Temat 1: ćw. 16.02.2014r.

FINANSE

1. Finanse:

- zasoby pieniężne;

- ogół procesów i operacji związanych z pieniądzem;

- stosunki ekonomiczne polegające na gromadzeniu, podziale i wydatkowaniu zasobów pieniężnych;

- zjawiska i procesy pieniężne;

- zjawiska pieniężne powstające w związku z działalnością gospodarczą i społeczną człowieka;

1. Finanse – to zasoby pieniężne jak i procesy realizowane za pomocą pieniądza gotówkowego i bezgotówkowego oraz unormowania prawne w tym zakresie. Do typowych procesów o charakterze finansowym zależą operacje gromadzenia i wydatkowania, lokowania środków pieniężnych.

Nauka prawa finansowego – bada prawne aspekty gospodarki pieniężnej poszczególnych podmiotów.

Nauka finansów – zajmuje się ekonomiczną stroną gospodarowania pieniądzem. Bada ruch pieniądza (kreowanie, krążenie, tworzenie, akumulację).

1. Pieniądza występuje w postaci:

1. Zasobów pieniądza – stan środków pieniężnych np. gotówka, depozyt w określonym momencie;

2. Strumień pieniądza – transakcja powodująca zmiany w stanie zasobów pieniądza np. wypłata wynagrodzeń itp.

1. Klasyfikacja przedmiotowa zjawisk finansowych:

1. Strumienie ekwiwalentne (rynkowe) – występowanie wzajemnego świadczenia między podmiotami uczestniczącymi w danym akcie rynkowym np. kupno, sprzedaż. Przepływami pieniądza towarzyszy przepływ dóbr. Zjawiska są regulowane przez procesy prawne.

2. Strumienie redystrybucyjne (transferowe) – nie występuje wzajemne świadczenie między przedmiotami uczestniczącymi w danym zdarzeniu finansowym. Nie towarzyszy przepływ dóbr.

3. Strumień kredytowy – występują w systemie bankowym obejmują przychody i wydatki związane z zaciąganiem i spłatom kredytów.

1. Ujęcie podmiotowe:

OGNIWA SYSTEMU

• System budżetowy

• System bankowy

• System finansów ubezpieczeń

• System finansowy podmiotów gospodarczych

• System gospodarstw domowych

Temat 2: ćw. 2.03.2014r.

RYNEK FINANSOWY

1. Rynek – to ogół stosunków wymiennych pomiędzy sprzedającymi, czyli oferującymi towary i usługi, reprezentującymi podaż, a kupującymi zgłaszającymi zapotrzebowanie na określone towary i usługi, reprezentującymi popyt.

2. Rynek finansowy w ujęciu podmiotowym – jest to miejsce komunikowanie się tych podmiotów transakcji, które wydają mniej niż wynoszą ich dochody z tymi, które wydają więcej, niż posiadają dochodów.

Pierwsza grupa to podmioty nadwyżkowe zainteresowane lokatami lub też poszukujące lokowaniem środków.

Druga grupa to podmioty deficytowe poszukujące na rynku pieniądza lub kapitału. Rynek dla nich będzie miejscem spotkania i miejscem zawarcia transakcji.

1. Rynek finansowy w ujęciu przedmiotowym – jest to miejsce zawierania transakcji finansowych przy użyciu instrumentów finansowych o różnym stopniu płynności.

Transakcja finansowa – polega na zamianie pieniądza na mniej płynny, dochodowy instrument finansowy.

Instrument finansowy – każdy produkt na rynku finansowym np. lokata, weksle, akcje itp.

Płynność instrumentu finansowego – wyraża jego zdolność do zamiany na gotówkę.

Instrument finansowy – jest to umowa, które reguluje wzajemne relacje finansowe pomiędzy stronami w jakich one pozostają od chwili zawarcia umowy.

1. Z punktu widzenia własnościowego instrumenty finansowe:

1. Instrument o charakterze udziałowym – dają prawo dawcy kapitału do udziału w majątku emitenta. Są one dokumentem potwierdzającym własności kapitału zaangażowanego w własność gospodarczą. Właściciel kapitału na tej podstawie ma prawo do korzyści w postaci zysku emitenta, czyli dywidendy. Podstawowym rodzajem tych instrumentów finansowych będą AKCJE.

2. O charakterze wierzytelnościowym (dłużnym) – mają charakter długu, pożyczki, czyli są świadectwem udostępnienia kapitału na ściśle określony czas, czyli do momentu zapadalności. Oznacza to, ze w momencie zapadalności emitent musi zwrócić kapitał posiadaczowi instrumentu np. obligacje, bony skarbowe, weksle, depozyty bankowe. Odnosi się korzyść finansową głównie w postaci procentu.

1. Instrumenty finansowe II podział:

• Instrumenty bazowe – uznaje się akcje, obligacje, depozyty bankowe

• Instrumenty pochodne (derywaty) – są tworzone w oparciu o instrumenty bazowe. Wartość instrumentów pochodnych kształtuje się jako pochodna innego instrumentu finansowego stanowiącego instrument bazowy (pierwotny) np. opcje, SWPY.

1. Podmiot dysponujący nadwyżką

2. Podmiot zgłaszający popyt

3. Transakcje zawierane w oparciu o instrument finansowy

1. Funkcje rynku finansowego:

1. Alokacja kapitału

2. Minimalizacja ryzyka

3. Stymulacja rynku

4. Gromadzenie kapitału

5. F. obrotu pieniężnego

6. Jest pochodną tego co dzieje się na rynku

1. Segmenty rynku finansowego:

• Rynek pieniężny – bony skarbowe, bony komercyjne, lokaty, weksle, certyfikaty depozytowe;

• Rynek walutowy – waluty;

• Rynek kapitałowy – akcje, obligacje, udziały, certyfikaty inwestycyjne;

• Rynek depozytowo-kredytowy – lokaty bankowe, kredyty bankowe, pożyczki;

• Rynek instrumentów pochodnych – opcje, SWPY;

1. Charakterystyka segmentów finansowych:

1. Runek walutowy – umożliwia dokonywanie transakcji kupna i sprzedaży walut różnych w celu regulowania zobowiązań płatniczych wyrażonych w walutach obcych, jak również w celach spekulacyjnych wynikających z różnic w kursach walut i ich zmian oraz wahań. Handel może odbywać się zarówno na rynku kasowym (wymiana dokonywana natychmiast) jak i rynku terminowym (wymiana zostanie dokonana w późniejszym, ściśle określonym terminie).Do uczestników rynku walutowego należą banki centralne, które sprzedają lub skupują walutę w celu zapobiegania nadmiernemu wzrostowi bądź spadkowi danej waluty.

2. Rynek kapitałowy – to segment rynku finansowego, na którym są dokonywane transakcje długoterminowymi instrumentami finansowymi: akcjami, obligacjami. Zwyczajowo, cezurą czasową oddzielającą rynek pieniężny od kapitałowego jest termin zapadalności instrumentu finansowego wynoszący jeden rok. Pozwala na tworzenie i przepływ długoterminowych kapitałów udziałowych wykorzystywanych w działalności gospodarczej lub służących pokrywaniu deficytów budżetowych.

3. Rynek pieniężny –to transakcje gdzie kupujący i sprzedający realizują interesy rozliczeniowe w formie gotówkowej lub bezgotówkowej o okresie zapadalności do jednego roku. Do instrumentów rynku pieniężnego w Polsce zalicza się przede wszystkim bony skarbowe, krótkoterminowe papiery dłużne przedsiębiorstw oraz pożyczki i depozyty na międzybankowym rynku pieniężnym o różnym terminie zapadalności.

4. Rynek depozytowo-kredytowy - dotyczy transakcji między bankami i ich klientami, obejmuje instrumenty o niższej płynności i wyższym ryzyku, niż na rynku pieniężnym i kapitałowym. Wynika to z lepszych możliwości oceny ryzyka przez banki w porównaniu z inwestorami z rynku finansowego, dzięki istnieniu tzw. Bankowości relacyjnej, czyli trwałych, długoterminowych relacji miedzy bankiem a jego klientami, pozwalających na lepszą ocenę wiarygodności i ograniczanie ryzyka.

5. Rynek instrumentów pochodnych -  Zawierane są transakcje zabezpieczające i transakcje o charakterze spekulacyjnym, związane z przejmowaniem ryzyka. Część instrumentów pochodnych to umowy zawierane bezpośrednio między dwoma podmiotami, z pominięciem jakichkolwiek rynków urzędowych, zwane instrumentami pochodnymi pozagiełdowymi. Są to np. swapy, forwardy, czy opcje egzotyczne.

Temat 3: ćw. 9.08.2014r.

System Bankowy

1. System bankowy – wszystkie instytucje bankowe, które będą występowały w danym państwie oraz normy określające ich powiązania między sobą i stosunki z otoczeniem

Systemem bankowym są: instytucje bankowe, normy prawne oraz instytucje pomocnicze związane z bankami.

1. Struktura systemu bankowego:

1. Instytucje stabilizujące:

• Komisja nadzoru finansowego (KNF) jako organ kontrolujący;

• NBP – jako Bank Centralny;

• BFG (Bankowy Fundusz Gwarancyjny) – zapewnia gwarancję wypłaty środków w razie upadłości banków;

1. Instytucje tworzące rynek:

• Wszystkie Banki komercyjne

• Wszystkie instytucje pomocnicze (KIR – krajowa liczba rozliczeniowa, BIK – Biuro informacji kredytowej; instytucje ubezpieczające kredyty, emitenci kart płatniczych; Związek Banków Polskich – ochrona wspólnych interesów, delegacje przedstawicieli do udziałów w pracach w zamianach przepisów prawa dotyczących banków, ekspertyzy itp.)

1. Bank Centralny – główny podmiot rynku pieniężnego odpowiedzialny za emisję pieniądza gotówkowego oraz politykę pieniężną państwa.

2. Cel Narodowego Banku Polskiego (NBP):

Utrzymanie stabilnego poziomu cen przy jednoczesnym wspieraniu polityki gospodarczej rządu.

1. Bank – Art.2 Prawo Bankowe z dn. 27 sierpnia 1997 r.

Jest osobą prawną utworzoną zgodnie z przepisami ustaw działających na podstawie zezwoleń uprawniających do wykonywania czynności bankowych obciążających ryzykiem środki pieniężne pod jakim kol wiek tytułem zwrotnym.

1. W przypadku poręczenia poręczyciel deklaruje, że spłaci kredyt lub pożyczkę. W przypadku gdy z tego obowiązki nie wywiązuje się sam kredytobiorca. Umowa gwarancji bankowej, będzie pisemnym zobowiązaniem banku do zapłaty kwoty maksymalnej wskazanej w gwarancji (sumy gwarancyjnej), w przypadku gdy zleceniodawca gwarancji, na którego została wystawiona nie wywiązuje się ze swojego zobowiązania.

2. Działanie banków – polega na generowaniu strumieni finansowych zgodnie z oczekiwaniami podmiotów niebankowych i w zgodzie z własnym interesem. Odmienność zadań i zasad działania doprowadziła do wykształcenia z stopniowego systemu bankowego: bank centralny i banki komercyjne.

3. Przyczyn destabilizacji systemu bankowego:

• Zbyt duża liczba ryzykownych operacji bankowych,

• Maskowe wycofywanie wkładów.

• Wysoka skala oszustw bankowych np. nadużycia kredytowe

1. Funkcje systemu bankowego:

• Monetarna – kreowanie pieniądza i siły nabywczej;

• Kapitałowa – organizuje przepływ środków od tzw. Podmiotów nadwyżkowych do podmiotów deficytowych, w wyniku tej funkcji następuje transformacja oszczędności na kapitał i inwestycje;

• Kontrolna – udostępniając środki system bankowy wpływa na decyzje podejmowane przez podmioty, nad prawidłowością pełnionych funkcji czuwa nadzór bankowy;

• Zapewnienie bezpieczeństwa banków;

• Depozytowo-kredytowa, finansowo-doradcza;

• Alokacyjna, tezauryzacyjna, symulacyjna;

• Transformacja ryzyka;

• Rozliczeniowa – zapewnia możliwość płatności między jednostkami;

1. Zadania Narodowego Banku Polskiego:

- regulowanie płynności banków

- utrzymanie stabilnego kursu walut

- emitowanie znaków pieniężnych

- obsługa budżetu państwa

- organizowanie rozliczeń

- utrzymanie stabilnego poziomu cen

- kontrola nad bankami komercyjnymi

1. Bank centralny jako:

1. Bank emisyjny – tworzy pieniądz gotówkowy, tworzy pieniądz Żyrowy, centralny pieniądz rezerwowy na rachunkach banków komercyjnych. Ma wyłączne prawo do emitowania pieniądza, organizuje ruch pieniądza, ustala wzory jak pieniądz będzie wyglądał, ustala wartość nominalną.

2. Bank państwa – udziela kredytów, w imieniu państwa emituje papiery skarbowe, deponuje wolne środki pieniężne państwa i prowadzi rachunki. Realizuje zlecenia płatnicze, podejmuje działania z utrzymaniem rezerw.

3. Bank banków – reguluje płynność systemu i prowadzi rachunki, reguluje wielkość tworzonego przez banki komercyjne pieniądza bankowego, reguluje obieg emitowanego pieniądza gotówkowego. Stabilność sektora bankowego, bezpieczeństwo.

1. Cel funkcjonowania banków komercyjnych: zaspokojenie potrzeb klientów, osiągnięcie zysków.

2. Istota działalności banków komercyjnych: przyjmowanie pieniędzy od klientów oraz udzielanie kredytów na własną odpowiedzialność.

3. Funkcje banku komercyjnego: kredytowa; depozytowa, rozliczeniowa, płatnicza.

4. Cechy banku komercyjnego:

• Nastawienie na zyski, dążenie do zysku

• Podleganie BC

• Konkurencyjne wobec siebie

• Różnorodna działalność

• Są zrzeszone w związku banków polskich

• Są instytucjami zaufania publicznego

1. Czynności banków komercyjnych:

• Udzielanie kredytów

• Przyjmowanie depozytów

• Dokonywanie płatności między podmiotami

• Gromadzenie środków pieniężnych

• Tworzenie lokat

• Emisja papieru wartościowego

• Obsługa papierów wartościowych i ich obrót

• Udzielanie poręczeń i generacji bankowych

• Obrót pieniądzem powierzonym przez ludzi

Temat 4: ćw. 23.03.2014r.

Pieniądz

1. Pieniądz – jest to wszystko co powszechnie akceptuje się jako zapłatę za dobra i usługi, a także jako środek spłaty długu. Pieniądz jest pierwszą formą i ostateczną podstawą roszczeń finansowych, ponieważ ma największą płynność.

2. Ilość pieniądza w gospodarce zależy od tego co uznamy za powszechnie akceptowany środek wymiany. W rezultacie ekonomiści nie mówią o jednej wielkości lecz wskazują kilka agregatów pieniężnych w zależności od tego jakie aktywa uznamy za pieniądz. Poszczególne agregaty pieniężne oznaczone są literą M i symbolami cyfrowymi. Przy czym symbole cyfrowe wzrastają w miarę zmniejszającej się płynności zawartych w nich aktywów finansowych. Aktywa o wysokiej płynności będą wykorzystywane głównie jako środek płatniczy.

Aktywa o niskiej płynności będą wykorzystywane do gromadzenia oszczędności. Agregaty pieniężne są wykorzystywane przez bank centralny w celu przeprowadzania analiz makroekonomicznych stanowiących podstawę ustalania założeń i instrumentów realizacji polityki pieniężnej.

Liczba agregatów pieniężnych stosowanych w poszczególnych krajach waha się od 3 do 5.

1. NBP posługuje się czterema agregatami podaży pieniądza M0, M1, M2, M3.

1. M0 jest najwyższym pojęciem podaży pieniądza, nazywany jest pieniądzem rezerwowym banku centralnego lub pieniądzem wielkiej mocy. Ten agregat zawiera aktywa finansowe tworząc bazę monetarną.

- Pieniądz gotówkowy w obiegu znajdujący się w dyspozycji podmiotów gospodarczych

- rezerwy obowiązkowe banków – wpłaty na rachunek rezerwowy do banku centralnego

- depozyty na żądanie banków komercyjnych w Banku Centralnym

Pieniądz rezerwowy jest tak samo traktowany jak gotówkowy.

1. M1 = M0 + depozyty na żądanie – depozyty bieżące podmiotów gospodarczych lub też rachunki bankowe płatne na żądanie

Obejmuje pieniądza całkowicie płynny pod względem transakcyjnym.

1. M2 = M1 + depozyty terminowe – depozyty terminowe gospodarstw domowych

Depozyty zawierana z zamiarem kapitalizacji czy powiększenia sumy oszczędności lub przynajmniej zachowania ich wartości.

Agregat M2 informuje nas o stanie oszczędności, które są podstawą możliwości kredytowych sektora bankowego.

1. M3 = M2 + instrumenty finansowe służące do długoterminowych inwestycji finansowych

Agregat M3 stanowi podstawową kategorię analityczną wykorzystywaną przy kształtowaniu podaży pieniądza w Polsce.

Operacje z przyrzeczeniem odkupu oraz dłużne papiery wartościowe z terminem pierwotnym do dwóch lat. Certyfikaty depozytowe, depozyty w walutach obcych czy fundusze inwestycyjne.

Polityka pieniężna określana także polimonetarną – jest to ta polityka, która stanowi obok polityki fiskalnej zasadniczy filar makroekonomicznej polityki państwa. W zamierzeniu oddziałuje na stopy procentowe i kursy walutowe a bardziej ogólnie na warunki na rynkach finansowych i ich powiązania z gospodarką realną. Polityka pieniężna realizowana jest przez banki centralny. Jej celem jest zapewnienie równowagi pieniężnej w gospodarce oraz zapobieganie i zwalnianie inflacji co powinno prowadzić do długofalowego wzrostu gospodarczego. Możemy wyróżnić dwa ogólnie panujące standardy polityki pieniężnej. Pierwszy jest związany z prymatem antyinflacyjnym czyli dbałość o stabilny poziom cen poprzez kontrolę podaży pieniądza na rynku.

Temat 5: ćw.

Instrumenty polityki pieniężnej

1. Instrumenty polityki pieniężnej – to narzędzia za pomocą których bank centralny realizuje cele polityki pieniężnej w ramach przyjętej strategii.

1. Ze względu na zakres PP (polityka pieniężna)

• Instrumenty kontroli ogólnej, skierowane są do całego sektora bankowego

• Instrumenty kontroli selektywnej, skierowane są do określonego segmentu sektora bankowego np. segment banków detalicznych

1. Ze względu na sposób oddziaływania Banku Centralnego:

• Instrumenty oddziaływania pośredniego – instrumenty te wykorzystywane są przez banki centralne krajów rozwiniętych do kształtowania krótkoterminowych stóp procentowych rynku międzybankowego np. rezerwa obowiązkowa, polityka operacji otwartego rynku, kredyty refinansowe;

• Instrumenty oddziaływania bezpośredniego – są to władcze, administracyjne rozwiązania. Regulują w sposób bezpośredni ceny instrumentów finansowych, wielkość depozytów i udzielanych kredytów po przez nakładanie ograniczeń na instytucje finansowe w postaci dyrektyw i zarządzeń.

• Instrumenty oddziaływania perswazyjnego: deponują się w interakcjach zachodzących między różnymi podmiotami np. sygnały zawarte w wypowiedziach BC, komunikaty rady polityki pieniężnej i prezesa NBP, które traktuje się jak ewentualne zmiany.

1. Instrumenty sterowania:

1. Limity kredytowe - czyli narzucane bankom komercyjnym, mogą dotyczyć wszystkich banków lub poszczególnych rodzajów lub rodzajów kredytów.

2. Kontrola poziomu stóp procentowych – BC będzie narzucał maksymalne oprocentowanie.

3. Oddziaływanie na wielkość emisji papierów wartościowych po przez limitowanie wielkości kredytów przeznaczonych na ich zakup.

1. Polityka rezerw obowiązkowych:

Jest to minimalna wartość funduszy, jakie bank komercyjny zobowiązany jest utrzymywać na rachunku bieżącym w banku centralnym, wyrażona w postaci procentu, ogólnej sumy wkładów wniesionych w danym czasie przez klientów tego banku.

Nie wielka zmiana wskaźnika rezerw obowiązkowych prowadzi do relatywnie dużych zmian w podaży pieniądza, dla tego nie może być często zmieniany.

Po przez zmianę stopy rezerw obowiązkowych BC wpływa na akcję kredytową banków komercyjnych.

• Restrykcyjna polityka pieniężna – polega na podwyższaniu stopy rezerw obowiązkowych. Banki będą musiały utrzymać większą część aktywów w formie gotówki lub na rachunku banku centralnego, mniej środków będą mogły wykorzystać na udzielenie kredytów, ograniczona zostanie akcja kredytowa, czyli wzrośnie oprocentowanie kredytów.

• Ekspansywna polityka pieniężna – Bank Centralny obniża wysokość rezerw obowiązkowych. Wolnienie części środków utrzymywanych w formie rezerw obowiązkowych, zwiększenie liczby udzielanych kredytów, spadek oprocentowania kredytów.

1. Kredyty refinansowe – stanowią alternatywę dla kredytów międzybankowych. Udzielanie przez BC bankom komercyjnym.

1. Kredyt redyskontowy - polega na udzielaniu przez Bank Centralny bankom komercyjnym kredytów zabezpieczonych zdyskontowanymi przez te banki wekslami.

2. Kredyty lombardowe – są rozdzielone pod zastaw papierów wartościowych.

1. Polityka otwartego rynku:

Operacje otwartego rynku – transakcje kupna i sprzedaży krótkoterminowych papierów wartościowych dokonywane między Bankiem Centralnym a bankami komercyjnymi z inicjatywy BC.

• Bezwarunkowe transakcje kupna/sprzedaży – natychmiastowa sprzedaż lub kupno papierów wartościowych bez żadnych dodatkowych zobowiązań.

• Warunkowe transakcje kupna/sprzedaży:

  • Operacje warunkowe zakupu (repo), które polegają na zakupie przez bank centralny papierów wartościowych po określonej cenie od banków komercyjnych zobowiązując je do odkupienia ich w ustalonym czasie i po określonej wyższej cenie.

  • Operacje reverse repo – operacje warunkowe sprzedaży polega na sprzedaży przez bank centralny papierów wartościowych bankom komercyjnym zobowiązując jest do ich odsprzedaży w określonym czasie i po ustalonej cenie.

Stosowane w sytuacji nadmiernej podaży pieniądza.

Stopy rynku międzynarodowego

1. WiBiD – roczna stopa procentowa jaką banki zapłacą za środki przyjęte w depozyt od innych banków.

2. WiBOR – oprocentowanie po jakim banki skłonne są udzielić pożyczek innym bankom.

3. EURiBOR – stopa procentowa kredytów w strefie Euro oferowanych przez jeden bank innemu bankowi.

4. LiBOR – roczna stopa kredytów, stopa procentowa ……. Oferowanych na rynku bankowym w Londynie.

Finanse Gospodarstw domowych

1. Gospodarstwo domowe – to grupa osób, powiązanych ze sobą więzami rodzinnymi, utożsamiane jest z pojęciem rodziny.

Rodzina jest traktowana jako jedna z grup społecznych, wspólne mieszkanie to cecha wyróżniająca gospodarstwa domowe od innych grup społecznych.

Z punktu widzenia finansów najważniejsze jest wspólne gospodarowanie strumieniami pieniężnymi i kreowanie strumieni finansowych.

1. Finanse gospodarstw domowych to gromadzenie, podział i wydatkowanie środków pieniężnych przez gospodarstwa domowe.

Gospodarstwa domowe zaspakajają swoje potrzeby za pośrednictwem rynku przy użyciu pieniądza.

GOSPODARSTWO DOMOWE

Rynek Pracy Państwo

Strumienie

Strumienie Rynek towarów Rynek finansowy redystrybucyjne

Ekwiwalentne i usług

Strumienie ekwiwalentne Strumienie redystrybucyjne,

Strumienie Ekwiwalentne

1. Źródła dochodów:

• Dochody z państwa

• Wynagrodzenia

• Praca na własny rachunek

• Wynajem, dzierżawa itp.

Temat 6: ćw. 13.04.2014 rok

Finanse przedsiębiorstwa

1. Finanse przedsiębiorstwa – to zjawisko i procesy pieniężne zachodzące w przedsiębiorstwie związane z gromadzeniem i wydatkowaniem zasobów pieniężnych pozostających do dyspozycji przedsiębiorstwa.

2. System finansowy przedsiębiorstwa to wszystkie te formy działania, które dotyczą zjawisk pieniężnych, a w szczególności działania związane z przygotowywaniem różnego rodzaju operacji pieniężnych, z faktyczną realizacją tych operacji. Ponadto są to działania związane z ewidencją i analizą przebiegu operacji pieniężnych oraz ich prognozowaniem i planowaniem.

3. Cele przedsiębiorstwa:

• Osiągnięcie zysków

• Minimalizacja kosztów

• Właściwa odpowiedź na potrzeby rynku

• Rozwój

1. Strumienie:

• Redystrybucyjne: dotacje, wydatki związane z ubezpieczeniami, wypłaty dywidend, odsetki, podatki;

• Ekwiwalentne: koszty związane z wypłatą wynagrodzeń, świadczenie usług w zamian za gotówkę, wydatki o charakterze ekwiwalentnym;

1. Działalność operacyjna – jest związana z podstawowym zakresem działalności. Działalność podstawowa przedsiębiorstwa obejmująca procesy produkcyjne, wytwarzania usług czy też działalność handlową, której towarzyszą strumienie finansowe znajdujące ostateczne odzwierciedlenie w przychodach ze sprzedaży oraz kosztach działalności operacyjnej.

2. Działalność inwestycyjna – związana z rozwojem, szkolenia pracowników. Jest to proces podejmowany nie tylko w celu utworzenia przedsiębiorstwa i uruchomienia jego działalności podstawowej, ale również w celu utrzymania i powiększania rzeczowych składników majątku przedsiębiorstwa oraz poprawy ich parametrów jakościowych. Inwestycje w szerokim znaczeniu obejmują również inwestycje przedsiębiorstwa w majątek finansowy.

3. Działalność finansowa – związana z pozyskiwaniem źródeł finansowania tej działalności gospodarczej. Jest to proces związany z gromadzeniem (pozyskiwaniem) źródeł finansowania majątku przedsiębiorstwa oraz z ich ewentualną spłatą.

4. Źródła finansowania przedsiębiorstw:

Dostosowanie kapitału zadaniem, którego jest taka konfiguracja kapitału, aby uzyskać założone cele.

1. Finansowanie zewnętrzne – ma miejsce na etapie powstawania i funkcjonowania. Na finansowanie zewnętrzne składa się:

• Kapitał własny: udziały w momencie powstawania podmiotu, przyjęcie nowego wspólnika, dopłaty wspólników

• Kapitał obcy:

• Dostarczane przez rynek finansowy: kredyty, pożyczki, obligacje;

• Dostarczane przez rynek towarowy: kredyt kupiecki, kredyt odbiorcy, zaliczki przedpłaty;

• Substytuty kredytu: leasing, factoring;

• Szczególne formy finansowania: dotacje z UE;

1. Finansowanie wewnętrzne – występuje tylko podczas działalności podmiotu. Na finansowanie wewnętrzne składa się:

• Z transformacji majątku: finanse z bieżących wpływów, finanse z odpisów amortyzacyjnych, finanse ze sprzedaży zbędnego majątku;

• Przez przekształcenie kapitału: zatrzymanie zysku, kształtowanie długookresowych rezerw finansowych;

1. Kapitał własny:

1. Zalety:

• Swobodne dysponowanie kapitałem,

• Dysponujemy bezterminowo,

• Stanowi bazę gwarancyjną dla wierzycieli,

• Nieograniczona możliwość w przyjmowaniu nowych wspólników,

• Ogranicza ryzyko niewypłacalności,

1. Wady:

• Ograniczoność dopłaty dokonywanych przez wspólników,

• Ograniczony charakter tych dostępnych środków,

• Przyjęcie nowego wspólnika może być ryzykowne, może nam szkodzić, chce władzy,

• Brak możliwości skorzystania z dźwigni finansowej,

1. Kapitał obcy:

1. Zalety:

• Przyspieszenie procesów związanych z rozwojem,

• Pozwala realizować takie przedsięwzięcia, które przekraczają naszą możliwość,

• Możliwość skorzystania z dźwigni finansowej,

• Elastyczność finansowania,

1. Wady:

• Brak swobody dysponowania środków,

• Uzależnienie, zobowiązani jesteśmy,

• Ograniczoność,

• Dodatkowe koszty związane z spłatą kredytu,

• Ryzyko,

• W przypadku likwidacji wierzyciele mają pierwszeństwo,

Temat 7: ćw. 11.05.2014 r.

Finanse publiczne

1. Finanse publiczne - obejmują procesy związane z gromadzeniem, podziałem i wydatkowaniem finansowych środków publicznych, w oparciu o regulacje prawne oraz finansowaniem deficytu budżetowego i obsługą długu publicznego. Podmiotowo finanse publiczne oznaczają instytucjonalne ramy w których dokonują się powyższe procesy.

2. Funkcje finansów publicznych:

• Alokacyjna

• Redystrybucyjna

• Kontrolna

• Stabilizacyjna

1. Finanse prywatne - finanse obejmujące wszystkie osoby prowadzące działalność gospodarczą na własny rachunek, w tym wszystkie przedsiębiorstwa prywatne, spółki itd.

Finanse prywatne	Finanse publiczne
Są objęte tajemnicą	Są jawne
Są gromadzona dla zysku	Nie zysk jest celem tylko możliwość zaspokojenia potrzeb
Poddane kontroli publicznej. Państwo kontroluje nasze dochody	Podane kontroli społecznej
Skutki decyzji dotyczą bezpośrednio nas	Nie są odpowiedzialni
Przymus w regulowaniu zobowiązań względem państwa	Przymus na etapie wydatkowania
Tworzone są na podstawie czynności cywilno - prawnych	Opierają się na władztwie finansowym podmiotu publicznego (powstawają przymusowo)
Podmioty gospodarcze dostosowują swoje działania do stale zmieniających się warunków rynkowych	Funkcjonują według planów sporządzonych na przyszłość
Praca jako samo zatrudnienie, dochody z majątku, wygrane, spadki, zapasy	Gromadzenie po przez uszczuplenie dochodów gospodarstw domowych lub przedsiębiorstw

1. Podobieństwo między finansami publicznymi i prywatnymi:

• Dokonują te same czynności, gromadzą pieniądze

• Dążą do zaspokojenia potrzeb;

• Wymagają zarządzania nimi;

• Podlegają kontroli;

1. Źródła finansowania:

• Podatki:

• Pośrednie - nakładane na przedmiot spożycia, np. VAT, akcyza – ostatecznie płaci konsument;

• Bezpośrednie - nałożone na dochód lub majątek podatnika, np. podatek dochodowy, gruntowy, spadkowy;

Temat 8: ćw. 18.05.2014 r.

Ubezpieczenia

1. Ubezpieczenie – jest to forma przeniesienia ryzyka na kogoś innego. Ma na celu łagodzić lub niwelować skutki jakiegoś zdarzenia losowego. Umowa zawierana przez ubezpieczyciela i ubezpieczonego.

2. Ubezpieczyciel - Strona umowy ubezpieczenia, zobowiązana do wypłacenia odszkodowania lub innego świadczenia w razie wystąpienia określonego zdarzenia losowego.

3. Ubezpieczony – osoba objęta ochroną ubezpieczeniową.

4. Ubezpieczający – podmiot, który zawiera polisę i uiszcza składki.

5. Uposażony – osoba imiennie wyznaczona w umowie, które na wypadek śmierci ubezpieczonego otrzyma korzyści zawarte w umowie.

6. Karencja - okres obowiązywania umowy ubezpieczenia, w czasie którego ochrona ubezpieczeniowa jest ograniczona lub jeszcze w ogóle się nie rozpoczęła. W pierwszej z tych sytuacji zakład ubezpieczeń może pobierać składkę za okres karencji wyłącznie proporcjonalnie do zapewnianej ochrony, a w drugiej – w ogóle.

7. OWU – Ogólnie warunku ubezpieczenia. Ustala przedmiot i zakres ubezpieczenia. Wszystkie przepisy prawne stosowane do ubezpieczenia danego rodzaju.

8. Zdarzenie losowe – niezależne od ubezpieczonego, Mogą mieć charakter pozytywny i negatywny. Jest to zdarzenie niepewne i przyszłe. Może powodować uszczerbek w dobrach osobistych lub majątkowych.

9. Agent – pośrednik ubezpieczeniowy. Działa na rzecz i w imieniu ubezpieczyciela.

10. Broker – pośrednik ubezpieczeniowy, który działa na rzecz i w imieniu klienta.

11. Składka – pieniądze odprowadzane na rzecz ubezpieczenia. Cena należna ubezpieczylowi.

12. Polisa – zawarta umowa między ubezpieczycielem a ubezpieczającym. Dokument, potwierdzenie zawarcia umowy.

13. Porównanie ubezpieczeń społecznych i gospodarczych:

Ubezpieczenia społeczne	Ubezpieczenia gospodarcze
- ochrona ubezpieczeniowa - wymagają tworzenia funduszu ubezpieczeniowego - odprowadzanie składek na ubezpieczenia
Różnice
Obowiązkowe, przymusowe	Dobrowolne (obowiązkowe np. OC, lekarze, brokerzy)
Nie mamy wyboru, zdania są realizowane przez publiczno-prawne instytucje	Ubezpieczenia realizowane przez komercyjne podmioty
Są zawsze o charakterze osobowym	O charakterze osobowym i majątkowym
Instrument polityki socjalnej	Instrument polityki gospodarczej
Gwarantowane przez państwo	Nie posiadają tej gwarancji

1. Rodzaje ubezpieczeń gospodarczych:

1. Ubezpieczenia osobowe – ochroną ubezpieczeniową będzie objęty człowiek, jego dobra osobiste: zdrowie, zdolność do pracy. Zdarzenie będzie negatywne lub pozytywne. Występuje tutaj świadczenie.

2. Ubezpieczenie majątkowe – ochroną ubezpieczeniowa będzie objęty majątek, prawa i zobowiązania majątkowe. Zdarzenie będzie zawsze negatywne. Występuje tutaj odszkodowanie.

Ubezpieczenia	%	pracodawca	pracownik
u. emerytalne	19,52%	9,76%	9,76%
u. rentowne	8%	6,5%	1,5%
u. wypadkowe	0,67-3,86%	Całość	---------------
u. chorobowe	2,45%	------------	całość

BIK

1. Biuro Informacji Kredytowej  (BIK) – instytucja, której zadaniem jest gromadzenie, przechowywanie i udostępnianie informacje o aktualnych zobowiązaniach oraz historii kredytowej klientów banków, SKOK-ów oraz instytucji finansowe udzielające kredytów konsumenckich poza sektorem bankowym.

2. BIK powstał dla potrzeb minimalizowania ryzyka kredytowego, zwiększenia bezpieczeństwa i ochrony obrotu pieniężnego oraz zapobiegania nadmiernemu zadłużeniu.

3. Zobowiązania przetwarzane w BIK dotyczą przede wszystkim: kredytów na zakup towarów, usług i papierów wartościowych, kredytów niecelowych i studenckich, kredytów mieszkaniowych i pracowniczych, a także kredytów odnawialnych, karty detalicznej, karty kredytowej, karty debetowej oraz limitu debetowego w ROR a także kredytów poręczonych.

4. Scoring - jest metodą punktowej oceny ryzyka kredytowego. Polega ona na określeniu wiarygodności kredytowej klienta na podstawie porównania jego profilu z profilem klientów, którzy już otrzymali kredyty.

KRUS

1. Kasa Rolniczego Ubezpieczenia Społecznego (w skrócie KRUS) - instytucja państwowa odpowiedzialna za ubezpieczenie społeczne rolników, uregulowane ustawą z 20 grudnia 1990.

2. Typy ubezpieczeń rolników:

• ubezpieczenie emerytalno-rentowe, finansowane w przeważającej części z dotacji budżetowej, uzupełnionej dochodami ze składek ubezpieczonych rolników;

• ubezpieczenie wypadkowe, chorobowe i macierzyńskie, realizację świadczeń z tego ubezpieczenia gwarantują jedynie składki od rolników, gromadzone w Funduszu Składkowym Ubezpieczenia Społecznego Rolników. Fundusz ten jest osobą prawną, funkcje zarządu pełni z urzędu Prezes KRUS, pod nadzorem Rady Rolników.

1. Działalność: Kasa prowadzi działalność prewencyjną, rehabilitację leczniczą i wydzielone orzecznictwo lekarskie, zasiłki rodzinne, pielęgnacyjne, świadczenia kombatanckie dla inwalidów wojennych, pełni funkcję płatnika składek na ubezpieczenie zdrowotne.

2. Fundusze finansujące KRUS:

• Fundusz składkowy

• Fundusz emerytalno-rentowy

• Fundusz prewencji i rehabilitacji

• Fundusz administracyjny

• Fundusz rezerwowy

1. Bankowy fundusz gwarancyjny - znajduje się Warszawie. Jest osobą prawną powołaną ustawą. Regulacje prawne przyjęte w ustawie o BFG odpowiadają w pełni Dyrektywom Unii Europejskiej

2. Misją Bankowego Funduszu Gwarancyjnego jest działanie na rzecz bezpieczeństwa oraz stabilności banków i spółdzielczych kas oszczędnościowo-kredytowych oraz wzrostu zaufania do systemu finansowego.

3. Podstawowe zadania Funduszu:

• zwrot środków pieniężnych zgromadzonych na rachunkach bankowych

• zwrot środków pieniężnych zgromadzonych na rachunkach w spółdzielczych kasach oszczędnościowo-kredytowych

• udzielanie pomocy finansowej bankom znajdującym się w stanie niebezpieczeństwa niewypłacalności bądź na nabycie akcji lub udziałów banków

• udzielanie pomocy spółdzielczym kasom oszczędnościowo-kredytowym w przypadku powstania niebezpieczeństwa ich niewypłacalności oraz wspieranie procesów restrukturyzacyjnych dotyczących tych kas,

• udzielanie bankom krajowym realizującym program postępowania naprawczego gwarancji zwiększenia funduszy własnych banku

1. Warunek gwarancji – decyzja Komisji Nadzoru Finansowego o zawieszeniu działalności banku lub kasy i ustanowieniu odpowiednio zarządu lub zarządcy komisarycznego, o ile nie został on ustanowiony wcześniej, oraz wystąpienia do właściwego sądu z wnioskiem o ogłoszenie upadłości.

2. Krajowa Izba Rozliczeniowa S.A. (KIR) – instytucja pośrednicząca w rozliczeniach między bankami. Funkcjonuje w oparciu o prawo bankowe i kodeks spółek handlowych. . KIR odpowiada za prawidłowość rozliczeń niemal wszystkich przelewów międzybankowych wykonywanych w Polsce.