Analiza wejść i wyjść systemu produkcyjnego – transformacja, pojęcie procesu

System produkcyjny jest układem względnie odosobnionym, tzn. takim, który oddziałuje na otoczenie za pośrednictwem wyjść z systemu (Oznaczonym wektorem Y) oraz podlega oddziaływaniu otoczenia za pośrednictwem wejść (oznaczonych wektorem X). Wejściem systemu produkcyjnego są zasoby natomiast wyjściem jest produkt, ale również informacje i odpady. Tak określony system produkcyjny można przedstawić następująco.

Y=T(X).

Benchmarking. Czego dotyczy benchmarking i jego rodzaje

Przedmiot zainteresowania benchmarkingu:

- produkty (produktu najłatwiej skopiować LECZ NIC NIE DA )

- proces podstawowy (z tym jest trudniej, nie da się tak łatwo skopiować procesów)

- przedsiębiorstwo (z tym jest najtrudniej)

Rodzaje:

-wewnętrzny: ZALETY (łatwy dostęp do info), WADY (zawężone pole widzenia)

-zewnętrzny: ZALETY (porównywalność procesów/produktów, określenie pozycji wśród konkurencji), WADY (trudność pozyskiwaniu danych, może u nas nie zadziałać)

-funkcjonalny: ZALETY (możliwość znalezienia innowacyjnych rozwiązań, zwiększenie udziału załogi), WADY (stosunkowo trudne wdrażanie)

benchmarking. istota

Porównywanie się z najlepszymi, dorównanie im, orientacja na najlepszą klasę produktów, uczenie się od konkurencji. „podglądywanie” innych, ale na zasadzie współpracy

Źródła benchmarkingu:

- Bezpośrednie: partnerzy

- Wtórne: pracownicy, klienci, dostawcy, eksperci, konferencje, publikacje, media

Benchmarking. Źródła benchmarkingu

- Bezpośrednie: partnerzy

- Wtórne: pracownicy, klienci, dostawcy, eksperci, konferencje, publikacje, media, rankingi, giełda

Bilans zdolności produkcyjnej

Bilans taki jest tworzony zwłaszcza dla stanowisk stanowiących wąskie gardło i jest prezentowany planiście produkcji w postaci wykresu na ekranie lub wydruku tabelarycznego przedstawiającego dla grupy stanowisk informacje o planowanym obciążeniu, dostępnych mocach i bilansie (różnicy poprzednich dwu kolumn) w poszczególnych okresach czasu (zwykle w dniach).

Dostępny czas pracy obrabiarek w godzinach ≥ niezbędny czas pracy obrabiarek w godzinach,

Liczba obrabiarek N x liczba godzin na zmianę H x liczba zmian dziennie S x liczba dni roboczych w roku D ≥ plan produkcji P x czas operacji T

C/T. Charakterystyka procesów (C/T , L/T , T/T , C/O , Dostęp) – interpretacja

C/T (czas cyklu) – jak często w rzeczywistości produkty opuszczają dany proces – traktujemy jako takt procesu; wartość należy sprawdzać dokonując bezpośredniego chronometrażu; nie należy korzystać z dokumentacji technologicznej, która pozwala na uzyskanie danych obliczeniowych a nie rzeczywistych.

L/T (czas przejścia) – czas potrzebny do przejścia jednej części przez proces od jego początku do końca (jego wartość najłatwiej uzyskać znakując wybraną część na wejściu procesu lub strumienia wartości i mierząc czas, jaki upłynie do czasu pojawienia się na wyjściu).

T/T (czas taktu) – częstotliwość produkcji do zaspokajania zapotrzebowania klienta (to, co klient chce).

Podstawową wskazówką do opracowania nowej mapy jest teoretyczne założenie, że T/T = C/T jest to idealne założenie.

C/O (czas przezbrajania) – czas potrzebny na przejście od produkcji jednego elementu do produkcji elementu innego typu.

Dostępność D – dostępny czas pracy stanowiska w trakcie jednej zmiany – wyrażamy w procentach (po odjęciu od czasu trwania zmiany, czasu potrzebnego na przerwy, obsługę stanowiska, sprzątanie itp.)

Centrum obróbcze to nowoczesna maszyna umożliwiająca szybkie i precyzyjne wykonanie skomplikowanych elementów przy użyciu wielu narzędzi. Obrabiarka może w czasie jednego cyklu korzystać z wielu narzędzi, automatycznie podawanych do wrzeciona zależnie od potrzeb. Jedna maszyna może np. wiercić, frezować, gwintować, rozwiercać.

Cykl zaopatrzenia

Cykl zaopatrzenia:

Cykl zamawiania Cykl dostawy/ odbioru

Często występują zakłócenia tych cykli (np. na skutek awarii opóźniony zostanie termin dostawy). Te nieprawidłowości skutkują kosztami niepewności – trzeba się zabezpieczyć i zwiększyć zapasy.

Cykl życia produktu – interpretacja, wprowadzanie nowych produktów

Cykl powstawania: 1.Badania – idee produktu 2.Koncepcja 3.Rozwój produktu Prototyp i testowanie

Cykl życia: 1.Wprowadzenie(klienci muszą uzyskać wiedzę o produkcie) 2.Wzrost(rośnie sprzedaż, co stymuluje firmy konkurencyjne do wprowadzenia na rynek podobnego produkty) 3.Dojrzałość(rośnie konkurencja na rynku) 4.Nasycenie(wszyscy potencjalni klienci znajdują sie na rynku) 5.Spadek(sprzedaż maleje, najpóźniej firma w tym okresie powinna zakończyć już cykl powstawania nowego produkty i wprowadzać go na rynek).

Czynności zewnętrzne i wewnętrzne podczas przezbrajania urządzeń

Czynności wewnętrzne i zewnętrzne:

- przygotowania i regulacji 30% całego procesu

- montażu i demontażu 5 %

- pomiary i nastawy 15%

- wykonania próby i ewentualnej dalszej regulacji przezbrojonego stanowiska roboczego 50%

Efekt skali – interpretacja na wykresie

Wykonywanie powtarzających się czynności powoduje skrócenie czasu wykonania danej czynności. „Trening czyni mistrza”

Elastyczne systemy produkcyjne: system techniczne, w którym przepływ materiałów i energii, ich transformacja oraz procesy regulacyjne są zintegrowane w sposób zapewniający automatyczną i ciągłą realizację zadań produkcyjnych opartą na sterowaniu komputerowym.

FIFO kolejka – pierwsze przyszło – pierwsze wyszło

.

Formy współpracy z klientem(formy) - charakterystyka

1. Produkcja na magazyn-MTS- klient ma możliwość szybkiego otrzymania produktu, jednakże nie ma praktycznie żadnego wpływu na kształtowanie produktu, ponadto produkcja na magazyn nie sprzyja szybkiemu obrotowi kapitału.

2. Montaż na zamówienie-ATO- klient ma możliwość wyboru wariantu produktu montowanego z określonych podzespołów.

3. Produkcja na zamówienie-MTO- klient ma do dyspozycji różne komponenty wyrobu

4. Projektowanie na zamówienie-ETO- jest to rodzaj produkcji MTO połączony ze ściślejszym oddziaływaniem klienta w trakcie projektowania produktu.

Gospodarka narodowa – określenie, powiązanie gospodarek narodowych, globalizacja: Gospodarka narodowa - całokształt działalności gospodarczej prowadzonej na terytorium danego państwa. Dzieli się na działy, do których zaliczamy przemysł, rolnictwo, budownictwo, transport, łączność, handel itp. Niektóre działy dzielą się na gałęzie, w których skład wchodzą różne przedsiębiorstwa.

Globalizacja gospodarki - procesy organizowania i prowadzenia produkcji, wymiany i przepływów kapitału w skali światowej oraz traktowania przez podmioty gospodarcze całości globu jako jednego rynku.

Harmonogram - Budowa harmonogramów w oparciu o cykl wytwórczy: szeregowy, szeregowo-równoległy, równoległy.

• cykl szeregowy – następna operacja rozpoczyna się po zakończeniu operacji poprzedniej dla n sztuk całej partii 

• cykl równoległy – poszczególne detale, przekazywane na następna operacje bezpośrednio po wykonaniu operacji poprzedniej, Zalety: najkrótszy czas trwania cyklu produkcyjna. Wady: rośnie liczba operacji transportowych, rośnie złożoność sterowania przebiegiem procesów, występują przerwy w procesach stanowisk

• cykl szeregowo-równoległy - kolejna operacja dla tej samej partii rozpoczyna się przed zakończeniem operacji poprzedzającej. Początek każdej operacji ustala się pod kątem największej ciągłości obróbki na poszczególnych stanowiskach. Części z jednej operacji na drugą, z reguły przekazuje się partiami transportowymi. ZALETY: eliminuje przerwy w pracach stanowisk, wymaga mniejszej liczby operacji transportowych, prostsze sterowania przebiegiem. WADY: najczęściej czas dłuższy niż przebiegu równoległego

Harmonogram. Metody tworzenia harmonogramów.

• Metoda w przód – kiedy znając datę rozpoczęcia pierwszej operacji i czasy trwania operacji, można wyznaczyć datę zakończenia wszystkich operacji, a więc termin wykonania zlecenia.

• Metoda wstecz – kiedy znając wymagany termin wykonania zlecenia i czasy operacji, można wyznaczyć najpóźniejszy termin rozpoczęcia pierwszej operacji.

Just in Time

• dostarczenie tylko tego co jest potrzebne, wtedy gdy jest potrzebne i dokładnie tam gdzie to jest potrzebne (walka z marnotrawstwem MUDA ( z japońskiego)

• transport dostosowany do warunków jak wyżej

• dostawcy włączeni do projektowania produktów i procesów

• uzgodnione z dostawcami problemy podnoszenia jakości i kontroli

• zminimalizowanie (lub wyeliminowanie) zakłóceń w procesach z udziałem pracowników każdego szczebla (każdy pracownik ma prawo zatrzymać linie produkcyjną, aby natychmiast usunąć powstały problem)

Kanban. Sterowanie produkcją w oparciu o kanban – istota

KANBAN (jap. kartka lub widzialny zapis) – przykład typowego systemu ssącego. Informacja o konieczności produkcji części przekazywana jest za pomocą karty kanban. Używane są dwie karty: karta przepływu (ruchu) upoważniająca do przemieszczenia partii części ze stanowiska, gdzie były wyprodukowane do stanowiska, gdzie powinny być użyte, oraz karta produkcji upoważniająca do wytworzenia jednej partii części; części mają być przekazane na następne stanowisko na podstawie karty ruchu. Następuje, więc sterowanie przepływem produkcji zgodnie z zapotrzebowaniem. Informacje mogą być też przekazane za pomocą np. piłek lub elektronicznie.

Kaizen strumienia wartości i kaizen procesu.

Ciągłe zaangażowanie oraz chęć ciągłego podnoszenia jakości firmy i produktu. Poprzez stopniowe doskonalenie wszelkich aspektów działalności firmy, dąży do osiągnięcia następujących celów:

• skrócenia czasu realizacji procesu pracy oraz poprawy jakości;

• dostosowywania technicznego elementów systemu;

• tworzenia kryteriów oceny i nagradzania;

• redukcji kosztów.

Rola kierownictwa sprowadza się do wspomagania pracowników w procesie poszukiwania problemów i sugerowania rozwiązań. Dzięki delegowaniu uprawnień i odpowiedzialności zwiększa się stopień zaangażowania pracowników w sprawy organizacji

Koszty zapasów i koszty braku zapasów

KOSZTY ZAPASÓW

(nie wchodzą w to koszty materiałowe!)

koszty tworzenia zapasów (zakupu) K_z koszty utrzymania zapasów K_u

▪ koszty administracyjne zamówień ▪ koszty magazynowania

▪ koszty transportu zamówienia ▪ zamrożenie kapitału

▪ koszty przetwarzania informacji ▪ odsetki bankowe

▪ koszty inne

KOSZTY BRAKU ZAPASÓW

w odniesieniu do materiałów

-koszty przestoju produkcji

-koszty specjalnych zamówień

w odniesieniu do części zamiennych

-koszty bezczynności

-koszty opóźnień w realizacji zleceń

w odniesieniu do wyrobów gotowych

-koszty utraconych dochodów

-koszty pogorszenia pozycji firmy.

Lean Manufacturing. Założenia koncepcji lean manufacturing

Lean manufacturing - polega na likwidacji każdego marnotrawstwa i dąży do usprawnienia każdego działania w systemie produkcyjnym.

LEAN – usunięcie ,,mudów”, tj. działań nie dodających wartości.

LM. Wartość dla klienta w koncepcji LM

• poziom techniczny- łączy koszt, serwis i obsługa itp.

• uniwersalność zastosowania

• spełnienie założeń- wymagań klienta ITP. ITD

Analiza powinna dotyczyć określenia które z funkcji produktu są najważniejsze, czyli najwartościowsze dla klienta. Idealnym rozwiązaniem pozbawionym marnotrawstwa byłby produkt który spełnia tylko najważniejsze dla klienta funkcje.

Logistyka. Pojęcie logistyki – procesy logistyczne

Logistyka – proces zarządzania łańcuchem dostaw.

Logistyka jest terminem opisującym proces planowania, realizowania i kontrolowania sprawnego i efektywnego ekonomicznie przepływu surowców, materiałów, wyrobów gotowych oraz odpowiedniej informacji z punktu pochodzenia do punktu konsumpcji w celu zaspokojenia wymagań klienta.

PROCESY LOGISTYCZNE

procesy magazynowania proces transportu

sterowanie zasobami materiałowymi

Mapa strumienia wartości – informacje nanoszone na mapę, etapy tworzenia mapy strumienia wartości

Identyfikowanie zbędnych kroków w procesach – kroków, które nie wnoszą wartości do produktu końcowego.

Etapy: Etap 1 – VoC – głos klienta,

Etap 2 – Procesy,

Etap 3 – Przepływ informacji

Etap 4 – „linia czasu”

Mapy procesu – w tym mapa aktywności w procesie. Graficzne zobrazowanie przebiegu procesu. W zależności od specyfiki, w której jest dana mapa procesu stosowana można spotkać różne symbole tj. mapa procesów produkcyjnych, biznesowych (administracyjnych) itp.

Mierniki działania firmy:

1. Wydajność: miara wykorzystania zasobów firmy

2. Efektywność: miara skuteczności działania firmy: EF= (realizacja/ zamierzenie)* 100%

3. Produktywność- miara skuteczności działania firmy: P=S/K= efekty/nakłady

4. Rentowność- miernik ekonomiczny działania firmy: R= [Zysk(netto; brutto)/ sprzedaż] *100%

Model systemu sterowania produkcją

MRP1. Istota systemu MRP 1 (zestawienie materiałów, stany magazynowe)

System MRP I (Material Requirements Planning) – planowanie zapotrzebowania materiałowego (MRP) posługuje się planem produkcji w celu zaplanowania zaopatrzenia w materiały niezbędne do wytwarzania produktu.

Potrzeby netto = potrzeby brutto – aktualny zapas – zapas już zamówiony

Obrabiarka sterowana numerycznie– obrabiarka, która przetwarza dyskretne wartości wejściowe w postaci binarnej i impulsowej na odpowiednie ruchy robocze.

Oferta. Sposoby przygotowania oferty – kryteria przygotowania oferty (poziomy)

Oferta musi zawierać :

- określenie ceny realizacji zamówienia (koszty wytworzenia),

- określenie terminu realizacji zamówienia (jednostki terminowania),

- określenie parametrów jednostkowych,

- odpowiedzi na inne pytania zawarte w zapytaniu ofertowym.

Opracowana oferta może zachęcić lub zniechęcić klienta do dalszej współpracy (a więc złożenia zamówienia) i mimo, że nie przynosi ona w danej chwili żadnego przychodu firmie, a wręcz generuje koszty, to jednak należy ją opracować tak dokładnie i rzetelnie jak tego wymaga sytuacja

Kryteria oferty

Poziom 1

Poziom 2

Poziom 3

Poziom 4

Ograniczenia ze strony klienta i producenta

• ze strony klienta: termin realizacji zamówienia, cena wyrobu, sposób odbioru wyrobów, różnorodność asortymentowa, wymagania jakościowe dotyczące wyrobu

• ze strony producenta:

  • ograniczenia silne: technologiczne, kolejnościowe, terminowe, czasów trwania, kontekstowe (ograniczenia silne muszą być spełnione, aby zapewnić dopuszczalną realizację zleceń)

  • ograniczenia słabe: wynikające z polityki państwa, wynikające z rynku, zasobowe, organizacji produkcji (muszą być spełnione, aby zapewnić dopuszczalną realizację zleceń. Przekroczenie ograniczeń słabych jest możliwe, aczkolwiek nie zawsze korzystne)

OPT. Sterowanie zdolnościami produkcyjnymi OPT

Zwiększa efektywność działania systemu produkcyjnego; oparta na założeniu, że wąskie gardła determinują działanie całego systemu produkcyjnego. Takie zasoby nazywane są zasobami krytycznymi (CR), w odróżnieniu od pozostałych zasobów zwanych niekrytycznymi. Zwiększenie produktywności polega na eliminowaniu wąskich gardeł, wykorzystując zasady OPT:

• równoważenie przepływu a nie zdolności produkcyjnej stanowisk produkcyjnych

• poziom wykorzystania zasobów niekrytycznych powinien odpowiadać zapotrzebowaniu na zasoby krytyczne

• zróżnicowanie wielkości partii – wielkość partii produkcyjnej nie musi być wcale stała

• harmonogramowanie prowadzone jest dynamicznie

• optymalizacji pracy poszczególnych stanowisk

Organizacje elastyczne

Zakładają możliwość zmian składu zespołów ludzkich i stawianych im zadań stosownie do sytuacji w jakiej aktualnie się organizują, bez konieczności dokonywania stałych przekształceń „szkielecie organizacji

Organizacje zcentralizowane i zdecentralizowane

Scentralizowane – decyzje podejmowane przez stosunkowo niewiele osób wyższych rangą w organizacji.

Zdecentralizowane –względnie samodzielne jednostki organizacyjne ponoszące odpowiedzialność za osiągane przychody i wydatki na wydzielonym obszarze działania. Decentralizacja nie oznacza ograniczenia faktycznej władzy szczebla naczelnego, a jedynie inny, bardziej efektywny sposób sprawowanie. Przykłady organizacji: dywizjonalne, holdingowe.

Outsorcing.Celowość stosowania outsourcingu (w jakich przypadkach)

Utrzymanie ruchu, zaopatrzenie, księgowość, ochrona firmy, stołówki, utrzymanie czystości, przetwarzanie informacji

Outsourcing. Istota outsourcingu

Przekazywanie pewnych procesów lub funkcji na zewnątrz przedsiębiorstwa; zlecanie profesjonalnym firmom zewnętrznym wykonania pewnych komponentów, usług.

* koncentracja na kluczowych obszarach działania firmy – zwiększa się ilość procesów „oddawanie na zewnątrz”

Outsourcing. Analiza kosztów outsourcingu

Planowanie usług (system umów, opóźnionej dostawy, FIFO)

W planowanie usług zaangażowany jest bezpośrednio klient. Firma umawia się wcześniej z klientem na termin wykonanai usługi i pod to opracowuje harmonogram.

SYSTEM UMÓW – gdy usługa świadczona jest dla wielu klientów w tym samym czasie. W określonych sytuacjach klient może nie zostać obsłużony (np. nie zmieścisz się do samolotu xD) . System ten jest korzystny z punktu widzenia wykorzystania zasobów.

SYSTEM OPÓŹNIONEJ DOSTAWY – klient umawia się, że usługa zostanie wykonana w określonym terminie.

SYSTEM FIFO - (first in first out) klienci są obsługiwani w kolejności ich przybycia.

Poka- voke. Istota poka-yoke w koncepcji szybkiego przezbrajania SMED.

Metoda zapobiegania defektom pochodzącym z pomyłek. Cel - stworzenie warunków dogodnych do niewystępowania defektów lub do ich natychmiastowego wychwytywania. System skutecznie funkcjonuje dzięki umiejętnemu zaprojektowania produkcji, np.:

• części zespołów do montażu zaprojektowane są w taki sposób, by istniało tylko poprawne połączenie ich w całość;

• dostarczanie operatorowi produkcji pełnych zestawów komponentów (jeśli po złożeniu elementów w całość pozostanie choćby jedna część to błąd ten można natychmiast poprawić, zanim wybrakowany towar trafi do kolejnego etapu produkcji)

• obcięty narożnik w kartach SIM wymusza jej prawidłowe włożenie do telefonu komórkowego

• obcięty narożnik dyskietki 3.5 cala HD umożliwia jej umieszczenie w komputerze jedynie w prawidłowy sposób

Popyt zależny i popyt niezależny

Popyt zależny (wtórny) – ilość zamawianych zespołów, materiału wyjściowego itp., określana na podstawie zbioru struktury wyrobu BOM (Bill of Material).

Popyt niezależny (pierwotny) – ilość wytwarzanych produktów (określana na podstawie prognoz).

Optymalna partia zakupów na podst. popytu niezależnego:

$Q_{\text{opt}} = \sqrt{\frac{2 \bullet P \bullet K_{z}}{K_{u}}}$, gdzie: P – roczny program produkcyjny, Kz- koszty zakupów Ku – koszty utrzymania zapasów. Jest to metoda dla stabilnej produkcji, ze stałym popytem np. produkcja na magazyn.

Poziomowanie produkcji

Poziomowanie produkcji polega na zlecaniu procesowi stymulującemu produkcję różnych wyrobów w sposób równomierny.

Symbol poziomowania produkcji

DZIEŃ 1

X X

DZIEŃ 2

X X

…

PRZEZBROJENIE

WYRÓB A

X WYRÓB B

Proces stymulujący, jego usytuowanie w strumieniu wartości.

stymuluje wszystkie pozostałe procesy; powinien znajdować się jak najbliżej punktu wysyłki w strumieniu wartości. zwykle ustala się że bvędzie nim proces na którego zachowanie zamówienia klineta mają bezpośredni wpływ.

Proces technologiczny – związek (różnice) z procesem wytwórczym: proces wytwórczy wiąże się z ustaleniem sposobu wykonania produktu (technologii jego wykonania), jest częścią procesu produkcyjnego , natomiast w odniesieniu do obróbki materiału i montażu mówimy o procesie technologicznym (jest to proces wytwórczy podstawowy).

Procesy. proces, procesy biznesowe, produkcyjne i procesy wytwórcze

1. - procesy biznesowe – zestaw logicznie powiązanych zadań lub czynności wykonywanych w celu osiągnięcia określonego wyniku biznesowego.

2. - procesy produkcyjne – procesy wykonywane w przedsiębiorstwie celem najpełniejszego zaspokojenia potrzeb klienta. Obejmują procesy badań i rozwoju, przygotowania produkcji, dystrybucji, obsługi klienta, recyklingu, procesy wytwórcze i inne.

3. - procesy wytwórcze – procesy zachodzące bezpośrednio w systemie produkcyjnym przekształcające zasoby systemu w gotowe produkty. Kryterium podziału: - przebieg w czasie (dyskretne, ciągłe), - technologia (obróbki, montażu), środki produkcji (ręczne, automatyczne), - inne.

Procesy wytwórcze – istota i ogólny podział procesów odlewania, obróbki plastycznej, obróbki ściernej, obróbki erozyjnej, obróbki cieplnej, łączenia

Procesy wytwórcze – procesy zachodzące bezpośrednio w systemie produkcyjnym przekształcający zasoby systemu w gotowe produktu

• Procesy odlewania (polegają na zalaniu płynnym metalem formy mającej kształt odpowiadający zewnętrznemu kształtowi wykonywanego przedmiotu (odlewu).

a) odlewanie w formach piaskowych

b) inne metody odlewania (kokilowe, pod ciśnieniem, odśrodkowe)

• Obróbka plastyczna (procesy OP polegają na kształtowaniu metalu przez wywarcie siłu umożliwiającej przekroczenie granicy plastyczności materiału, lecz nie nie powodującej przekroczenia jego wytrzymałości doraźnej.

a) walcowanie

b) kucie (swobodne, matrycowe)

c) tłoczenie (wycinanie, cięcie, wytłaczanie)

• Obróbka cieplna (procesy OC polegająca nagrzaniu metali lub stopów metali do temp niższej od temperatury ich topnienia oraz chłodzeniu powodującym zmiany ich struktury a tym samym właściwości fizyczych i mechanicznych.

a) wyżarzanie

b) ulepszanie cieplne

c) odpuszczanie

d) hartowanie

Obróbka Mechaniczna: (w wielu procesach wytwórczych w operacjach tego procesu nadawany jest ostateczny kształt wyrobu, właściwości jego powierzchni i dokładności).

- Obróbka ścierna (szlifowanie ściernicami, obróbka luźnym ścierniwem).

- obróbka erozyjna (elektroerozyjna, elektrochemiczna, strumieniowo erozyjna)

• Łączenie

a) nierozłączne (spawanie, lutowanie, zgrzewanie, klejenie, nitowanie)

b) rozłączne (kształtowe, sworzniowe, gwintowe, sprężynowe, rurowe)

Przepływ ciągły – części są przetwarzane i przekazywane bezpośrednio z jednego stanowiska roboczego na drugie po jednej sztuce. Każde stanowisko przetwarza tylko tę jedną część potrzebną następnemu stanowisku, krótko przed tym nim jej potrzebuje, i wielkość partii transportowej jest równa jeden.

Przepływy pieniężne w systemie gospodarczym.

Przepływy pieniężne w systemie gospodarczym forma nadwyżki finansowej. Dotyczy to zmian w poziomie zapasów i należności, kredytów i pożyczek oraz innych zobowiązań, jak również innych wydatków nie mających charakteru kosztów (np. wydatki inwestycyjne) oraz kosztów nie mających charakteru wydatków

Push i pull. Zasada produkcji „push” i zasada „pull” – porównanie.

System pull to metoda zarządzania produkcją, przepływem materiału oraz informacji, która polega na tym, że "ściągamy" tylko te materiały, które w danej chwili potrzebujemy bądź produkujemy tylko to, co zamówił klient. Dzięki temu redukujemy nasze zapasy, optymalizujemy produkcję oraz zmniejszamy produkowane partie produkcyjne (co z kolei ogranicza problemy jakościowe).

System push - W tym systemie po prostu produkujemy, po czym "wypychamy" (stąd nazwa) wyroby do kolejnego procesu (kolejny proces montażowy, magazyn, klient).

Wadą systemu jest gromadzenie dużych (najczęściej zbędnych) zapasów, brak jest też kontroli nad sensownością produkowania.

Rapid prototyping. Co to jest rapid prototyping – na czym polega, jakie jest jego zastosowanie

Określenie zbioru metod służących do szybkiej, precyzyjnej i powtarzalnej produkcji elementów w technologii addytywnej (np. z wykorzystaniem stereolitografii lub drukowania przestrzennego), zwykle przy sterowaniu komputerowym.

Reeingeering. Istota reengineeringu,

Reengineering- a dokładniej Business Process Reengineering – BPR, jest to filozofia i strategia działanie innowacyjnego, a także metoda przeprojektowania I modernizacji procesów zachodzących w firmie przy wykorzystaniu postępów w technice w celu osiągnięcia istotnych efektów ekonomicznych oraz znacznej poprawy obsługi klientów.

Cecha Reengineeringu- RADYKALIZM DZIAŁANIA.

Radykalizm zaprezentował twórca Reengineringu – M. Hammer, mówiąc, że należy:

1. Usunąć stare metody, zastąpić je nowymi!

2. Usunąć stare technologie- wymienić je na nowe!

3. Usunąć istniejące systemy organizacyjne firmy- zastąpić je nowymi!

Bariera koncepcji- OLBRZYMIE KOSZTY.

Relacja między ofertą a zamówieniem

Oferta może zachęcić klienta do złożenia zamówienia, zamówienie jest więc jakby odpowiedzią na ofertę.

Zamówieniem nazwano złożoną przez klienta deklarację dokonania zakupu, zapłaty i odbioru zgodnie z warunkami określonymi w ofercie. Zamówienie jest podstawą przygotowania planów.

rozkład zmiennej losowej (głównie rozkładu normalnego), statystyczne miary położenia i zmienności – interpretacja, obliczanie

Rozkład normalny – jeden z ważniejszych rozkładów prawdopodobieństwa.

Miary położenia zwane wartościami przeciętnymi

- średnia arytmetyczna

- średnia ważona

Miary zmienności – obrazują rozproszenie danych wokół miar położenia

- rozstęp R= x_max - x_min

- odchylenie standardowe i wariancja

Różnica między planem a harmonogramem.

Plan wskazuje zadania do realizacji nie określając konkretnych stanowisk, na których te zadania (operacje) mają być wykonane. Harmonogram również wskazuje zadania do realizacji, ale określa jednocześnie konkretne stanowiska, na których te zadania (operacje) mają być wykonane.

SMED – istota, narzędzia

Odpowiednie przygotowanie przezbrojenia urządzeń technologicznych do produkcji różnych partii wyrobów.

Polega na pogrupowaniu czynności, które muszą być wykonywane przy włączonym urządzeniu (czynności wewnętrzne), jak i tych czynności zewnętrznych.

Postuluje się min. standaryzację maszyn i urządzeń, szybkie mocowanie wymienianych narzędzi i ich racjonalne rozmieszczenie, odpowiednie przygotowanie przezbrojenia oraz stosowanie analizy wartości opisujących proces

Stanowiska robocze – ogólne informacje o obrabiarkach sterowanych numerycznie (w tym centra obróbkowe), urządzenia transportu wewnętrznego, manipulatory i roboty przemysłowe, elastyczne systemy produkcyjne.

• Obrabiarka sterowana numerycznie– obrabiarka, która przetwarza dyskretne wartości wejściowe w postaci binarnej i impulsowej na odpowiednie ruchy robocze.

• Centrum obróbcze to nowoczesna maszyna umożliwiająca szybkie i precyzyjne wykonanie skomplikowanych elementów przy użyciu wielu narzędzi. Obrabiarka może w czasie jednego cyklu korzystać z wielu narzędzi, automatycznie podawanych do wrzeciona zależnie od potrzeb. Jedna maszyna może np. wiercić, frezować, gwintować, rozwiercać.

• Transport wewnętrzny:

  • Wózki jezdniowe;

  • Dźwignice;

  • Przenośniki

• Manipulatory i roboty przemysłowe:

  • Legary;

  • Klamry;

  • Podstawki;

  • Stojaki;

  • Regały.

• Elastyczne systemy produkcyjne: system techniczne, w którym przepływ materiałów i energii, ich transformacja oraz procesy regulacyjne są zintegrowane w sposób zapewniający automatyczną i ciągłą realizację zadań produkcyjnych opartą na sterowaniu komputerowym.

Stanowiska robocze (rozmieszczenie) w procesach wytwórczych:

Gniazda technologiczne, gniazda przedmiotowe, rozproszone, rozmieszczenie przestrzenne, rozmieszczenie funkcjonalne, rozmieszczenie modułowe , rozmieszczenie komórkowe.

Statystyczne wyznaczanie zapasu bezpieczeństwa (zastosowanie rozkładu normalnego)

najbardziej prawdopodobny czas realizacji

zamówienia (dostawy)

poziom

zapasu

rozkład normalny

czasu dostawy

zapas bezpieczeństwa

czas

dostawa maksymalny

bezpośrednio termin

po zamówieniu dostawy

Sterowanie produkcją- istota (składowe systemu, przepływ informacji w systemie) STEROWANIE PRODUKCJĄ TO FUNKCJA KIEROWANIA, I REGULACJI PRZEPŁYWU MATERIAŁÓW OBEJMUJĄCA CYKL WYTWARZANIA, POCZĄWSZY OD OKREŚLENIA ZAPOTRZEBOWANIA NA SUROWCE, AŻ PO DOSTAWY PRODUKTU FINALNEGO .

Składowe systemu: SEKWENCJE PLANOWANIA: PLANOWANIE TECHNICZNO-EKONOMICZNE , PLANOWANIE MIĘDZYKOMÓRKOWE ; PLANOWANIE WEWNĄTRZKOMÓRKOWE ; sterowanie przepływem produkcji.

.

Strumień wartości a łańcuch dostaw: to zespół wszystkich zadań (zarówno dodających jak i nie dodających wartości) wymaganych w celu wykonania określonego produktu (od surowca do gotowego produktu).

Łańcuch dostaw – sieć producentów i usługodawców, którzy współpracują ze sobą w celu przetwarzania, przemieszczania dóbr od fazy surowca do poziomu użytkownika końcowego.

W ŁAŃCUCHU DOSTAW MÓWIMY O WSPÓŁPRACY, A NIE O WARTOŚCI DODANEJ, O KTÓREJ MÓWIMY W STRUMIENIU WARTOŚCI, co jest główną różnicą między tymi dwoma pojęciami

system gospodarczy- pojęcie.

System gospodarczy inaczej system ekonomiczny – zbiór powszechnie obowiązujących norm prawnych oraz ogólnie akceptowanych zasad, regulujących postępowanie wszystkich uczestników procesu gospodarczego.

SYSTEM UMÓW – gdy usługa świadczona jest dla wielu klientów w tym samym czasie. W określonych sytuacjach klient może nie zostać obsłużony (np. nie zmieścisz się do samolotu xD) . System ten jest korzystny z punktu widzenia wykorzystania zasobów.

SYSTEM OPÓŹNIONEJ DOSTAWY – klient umawia się, że usługa zostanie wykonana w określonym terminie.

„system”- interpetacja pojęcia. - System jest to powiązany ze sobą zbiór elementów działających wspólnie dla osiągnięcia zamierzonego celu.

TCM. Co rozumiesz pod pojęciem techniki TCM – dlaczego są one istotne w działalności przedsiębiorstwa

Technologie pozwalające na skrócenie czasu poświęconego na projektowanie i testowanie prototypu nowego produktu.

Do tej grupy zaliczane są zarówno techniki RP szybkiego prototypowania, jak i VR wirtualna rzeczywistość.

teoria ograniczeń

Celem jest identyfikacja słabych punktów w procesie

Założenia teorii ograniczeń:

• Każdy system musi mieć przynajmniej jedno ograniczenie – w przeciwnym przypadku dawałby nieograniczone zyski

• W TOC ograniczenia postrzegane są jako pozytyw – determinują wydajność systemu produkcyjnego. Zwane zasobami krytycznymi i wokół nich winna być skoncentrowana działalność zapewniająca rozwój systemu produkcyjnego. Wiadomo co i gdzie należy poprawić

Transformacja T systemu produkcyjnego- stanowi regułę przekształcenia strumienia stanu wejściowego w strumień wyjściowy. Jeśli udałoby się wyznaczyć transformację T to symulacja komputerowa pozwoliłaby ocenić wpływ podejmowanej decyzji dotyczącej zaangażowania zasobów na efekty, jakie to zaangażowanie przyniesie w systemie produkcyjnym.

Typy danych występujących podczas projektowania procesów

Dane powinny pomóc zrozumieć proces lub produkt, którego dotyczą. Dane dotyczą np. wyrobów, technologii, istniejącego potencjału produkcyjnego

Typy i formy organizacji produkcji (procesów)

Typ ma ścisły związek ze stanowiskami roboczymi, a przede wszystkim ich stopniem specjalizacji. Typ produkcji: - jednostkowy, - małoseryjny, - średnioseryjny, - wielkoseryjny, - masowy.

Forma określa sposób przepływu materiału miedzy poszczególnymi stanowiskami roboczymi. Przykłady form:- stacjonarna prosta,- stacjonarna złożona,- potokowa, - niepotokowa.

Usprawnienie czynności przezbrojeń urządzeń technologicznych

– interwencja czynności

– grupowanie

– preprocessing (standaryzacja czynności – dostosowywanie narzędzi i oprogramowania)

– usprawnianie czynności przygotowawczych

• stosowanie elementów szybkomocujących np. docisk mimośrodowy

• Poka – Yoke (metoda kontaktu)

• Poka – Yoke (metoda ustalonej wartości)

• Poka – Yoke (paleta samolicząca)

narzędzia

w studium przygotowawczym - wywiady z wykonawcami, filmowanie, ankietowanie

w stadium podziału - na przezbrojenie wew i zew: lista kontrolna, tablica weryfikacyjna

w etapie rozdzielenia - przezbrojenia zew i wew: zaciski szybkomocujace, mechanizacja

Wartość dodana ta część przychodów, która pozostanie w systemie produkcyjnym po odjęciu wydatków na materiały i usługi obce.

Wartość dodana = przychód – wydatki na materiały i usługi obce

wąskie gardła

Wąskie gardło to element zasobów niezbędnych do realizacji procesu produkcyjnego, który, aby uzyskać max. produkcję, jest w procesie zużywany w 100%.

Wirtualna rzeczywistość. Cechy wirtualnej rzeczywistości.

Rzeczywistość wirtualna (ang. virtual reality) – obraz sztucznej rzeczywistości stworzony przy wykorzystaniu technologii informatycznej. Polega na multimedialnym kreowaniu komputerowej wizji przedmiotów, przestrzeni i zdarzeń. Możemy stworzyć wirtualny prototyp, np. samochodu spełniający takie cechy jak:

- wizualizacja

- dotyk i interakcja

- dźwięk

- zapach

Wirtualna rzeczywistość. Co to jest wirtualna rzeczywistość – przykłady zastosowania w procesie produkcyjnym

Obraz sztucznej rzeczywistości stworzony przy wykorzystaniu technologii informatycznej. Multimedialne kreowanie komputerowej wizji przedmiotów, przestrzeni i zdarzeń. Reprezentuje zarówno elementy świata realnego (symulacje komputerowe), jak i zupełnie fikcyjnego (gry komputerowe science-fiction).

Wskaźniki wydajności, produktywności, rentowności – określenie i interpretacja, obliczenia i relacje między wskaźnikami.

1. Wskaźniki efektywności:np. wskaźnik efektywności wykorzystania materiału(przychody ze sprzedaży przypadające na jednostkę masy materiału zaangażowanego w produkcję-zł/kg) , efektywność pracy pracowników.

2. Produktywności: relacje między efektami a nakładami, w przeważającej części przypadków jest to miernik finansowy określający finansowy efekt z jednostki zaangażowanego kapitału.

3. Rentowności: wskaźnik określający zysk netto ze sprzedaży do przychodów ze sprzedaży, czyli finansowy zysk z jednostki pieniężnej sprzedanego produktu.

Współczesne koncepcje zarządzania na tle zmian wskaźnika produktywności

Koncepcje zarządzania – poprawa wskaźnika produktywności

P = efekty (sprzedaż) / nakłady (koszty)

JIT

TQM

TBM

TPM

SMED

System 5 S

Przepływ produkcji

Kaizen – ciągłe doskonalenie

Podejście procesowe związane z wszystkimi procesami Mapy procesów

W firmie oraz powiązaniami występującymi między tymi

procesami

Wyznaczenie ścieżek reengineeringu. W przypadku reenginereeingu selektywnego

Wyrównywanie obciążeń stanowisk roboczych – kierunki działania

W celu wyrównania obciążeń stanowisk pracy możliwe są następujące działania:

• Przesunięcie w czasie do przodu

• Przesunięcie w czasie do tyłu

• Przesunięcie na inne stanowisko

• Kooperacja zewnętrzna

Zasoby systemu produkcyjnego

1. Techniczne środki produkcji – hale budynki maszyny i urządzenia, narzędzia przyrządy środki transportu, komputery.

2. Przedmioty pracy, czyli materiały nabywane z zewnątrz i przeznaczone do wykorzystania w systemie produkcyjnym

3. Czynniki energetyczny - energia elektryczna paliwa nośniki enengri cieplnej i inne niezbędne do funkcjonowania systemu produkcyjnego

4. Kadra – czynnik ludzki

5. Informacja dotyczące: prognoz wyrobu sposobu prowadzenia procesu technologicznego wiedzy i doświadczenia

6. Środki finansowe

Zdolnością produkcyjną- sterowanie.

Ograniczenia zdolności produkcyjnych: - charakterystyka urządzeń technologicznych (wydajność, dokładność itp.) i ich dostępność -dostępność i kwalifikacje kadry - zasoby kapitałowe inne

Zdolności produkcyjne

Zmiana zdolności produkcyjnych przez sterowanie: -technicznym przygotowaniem produkcji (dobór rozwiązań konstrukcyjnych, technologii itp.) -organizacyjnym przygotowaniem produkcji (harmonogramowanie, wariantowanie, symulacja itp.), stosowaniem odpowiedniej polityki podzlecania prac - obsługą eksploatacyjną urządzeń technologicznych, a szczególnie profilaktyką remontową -wydajnością pracy - elastycznością pracy kadry, -inne

Zdolność operacji procesów i zdolność procesu jako ciągu operacji. Proces składa się z wielu operacji i każda operacja ma swój określony wskaźnik zdolności.

W miarę wzrostu ilości ocenianych parametrów a co za tym idzie ilości operacji wpływających na te własności badane wskaźniki będą ulegały pogorszeniu.

zdolność produkcyjna, stopień wykorzystania zdolności produkcyjnej

Zdolność produkcyjną – stanowią zasoby systemu produkcyjnego, które decydują o tym, czy można i w jakim czasie wytworzyć to, czego wymaga klient.

Czyli zdolność produkcyjna stanowi jedną stronę bilansu , którą można określić jako możliwość produkcji, podczas gdy drugą stroną tego bilansu jest zamówienie klienta. Wiadomo „że bilans powinien wyjść na zero” czyli zdolności produkcyjne powinny umożliwić dokładnie realizację zamówień. W przeciwnym razie albo ponosimy straty wskutek niewykorzystania naszych możliwości produkcyjnych, albo też musimy płacić kary umowne, gdyż nie jesteśmy w stanie wywiązać się z obietnic składanych klientowi w chwili przyjmowania od niego zlecenia.

zdolność produkcyjna. obliczanie

Stopień wykorzystania zdolności produkcyjnej= (efektywna zdolność produkcyjna/ aktualna zdolność produkcyjna) x 100%

Sprawność zdolności produkcyjnej=(efektywna zdolność produkcyjna/ potencjalna zdolność produkcyjna)x100%

Potencjalna zdolność produkcyjna-to co wynika z posiadanych zasobów systemu produkcyjnego,

Aktualna zdolność produkcyjna-ta, która można udostępnić w ramach okresu planistycznego,

Efektywna zdolność produkcyjna-to, co jest faktycznie wykorzystane w danym okresie planistycznym.

Zmiany w organizacji

Każda istotna modyfikacja danej  części organizacji. Zmiana może dotyczyć każdego aspektu organizacji, np. harmonogramów pracy, podstawy grupowania stanowisk pracy, rozpiętości zarządzania, ogólnego projektu organizacji oraz samych ludzi. Wszelka zmiana w organizacji może pociągać za sobą skutki wykraczające poza obszar, w którym zmiana ta jest dokonywana.

Zmienność procesów- rozkład normalny, miary położenia i miary zmienności (interpretacja, umiejętność wykorzystania do określenia wskaźnika cp i cpk)

Rozkład normalny – jeden z ważniejszych rozkładów prawdopodobieństwa.

68,27% wewnątrz przedziału 2sigma

95,45% wewnątrz przedziału 4sigma

99,73% wewnątrz przedziału 6sigma

Wskaźnik zdolności jakościowej procesu relacja między zmiennością wybranego parametru produktu akceptowalną przez klienta, a zmiennością własną tego parametru wynikająca z przyjętego sposobu wykonania danego produktu.

wskaźnik	ocena procesu
Cp=Cpk	proces zdolny - ustawiony dokładnie na środku pola tolerancji
Cp≠Cpk	proces niewycentrowany - wymaga korekcji i ustawienia
Cp<0,67; T<4σ	proces o małej zdolności; prawdopodobieństwo wyrobów niezgodnych p>4,56%; konieczne jest doskonalenie procesu lub rozszerzenie pola T
Cp=1; T=6σ	proces zdolny warunkowo - jeśli Cp=Cpk to prawd. wyrobów niezgodnych p=0,27%
Cp=1,33; T=8σ	proces zdolny; zdolność dobra - jeśli Cp=Cpk to prawd. wyrobów niezgodnych p=0,0063%
Cp>1,66; T>10σ	proces zdolny; zdolność bardzo dobra - jeśli Cp=Cpk to ilość wyrobów niezgodnych liczona w kategoriach ppm