zestaw I

1.wymien powierzchniowe formy krasowe.

ospa, żłobki i żebra – powstają na skutek działania płynącej wody opadowej

lej krasowy – płytkie, okrągłe lub eliptyczne zagłębienie, o średnicy do kilkuset m

uwał – zagłębienie bezodpływowe powstałe z połączenia kilku lejów krasowych

polje (polja) – rozległa kotlina, o powierzchni do kilkuset km², powstała przez połączenie wielu uwałów i lejów krasowych

mogoty i humy – ostańce sterczące na poljach

ponor – miejsce, gdzie wody strumieni, potoków czy rzek wpływają pod powierzchnię terenu

wywierzysko – źródło krasowe, miejsce w którym wody podziemne wypływają na powierzchnię

doliny krasowe

kras wieżowy.

2.czym sie różni osiadanie od odrywania

Osiadanie jest to powolny ruch gruntu, w wyniku którego powierzchnia terenu ulega obniżeniu i powstaje niecka.

Osiadanie zachodzi najczęściej pod wpływem:

ciężaru warstw nadległych (kompakcja),

ciężaru obiektu budowlanego lub nasypu posadowionego na gruncie,

obniżenia zwiarciadła wód gruntowych,

ale także w wyniku:

usunięcia materiału niżej leżącego przez jego rozpuszczenie lub wymycie (sufozja)

wybranie materiału niżej leżącego przez człowieka w obszarach górniczych

3.napisz i narysuj siły działające na cząsteczkę w wodzie

Rozkład ciśnienia składowa unosząca siła wypadkowa siła wlekąca

4.opisz proces eworsji

Eworsja – zjawisko niszczącego wpływu ruchu wirowego wody płynącej na dno cieku wodnego. Polega ono na drążeniu zagłębień w dnie: mis, kotłów i rynien eworsyjnych wskutek abrazyjnej działalności materiału rumowiskowego niesionego przez wodę. Eworsja zachodzi szczególnie u stóp progu wodospadu, gdzie powstają głębokie nieraz kotły eworsyjne (marmity). Proces eworsji podłoża skalnego mogą wywoływać również wody spadające szczelinami lodowcowymi niosące materiał skalny. Eworsja zaliczana jest do procesów erozji dennej

5.wymień rodzaje wydm i napisz jak wpływa klimat na tworzenie ich

Rozróżnia się następujące rodzaje wydm, w zależności od:

położenia

wydmy nadmorskie - typ wydmy, która rozwija się na wybrzeżach piaszczystych. Przeważnie wydmy nadmorskie mają paraboliczny kształt

wydmy śródlądowe – wzniesienie usypane przez wiatr, jeden z rodzajów wydm, występujących na obszarach lądowych.

dynamiki

wydmy wędrujące (ruchome, tworzące się)

wydmy ustalone (nieruchome, porośnięte przez roślinność)

wydmy ustalane (w trakcie zatrzymywania i porastania przez roślinność)

kształtu

wydmy paraboliczne

barchany

poprzeczne

podłużne

gwiaździste

wały wydmowe

pola wydmowe

ich pokrywy roślinnej oraz gleby

wydmy białe – ruchome, inicjalne stadia zarastania psammofitami, brak gleby

wydmy szare – ustalane lub ustalone, porośnięte murawami lub wrzosowiskami, powstawanie arenosoli

wydmy brunatne – ustalone, porośnięte lasem (bór bażynowy) lub wrzosowiskami, arenosole i regosole.

Zestaw IV

1.Wymień główne formy powierzchni Ziemi, podaj ich związek z budową skorupy ziemskiej.

2.Podaj podział powierzchniowych ruchów masowych.

osuwanie

osuwisko obrotowe (zerwa)

osuwisko ześlizgowe (zsuwa)

spełzywanie (pełzanie) - najwolniejsze ruchy masowe

soliflukcja (kongeliflukcja, geliflukcja) - spełzywanie odmarzniętej i nasyconej wodą wierzchniej warstwy gruntu

cieczenie - spełzywanie nasyconej wodą warstwy gruntu, szczególnie w strefie tropikalnej

odpadanie - ruchy masowe, w wyniku których tworzą się stożki piargowe

osiadanie

spływanie

ześlizgiwanie

lawina - najgwałtowniejsze ruchy masowe

3.Co to jest kawitacja?

Wyrywanie i rozkruszanie okruchów skalnych z koryta rzecznego

4.Wymień formy powstałe w wyniku działalności lodowców górskich.

Do form akumulacyjnych należą m.in.:

drumliny,

moreny czołowe,

równiny moreny dennej,

ozy,

kemy,

sandry.

Do form egzaracyjnych należą m.in.:

rynny podlodowcowe,

kotły lodowcowe

doliny U-kształtne,

pradoliny.

5.Opisz geomorfologiczną działalność zwierząt - 3 przykłady.

Krety , dżdżownice, rośliny spulchniają glebę ryjąc

zestaw II

1. co to jest zryw powierzchniowy i gdzie występuje

To jest gwałtowny lub powolny proces odrywania się powierzchni ziemi od stałego lądu. Występuje najczęściej przy brzegu gdzie dominuje silna erozja boczna.

2. bezpośrednie działanie geomorfologiczne człowieka

- erozja (stoki otworkowe, koryta rzeki, tunele, rowy melioracyjne)

- transport

- akumulacja (nasypy drogowe, wały przeciwpowodziowe, groble, hałdy)

3. jakie siły działają na ziarenko w powietrzu, i obrazek do tego

Ciśnienie siła unosząca siła ciężkości siła wleczenia

4. formy powierzchniowe procesów endogenicznych

Kontynenty

Dna oceaniczne

Baseny oceaniczne

Łańcuchy górskie środkowo oceaniczne

Doliny ryftowe

Pojedyncze wzgórza

Rowy oceaniczne

5. wymień rodzaje erozji lodowcowej

- egzaracja lodowcowa i tektoniczna

- abrazja glacjalna

- erozja glacjalna

zestaw III

1. wymień typy energii które biorą udział w procesach geomorfologicznych i opisać jeden

*Słoneczna

Grawitacyjna

Geotermiczna

Ruchu obrotowego Ziemi

Geomagnetyczna

Wiązań chemicznych

*strumień fal elektromagnetycznych i cząstek elementarnych (promieniowanie korpuskularne) docierający ze Słońca do Ziemi. Natężenie promieniowania słonecznego docierającego do górnych granic atmosfery określone jest przez stałą słoneczną. Wielkość ta jest zdefiniowana dla średniej odległości Ziemia-Słońce i wynosi około 1366,1 W/m2. Natężenie promieniowania słonecznego zmienia się w cyklu rocznym ze względu na zmiany odległości pomiędzy Ziemią a Słońcem w zakresie ±3,4%.Wpływ aktywności Słońca na natężenie promieniowania słonecznego docierającego do Ziemi jest znacząco mniejszy i średnio w cyklu 11 letnim sięga około 0,1%.

2. Saltacja

Saltacja – rodzaj transportu okruchów skalnych, które wykonują niewysokie skoki nad powierzchnią osadu po torach balistycznych. Opadając, uderzają leżące okruchy wybijając je w powietrze, co w rezultacie umożliwia przemieszczanie się całej masy osadu. Saltacja jest typowa dla transportu pod wpływem wiatru, zachodzi również w korytach rzecznych i na stożkach usypiskowych.

3. pośrednia działalność człowieka

- deforestacja

- zaoranie stepów

- emisja gazów cieplarnianych, zw. Siarki, chlorów, fluoru, pyły

4. abrazja i formy z nią związane

Abrazja – niszczenie brzegów morskich przez prądy i fale morskie za pomocą niesionych okruchów skalnych.

Formy: klify, nisze abrazyjne, platformy abrazyjne, wał burzowy

5. Bilans denudacyjny stoku

Określa on stosunek wielkości procesów wietrzenia do denudacji. Bilans stoku można wyrazić w 3 wariantach

-bilans równoważny

-bilans dodatni

-bilans ujemny

Zestaw II

1.Opisz bezpośrednią geomorfologiczną działalność człowieka;

Do form najczęściej spotykanych zaliczamy piaskownie, kamieniołomy i kopalnie gliny. Jednocześnie z wydobywaniem surowców powstają nasypy, hałdy itp., czyli formy wyraźnie zaznaczające się w krajobrazie. Składa się na nie nadkład, część niewykorzystanego kruszywa, odpady produkcyjne i inne. Hałdy w okolicach Zawiercia, Rudnik, Częstochowy i Olkusza, zbudowane są głównie z odpadów hutniczych i materiałów o dużej zawartości metali ciężkich, co negatywnie wpływa na środowisko przyrodnicze okolicznych terenów - obszarów źródliskowych, oraz dorzeczy Warty i Przemszy. Innymi przekształceniami są formy liniowe niwelujące różnice wysokości tzn. nasypy kolejowe i drogowe, rozcięcia wzgórz, oraz zapory i mury oporowe. Bardzo ładny przykład rzeźby antropogenicznej to teren pomiędzy Kostkowicami, a Dzibicami - sztuczne zbiorniki wodne i rozcięcie wzgórza przez tory CMK.

2.Wymień procesy erozji lodowcowej;

Detrakcja(wyrywanie) - skały trą i tworzą rysy lodowe

Detersja(szlifowanie) – skały szlifują wygłady lodowcowe np.: kar lodowcowy

Egzaracja(ździeranie) – lądolód jak „spychacz” zdziera podłoże np.: wanna lodowcowa i kary cyrkowe

3.Opisz zmyw powierzchniowy i napisz gdzie zachodzi;

To jest gwałtowny lub powolny proces odrywania się powierzchni ziemi od stałego lądu. Występuje najczęściej przy brzegu gdzie dominuje silna erozja boczna.

4.Wymień i narysuj siły działające na ziarenko, na które wpływa ruch powietrza;

Ciśnienie siła unosząca siła ciężkości siła wleczenia

5.Wymień endogeniczne procesy geomorfologiczne.

Ryftogeneza

Plutonizm

Epeirogeniczne

Orogeniczna

Sejsmiczne

Wulkanizm

Zestaw V

1. Związek wietrzenia chemicznego z klimatem

Na równiku – duże (kwaśne deszcze), na zwrotniku – małe, w strefie umiarkowanej – średnie, strefa subpolarna – średnie (przemysł chemiczny), polarna - niskie (za zimno)

2. Opisz przeobrażenie bruzdy erozyjnej w dolinę nieckowatą

Bruzda erozyjna - bardzo mała forma erozyjna, w której koncentruje się spływ powierzchniowy.

Nieckowata dolina, rodzaj doliny, posiadającej stały ciek, której płaskie, szerokie dno przechodzi niezauważalnie w łagodne zbocza. Dno doliny często zajęte jest przez szerokie łożysko rzeki, stoki zaś modelowane są przez intensywne spłukiwanie.

3. Wymień formy w dnie koryta rzecznego

4. Co to jest deflacja?

Proces wywiewania przez wiatr z powierzchni ziemi cząstek pylastych i piaszczystych

5. Wymień glacjalne formy akumulacyjne

Gliny lodowcowe

ozy

kemy

sandry

moreny czołowe, boczne środkowe,

drumliny

głazy narzutowe