potrzeby wykorzystania psow ratowniczych), na terenie akcji ratunkowej, mogą w zakresie odpowiednich kompetencji być dysponowane sekcje GRS o odpowiedniej specjalności..

Są one dysponowane przez Koordynatora w miejsca zgłoszone przez ratowników działających w terenie (bądź sztab akcji ratowniczej) jako wymagające użycia specjalistycznych technik bądź sprzętu ratowniczego.

Zadaniem PPM jest dalsze wykonywanie medycznych czynności ratunkowych, wtórna segregacja - medyczna i przygotowanie poszkodowanych do jak najszybszego transportu. W razie braku możliwości transportu poszkodowanych z. przyczyn logistyczno-technicznych. zadaniem PPM jest również opieka nad nimi, aż do momentu przetransportowania do szpitala stacjonarnego, bądź przejęcia poszkodowanych przez inne wyspecjalizowane jednostki (np. Szpitale Polowe) o odpowiednim do stanu poszkodowanych wyposażeniu i obsadzie kadrowej.

II. Schemat organizacyjny pracy.

1. Patrole Ratownicze.

Patrol Ratowniczy składa się (w zależności od potrzeb) najczęściej z 4-6 osób.

Zasada pracy Patroli Ratowniczych powinna się opierać na jak najszybszej identyfikacji ilości poszkodowanych, wstępnej ocenie ich stanu, wstępnej segregacji, udzieleniu kwalifikowanej pierwszej pomocy oraz na jak najszybszym transporcie do PPM.

Każdy Patrol Ratowniczy jest zawsze wyposażony w apteczkę plecakową i plecakową torbę tlenową. Dodatkowo każdy Patrol Ratowniczy ma do dyspozycji odpowiednie nosze pozwalające na bezpieczny transport poszkodowanych poza teren zagrożenia.

Zgodnie z. obowiązującym Grupy Ratownictwa PCK standardem wyposażenia, do każdego Patrolu Ratowniczego są przypisane (i są pod jego opiekaj:

• zestaw zgodny minimum ze standardem Rl (w torbie naramiennej bądź rozdzielony w apteczkach plecakowych),

• nosze (deska ortopedyczna), radiotelefon.

Dodatkowo każda Grupa Ratownictwa PCK powinna być wyposażona w minimum jeden defibrylator (AED łub manualny -w zależności od kwalifikacji zawodowych członków Grupy).

Docelowo Grupy Ratownictwa PCK powinny posiadać odpowiednie zaplecze logistyczno-socjalne dla zapewnienia pełnej samowystarczalności podczas działań prowadzonych w dłuższym okresie czasu.

2. Polowy Punkt Medyczny.

Zadaniem PPM jest przejęcie poszkodowanych od Patroli Ratowniczych, wtórna ocena ich stanu i segregacja, medyczne czynności ratunkowe w celu stabilizacji ich stanu, a następnie przygotowanie do transportu i przekazanie służbom odpowiedzialnym za transport.

Dodatkowo PPM powinien być przystosowań}' do dłuższej opieki nad poszkodowanymi na terenie zdarzenia masowego lub katastrofy, w razie konieczności oczekiwania na transport, co powinno skutkować takim wyposażeniem PPM, aby była możliwa opieka ambulatoryjna nad większa, ilością zaopatrzonych, bądź będących w trakcie leczenia poszkodowanych (np. parawany, łóżka polowe, stojaki na kroplówki). W miarę potrzeb wyposażenie PPM powinno również pozwalać na wykonywanie drobnych zabiegów chirurgicznych takich jak np. szycie ran.

Personel pracujący w PPM powinien w dużym stopniu składać się z zawodowego personelu medycznego. W PPM powinien przebywać tzw. Medyczny Zespół Interwencyjny, mający swój wydzielony i przystosowany do wygodnego transportu sprzęt. Zadaniem tego zespołu jest wsparcie Patroli Ratowniczych, w przypadku gdy mają one do czynienia z poszkodowanym będącym w stanic ciężkim i znajdującym się w terenie w takim wypadku MZI na polecenie Koordynatora PCK udaje się we wskazane miejsce w celu wsparcia Patrolu Ratowniczego. Ilość

osób wysyłanych jako MZI do wsparcia Patrolu Ratowniczego może być rożna w zależności od rodzaju zdarzenia i stanu poszkodowanego, ale w każdym przypadku MZI składa się z zawodowego personelu medycznego wyposażonego odpowiednio do wykształcenia w sprzęt i leki. W każdym innym wypadku, członkowie MZI pracują w PPM zgodnie z. poleceniami kierującego pracą PPM lekarza.

Medyczny Zespól Interwencyjny ma wydzielony i niezależny od wyposażenie PPM następujący sprzęt:

apteczka plecakowa - opatrunkowa,

torba transportowa plecakowa z zestawem minimum Rl,

deska ortopedyczna,

radiotelefon.

torba lekarska z zestawem reanimacyjnym (przeciwwstrząsowy zgodny z Rozporządzeniem Ministra Zdrowia z 16 grudnia 2002 r. Dz. U. Nr 236, poz. 2000). zestawem do intubacji i do wlewu kroplowego.

Polowy Punkt Medyczny może być podzielony (w zależności od specyfiki akcji i wyposażenia GRM) na kilka części, w tym w szczególności:

1. strefa (sektor) przyjmowania, segregacji i zaopatrywania poszkodowanych.

2. strefa (sektor) obserwacyjno-konsultacyjny,

3. strefa (sektor) resuscytacyjny,

4. strefa (sektor) wykonywania drobnych zabiegów chirurgicznych.

5. wydzielony, oddalony od reszty sektor socjalny dla ratowników' (część kuchenna i część wypoczynkowa).

a) strefa (sektor; przyjmowania, segregacji i zaopatrywania poszkodowanych:

Miejsce, w którym przejmuje się poszkodowanych od Patroli Ratowniczych,
bądź przyjmuje poszkodowanych, którzy zgłaszają się bezpośrednio do PPM
(ma to miejsce podczas funkcjonowania PPM jaki) stałego punktu
ambulatoryjnego przez dłuższy okras czasu powódź, obozy uchodźców.
Przystanek Woodstock. itp.).

Sektor ten jest odpowiednio przygotowany i wyposażony do udzielania bezpośredniej pomocy poszkodowanym, łącznie z działaniami ratunkowymi w przypadku nagłego zagrożenia życia.

W sektorze są minimum 3 stanowiska dla poszkodowanych oraz stół zabiegowy.

b)

W sektorze tym znajduje się również wydzielony sprzęt dla MZI.

trefa (sektor) obserwacyjno-konsultacyjny:

Miejsce, w którym przebywają przez dłuższy czas poszkodowani, którym udzielono już niezbędnej pomocy medycznej . objęci leczeniem ambulatoryjnym stanów internistycznych, neurologicznych i innym. Poszkodowani ci są z założenia w stanie stabilnym, pod obserwacja, w trakcie leczenia, lub oczekują na transport z PPM.

Sektor ten wyposażony jest w dziesięć miejsc leżących (kanadyjek) oddzielonych parawanami, stojaki na kroplówki i inny niezbędny sprzęt pozwalając) na prawidłową opiekę nad poszkodowanymi.

c) strefa (sektor) resuscytacyjna dwa stanowiska resuscytacyjne w pełni wyposażone w leki. płyny infuzyjne, respiratory, defibrylator manualny oraz sprzęt monitorujący parametry życiowe (pulsoksymetr. kardiomonitor, kapnometr).

ii) strefa (sektor) wykonywania drobnych zabiegów chirurgicznych:

Miejsce, w którym wykonywane są drobne zabiegi chirurgiczne (np. szycie mniejszych ran. profilaktyka przeciwteżcowa. zabezpieczanie skomplikowanych złamań, amputacji urazowych). Wyposażone jest w odpowiedni stół chirurgiczny i narzędzia niezbędne do wykonywania tego typu zabiegów.

III. Zintegrowane funkcjonowanie Systemu Ratownictwa PCK

Biorąc pod uwagę opisane schematy działania na miejscu katastrofy, oraz istniejące Grupy Ratownictwa w Polskim Czerwonym Krzyżu, należy przyjąć, że System Ratownictwa PCK tworzy się poprzez zintegrowane współdziałanie GR PCK. GRM PCK i GRS PCK na miejscu katastrofy. Ma on docelowo być elementem współpracującym i wspomagającym, w zakresie powierzonych działań na miejscu katastrofy, całościowe działania ratownicze prowadzone przez wszystkie jednostki ratownicze obecne podczas akcji ratunkowej, czyli ma być elementem Krajowego Zintegrowanego Systemu Ratownictwa. Grupy Ratownictwa PCK będące elementami Sytemu Ratownictwa PCK powinny posiadać status jednostek wspierających dla systemów Państwowego Ratownictwa Medycznego i Krajowego Systemu Ratowniczo-Gaśniczego zgodnie z obowiązującymi przepisami. Przyjmując „Schemat organizacji pracy" zawarty w punkcie II, zadania leżące przed poszczególnymi rodzajami Grup będących w strukturach Ratownictwa PCK należy zdefiniować następująco:

Zadaniem Grup Ratownictwa PCK jest osiągnięcie odpowiedniego wyszkolenia i wyposażenie tak. aby w przypadku dużej katastrofy. Grupa taka mogła zadysponować Ratowników wypełniających zadania Patroli Ratowniczych. Przykładowa można to opisać w następujący sposób: po przybyciu na miejsce katastrofy. Szef CR PCK udaje się do Koordynatora meldując, że zgłasza do dyspozycji np. 4 Patrole Ratownicze. Z takiego założenia wynika odpowiedni minimalny standard wyposażenia dla Grupy Ratownictwa PCK.

Zadaniem Grup Ratownictwa Medycznego PCK jest organizowanie Polowego Punktu Medycznego gdzie jest udzielana poszkodowanym kwalifikowana pomoc medyczna przez zawodowy personel medyczny oraz. w miarę możliwości, również zadysponowanie Patroli Ratowniczych działających na terenie katastrofy oraz wsparcie ich przez MZI..

Zadaniem Grup Ratownictwa Specjalnego PCK jest podejmowanie działań ratownictwa specjalistycznego zgodnego ze specyfiką danej Grupy (w zależności od specjalności poszczególnych sekcji) w celu wspomagania Patroli Ratowniczych w działaniach poszukiwawczych ( np. sekcje psów ratowniczych ). wydobycia lub transportu poszkodowanych w miejscach niedostępnych dla Patroli Ratowniczych (ratownictwo wodne, nurkowe, wysokościowe).

Opracowany przez Krajowy Zespól Koordynacyjny ds. Ratownictwa przy Zarządzie Głównym Polskiego Czerwonego Krzyża w kwietniu 2008 r.

załącznik nr 1

do uchwały ZG PCK nr 117/07 z dnia 9.01.2007 r.

STANDARD WYPOSAŻENIA INDYWIDUALNEGO I GRUPOWEGO RATOWNIKÓW PCK

WYPOSAŻENIE INDYWIDUALNE RATOWNIKA PCK

1. Ubiór ratowniczy - oznakowany w/g regulaminu

• Spodnie ochronne

• Koszulka typu polo/t-shirt

• Polar

• Kurtka trudno przemakalna

• Czapka letnia/zimowa

2. Buty przystosowane do poruszania się w trudnym terenie

3. Rękawice ochronne

4. Latarka

5. Kask ochronny

6. Środki ochrony oczu

WYPOSAŻENIE GRUPY RATOWNICTWA PCK

1. Samochód ratowniczy z łącznością bezprzewodową*

2. Wyposażenie na każdych 6 ratowników :

• Zestaw zgodny ze standardem PSP R-1(w torbie lub w apteczkach plecakowych)

• radiotelefon noszony

• Latarka typu szperacz

1. AED - defibrylator zautomatyzowany

2. Zestaw do segregacji

3. Wyposażenie zaplecza socjalnego ratowników (wg potrzeb)

ZALECANE WYPOSAŻENIE DODATKOWE ZALEŻNE OD POTRZEB I PROFILU DZIAŁANIA GR

1. Namiot przystosowany do utworzenia PPM - Polowego Punktu Medycznego (ogrzewany) + sprzęt

2. Łóżka polowe/kanadyjki + komplet pościeli jednorazowej

3. Pojemniki na mat. opatrunkowe i odpady

4. Sprzęt medyczny (ciśnieniomierz; termometr; glukometr; pulsoksymetr; stojaki do wlewów, parawany)

5. Agregat prądotwórczy + zestaw oświetlenia

6. Zestaw przewoźny do tlenoterapii

7. Namiot zaplecza socjalnego

8. Gaśnica

* termin uzyskania ustala się na 01.01.2009 r.