TRAKTAT LIZBOŃSKI
Traktat lizboński (oficjalnie Traktat z Lizbony zmieniający o Unii Europejskiej i Traktat ustanawiający Wspólnotę Europejską; w wersji roboczej określany jako traktat reformujący) – umowa międzynarodowa zakładająca reformę instytucji Unii Europejskiej, podpisana 13 grudnia 2007 roku w Lizbonie, opublikowana w Dzienniku Urzędowym Unii Europejskiej Seria C Nr 306 z 17 grudnia 2007 roku. Ma wejść w życie 1 stycznie 2009 roku, o ile zostanie ratyfikowana przez wszystkie strony, a dokumenty ratyfikacyjne zostaną złożone w depozycie rządu Włoch. Ogłoszony w czerwcu 2005 „okres refleksji” nad traktatem konstytucyjnym pokazał, że przyjęcie TKE w kształcie uzgodnionym w 2004 będzie praktycznie niemożliwe. W związku z tym Niemcy, od 1 stycznia 2007 roku sprawujące prezydencję w Unii, zaproponowały przyjęcie nowego kontraktu, mającego włączyć większość postanowień traktatu konstytucyjnego do dotychczasowych traktatów unijnych : traktatu z Maastricht i traktatu Rzymskiego. Przedstawiony w czerwcu 2007 roku projekt nowego traktatu liczył 11 stron i był częściowo zgodny ze wskazówkami grupy Amato, która zalecała zastąpienie obecnego Traktatu o Unii Europejskiej (TUE) przez część I TKE oraz włączenie postanowień III części TKE do Traktatu ustanawiającego Wspólnotę Europejską (TWE). Tekst traktatu opracowany przez konferencję został przedstawiony państwom Unii podczas szczytu UE w Lizbonie w dniach 18 – 19 października 2007 roku. Traktat reformujący UE został podpisany 13 grudnia 2007 roku w lizbońskim Klasztorze Hieronimitów. Proces ratyfikacyjny rozpoczął się od chwili podpisania przez wszystkie strony w Lizbonie 13 grudnia 2007. Ratyfikacja traktatu odbywać się będzie według wewnętrznego ustawodawstwa państw-stron traktatu. Jednym krajem, w którym planuje się referendum w sprawie ratyfikacji traktatu lizbońskiego jest Irlandia. Traktat został ratyfikowany został przez Parlament Europejski 20 lutego 2008 roku. Proces ratyfikacji Traktatu Lizbońskiego zostaje przeprowadzony w trybie artykułu 90 Konstytucji RP i podjęty w związku z nim uchwały Sejmu z dnia 28 lutego 2008 wybierającej ustawowy, a nie referendalny, tryb wyrażania zgody dla Prezydenta RP na ratyfikację. 1 kwietnia 2008 roku Sejm RP uchwalił Ustawę o ratyfikacji Traktatu z Lizbony zmieniającego Traktat o Unii Europejskiej i Traktat ustanawiający Wspólnotę Europejską, sporządzonego w Lizbonie dnia 13 grudnia 2007 roku, która upoważnia Prezydenta do dokonania ratyfikacji. 2 kwietnia 2008 roku ustawa została przyjęta przez Senat RP, a 9 kwietnia 2008 została podpisana przez Prezydenta RP. 15 kwietnia 2008 została opublikowana w Dzienniku Ustaw nr 62 w pozycji 388. Wjedzie w życie 30 kwietnia 2008. Na jej mocy Prezydent RP zostanie upoważniony do ratyfikacji tej umowy międzynarodowej. Zgodnie z uzgodnionym w Brukseli mandatem negocjacyjnym dla Konferencji Międzyrządowej, traktat lizboński nie uchyli dotychczas obowiązujących traktatów, a jedynie wprowadzi do nich odpowiednie rewizje. Do Traktatu o Unii Europejskiej zostanie inkorporowana większość postanowień I części TKE, natomiast w Traktacie ustanawiającym Wspólnotę Europejską znajdą się szczegółowe zasady polityk unijnych (część III TKE). Usunięte zostały wszelkie zapisy sugerujące państwowość Unii Europejskiej, takie jak nazwa „konstytucja” czy też artykuły o symbolach Unii (flaga, hymn, dewiza). Zrezygnowano również z nowego nazewnictwa aktów prawnych (ustawa, ustawa ramowa) na rzecz dotychczasowych nazw (rozporządzenie, dyrektywa). Na mocy traktatu ma zostać powołany wysoki przedstawiciel Unii do spraw zagranicznych i polityki bezpieczeństwa, który ma za zadanie kierować Europejską Służbą Działań Zewnętrznych. Traktat likwiduje rotacyjne, półroczne przewodzenie w Radzie Unii Europejskiej kolejno przez szefów państw i rządów krajów UE i ustanawia stanowisko Przewodniczącego Rady Europejskiej, wybieranego na 2,5 letnią kadencję. Zmienia się również sposób przewodniczenia w Radzie Unii Europejskiej, które wraz z wejściem w życie Traktatu ma trwać 18 miesięcy i być sprawowane przez 3 kraje członkowskie. Na mocy traktatu obywatele po raz pierwszy zyskają prawo inicjatywy w sprawie uchwalenia nowego prawa UE. Traktat głosi, że jeśli uda się uzbierać podpisy miliona obywateli ze znacznej liczby państw członkowskich, mogą poprosić Komisję Europejską o przedstawienie projektu w jakiejś sprawie. Ponadto traktat lizboński zawiera szereg drobniejszych modyfikacji, m.in. Polska i Litwa uzyskały zapis o solidarności energetycznej krajów Unii, a w wyniku nacisków Holandii dalszemu zwiększeniu ulegnie rola parlamentów narodowych w stanowieniu unijnego prawa. W traktacie po raz pierwszy określono procedurę wyjścia kraju z Unii. Traktat lizboński nadaje prawny charakter Karcie Praw Podstawowych, będącej zbiorem fundamentalnych praw człowieka. Składa się z preambuły i siedmiu rozdziałów (Godność człowieka, Wolność, Równość, Solidarność, Prawa Obywatelskie, Wymiar Sprawiedliwości, Postanowienia Ogólne). W 54 artykułach określa prawa (społeczne, polityczne, ekonomiczne) przysługujące obywatelom państw Unii. Kartę zaakceptowały wszystkie kraje UE z wyjątkiem Wielkiej Brytanii i Polski, które zastrzygły ograniczenie jej ochrony dla swoich obywateli poprzez zapisy w protokole 7 zwanym protokołem brytyjskim następującej treści :
ARTYKUŁ 1 :
Karta nie rozszerza możliwości Trybunału Sprawiedliwości Unii Europejskiej ani żadnego sądu lub trybunału Polski lub Zjednoczonego Królestwa do uznania, że przepisy ustawowe, wykonawcze lub administracyjne, praktyki lub działania administracyjne Polski lub Zjednoczonego Królestwa są niezgodne z podstawowymi prawami, wolnościami i zasadami, które są w niej potwierdzane.
W szczególności i w celu uniknięcia wątpliwości nic, co zawarte jest w tytule IV karty, nie stwarza praw, które mogą być dochodzone na drodze sądowej, mających zastosowanie do Polski lub Zjednoczonego Królestwa przewidziały takie prawa w swoim prawie krajowym.
ARTYKUŁ 2 :
Jeśli dane postanowienie karty odnosi się do krajowych praktyk i praw krajowych, ma ono zastosowanie dla Polski lub Zjednoczonego Królestwa wyłącznie w zakresie, w jakim prawa i zasady zawarte w tym postanowieniu są uznawane przez prawo lub praktyki Polski lub Zjednoczonego Królestwa.
Źródło :
Wikipedia, wolna encyklopedia .