Wiadomości wstępne
Projekt drenowania gruntów wsi Czernice Nowe cz. II, został opracowany na zlecenie Katedry Kształtowania Środowiska, wydz. Budownictwa i Inżynierii Środowiska uczelni wyższej SGGW.
Ogólna powierzchnia obszaru wynosi 90,1 ha, z czego projektem objęto 27,8 ha. Jest to pierwszy etap melioracji dlatego też wyłączona cześć wynosząca 62,3 ha zostanie zrealizowana w kolejnym etapie. Część ta została przeznaczona na zbiornik retencyjny, gdzie rzędne terenu wskazały najniżej usytuowany fragment.
Zadanie inwestycyjne Czernice Nowe cz. II posiada dobry układ komunikacyjny w postaci dróg powiatowych, dróg gminnych oraz dróg lokalnych. Odległość od siedziby Gminy w Czernic wynosi ok.4 km. Transport materiałów, sprzętu oraz dojazd pracowników na budowę nie będzie stanowił trudności. Jedyny problem na tym terenie stanowi cmentarz umieszczony na delikatnym wzniesieniu, jednakże teren wokół tego obiektu ze względu na zanieczyszczoną glebę nie nadaje się do odwodnienia. Woda zdrenowana w tym terenie mogła by mieć zły wpływ na środowisko.
W rejonie inwestycji występuje cały szereg infrastruktury technicznej: trasy napowietrznych linii energetycznych, podziemne przewody wodociągowe i kable telekomunikacyjne. Nadzór nad wykonaniem robót inwestycyjnych w rejonie istniejących urządzeń będzie pełniony przez przedstawicieli jednostek, będących ich właścicielami.
W trakcie sporządzania niniejszego projektu wykorzystano następujące materiały:
Wytyczne, 1978r, ( Głębokość drenowania gruntów ornych).
Norma gleboznawcza BN-78/9180-119 ( Podział gleby na grunty granulometryczne),
Schematy hydrauliczne dopływu wody do drenów ( w celu wyznaczenia rozstawy drenów),
Wytyczne, 1988r ( Wartości wskaźnikowe dopływu wody do drenów),
Wykres do określania rozstawy drenów na glebach słabo przepuszczalnych, okresowo, nadmiernie uwilgotnionych (Wytyczne 1978r.),
Normy odpływu q jako wskaźniki do obliczania średnic zbieraczy ( Wytyczne 1988r.),
Nomogram do określania średnic drenów ceramicznych,
Charakterystyka przyrodniczo – melioracyjna
Przedmiotem inwestycji jest projekt melioracji użytków rolnych położonych na glebach, które charakteryzują się niewłaściwymi stosunkami powietrzno-wodnymi. Warunki te powodują późne rozpoczęcie prac polowych, skrócenie okresu wegetacji (o 2-4 tygodni), utrudnioną uprawę i w konsekwencji niskie plony.
Na terenie objętym projektem przeprowadzono badania glebowe które wykazały istnienie gleb bielicowych i czarne ziemie. Gleby bielicowe podścielone są glinami cięzkimi.
Gleby charakteryzują się okresowo nadmiernym uwilgotnieniem. Spowodowane to jest małą zdolnością przepuszczania wody w głąb profilu glebowego. Wody zalegają górną i środkową warstwę profilu glebowego. Uniemożliwia to wcześniejsze rozpoczęcie wykonywania prac polowych, skraca okres wegetacyjny roślin, co ma odzwierciedlenie w niskich plonach oraz utrudnia prowadzenie zabiegów agrotechnicznych.
Koncepcja rozwiązania technicznego melioracji
Drenowaniem systematycznym gruntów ornych objęty został obszar o powierzchni ok.28 ha przekazany do realizacji. Grunty położone północno-zachodniej częsci nad rowem oznaczonym jako Rów ,,A1” .
Wyznaczone szerokości rozstawy nie wymagały większych korekt w momencie rozplanowywania obszarowego. Przyjęta rozstawa drenowania wynosi 18m. Głębokość drenowania przyjęto 0,95 m, a spływ jednostkowy do kalibrowania średnic rurociągów – 0,50 [dcm3/s*ha].
W Pierwszej kolejności przeprowadzono analizę układu terenu, położenia dróg i rowów. Następnie zaprojektowano zbieracze, które ewentualnie były poddawane korekcie, tak by sączki nie przekraczały 250 m. Zbieracze i sączki zaprojektowano wg podstawowych wytycznych: „Zasady projektowania układu sączków i zbieraczy na planie sytuacyjno-wysokościowym.”. Sączki układane są z rurek o średnicy 5 cm- w zależności od spadku powierzchni terenu- w układach podłużnych i skośnych. Przy spadkach powierzchniowych mniejszych od 10 %o zastosowano układ podłużny, czyli trasy sączków prostopadle do warstwic, a przy większych od 10%o- układy skośne.
Przy przeprojektowywaniu rowu konieczne będą instalacje betonowych stopni, a także betonowych rur pod drogami. Na zadanym obszarze woda spływa do swoistej „rynny”, którą poprowadzono rów. Większe spadki wymagały gęstszej instalacji sączków w porównaniu do bardzo łagodnych spadków. Na terenie objętym inwestycją mamy dużą procentową zawartość cząstek spławianych (> 30 %) co wymaga pilniejszej kontroli przed zamulaniem.
Stąd też na tej powierzchni przewidziano ułożenie rurociągów ceramicznych, a ponadto rurociągi ceramiczne ułożone zostaną w tych miejscach, które wymagają zabezpieczenia przed zarastaniem korzeniami drzew. Sa to rurociągi, których trasy przebiegają w pobliżu dróg, zabudowań, zakrzaczeń czy też pojedynczych drzew. Należy zastosować przewody z rurek okrągłych, a styki owinąć paskami papy izolacyjnej.
Sieć drenarska zostanie uzbrojona w wyloty drenarskie oraz studzienki rewizyjne i połączeniowe. Przewidziano wykonanie typowych wylotów drenarskich W-1. Z tych powodów zaprojektowano działy drenarskie o małej powierzchni w celu ograniczenia jednostkowej ilości odprowadzenia wody.
Odpływ z działu drenarskiego nr.1 przewidziany został do studzienki drenarskiej S-3/100/2,5.
Wskazówki dotyczące potrzeby zastosowania zabiegów melioracyjnych i eksploatacji urządzeń melioracyjnych.
Zgodnie z dołączonymi profilami uwilgotnienia, prezentującymi warunki powietrzno – wodne w glebie po regulacji, dla poszczególnych sondowań można wywnioskować, że głębokość założenia drenażu jest odpowiednia.
Eksploatacja założonej sieci jest konieczna dla jej właściwego działania. W jej zakres wchodzi obowiązek corocznej konserwacji drenażu. Prace związane z konserwacją gruntową przeprowadza w przedziale 3 do 4 lat.
Z bardziej szczegółowych zaleceń powinno się prowadzić regularne oczyszczanie rowów, by zapewnić ich przepustowość i nie dopuścić do zatamowania odpływu wód z wylotów zbieraczy. Poza wykaszaniem skarp, oczyszczania dna i wylotów drenarskich należy pamiętać o sprawdzaniu stanu rur prowadzących wodę pod drogami. Konieczne jest także odmulanie studzienek drenarskich, dokładnym ich zamykaniu i sprawdzaniu poziomu wód – są one doskonałym wskaźnikiem awarii. Pod terminem konserwacja gruntowa rozumie się zabezpieczanie i bieżące oczyszczanie z rdzy elementów żeliwnych i metalowych.
Część tabelaryczno-zestawieniowa.