METODYKA PROCESU UCZENIA SIĘ

1. Temat: Higiena pracy umysłowej.

Praca – celowa działalność ukierunkowana na uzyskanie efektu materialnego lub niematerialnego;

Higiena – stworzenie warunków, które umożliwiają skuteczne uczenie się (otoczenie i podmiot wykonujący pracę umysłową) np. cisza, światło, porządek;

Oświetlenie – dzienne światło, miejsce postawienia lampki zależy od tego czy osoba jest prawo czy leworęczna, umyte okno, firanki zabierają światło; nie powinno być zbyt ostre i intensywne, lampkę stawiać z boku a nie z przodu, bo nagrzewa czoło;

Wietrzenie – wymiana powietrza w każdym pokoju, mózg potrzebuje tlenu, 25% w stosunku do całego ciała, potrzebuje 20x więcej tlenu niż jakakolwiek inna komórka;

Temperatura – optymalna 18-20.

Kolorystyka – kolory ciepłe (żółty, czerwony) dodają energii, kolory zimne (niebieski, zielony) uspokajają;

Meble – muszą odpowiadać naszemu wzrostowi, takie krzesło by usiąść w kącie lekko rozwartym, podparcie pleców; wysokość krzesła jest prawidłowa, gdy nasze nogi nie zwisają; unikanie ostrych kątów;

Porządek – uporządkowanie miejsca pracy, bałagan rozprasza;

Dźwięki otoczenia – nie musi być idealna cisza, mogą być dźwięki, które pomagają np. szum morza;

Ciało i umysł odpoczywa podczas snu.

Efektywność pracy umysłowej- najlepiej uczyć się od 6 do południa, o 18 krzywa znów się lekko podnosi;

Posiłki dodają energii, głód osłabia organizm;

2. Temat: Notowanie.

I .Notatka – zewnętrzne zmagazynowanie informacji dla późniejszego ich przypomnienia, efekt;

Notowanie – proces, który zmusza do koncentracji na wykładzie, czynność;

Cele notowania:

1. Ułatwienie koncentracji na omawianych treściach;

2. Lepsze uporządkowanie materiału w głowie;

3. Systematyzacja materiału;

4. Trwalsze zapamiętywanie i odtwarzanie;

Notowanie dosłowne – takie same kodowanie materiału np. definicja;

Notowanie niedosłowne – wybór niedokładnych informacji, skróty myślowe, osobiste skojarzenia;

1. Każda kartka powinna mieć margines – data, nazwa przedmiotu, autor itp.;

2. Szeroki margines boczny – tam nie piszemy;

3. Tylko z 1 strony kartki zapisujemy informacje, bo: II strona służy do zapisywania uzupełnień, przemyśleń itp.;

4. Notujemy skrótami;

5. Ważna hierarchia: definicje, tezy, przykłady;

6. Spróbuj pisać od lewej do prawej, po przekątnej;

7. Zamiast słów można używać symboli;

II. Opracowywanie notatek:

1. Przeglądamy, aby wychwycić najważniejsze zagadnienia;

2. Podkreślamy, zaznaczamy słowa klucze;

III. Kolory używamy by było lepiej widać;

IV. Informacje powinny się łączyć, tworzyć się;

NIE WSZYSCY LUDZIE ODNOSZĄ KORZYŚCI Z ROBIENIA NOTATEK.

DLA NIEKTÓRYCH LEPSZYM MOŻE BYĆ SŁUCHANIE WYKŁADU!

3. Temat: Nie przepisywać a streszczać. To ważna umiejętność.

Streszczenie – forma wypowiedzi, której celem jest przedstawienie treści utworu – przekształcenie polegające na „zmniejszeniu” objętości utworu, ale przy zachowaniu najważniejszysz elementów treśi utworu;

Metody streszczania zależą id charakteru streszczanego dzieła i funkcji jaką ma pełnić.

Zalety:

1. Wspomaga proces zapamiętywania;

2. Koncentruje uwagę na tekście;

3. Selekcjonuje;

4. Wyraża treści skrótowo;

5. Ustala skojarzenia;

6. Umożliwia szybsze powtarzanie streszczonego krótkiego tekstu;

Warunki dobrego streszczenia:

1. Zwięzłość,

2. Konkretność,

3. Obiektywizm,

4. Prosty język,

5. Chronologia wydarzeń,

6. Wierność treści.

NIE POWINNO ZAWIERAĆ:

1. Opisów,

2. Cytatów;

3. Dialogów;

4. Charakterystyk;

5. Własnych sądów o bohaterze/utworze;

6. Informacji o swoistości języka;

Zwięzłość to:

1. Unikanie powtórzeń treściowych i wyrazowych;

2. Wykorzystywanie zaimków;

3. Stosowanie mowy zależnej i skrótów;

4. Budowanie zdań z podmiotem domyślnym;

5. Zamiana wyrazów o znaczeniu szczegółowym na wyrazy o znaczeniu ogólnym;

Zasady sporządzania:

1. Dwukrotne czytanie teksu: pobieżne i uważne;

2. Znakowanie (?,!, *);

3. Na I stronie kartki;

4. Górny margines – nazwisko, tytuł, nr stron;

5. Boczny – w kilku słowach, o co chodzi;

Wstęp:

1. Czego dotyczy ten tekst;

Rozwinięcie i zakończenie;

Potrzebne umiejętności:

1. Czytanie ze zrozumieniem, czyli samowerbalizacja i monitorowanie czytania;

2. Umiejętność dokonywania skrótów;

3. Samowerbalizacja – zadawanie sobie pytań;

4. Monitorowanie czytania – śledzenie;

Umiejętność dokonywania skrótów:

• Czasowniki uogólniające;

• Stosowanie pojedynczych wyrazów;

• Wyrazy szczegółowe na ogólne;

• Usuwanie zbędnych wyrazów;

• Używanie porównań.

1. Temat: Przygotowanie referatu oraz pracy zaliczeniowej.

Planowanie – to przewidywanie:

1. Celów, podleców;

2. Skutków;

3. Operacji umysłowych i sekwencji operacji;

4. Rozpoznawanie przeszkód i trudności;

Monitorowanie to:

1. Ciągła świadomość celów;

2. Świadomość tego, w którym miejscu się znajduję;

3. Dostrzeganie przeszkód, reagowanie na trudności, wiedza o tym jak zaradzić trudnościom;

4. Dostrzeganie wskaźników osiągnięcia celu;

Ocena – dotyczy prowadzenia strategii i dokonanego postępu w realizacji celu, błędów i pomysłu, czy potrafię zaradzić trudnościom?

Proces nauczania samodzielnego planowania wg. Fishera:

1. Stadium nauczania bezpośredniego;

2. Stadium przybliżania;

3. Stadium samodzielnego przybliżania;

Ad. 1. Polega na wyjaśnianiu, czym jest plan i planowanie, na pokazywaniu przykładów, ale też na włączaniu uczniów w pracę nad przygotowaniem pisemnej wersji planów i realizację podanych planów;

Ad. 2. Wyjaśnianie sposobów konstruowania planów, demonstrowanie sposobów zmian i rozszerzania planów oraz opisywanie planów przez uczniów własnymi słowami;

Ad. 3. To przede wszystkim przekonanie uczniów o potrzebie posiadania umiejętności planowania przez każdego, pokazywanie planów skonstruowanych przez uczniów i procesów ich realizacji;

Zalety dobrego planu:

1. Koncentruje, czyli podpowiada, kiedy i od czego zacząć;

2. Mówi o działaniu, co zrobić i w jakiej kolejności;

3. Przewiduje nadzorowanie, czyli monitorowanie tego, czy plan się sprawdza, o czym pamiętać;

4. Pokazuje jak oceniać czy zdanie zostało wykonane, czy plan nie zawiódł;

Planowanie pisania referatu, wystąpienia;

Schemat planowania pracy pisemnej wg F. Żurkowskiego;

1. Kilka głębszych oddechów, koncentracja;

2. Jaka ocenę chcę uzyskać? Jak ją zdobyć?

3. Co wiem na ten temat? Jaką strukturę nadam pracy? Główne i poboczne wątki;

4. Kilkanaście minut namysłu. Rozkaz dla podświadomości: uporządkuj i skomponuj;

5. W tym czasie uzupełniaj mapę myśli i notuj wszystko, co Ci się przypomni;

6. Pisz spoglądając na mapę i plan eseju, na osobnej kartce zapisuj natychmiast pomysły.

7. Przeczytaj: popraw błędy i styl.

Cechy dobrego referatu:

1. Atrakcyjna treść i forma dla czytającego/słuchającego odbiorcy;

2. Jasny i zrozumiały język;

3. Czytelny tekst;

4. Logiczne wnioski.

Konstrukcja referatu:

Temat:

1. Wstęp.

1. Cel i zakres referatu.

   1. Cel ogólny i szczegółowe

   2. Zakres.

1. Rozwinięcie.

1. Pierwsze zagadnienia wynikające z referatu;

2. Najważniejsze fakty, opinie i dane wyrażające ideę;

3. Drugie główne zagadnienia, trzecie itd.

1. Zakończenie.

1. Wątki główne;

2. Ustosunkowanie się do literatury, wskazania, wątpliwości.

Zapis bibliografii:

Zimbardo Ph. G. : Psychologia i życie. PWN. Warszwa 2001.