Budowa stawu, rodzaje stawów i przykłady:
Staw jest to ruchome połączenie między składnikami szkieletu, największym problemem jest tarcie i dlatego powierzchnie stawowe kości pokryte są bardzo odporną na ścieranie chrząstką szklistą. Wyróżniamy stawy:
- Jednoosiowe zawiasowy (część ramienno-łokciowa stawu łokciowego) obrotowy (cześć promieniowo-łokciowa stawu łokciowego) śrubowy (staw szczytowo-obrotowy)
- Dwuosiowe eliptyczny (promieniowo-nadgarstkowy) siodełkowy (śródręczo-nadkarstkowy kciuka)
- Wieloosiowe kulisty wolny (ramienny) kulisty panewkowy (biodrowy)
- Nieregularny płaski (biodrowo-krzyżowy)
Ruchy w stawach: kulisty, zawiasowy, eliptyczny, obrotowy.
Krzywizny kręgosłupa i budowa kręgu.
Lordoza szyjna i lędźwiowa – łukowate wygięcie kręgosłupa w stronę brzuszną
Kifoza piersiowa i krzyżowa – łukowate wygięcie kręgosłupa w stronę grzbietową
Pojedynczy kręg składa się z trzonu kręgu, łuku kręgu oraz siedmiu wyrostków. Trzon kręgu i łuk kręgu ograniczają otwór kręgowy. Otwory kręgowe wszystkich kręgów tworzą kanał kręgowy wewnątrz którego biegnie rdzeń kręgowy.
Staw ramienny, staw biodrowy.
STAW RAMIENNY wieloosiowy, prosty, kulisty wolny. Staw tworzy głowa kości ramiennej i wydrążenie stawowe łopatki. Dzięki obrąbkowi stawowemu zwiększana jest powierzchnia stawowa panewki, czego następstwem jest większy zakres ruchów ramienia.
Więzadła: kruczo ramienne, 2-3 więzadła obrąbkowo-ramienne, kruczo-barkowe i ścięgno mięśnia dwugłowego ramienia.
Ruchy: odwodzenie/przywodzenie, zgięcie/prostowanie, ruchy obrotowe, obwodzenie.
STAW BIODROWY kulisty wolny. Staw tworzy powierzchnia półksiężycowata która znajduje się w panewce kości biodrowej oraz głowa kości udowej
Więzadła: łonowo-udowe, biodrowo-udowe, kulszowo-udowe, głowy kości udowej, poprzeczne.
Ruchy: odwodzenie/przywodzenie, zginanie prostowanie, ruchy obrotowe- nawracanie/odwracanie, obwodzenie
Topografia i budowa makroskopowa serca.
Serce leży w śródpiersiu jest to przestrzeń ograniczona od przodu przez mostek i żebra od przyśrodka przez opłucną śródpiersiową która pokrywa przyśrodkową powierzchnie płuc i od tyłu przez odcinek piersiowy kręgosłupa który dzieli się na górny i dolny a dolny podzielony jest na przednie, środkowe i tylne. W budowie makroskopowej serca wyróżniamy podstawę i wierzchołek. Podstawa zwrócona ku górze, ku tyłowi i ku stronie prawej a koniuszek skierowany ku dołowi, ku przodowi i skronie lewej. Budowa ściany serca – nasierdzie (epicardium) miesień sercowy (myocardium) wsierdzie (endocardium)
Podział serca na jamy i naczynia.
Serce jest czterodziałowe co oznacza że zawiera dwa przedsionki i dwie komory. Przedsionek prawy od przedsionka lewego oddziela przegroda międzyprzedsionkowa, komory zaś przegroda między komorowa. Przedsionek prawy łączy się z komorą prawą ujściem przedsionkowo-komorowym prawym, przedsionek lewy z komorą lewą ujściem przedsionkowo-komorowym lewym. W ujściu przedsionkowym prawym znajduje się zastawka trójdzielna, w ujściu przedsionkowym lewym zastawka dwudzielna – mitralna.
Do prawego przedsionka uchodzą żyły główne górna i dolna. Z komory prawej uchodzi pień płucny. Do przedsionka lewego uchodzą 3 rzadziej 4 żyły płucne. W komorze lewej bierze początek aorta.
Krążenie duże i krążenie małe.
DUŻY OBIEG lewa komora serca-> aorta-> mniejsze tętnice-> narządy ciała człowieka-> żyły-> żyła główna dolna i górna ->prawy przedsionek.
MAŁY OBIEG (płucny) prawa komora-> pień płucny-> tętnice płucne-> płuca-> żyły płucne-> przedsionek lewy.
Krew wypływa z serca tętnicami a wraca żyłami. Im dalej serca tym ciśnienie krwi jest mniejsze a w żyłach nawet bliskie zera.
Aorta części aorty i naczynia i odchodzące tętnice.
Podział aorty: aorta wstępująca, łuk aorty, aorta zstępująca.
Odchodzące tętnice: pień ramienno głowowy, tętnica szyna wspólna lewa, tętnica podobojczykowa lewa.
Tętnice kończyny górnej i dolnej. Miejsca badania tętna.
Kończyna góra: -pień ramienno-głowowy -tętnica podobojczykowa -tętnica pachowa -tętnica ramienna -tętnica łokciowa -tętnica promieniowa -łuki dłoni powierzchowny i głęboki.
Kończyna dolna: -aorta -aorta zstępująca -aorta brzuszna -tętnice biodrowe wspólne -tętnica biodrowa zewnętrzna i wewnętrzna -tętnica udowa -tętnica głęboka uda -tętnica podkolanowa - tętnice piszczelową tylną i przednią – tętnica strzałkowa – tętnice stopy.
Miejsca badania tętna: promieniowa, szyjna zewnętrzna, pachowa, udowej, podkolanowej, skroniowej i grzbietowej stopy.
Łonny prawy Żyła główna górna oraz dolna.
ŻYŁA GŁÓWNA GÓRNA zbiera krew żylną z górnej części i nad przeponowej ciała i powstaje z połączenia 2 żył ramienno głogowych prawej i lewej a żyła ramienno głogowa powstaje z połączenia żyły szyjnej wewnętrznej i żyły podobojczykowej.
ŻYŁA GŁÓWNA DOLNA powstaje z połączenia 2 żył biodrowych wspólnych prawej i lewej na wysokości 4 kręgu lędźwiowego. Żyła biodrowa wspólna powstaje z połączenia żyły biodrowej wewnętrznej i zewnętrznej.
Żyły kończyny górnej i dolnej.
Kończyna góra: - żyła odpromieniowa -żyła ramienna -żyła odłokciowa -żyła pośrodkowa łokcia -żyła odpromieniowa
Kończyna dolna: - żyła udowa -żyła odpiszczelowa – żyła podkolanowa - żyła odstrzałkowa
Węzły chłonne głowy i szyi, pachowe i pachwinowe oraz pnie i przewody chłonne.
W układzie limfatycznym chłonka zbierana jest w przestrzeni miedzy tkankowej. Przez naczynia l. włosowate które łącza się w większe naczynia chłonne i te wnikają do węzłów chłonnych. W węzłach chłonnych jest oczyszczana i odprowadzana naczyniami odprowadzającymi – tworzą pnie limfatyczne.
Dwa przewody chłonne piersiowy (zbiera chłonkę z części pod przeponowej ciała i lewej połowy części nad przeponowej i lewej kończyny górnej i uchodzi w okolicy lewego kąta żylnego) , przewód chłonny prawy (z prawej części nad przeponowej i kończyny górnej i uchodzi w okolicy prawego kata żylnego.
Węzły chłonne pachowe i pachwinowe: -przednie (piersiowe) - z przednio bocznej ściany klatki piersiowej i sutka, -tylne pod łopatkowe - okolice grzbietu, -pachowe boczne –z kończyny górnej, prowadzą do węzłów pachowych środkowych z nich do pachowych szczytowych te tworzą pień podobojczykowy który uchodzi do przewodu piersiowego lub przewodu chłonnego prawego.