Mięśniak gładkokomórkowy trzonu macicy

- najczęstszy nowotwór u kobiet

- po 50 r. – 40%

- guzy reaguja na poziom estrogenow, zwiększają się w ciazy, zmniejszaja po menopauzie lub kastracji

- rozrastaja się:

- śródmięśniowo

- podśluzowo

- podsurowicowkowo

-może być bezobjawowy, inne objawy to częstomocz, nieprawidłowe krwawienie, bole w miednicy malej, mogą być przyczyna poronień samoistnych lub krwawien poporodowych

- transformacja miesniaka gladkokomorkowego do mieśniakomięsaka gladkokomorkowego nadzwyczaj rzadka

Cechy: maly, dobrze odgraniczony, wolno rosnący, nieinwazyjny, nie daje przerzutów, dobrze zroznicowany

Mięśniakomięsak gladkokomorkowy

- srednia wieku ok. 54 lata

- najczestszy objaw to krwawienie z jamy macicy nie związane z cyklem

- duza tendencja do wznowy

- przerzuty glownie do pluc, kosci i mozg

- pięcioletnie przezycie ok. 10-30%

- guz zazwyczaj pojedynczy, miekki z polami martwicy i wylewu krwi

- rozrasta się srodsciennie lub do jamy macicy w postaci polipowatych mas,

- zwykle srednica jest wieksza niż 5 cm.

Cechy: duży, słabo odgraniczony, rozrastajacy się szybko, z krwotokami i martwica, naciekajacy miejscowo, daje przerzuty, slabo zrozniocwany

Rak przedinwazyjny szyjki macicy i wewnatrznablonkowa neoplazja szyjki macicy

- drugi co do częstości i częstości przyczyny zgonow, rak dotykajacy kobiety.

Stany przedrakowe szyjki macicy:

- dysplazja malego stopnia

- dysplazja średniego stopnia

- dysplazja duzego stopnia

Nadzerka gruczolowa szyjki macicy nie jest stanem przedrakowym.

Rak szyjki macicu – czynniki ryzyka

- wirus brodawczaka ludzkiego HPV

- wczesne rozpoczęte Zycie płciowe

- liczni partnerzy seksualni

- partner utrzymujący uprzednio kontakty seksualne z licznymi partnerkami

- palenie papierosow

- doustne srodki antykoncepcyjne

- liczne porody

- inne niż HPV infekcje przekazywane droga plciowa

Stany przedrakowe macicy:

- CIN I (dysplazja malego stopnia)

- CIN II (dysplazja średniego stopnia)

-CIN III (dysplazja duzego stopnia i rak przedinwazyjny)

W nabłonku z cechami CIN widoczne SA następujące zmiany:

Powiekszenie, hiperchromazja, polimorfizm(kształtu, wielkości, zabarwienie jader), obecność Komorek dwu lub wielojadrowych, zaburzenia organizacji warstwy podstawnej i pozostałych warstw nabłonka, zmiany liczby, umiejscowienia i typu figur podziałów mitotycznych.

Wraz ze wzrostem nasilenia w.w. zmian morfologicznych wzrasta stopien CIN. W miare progresji zmian niedojrzale (nowotworowe) komorki rozrastaja się najpierw w warstwie podstawnej, a nastepnie coraz wyzej, aż do warstw powierzchownych nabłonka, rosnie liczba mitoz, pojawiaja się one w wyzszych warstwach nabłonka, występują tez mitozy patologiczne

Rak przedinwazyjny

- rozwija się w obrebie nabłonka i nie przekracza blony podstawnej, po usunieciu nie daje wznowy ani przerzutow

- jest w 100% wyleczalny

Profilaktyka

- regularne badania ginekologiczne

- badanie cytologiczne rozmazow z tarczy i kanalu szyjki macicy – 1 raz w roku jest najskuteczniejsza metoda wykrywania wczesnych stanow przedrakowych

Rak przewodowy sutka

- najczestszy nowotwor konbiet

- czesciej biale niż Azjatki i Afrykanki

- twardy, bezbolesny guz, o nieregularnych obrysach, zrośnięty z tk. Otaczającymi

- guz nieprzesuwalny w stosunku do podloza i skory

- gdy guz umiejscowiony jest bardziej powierzchownie, skora nad guzem jest zaciagnieta tworząc dolek

- może być pogrubiala, a nacieczenie więzadła Coopera daje wciagniecie naskorka w glab, co w polaczeniu z zablokowaniem lokalnego opływu chlonki powoduje obraz skorki pomarancza

- jeżeli guz umiejscowiony w czesci srodkowej sutka – wciągnięcie brodawki sutkowej

Czynniki ryzyka raka piersi

- wiek – przed 25 rz rzadko, ryzyko rosnie wraz z wiekiem rozrodczym, po menopauzie rosnie wolniej,

- predyspozycje genetyczne

- geografia – USA i Europa Zach, wieksze niż AZJA

- choroby proliferacyjne sutka

- okres od pierwszej do ostatniej miesiaczki – dłużysz okres aktywności hormonalnej zwieksza ryzyko

- porody – ryzyko wieksze u kobiet bezdzietnych

- otyłości

- doustne srodki antykoncepcyjne – szczególnie przed 25

- karmienie piersia – dłuższe karmienie mniejsze ryzyko

- cwiczenia fizyczne( najmniej 3-8 godz tygodniowo)

- dieta, uzywki, czynniki środowiskowe (dieta wysokobialkowa, alkohol, pestycydy)

-promieniowanie jonizujące

Rak piersi – czynniki prognostyczne

- wymiary guza – srednica < 5mm – 5 letnie przezycie 96%

- przerzuty w wezlach chłonnych dla NO – rzezycie 5 letnie 72%, przerzyty w 6-10 wezlach – 41%

- typ histologiczny

- histologiczny stopien zlosiwosci wg Blooma (I, II, III)

- stopien proliferacja Komorek rakowych

- ploidia DNA – rak diploidalne, zawierające normalna ilość DNA – lepsze rokowania niż hipo- i hiperdiploidalne

- wiek chorej – poniżej 35, gorsze rokowania

- receptor estrogenowy i progesteronowy (jeżeli + to lepsze rokowania)

- liczba naczyn włosowatych (angiogeneza)

- amplifikacja c-erbB-2 (HER-2) – gorsze rokowanie, oporność na niektóre chemioterapeutyki

Rak sutka – diagnostyka

- każdy guz sutka powinien być zbadany za pomoca biopsji aspiracyjnej ciekoiglowej (BAC)

- komorki raka w BAC – zabieg operacyjny

- komorki podejrzane w BAC – badanie śródoperacyjne, dlasze postepowanie w zależności od wyniku

-