Tkanka nabłonkowa – funkcje: oddzielają organizm od otoczenia, zabezpieczają przed utratą wody, pozwalają na wymianę gazową, ułatwiają odbiór bodźców ze świata zewn., wyściełają narządy i jamy ciała. Mają zwarty układ komórek, mają duże możliwości regeneracyjne. Jednowarstwowe – występują tam gdzie zachodzi przemieszczanie się intensywnie substancji, np. dyfuzja, wchłanianie. płaski (zbudowany ze spłaszczonych, wielobocznych komórek, których jądra umieszczone są centralnie, występuje w pęcherzykach płucnych, wyścieła naczynia krwionośne, w nerce tworzy torebki ciałek nerwowych) sześcienny (komórki równościenne, jądra umieszczone centralnie, u człowieka występuje w kanalikach nerkowych i końcowych odcinkach gruczołów) walcowaty (wysokie komórki o kształcie nieregularnych graniastosłupów, jądra w spodniej warstwie cytoplazmy. Występuje w przewodzie pokarmowym oraz jajowodach) wielorzędowy (wysokie komórki powyginane, oraz niższe o klinowatym kształcie, jądra na różnej wysokości. Występuje w drogach oddechowych. Rzęski pomagające usuwac zanieczyszczenia) wielowarstwowe Tam gdzie wymagana jest ochrona fizyczna lub chemiczna występują nabłonki wielowarstwowe. Płaski (kilka warstw spłaszczonych komórek, występuje w jamie ustnej, pochwie, na przedniej powierzchni rogówki oka). 2 podział nabłonków: pokrywające, gruczołowe, zmysłowe. Tkanka łączna funkcje: wypełniająca, odżywcza, transportowa, mechaniczna, obronna. Składa się z komórek i istoty międzykomórkowej (tworzy ją substancja podstawowa). W istocie podstawowej są zanurzone komórki i 3 rodzaje włókien białkowych: włókna: kolagenowe zbudowane z nierozpuszczalnego w wodzie białka o nazwie kolagen. Są bardzo odporne na rozrywanie, są w Ściegnach, chrząstkach, kościach. Sprężyste (elastyczne) zbudowane z białka- elastyny. Tworzą nieregularną, sprężystą sieć, którą można znacznie rozciągać. Odporność na zerwanie – niewielka, ale wystarczająca w ściankach naczyń krwionośnych i chrząstce sprężystej retikulinowe najdelikatniejsze, stanowi subtelne rusztowanie w niektórych narządach, np. w zrębie węzłów chłonnych. Właściwa brak substancji twardych w istocie międzykomórkowej, duże możliwości regeneracyjne, znaczny udział w metabolizmie ustroju. Dzieli się na: Wiotka (włókna retikulinowe, otacza m.in. naczynia krwionośne, nerwy, mięśnie) Zbita (włókna kolagenowe, ścięgna, torebki stawowe) Tłuszczowa (dzieli się na żółtą i brunatną. Odkładają tłuszcze obojętne, pełnią rolę termoizolacyjną) Siateczkowata (tworzy zrąb m.in. węzłów chłonnych, grasicy szpiku kostnego, subst. Podst – włókna retikulinowe) Zarodkowa (występuje tylko w okresie zarodkowym, subst. Podst. Pozbawiona włókien, zdolność wytwarzania wszystkich komórek tkanki łącznej) Oporowa tkanka chrzęstna (tworzy chrząstki, nie unaczyniona, nieunerwiona. Chondrocyty – komórki chrzęstne dzieli się na szklistą, sprężystą, włóknistą) kostna (składa się z: substancji podstawowej z solami mineralnymi, włókien osseinowych, osteocytów (jamki kostne z komórkami kostnymi), dzieli się na zbitą i gąbczastą. Krew (substancja komórkowa – osocze, elementy morfotyczne: krwinki(czerwone i białe), płytki krwi). Funkcje: rola oddechowa, odżywcza, wydalnicza, immunologiczna, termoregulacyjna). Krwinki czerwone (erytrocyty) – gł. składnik morfotyczny krwi, przenoszone są biernie z prądem krwi, nie mają jądra, mają tylko cytoplazme, powstają bardzo szybko w czerwonym szpiku kostnym; Krwinki białe (leukocyty) – bezbarwne, wyst. W krwi i w limfie, kształt kulisty lub owalny, powstają gł. w czerwonym szpiku kostnym, ale też w układzie limfatycznym. Dzielą się na: granulocyty – ziarnistości w cytoplazmie oraz płatowate jądro (dzielą się na neutrofile, eozyno file, bazofile) i agranulocyty – brak ziarnistości w cytoplazmie, zasadochłonna cytoplazma, pojedyncze, kuliste albo nerkowate jądro; Płytki krwi (trombocyty) – oderwane, bezbarwne, różnokształtne fragmenty cytoplazmy bardzo dużych komórek szpikowych. Ich rolą jest udział w hemostazie (zachowaniu ciągłości naczyń krwionośnych). Limfa (chłonka) pośredniczy w 2stronnej wymianie substancji pomiędzy krwią i innymi tkankami, rola odpornościowa. Skład: osocze (podobne do krwi, tylko więcej tłuszczu), limfocyty. Tkanka mięśniowa Poprzecznie prążkowana szkieletowa włókna w mięśniu ułożone są równolegle do siebie co zwiększa siłę skurczu, wnętrze włókien wypełnione jest głównie pęczkami miofibryli. Pęczki otoczone są rozbudowanymi błonami siateczki śródplazmatycznej. Mięśnie zmieniają energie chemiczna na mechaniczna (skurcze). Ich skurcz jest zależny od naszej woli. Poprzecznie prążkowana serca tkanka sercowa człowieka jest zbudowana z jedno, rzadko dwujądrzastych komórek które wykazują poprzeczne prążkowanie, tworzą sieć której skurcz prowadzi do zmniejszenia objętości jam serca, skurcze Są niezależne od naszej woli, chociaż pośrednio możemy na nie wpływać Gładka współtworzy ściany narządów wewnętrznych: przewodu pokarmowego, naczyń krwionośnych, limfatycznych i narządów moczo-płciowych, występuje też w skórze. Odporne na znużenie. Zbudowana z jednojądrzastych wrzecionowatych komórek, każda ma w środku cylindryczne jądro. Skurcz niezależny od naszej woli. Tkanka nerwowa i glejowa komórki nerwowe (neurony) – ich zadaniem jest przesyłanie informacji wzdłuż komórki w postaci impulsów nerwowych. Składają się z: ciało komórki, dendryty, neuryty (aksony) komórki glejowe – odpowiedzialne za odżywianie i ochronę komórek nerwowych. Synapsy – złącze, w którym impuls nerwowy przekazywany jest z 1 neuronu na inny neuron lub komórkę wykonawczą nerwowo-nerwowe (połączenie neuronów z innymi neuronami) nerwowo-mięśniowe (aksony komórek nerwowych przekazują impulsy do komórek mięśniowych) nerwowo-gruczołowe (do komórek gruczołowych)