Struktura i własności żeliw i staliw

Zagadnienia: definicja żeliw i stali i podział tych stopów

Żeliwo - są to odlewnicze stopy żelaza z węglem o wysokiej jego zawartości od 2%, wytapiane w żeliwiaku lub piecu elektrycznym. Otrzymywane w wyniku wtórnego przetopu surówki. Złomu, żelazo stopów.

Staliwa - są to stopy odlewnicze żelaza z węglem o niskiej jego zawartości do 1,2 % w stanie lanym. Wytapiane w piecach martenowskich lub elektrycznym. Składnikami żeliwa są ferryt,

Stal - jest to stop żelaza z węglem, plastycznie i cieplnie obrabiany. Zawartość węgla do 2,11%. Otrzymywana w procesie świeżenia.

1. Podział żeliw

Stopowe (zawierające dodatki stopowe):

-Żeliwo odporne na korozję z dodatkiem niklu i molibdenu, które stabilizują odporny na korozję austenit poprzez dodatek krzemu, chromu lub aluminium, które tworzą odporną na korozję warstwę na powierzchni odlewu.

-żeliwo kwasoodporne najczęściej z dużym dodatkiem krzemu, odporne na kwasy: azotowy, fosforowy, siarkowy i octowy.

-Żeliwo żaroodporne:

• Silal - przeznaczone na odlewane elementy do pracy w temperaturach dochodzących do 600–800°C, o podniesionej zawartości manganu 0,7-0,8% i krzemu 5-7%. Wadą silalu jest wysoka kruchość.

• Nicrosilal - podobne do silalu z dodatkiem 16-20% niklu. Charakteryzuje się większą żaroodopornoscią i lepszymi charakterystykami wytrzymałościowymi.

• Niresist - cechuje się wysoką żaroodpornością, a zarazem odpornością na korozję. Zawiera 2,5% krzemu, do 2,0% manganu, 11 do 16% niklu, do 4,0% chromu i do 8% miedzi.

Niestopowe:

żeliwo szare:

szare zwykłe (zawiera grafit płatkowy różnej wielkości)

żeliwo sferoidalne (zawiera grafit sferoidalny)

żeliwo modyfikowane (zawiera drobny grafit płatkowy)

żeliwo wermikularne

żeliwo białe

żeliwo połowiczne

żeliwo ciągliwe (zawiera grafit postrzępiony (grafit kłaczkowy))

2.Żeliwo (Podział):

*białe

1. Utwardzone

2. Ciągliwe:

-żeliwo ciągliwe czarno rdzeniowe

-żeliwo ciągliwe czarne

-żeliwo ciągliwe perlityczne

-żeliwo ciągliwe białe

*Połowicznie i utwardzane powierzchniowo

*Szare

1. Sferoidalne

2. Szare wysoko –jakościowe

3. Szare hardlowe

*Stopowe

1. Żeliwo niskostopowe

2. Żeliwo wysokostopowe

3. Żeliwo warstwowe

*Przerabiane plastycznie

1. Białe

2. Szare