Teren zieleni–teren wraz zinfrastrukturą technicznąibudynkamifunkcjonalnie z nimi związanymi, pokryty roślinnością, znajdujący się w granicach wsi o zwartej zabudowie lub miast, pełniący funkcje estetyczne, rekreacyjne, zdrowotne lub osłonowe, a w szczególnościparki, zieleńce, promenady,bulwary, ogrody botaniczne, zoologiczne, jordanowskie i zabytkowe orazcmentarze, a także zieleń towarzysząca ulicom, placom, zabytkowym fortyfikacjom, budynkom, składowiskom, lotniskom oraz obiektom kolejowym i przemysłowym.
Powierzchnia biologicznie czynna to grunt rodzimy pokryty roślinnością oraz woda powierzchniowa na działce budowlanej, a także 50% sumy nawierzchni tarasów i stropodachów, urządzonych jako trawniki lub kwietniki na podłożu zapewniającym ich naturalna wegetację, o powierzchni nie mniejszej niż 10 m2.
Wiszące ogrody królowej Semiramidy w Babilonie. Ich niezwykłość budziła podziw współczesnych, zdumienie i wielkie zainteresowanie potomnych. Opisywali je często historycy greccy, a od czasów Aleksandra Wielkiegozalicza się je do siedmiu cudów świata. Zostały zbudowane na polecenie króla Nabuchodonozora II (604-562 p.n.e.), który podarował je swojej żonie, Amytis, ponieważ po przyjeździe do Babilonu bardzo tęskniła za bujną zielenią ojczystego kraju – Medii. Niejasne jest, dlaczego nazwano je imieniem Semiramidy, asyryjskiej królowej, która żyła dwa wieki wcześniej.
Założono je na wznoszących się tarasach i podtrzymywanych specjalną konstrukcją, którą tworzyły szeregi wąskich, coraz wyższych korytarzy zasklepionych kolebkowo. Każdy taras, na którym zasadzono rośliny, był izolowany smołą i powłoką ołowianą na których umieszczano warstwę odsączającą, a następnie grubą warstwę ziemi (do 2 m miąższości), w której rosły drzewa i krzewy, sztucznie nawadniane. Ogrody te zostały założone w VI lub VII wieku p.n.e. Zwisające z tarasów pnącza zakrywały mury, co sprawiało wrażenie, że te piękne rośliny zawieszone są w powietrzu. Do ich nawadniania używano wody z Eufratu, którą dostarczano na poszczególne poziomy za pomocą przemyślnego systemu kanałów i drenów.
Starożytne ogrody spełniały głównie funkcje publiczne lub użytkowe. Zakładano je przy pałacach, świątyniach, miejscach spotkań ludzi. Ogrody chińskie charakteryzowała duża powierzchnia, miniaturyzacja krajobrazu, ogrom roślin oraz punkt dominujący, jakim najczęściej był pałac. Architektura krajobrazu w starożytnej Grecji rozwijała się głównie przy szkołach, stadionach. Były to głównie gaje z rzeźbami bohaterów i ołtarzami ofiarnymi. Ogrody prywatne mieściły się w atrium i perystylu. Najbardziej znanym założeniem starożytności są Wiszące ogrody Semiramidy – jeden z Siedmiu Cudów Świata.
Ogrody epoki Średniowiecza mieściły się najczęściej przy klasztorach. Były to ogrody użytkowe, rozmieszczone w kwaterach, obsadzone ziołami i warzywami, z zewnątrz drzewami. Często mieściły się w wirydarzu. Architektura krajobrazu rozwijała się również przy zamkach, były to małe, ozdobne założenia służące wypoczynkowi i zabawie. Ogrody miejskie zaczęły powstawać u schyłku epoki. Miały postać łąki z alejami drzew, stawem lub strumieniem. Ważnym elementem było planowanie przestrzenne miast, rynek na skrzyżowaniu głównych osi, miasto pocięte prostopadłymi ulicami oddzielającymi zabudowania. Miasta bogatsze posiadały mury obronne.
Założenia epoki Odrodzenia zorganizowane były według osi kompozycyjnych. Punktem dominującym był budynek, któremu ogród był podporządkowany. Ważną cechą była geometria i złoty podział. Ogród podzielony na kwadraty i prostokąty, wysadzone roślinami, ozdobione rzeźbami. Nierzadko stosowano labirynty. Zaczęto wydzielać funkcje – użytkową, prywatną, ozdobną. Często zakładano partery ogrodowe. Symetryczne kontury ze strzyżonego bukszpanu, wypełniano roślinami, kolorowymi kamieniami lub kruszywem.
Ogrody były geometryczne, kształtowano je na wzór wnętrz pałacowych. Górował przepych, harmonia i porządek. Stosowano efekty optyczne, partery ogrodowe, szpalery, elementy wodne w postaci kanałów, pawilony, murki oporowe. Wprowadzono dynamikę, która uwidoczniła się w rzeźbach i fontannach. Ogrody barokowe często rozpościerają się na bardzo dużym obszarze. Najbardziej znanymi są Wersal i Vaux-le-Vicomte. Z polskich ogrodów barokowych można wyróżnić warszawski Wilanów i ogród Czartoryskich w Puławach[2].
Współczesność
Współczesną architekturę krajobrazu cechują szybkie przekształcenia formalne i stylistyczne. Niezwykle istotna dla tych przemian jest rola osiągnięć w zakresie ogrodnictwa, rozwoju technik budowlanych i nowoczesnych technologii. Obecnie projektanci mają coraz mniej ograniczeń technicznych. Współczesny park jest zdefiniowany nie tylko przez zieleń, lecz także przez osiągnięcia cywilizacji, technikę, technologię, naukę i kulturę. Ogrody, parki i place stanowią dopełnienie miast, stają się wyrafinowanym obiektem kultury i dziełem sztuki. Dużym problemem rozwijających się miast są tereny postindustrialne, postmilitarne, tzw. nieużytki urbanistyczne. Część z nich jest z sukcesem rekultywowana, służy wypoczynkowi i rekreacji[3].
Charakterystyczną cechą typowych ogrodów francuskich jest regularność kompozycji, zwykle zaznaczana symetrią dwuboczną względem alejki głównej biegnącej przez środek ogrodu. Drzewa i krzewy formowano i równo strzyżono. Aleje, szpalery, labirynty i punkty widokowe układały się w ogrodowe wnętrza o różnych funkcjach. W ogrodach barokowych niezwykle ważne były kontrast i światłocień – ich uzyskanie w praktyce polegało na zróżnicowaniu wysokości terenu w bezpośrednio sąsiadujących częściach ogrodu oraz dbałości o rozmaitość kolorystyki sadzonych roślin. Starano się tak projektować założenia ogrodowe, aby zachowywały cechy dynamiczne, zwracały uwagę swoim bogactwem kształtów i kolorów oraz efektownością i rozmiarami. Zieleń wzbogacano ławkami, fontannami, rzeźbami. Pałace, a zwłaszcza zamki, które wcześniej miały charakter obronny, stały się częścią ogrodów poprzez zabudowę na planie podkowy z dziedzińcem pośrodku (tzw. układ entre cour et jardin). Najlepszy widok na główny ogród, zwykle umieszczony za pałacem, roztaczał się z okien sali balowej pałacu. Wzdłuż osi ogrodu umieszczano elementy podkreślające reprezentacyjność – strumyk, basen, aleję lub pawilon ogrodowy. W dalszej części ogrodu znajdowały się elementy charakterystyczne dla baroku i rokoka – labirynty, gabinety, boskiety oraz teatry ogrodowe; zazwyczaj umieszczano je poza częścią parterową ogrodu.
ogród angielski –popularny od XVIII w., zrywający ze sztucznością i rygorami ogrodów barokowych, nawiązujący do naturalnych ogrodów krajobrazowych. Miał charakter nastrojowo-sentymentalny z elementami architektury sztucznie nawiązującej do przeszłości, np. sztuczne ruiny, jaskinie, obeliski, świątynie, nibygotyckielub antyczne budowle (Arkadia koło Nieborowa, Łazienki, Powązki, park Monceaui park Petit Trianon we Francji, ogrody Worcestershirei w hrabstwie Kent w Anglii);
ogród romantyczny –pojawiający się jako rozszerzenie tzwogrodu angielskiego od 1. poł. XIX w., najpierw w Anglii, później w całej Europie. Nawiązywał do sentymentalnych ogrodów krajobrazowych, kultury i przeszłości narodowej. Obok naturalnego kształtu skupisk drzew i neogotyckiej architektury (pawilony, kaplice) obejmował łąki, pola, lasy, zagrody wiejskie, pomniki bohaterów, pawilony muzealne, np. w Polsce: Puławy, Natolin, Wilanów (nowa część);
ogrody egzotyczne japońskie i chińskie znane od XIII w., związane z symboliką filozofii, poezji i sztuki wschodniej, zawierają urozmaicony, sztucznie budowany krajobraz: skały, pagody z charakterystycznymi dla Dalekiego Wschodu drzewami, kwitnącymi krzewami, trawami (np. fragmenty parków w Łazienkach, Puławach, Parku Szczytnickiego we Wrocławiu).
Miasto-ogród-koncepcja miasta satelickiego, osiedla oddalonego od centrum miasta itp., charakteryzującego się niską, luźną zabudową, a przede wszystkim znacznym udziałem terenów zielonych (lasów, ogrodów, parków, itp.) w ogólnej powierzchni miasta. Pojawiła się w odpowiedzi na problem przeludnienia miast.