MIKROBIOLOGIA 2014 prelekcje i wykłady

PRELEKCJA 10

MLSB- makrolidy, linkozamidy, streptograminy B

MBL- karbapenemy G(-)

Metody oznaczania wrażliwości bakterii:

1) Skutecznośc antybiotyku:
- aktywność wobec czynnika etiologicznego – badanie mikrobiologiczne
- stężenie w ognisku zakażenia( farmakokinetyka i dynamika)

2) Terapia:
- empiryczna- antybiotyk o wąskim spektrum
-deeskalacyjna- w ciężkim stanie, szerokie spektrum
- celowana- atak na konkretny czynnik
- sekwencyjna- najpierw pozajelitowo, potem doustnie tym samym lekiem

3) Kinetyka antybiotykowa:
wyniki polegają na określeniu granicznego stężenia, które hamuje wzrost drobnoustrojów
- sugestie co do stężenia:
a) aminoglikozydy- dawka 1 raz dziennie , często łączy się z B-laktamiami
b) zakażenia inwazyjne- wysokie/max. Dawki leku
c) S.pneumoniae i amino penicyliny – amoksycylina 3x1g, ampicylina 4x1g
d) Enterobacteriaceace- Klebsiella, Proteus i E.coli- cefuroksym 3x1,5g MIC<= 2mg/l

4) Badanie wrażliwości
-biologia molekularna ( rzadko)

- fenotypowo- zgodnie ze standardami CLS i EUCAST oraz KORLD, szczepem wzorcowym są szczepy z kolekcji ATCC/micro bank

5) Najczęściej używane podłoże to agar Muller-Hintona

6) Iolość bakterii określamy metodą nefelometryczna (skala McFarlanda)
-porównanie do zmętnienia przez BaSO4
- najczęściej używamy 0,5 w skali McFarlanda

7) Metoda jakościowa krążkowo-dyfuzyjna:
-posiew na płytce i rozkładamy krążek z antybiotykiem
- do cieplarki
- po czasie inkubacji oceniamy średnice zahamowania wzrostu
- wartość w mm porównujemy z rekomendowanymi

8) Metody ilościowe MIC
- stężenie HAMUJĄCE antybiotyki
- w próbkach rozcieńczamy antybiotyk, tam gdzie nie ma zmętnienia jest MIC
- na bibule antybiotyk od najmniejszego do najwiekszego

9) MBC- najmniejsze stężenie BÓJCZE antybiotyku

10) Na podstawie MIC i strefy zahamowania wzrostu szczep kwalifikujemy jako: wrażliwy, średnio wrażliwy lub oporny

11) Zakres badania- antybiogram podstawowy- mapy z moczu, jaki lek 1 rzutu
-antybiogram rozszerzony- jeżeli podejrzewamy złożone mechanizmy oporności

12) Brak efektu:
- trudna dostępność do miejsca zakażenia
- stacjonarna faza wzrostu
- działanie osłonowe ( bakterie sąsiadujące z tymi, które wydzielają B-laktamazy)
- obecność substancji hamującej antybiotyk
- brak pełnego rozpoznania
- w trakcie terapii powstaje oporność
- powstanie form L po stosowaniu antybiotyków działających na ścianę

PRELEKCJA 11- Zakażenia ukł. Pokarmowego

1) Flora fizjologiczna w jelicie grubym :
* 96-98% - beztlenowce ( Bacterioides, Bifidobacterium, Fusobacterium, Clostridium, Lactobacillus, Peptostreptococcus)
* 1-4%- tlenowe ( E. coli, Klebsiella, Enterobacter, Serratia, Proteus, Enterococcus, Candida, Pseudomonas

2) BIEGUNKA
- > 3 stolce/24h
- >250g/24h
- wzrost ilości wody >75%

Biegunka pediatryczna- nawet 1 stolec z domieszką śluzu, ropy, krwi

A) Biegunka sekrecyjna
- w wyniku działania ENTEROTOKSYN- zaburzenie pompy jonowej i zwrotne wchłanianie wody (podjednostka alfa- wzrost CAMP -> spadek wchłaniania zwrotnego Na+ -> wzrost H2O w świetle jelita
- obfite, wodniste stolce, ph>6, bez gorączki bez krwi, śluzu czy ropy
- wywołana przez: V.cholerae, parahaemolyticus;
ETEC;
S.aureus;
Bacillus cereus;
C.perfringens;
rotawirusy (dominują)

B) Biegunka absorpcyjna

-zniszczenie rąbka szczoteczkowego
- ubytek Na+, K+, HCO3- -> KWASICA
- skąpe częste stolce, ph<6, gorączka, obecność krwi, ropy , śluzu, leukocytów
- wzmożone napięcie powłok skórnych, żywa bolesność
- ograniczenie podaży płynów zmniejsza radykalnie ilość wypróżnień
- wywołana przez: Salmonella
Shigella,
Yersinia,
ETEC, EPEC, EHEC
Campylobacter
wirusy
Giardia lamblia
Entamoeba

3) Patomechanizm biegunki
- preformowana toksyna- S.aureus, C.botulinum, B.cereus
- toksyna In vivo – C.perfringens, botulinum, B.cereus, V.cholerae, ETEC
- inwazja tkanek- Salmonella, Shigella, C.jejuni, EIEC
- toksyny + inwazja- C.difficile, V.parahaemolyticum

4)Główne bakteryjne czynniki

5) SALMONELLA
- niszczy enterocyty
- nie namnażają się w neutrofilach
- może dostać się do krwi
- wywołuje dur brzuszny i paradury

6) Dur brzuszny
- wnikaja do kom.M, dostają się do krwi (wysoka gorączka)
- potem namnażają się w wątrobie i znowu wysiew
- mogą rozmnożyc się w grudkach chłonnych jelita- owrzodzenia

Materiał do badań:
- krew(największa wartość diagnostyczna- 1 tydzien zakażenia) – wysiewamy na BULION Z ŻÓŁCIĄ
- kał- 3 tydzień
- mocz- 3 tydzień , niska wartość diagnostyczna
-krew na odczyn Widala- 5 tydzień

Kał posiewamy na podłoze MacCokneya, SS i WB i równocześnie na podłoże płynne SF. Po 18 godzinach jedno SF idzie na odczyn LATEKSOWY, a drugie na POSIEW na SS lub HE,WB , z którego jak na stalych inkubujemy te bakterie, które należą do Salmonella

7) Salmonellozy
- najpierw adhezja, potem wniknięcie bakterii do enterocytów

8) Shigella
- brak zdolności namnażania się w neutrofilach
- bez rzęsek
- A- wytwarza toksyne Schiga
- B- flexnerii
- C- boydii
- D- sonnei
- powstają owrzodzenia, niszczenenie enterocytów- krwawienia
- białka adhezyjne, inwazyjny, ShET1 i 2, Shiga
- krwawa biegunka ze śluzem, gorączką, ból brzucha

9) E.coli
- EPEC- plazmid EAE- miejsce przylegania bakterii do komórek , wysoka patogenność- LEE, ścisłe przyleganie, zanik mikrokosmków i wnikanie do komórek
Posiew na podłoże MacConkeya i z niego na podłoża płynne, z których po dodaniu surowic oznaczamy ODCZYN LATEKSOWY
---VTEC- synteza toksyn VT1 i 2 i toksyny Shiga- geny zlokalizowane na ???, podjednostka B- do receptora na erytrocytach, nabłonkach jelita i nerki oraz limfocytach B , podjednostka A- zahamowanie biosyntezy białka

Zespół hemolityczno-mocznicowy

Zmodyfikowane podłoże McConkeya( z sorbitolem) – diagnostyka E.coli !!!!!!!!!
Terapia antybiotykowa jest niepolecana- zwiększa ryzyko zespołu hemolityczno-mocznicowego
Podajemy wodę i elektrolity
- ETEC- enterotoksyny ( cieplochwiejna) , adhezyjny, ciepłostała to PcGMP
wodnista i sekrecyjna biegunka ( podróżnych)
- EIEC- wnika do komórek powodując owrzodzenia okrężnicy
- EAgEC- niemowlęta i dzieci

10) Yersinia
- ma zdolność namnażania się w neutrofilach
- wytwarza enterotoksyny ( nawet w temperaturze lodówki)
- zapalenie jelita cienkiego i okrężnicy do 5rż. I pseudowyrostkowa postać u dorosłych
- hodujemy na MacConkey i SS w 25 C lub podłożu CR-MOX

11) Cholera
- ostra zakaźna choroba jelit wywoała enterotoksyną
- podłoża z solami żółciowymi i dodatkiem zasad (agar alkaliczny)
-

12) Campylobacter
13) Aeromonas i Plesicomonas ?
- zakażenia ran i przewodu pokarmowego oportunistyczne
- fimbrie, adhezyjny i enterotoksyny
- hodujemy na McConkey
- po spożyciu owoców morza i sushi

14) zatrucia jadem kiełbasianm
= wykrywamy neurotoksynę w surowicy (biologiczny test toksyczności u myszy, test wykrywania aktywnoścy enterotoksyny, RIA , ELISA)

15) Zatrucia enterotoksyną gronkowca- wcześniejsze prelekcje

16) Bacillus cereus- po zpożyciu ryżu, mięsa, mleka
- toksyna powodująca wymioty (emetyczna?)
- enterotoksyny- biegunka

17) Zakażenia grzybicze- najczęściej Candida, po antybiotykoterapii

18) Pasożyty- Cryptosporidium, Entamoeba, Giardia

Wykład antybiotyki- dr Romanik

1) Oporność naturalna Enterobacteriaceace
- tylko Proteus mirabilis i Yersinia pseudotuberculosis są wrażliwe na penicylinę

- Proteuss spp. , Klebsiellaspp, Citrobacter i E.hermani- wrażliwe na amoksycylinę z kwasem klawulanowym

-Yersina enterocolica, Klebsiella, C.krusei i E.hermani- oporne na tikarcylinę i piperacylinę

- C. freundii, Enterobacter, Yersina enterocolica- oporne na cefalosporynę i cefrazolinę

- P.vulgaris i Serratia oporne na cefuroksym i cefamandol
-Morganella i Proteus spp- oporne na nitrofurantoina, tetracykliny, polimyksyna B
- Providenciae- aminoglikozydy – enzym AAC- amikacyna i streptomycyna na nie działa

2) oporność naturalna niefermentujących

Pałeczki niefermentujące

Rodzaje:

•                     Pseudomonas

•                     Acinetobacter

•                     Stenotrophomonas

•                     Burkholderia

•                     Alcaligenes

- wszystkie są oporne na AMPICYLINĘ, ETAPENEM i CEFAZOLINĘ

- Adromobacter ?- cefalosporyny z wyjątkiem ceftazydymu

-Acinteobacter- oporne na trimetoprim, fosfomucynę, aminopenicliny i cefalosporyny oprócz ceftazudumu

- Burkholderia- działa tylko mero penem, cefalosporyny , piperacylina i tetracyklina

- chryseobacterium ( co to za g** ? ) – oporne na tikarcylinę, polimyksyny B, cefalosporyny

- P. aeruginosa- oporny na tetracykliny, chloramfenikol, trimetoprim , penicylina G, aminopenicyliny, cefalosporyny I i II generacji, makrolidy,

3) Inne gram(-)
- wszystkie oporne na DAPTOMYCYNĘ, LINEZOLId, GLIKOPEPTYDY i LINKOSAMIDY

- tylko H.influenzae porny na makrolidy

- tylko Campylobacter fetus oporny na KW.NALIDYKSOWY
- tylko H.influenzae WRAŻLIWY NA TRIMPETOPRIM
- Campylobacter spp. Oporny na streptograminy

- Campylobacter, H.influenzae oporne na kw. Fusydowy

4) G(+)
- gronkowce- oporne na ceftazydym , S.capitis i saprophiticus dodatkowo oporne na fosfomycynę
- paciorkowce- oporne na kw.fusydowy i LLR na aminoglikozydy

- enterokoki- wrażliwe na teikoplaninę, fosfomycynę , FECALIS dodatkowo wrażliwy na WAKNOMYCYNĘ a faecium na linkosamidy, wankomycynę i chinuprystynę

- corynebacterium- oporn na fosfomycynę
- listeria – oporna na cefalosporyny

1) ESBL- enzymy hydrolizujące penicyliny, cefalosporyny (wyjątek. Cefamycyny) i monobaktamy ( głównie cefalosporyny III i IV generacji). Są hamowane przez inhibitory B-laktamaz.

ESBL+ - oporne na połączenia z inhibitorami. Najczęsciej jest u E.coli, Klebsiella, Salmonella enterica

Wykrywamy:

1)DDTS- metoda 2 krążków- ceftazydym i cefotaksym 2 cm od amoksycyliny z kwasem klawulanowym
2) E-test- ceftazydym + kw.klawulanowy E-testy              bibułowe paski nasycone antybiotykami w gradiencie stężeń z podziałką umożliwiającą odczyt wartości MIC (wartość najbliższa miejscu, w którym

nie ma już strefy zahamowania wzrostu); podłoże, inokulum, warunki inkubacji - takie jak w metodzie dyfuzyjno-krążkowej

2) AmpC- cefalosporynazy hydrolizujące penicyliny, cefalosporyny (oprócz IV generacji ) i aztreonam. Są podatne na inhibitory B-laktamaz.

a) derepresja AmpC- u pałeczek, u których występują one naturalnie: Enterobacter, Citrobacter, Serratia- dzikie szczepy tych gatunków wykazują INDUKOWANĄ EKSPRESJĘ AmpC i NATURALNĄ OPORNOŚĆ na amino penicyliny i cefalosporyny I i II generacji

b) E.coli- naturalnie posiada AmpC, ale dzikie szczepy wytwarzają go śladowo więc są wrażliwe

c) K.pneumoniae, E. coli, P.mirabilis, S.enterica – nabyte AmpC, zróżnicowany poziom oporności, raczej wrażliwe na cefalosporyny III generacji i aztreonam

Wykrywanie i modyfikacje DDTS (met. 2 krążków)

- dodanie krązka z cefepimem ? lub DDTS na opdłoż u MHA z kloksacyliną

3) oporność na karbapenemy – oporność na wszystkie B-laktamy i inhibitory najczęściej u Enterobacteriaceace, P.miabilis. K.pneumonie

KARBAPENEMAZY- klasy

4) oporność S.pneumoniae ( S.mirabilis ma tak samo)

oporność- Oporność S. pneumoniae na penicylinę:

a) szybkie narastanie oporności na penicylinę, której zwykle towarzyszy oporność na antybiotyki (chemioterapeutyki) innego rodzaju zwłaszcza:

- tetracykliny, makrolidy, chloramfenikol i ko-trimoksazol

b) jest to oporność na penicylinę typu receptorowego związana ze zmianami w białku PBP

c) w zależności od rodzaju zmiany wyróżniamy wzory oporności:

1. PBP 1a, 2b, 2x - wysoka oporność na penicylinę i wszystkie cefalosporyny

2. PBP 1a, PBP 2x - wrażliwości bądź średnia wrażliwość na penicylinę, oporność na wszystkie cefalosporyny

3. PBP 2b - średnia wrażliwość na penicylinę, wrażliwość na cefalosporyny

5)MLSB- dwa sposoby

a) modyfikacja białka docelowego- geny erm kodujące metylazy rybosomalne- mechanizm konstytutywny lub indukowany

b) pompy błonowe- wypompowują aktywnie – oporność na erytromycynę i makrolidy 14 i 15- członowe

Krążki z erytromycyną i klindamycyną ( 15-26mmm od brzegów)
a) spłaszczenia z klindamycyna i zahamowanie przy erytromycynie- INDUKOWANE MLSB
b) tu i tu zakamowanie- konstytutywna MLSB
c) zahamowanie przy erytromycyne i bez zahamowania przy klindamycynie- opornośc typu M

Leki działające na rybosomy – statyczne, wyjątek aminoglikozydy

- wankomycyna i teikoplanina działają tylko na Gram (+) i mają wąskie spektrum działania

- w syntezie najpierw działa cykloseryna, bacytracyna, wankomycyna i na końcu B-laktamy

- cefalosporyny I generacji – tylko na Gram(-) , dalsze generacje też na Gram(+)

-bakteriobójcze antybiotyki – 1) B-laktamy
2) chinoliny
3) glikopeptydy
4) aminoglikozydy
5) kotrimoksazol
6) metronidazol
7) polimyksyny
8) fosfomycyna

- bakteriostatyczne
1) tetracykliny
2) makrolidy
3) linkozamidy
4) klindamycyna
5) sulfonamidy
6) trimetorpim
7) chloramfenikol
8) oksazolidynazy
9) kw. Fusydowy

Zwykle nie podajemy antybiotyków sójczych ze statycznymi ( wyjątek B-laktam + klindamycyna w terapii gronkowców toksyno twórczych)

- na kolastynę oporność naturalną mają – Protu, B. ce pacia, B.fragilis N.meningitidis, N.gonorrhoea

- Spektrum G(-)- aztrenoam i polimyksyny
- G(+) i G(-)- penicyliny o szerokim spektrum ( ureido i karboksypenicylny)- Nawet na P.aeruginosa

- cefalosporyny, karbapenemy- najszerszy zakrez z B-laktamów
- aminoglikozydy nie działają na paciorkowce i beztlenowce
- beztlenowce- linkozamidy, podanie metronidazolu, nitro imidazolu ( opornze ziarenkowce beztlenowe, actinomyces, propionibacterium), chloramfenikol, cefoksytyna

- atypowe- makrolidy, tetracykliny, chinoliny, rifampicyna, kotrimoksazol

MAKROLIDY- - azytromycyna jest gromadzona w ziarnistościach neutrofilów, dla bakterii pozakomórkowych osiągają zbyt małe stężenia

TETRACYKLINY- mają pierścień tetra cenowy. Bakterie stworzyły kanały wypompowujące je. Nie stosuje się w terapii S.pneumoniae, zakażeniach dróg oddechowych i ZUM. Dla GAS najlepsze są penicyliny a dla GBS amino penicyliny

AMINOGLIKOZYDY- 8h efekt poantybiotykowy ( wyjątek B.cepacia. U G(-) 4h ( wyjątek Enterococcus)

Cmax/mic= 4-10 będzie sukces

B-laktamy – g(-) nie działa, G(+) 2h

Dla azytromycyny, b-laktamów, wankomycyny, fluorochinolonów jest AUC- dawac w długich odstępach

Aminoglikozydy i fluorochinolony- Cmax/MIC- częściej podować
B-laktamy ważne czas nad MIC- więcej i częściej podajemy

B-laktamy oporność – PBP1- liza
PBP2- okrągłe ulegające lizie komrki
PBP3= formy nitkowate- brak lizy

Enterococcus faecium- naturalnie obniżona opornośc na penicyliny, nie podawac cefalosporyn (MBC/MIC> 32 !!)

Makrolidy 14-15 węglowe- effluks + MLSB (klarytromycyna
16 węglowe- tylko MLSB (spiromycyna)