Toksykologia ćwiczenia
Zartucia lekami
Produkty gospodarstwa domowego(wybielacze,śr.do czyszczenia wc,metali,okien,podłogi,piekarnika,antykorozyjne,dezynfekcyjne)
W zależności od pH dzielimy na:
Kwasy
Zasady
Mieszanina środków czyszczących(pH)-wieksze ryzyko zatruć i większe uszkodzenia;zasady powodują większe uszkodzenia niż kwasy.
Kwasy
Kwasy reagują z wodą(śluz)->uwalnianie jonów H->denaturacja białek->martwica koagulacyjna i strup(ograniczają zasięg uszkodzenia)
Kontakt z kwasem-natychmiastowy silny ból,zwierzę nie połyka dużo naraz
Zasady
Zmydlanie kw tłuszczowych w błonach kom->utrata integralności błon kom->martwica rozpływna->rozpad,utrata ciągłości tkanek z przerwaniem przełyku łącznie
Stopień uszkodzenia zależy od pH
pH 10 i więcej-większe prawdopobonieństwo uszkodzeń przełyku(perforacja) i wtórnych zakażeń
zasady drążą głebiej niż kwasy
Mieszanina środków czyszczących
większe ryzyko zatrucia ponieważ wystepują oba rodzaje uszkodzeń i powstają nowe związki
np. wybielacz + kwas=chlor gazowy
wybielacz +amoniak=chloramina gazowa
Objawy kliniczne
oparzenia na błonie śluzowej najpierw mleczno białe lub szare potem czarne i pomarszczone i strup
Posmutnienie,piszczenie,miauczenie
Niezdolność do połykania
Krwawe wymioty
Ból brzuch
Polidypsja
Zab oddychania
Zapalenie płuc(aspiracja lub opary chemiczne kwasy)
Wstrząs
Niewydolność nerek(skutek to spadek ciśnienia krwi)
Zapaść sercowo-naczyniowa
Niewydolność narządowa
Substancje stałe i granulaty-bardziej bolesne na początku,oparzenia częstsze w j ustnej
Substancje plynne-na początku mniej bolesne,dlatego są połykane,oparzenia w dolnym odcinku p.pokarmowego(a nie w j ustnej).Trzeba to sprawdzic!!!!
Kilkanaście tyg po uszkodzeniu-zwężenie przełyku(gł zasady).
Skurcz i /lub zwężenie odźwiernika,perforacja prowadzi do peritonitis.Inne-obrzęki,przetoko,krwotoki
Oczy
Skrajnie bolesne
Martwica rogówki i /lub spojówki-perforacja
Kwasy penetrują wolniej niż zasady
Leczenie
Rozcieńczanie-woda lub mleko:
Nie neutralizować chemicznie!-wydziela się duża il energii(r.egzotermiczna)-wzrost temp i dalsze uszkodzenia
Nadmierne rozcieńczenia-wymioty,dalsze uszkodzenia przełyku,aspiracja
Często mało przydatne bo bardzo szybkie działanie środków żrących
Płukanie żołądka-p/wsk
Wegiel aktywny nie działa
Płyny i.v.
Oddychanie-czasem tracheotomia,intubacja
Badanie endoskopowe(diagnostyka)-przerwać jak się zobaczy uszkodzoną bł śluzową przełyku
Rtg
Chirurgiczne resekcja uszkodzonych tkanek-nie zawsze możliwa
Sterydy-zmniejszaja ryzyko zwężenia przełyku bo hamuja reakcje zapalne,w ciągu pierwszych 48h od spożycia plus antybiotyki
Ryzyko wstrząsu,zapaść krążeniowa,niewydolnośc nerek->monitorować i leczyć
Skóra wielokrotnie płukać wodą,oczy płukac min 30min solą fizjologiczna.Miejscowo srodki znieczulające.
ZATRUCIA LEKAMI
Kalcyferol i cholekalcyferol
Aktywne formy Wit D
D2-ergokalcyferol-pochodzenia roślinnego
D3-cholekalcyferol-poch zwierzęcego
Syntetyczne analogi
Hormony sterydowe
Naturalnie syntezowane w skórze pod wpływem światła UV z prekursora 7-
ŹRÓDŁA ZATRUĆ
Spożycie rodentycydów zawierających cholekalcyferol lub leków(np.leczenie osteoporozy,niewydolności nerek,osteomalacji)
Jatrogenne-dieta(jajka mleko watroba tłuste ryby)
Dawka toksyczna zależy od formy Wit D
D3 jest 10x bardziej toksyczna od D2.Najbardziej toksyczne są syntetyczne analogi.Pojedyńcza dawka śmiertelna dla dorosłego psa 13mg/kg(520000IU/kg).Dawka toksyczna 2mg/kg(80000UI/kg).Analogi od 50ug/kg.młode bardziej wrażliwe niż dorosłe,koty bardziej wrażliwe niż psy.
Funkcja Wit D
Regulacja homeostazy Ca i P
Zwiększa wchłanianie z jelit Ca i P,rola w resorbcji z nerek
Pomaga utrzymać optymalne stężenie Ca w surowicy i proces mineralizacji kości,indukcja mobilizacji wapnia z kości zapobiego hipokalcemii.Intoksykacja=hiperkalcemia.
Objawy kliniczne
Są wynikiem hiperkalcemii.hiperfosfatemii
Dotyczą ukł krążenia nerwowego,mięśniowego,pokarmowego,sercowo-naczyniowego,wydalniczego
Czas od spożycia do objawów zależy od formy naturalne 36-48h,syntetyczne analogi 8-24h. W tym czasie dochodzi do metabolicznej aktywacji i załamania homeostazy Ca w organizmie
Depresja
Osłabienia
Brak apetytu
Wymioty
Polidypsja poliuria
Zaparcia
Odwodnienie
Ciemny kał(krwawienia z p pokarmowego)
Krwawe wymioty(owrzodzenie żołądka) objaw zły prognostycznie
Ca w moczu!!!
Duszność(krwawienie w płucach)
Bradykardia,artytmie komorowe,skrócenie odcinka Q-T,wydłuzenie PR,drgawki(niezbyt często)
Rozpoznanie
Wywiad
Obj kliniczne
Bad lab.
Krew-poziom w surowicy Ca i P,mocznik,kreatynina(wzrost).Całkowite stężenie Ca we krwi: norma 9,5-11,5mg/Dl-dorosly pies
12,5mg/Dl-młode szybko rosnące psy.
Powyżej13mg/DL-zatrucie(zykle 15-18mg/DL lub więcej)
Badanie sekcyjne-mineralizacja nerek,płuc,żołądka,dużych naczyń(szczególnie aorta)
Leczenie
Oczyszczenie p pok
W kilka h po spożyciu
Wywołanie wymiotów
Cakt
Zwykle za późno
Monitorowanie poziomu Ca w surowicy co 24-48h przez pierwsze 6dni od ekspozycji
Redukcja hiperkalcemii
Kalcytonina
Pies 4-6IU i.m Lub s.c. co 6h od momentu ustabilizowania poziomu Ca.
Efekty uboczne-brak apetytu anafilaksja,wymioty.
Kortykosterydy
Prednizolon 2-6mg/kg im po co 12h
Diuretyki-furosemid
Pies 2-6mg/kg kot 1-4mg/kg s.c i.v. i.m. co 8-12h (gdy konieczne)
Antyemetyki
Metoklopramid 0,2-0,5mg/kg i.m. i .v. co 8h
Rokowanie dobre,złe gdy jest hiperkalcemia dużego stopnia.
Dieta
Leczenie podtrzymujące
LEKKI P/DRGAWKOWE
FENOBARBITAL
Sedacja
Ataksja
Poliuria(centralne zahamowanie wydzielania aldosteronu)
Polidypsja
Polifagia
Oczopląs
Niepokój lub pobudzenie
Skaza krwotoczna
Osteomalacja
Koagulopatie u kotów-zredukowanie zależnych od Wit K czynników krzepnięcia(II VII IX X).
Objawy kliniczne zatrucia
Sedacja do śpiączki
Depresja ukł oddechowego
Ataksja
Niedowłady
Śmierć
Rozpoznanie
Obj kliniczne
Wzrost poziomu leków w surowicy,fenobarbital powyżej 40ug/ml
Leczenie
Wspomaganie funkcji ukl oddechowego
Leczenie objawowe i wspomagające(podtrzymujące)-wątroba
Zaprzestanie podawania
BROMEK POTASU
Bardzo długi okres półtrwania: pies 24dni;koty 10 dni
W pojedynczych dużych dawkach-drażniąco na żołądek(wymioty)
Sedacja
Ataksja
Zapalenie trzustki
DIAZEPAM
OBJAWY
Sedacja
Senność,letarg
Złe samopoczucie,posmutnienie
Otępienie
Śpiączka
Śmierć
Kot-niewydolniść wątroby!
Leczenie j.w.
NLPZ
Kw.acetylosalicylowy
Ibuprofen
Ketoprofen
Naproxen
Piroxicam
Indometacyna
Wchodzą w cykl wątrobowo-jelitowy.
Bardziej toksyczne dla kotów i psów niż dla ludzi.
Czynniki predysponujące
Duże dawki leków
Upośledzenie funkcji wątroby
Choroby żołądka i jelit
Odwodnienie
Hipowolemia
Spadek ciśnienia
Choroby nerek
Choroby serca
Stres,uraz,zabiegi chirurgiczne,znieczulenie
Wiek i inne leki
Efekty uboczne
Żołądkowo-jelitowe
Spadek apetytu, wymioty(krwawe), ból brzucha,biegunki,krwawy stolec,odwodnienie,krwotoki,zapalenia.
Nerki
Spadek filtracji kłębuszkowej,retencja płynu i sodu,hiperkaliemia,azotemia,ostra niewydolność
Wątroba
Wzrost akt enzymów wątrobowych,żółtaczka
Hemostaza
Wydłużenie czasu krzepnięcia,upośledzenie funkcji szpiku,anemia plastyczna,anemia hemolityczna,trombocytopenia,neutropenia,pancytopenia,methHB
CUN
Depresja,drgawki,śpiączka,zmiany w zachowaniu,
Ukł,immunologiczny
r.alergiczne,obrzęk naczynioworuchowy
ROZPOZNANIE
Obj kliniczne
Bad.lab.-poziom NLPZ w surowicy
LECZENIE
Wymioty,płukanie żołądka
Węgiel aktywny
Wyrównanie RKZ
Transfuzja krwi/osocza
Blokery H2
Omeprazol(inhibitor pompy protonowej)
Dializa
Leczenie chirurgiczne(gdy konieczne)
LEKI P/PASOŻYTNICZE
Amitraza, iwermektyna
AMITRAZA
LD50-pies 250mg/kg
Objawy zatrucia:
Ślinotok
Letarg
Ataksja
Bradykardia
Wymioty
Duszność
Hipotermia
Drgawki
Niezborność ruchowa
Najczęściej po aplikacjai na skóre-sedacja 24-72h.
Psy stare i małe rasy.
Ostrożnie w przypadku cukrzycy-wpływa na poziom cukru
ROZPOZNANIE
Wywiad
Objawy kliniczne
Niektóre laboratorium-testy na obecność
LECZENIE
Usuwanie z powierzchni ciała (kapiel)
Po zjedzeniu obroży-wymioty,ale lepiej usunąć endoskopem
Węgiel aktywny
Johimbina 0,11-0,2 mg/kg-zacząć od małej dawki.Krótki czas półtrwania-powtarzać
Nawadnianie
Monitorowanie pracy ukł.sercowo-naczyniowego
c