Skóra:

- stanowi barierę między środ zewn a wewn

- ma grubosc 0,5- 1,5 mm

- funkcje: ochrona, termoregulacja, odpornościowa, odbiór bodźców

- składa się z naskórka, skóry właściwej i tkanki podskórnej

I warstwy w naskórku:

-warstwa rozrodcza: podstawna, kolczysta, ziarnista

-Warstwa rogowa: zbita, złuszczająca się

II skóra właściwa

-warstwa brodawkowa ( tuż pod naskórkiem)

- warstwa siateczkowa

III tkanka podskórna

Komórki naskórka

1. Keratynocyty- tworzą wszystkie 5 warstw naskórka, pozostałe komórki są rozrzucone między keratynocytami. Połączone są ze sobą desmosomami.

2. Melanocyty- leżą przy blonie podstawnej, mają liczne wypustki, które wchodzą miedzy keratynocyty. Melanocyty na drodze egzocytozy przekazują barwnik melaninę do keratynocytów (barwnik układa się nad jądrem kom, pochłania promienie UV i zabezpiecza jądro przed mutacjami . melanocyty pochodzą z listka zarodkowego tkanki nerwowej.

3. Komórki Merkla- kom czuciowe, odbierają bodźce dotyku

4. Kom Langerhansa- występują na różnej wysokości, pochodzą ze szpiku, są komórkami układu immunologicznego tzw seria APC(s), rozpoznaja antygen, wiążą go, przetwarzaja go i prezentują limfocytom T.Mogą się poruszać, nie są połączone desmosomami.

Keratynizacja- zaczyna się w komórkach warstwy podstawnej, po mitozie jedna z komórek warstwy podstawnej- komórka potomna staje się komórką macierzystą , a druga keratyocytem. W komórkach warstwy podstawnej pojawiają się filamenty cytokeratynowe zbudowane z keratyny; idąc w górę w komórkach przybywa filamentów , w warstwie kolczystej jest ich najwięcej, grupuja się w pęczki, w warstwie ziarnistej pęczki zagęszczają się, następnie synteza bialek: profilagryny, lorykryny, SPR, korni finy i inwolukryny. W cytoplazmie występują ziarna keratochialiny – są to pęcherzyki zawierające białka( te,co wyżej). Profilagryna pod wpływem enzymu przekształca się w filagrynę, która spaja pęczki filamentów cytokeratynowych w gęstą i sztywną masę rogową. Następnie apoptoza komórek- zanik organelli kom, powstaje korneocyt- płytka rogowa.

Warstwa rogowa:

-zbita- płytki połączone desmosomami

- złuszczająca się- brak desmosomów, następuje złuszczanie

Keratynosomy- ciałka blaszkowate (ciałka Odlanda), w warstwie ziarnistej ich zawartość jest wydzielona na zewnątrz, na górnej warstwie komórek warstwy ziarnistej tworzą błonę nie przepuszczalną dla wody ( zawieraja lipidy i ceramidy). Dzięki ciałkom Odlanda woda związana przez GAGi „nie ucieka” na zewnątrz organizmu. Błona utworzona przez ciałka Odlanda wchodzi w skład bariery Raina, która stanowi ochrone przed patogenami.

Wytwory skóry:

- gruczoły potowe zwykłe (egzokrynowe, ekranowe) składaja się z odcinków wydzielniczych i przewodów wyprowadzających. Odcinki wydzielnicze leżą głęboko w skórze właściwej lub w tkance podskórnej, przewód wychodzi bezpośrednio na pow skóry

Skład potu: 98% woda, chlorek sodu, kwas moczowy, mocznik, amoniak, Wit C, sole mineralne

- gruczoł zapachowy apokryfowy uchodzi do ujścia mieszka włosowego nad gruczołem łojowym, w wydzielinie wystepują dodatkowo lipidy i białka

-gruczoł łojowy( przywłośny) wydzielina uchodzi do włosa w celu natłuszczenia, wydzielina wchodzi w skład bariery Raina, gruczoł ma kształt pęcherzyka, komórki wchodzą w skład wydzieliny (wydzielanie holokrynowe), występują także gruczoły łojowe bezgłośne, np. na powiece, w kącikach ust

- gruczoł mlekowy- leży w tkance łącznej, tłuszczowej, pokryty skórą, składa się z płacików, każdy z nich ma przewód wyprowadzający brodawkowy, w skład wydzieliny wchodzą: białka-kazeiny, IgA, laktoza, tłuszcze, Wit C, PP, B2, sole mineralne

Włókna mięśniowe( tkanka mięśniowa)

- poprzecznie prążkowana: serca, szkieletowa

-gładka

Tkanka mięśniowa poprzecznie prążkowana szkieletowa zbudowana z włóknien powstałych w skutek fuzji mioblastów w embriogenezie. Jedno włókno może posiadać do 100 jąder. Włókna otacza sarkolemma, jest to cienka błona białkowo-lipidowa wzmocniona od zewnątrz błoną podstawną. W środku włókna znajduje się sarkoplazma, w sarkoplaźmie znajdują się duże ilości mitochondriów , siateczka sarkoplazmatyczna (gładka) i jony wapnia.

Mioglobina- barwnik transportujący tlen do mitochondriów

Glikogen- spolimeryzowana forma glukozy (glikoliza)

Fosfokreatyna- przekazuje fosforany do mitochondriów, umozliwia powstanie ATP z ADP

Miofibryle- skupiska miofilamenów oplecione siateczką śródplazmatyczną gładką . w sarkolemmie znajdują się rurkowate wpuklenia przebiegające poprzecznie do miofilamentów są to kanaliki T. Od każdego kanalika T biegną 2 cysterny (elementy siateczki). Jeden kanalik T i 2 cysterny brzeżne to tzw triada mięśniowa. Elementy kurczliwe są to elementy , z których zbudowana jest miofibryla. MIofilamenty i miofibryle biegną równolegle do siebie.

Miofilamenty cienkie-aktynowe, grube-miozynowe

Aktynowe- zbudowane z 3 białek aktyny, tropomiozyny i troponiny. Aktyna G polimeryzuje tworząc aktynę F, 2aktyny F skręcają się ze sobą tworząc oś mikrofilamentów. Na miofilamencie znajdują się tropomiozyna i troponina. Tropomiozyna przyswaja centra aktywne , troponina przyłącza jony wapniowe w czasie skurczu

Miozynowe- zbudowane z białka fibrylarnego- miozyny oraz białka C, które nazywane jest miomezyną . Miofilament miozynowy zbudowany ze skręconych łańcuchów miozyn, w których główki wystają na zewn rdzenia. W czasie skurczu główka przyłącza się do miejsca na aktynie

Układ miofilamentów miofibryli (poprzeczne prążkowanie), I- prążek jasny, izotropowy, pojedynczo załamujący światło, aktynowy. A- prążek ciemny, aizotropowy, podwójnie załamujący światło, miozynowy.

W połowie prążka jasnego znajduje się tzw linia Z. Do linii Z przyłączone są elementy grube titina lub konektyna. α –aktynina i wili kulina-> do tych białek przyczepiają się filamenty aktynowe na linii Z.

Filamenty pośrednie desminowe- oplatają całą miofibrylę i podłączają do sarkolemmy.

W czasie skurczu aktyna wsuwa się z miozynę. Max skurczu- mikrofilamenty grube opierają się o linię Z.

Sarkomer- jednostka strukturalna miofibryli, czyli odcinek między dwiema liniami Z. W skład sarkomera wchodzi linia Z, połowa prążka I, cały prążek A, połowa prążka I i linia Z

Z+ ½ I + A + ½ I + Z

Dzieki tym odcinkom miofibryli (sarkom er) następuje poprzeczne prążkowanie.

Tkanka mięśniowa ma kontakt z tkanką nerwową (inaczej nie doszłoby do skurczu mięśnia). Neuroprzekaźnik-acetylocholina powoduje otwarcie kanałów jonowych w sarkolemmie i depolaryzację kanalików T. W efekcie jony wapnia z kanalika T przekazywane są na cysterny brzeżne, w wyniku działania pompy wapniowej wapń wyrzucany jest do sarkoplazmy i tam jest wiązany przez troponinę , która zmienia swoją konfigurację, Po depolaryzacji dochodzi do repolaryzacji – zamknięcia kanałów jonowych cystern brzeżnych i kanalików T.