Plastydy- tylko u roslin, powstaje w kom merystema tycznych podobne do mitochondriom. 3 rozne pod względem budowy i funkcji form dojrzalych: bezbarwne-leukoplasty; zielone-chloroplasty;barwne ale nieczynne fotosyntetycznie-chromoplasty.
Chloroplasty- u organizmow zdolnych do fotosyntezy w nich proces absorpcji energii świetlnej i gromadzenie jej w postaci energii chemicznej występują w kom do których dociera światło, chlorofil nadaje kolor.
Leukoplasty-mniejsze od chloral. Bezbarwne, kuliste,wyst. W org. Gdzie nie dociera światło.W kom spichrzowych staja się osrodkami gromadzenia skrobii(amyloplasty). Wyspecjalizowane w gromadzeniu tluszczów.
Chromoplasty- nieaktywne w procesie fotosy.( kolor
czerwony,poma,zolte). Tkanki o malej aktywności fizjologicznej,nadaja barwe roslina.
Jadro-podst.nosnik inf.genet.DNA rozmieszczony w centralnej czesci kom. W postaci zwartego klebka nici,nukleoid.W okresie miedzy podziałami wydzielony za pomoca specjalnej blony obszar cytoplazmy zw. Karioplazma .Jadro ma okreslona strefe oddziaływania na cytoplazme .Otoczone jest porowata blona majaca polaczenie z systemem blon retikulum. Wewnat. Jadra sok jadrowy (kariolimfa),zawieszona siec nici chromatynowych,1 lub kilka jaderek.Kariolimfa koloidalna o najmn. gestosci, zaw. Bialka zlozone, kwasy nukleinowe.
Wakuola- zbiornik soku kom.(starsze kom rosl) otacza pojedyn. Blona cytoplazm.(tonoplast), gromadzenie się soku kom. W cytopl, stopniowe zlewanie się malych wakuol w duza. Waku. Pobierając wode powieksza się i spycha cytoplazme i organelle do sciany kom. Głown. Sklad. Soku woda 60-95%,w niej rozpuszcz.zwiazki organiczne , mineralne ,subst energetyczne
Sub.odzywcze zuzywane w miare potrzeby. W sklad soku wchodza: węglowodany,(proste, zlozone),jednocukry (glukoza, fruktoza), dwucukry(sacharoza), inulina,pektyny, rozpuszczalne w wodzie bialka, kwasy organiczne ( sok ma odczyn kwasny), kw.szczawiowy, winowy, jabłkowy, cytrynowy, bursztynowy.
Weglowodany- (sacharydy) w skladzie: wegiel, wodor, tlen. Monosacharydy- jednocukry, cukry proste o czast 5 cio lub6cio weglowych, digosacharydy- kilkucukrowce, powstale z polacz. Kilku czast cukrow prostych.Cukry proste- rzadko gromadzone, subs. Osmotyczne czynne powodujące nadmierny wzrost cisnienia osmotyczn. W kom. Dwucukry- cuk. Trzcinowy-sacharoza, czast. Zbudowana z glukozy i fruktozy. Odkladana w korzeniach buraka cukrowego, lodygach trzciny.
Najczestsze weglo.- wielocukry: magazynowane w duzych ilościach , osmotycznie nieczynne. Najpospolitsza skrobia powstajaca w procesie kondensacji wielu czasteczek glukozy z równoczesnym wydzielaniem wody.
Amylopektyna- nierozp. W wodzie stanowi 70-80% skrobi. Skrobia gromadzi się wokół osrodka kondensacji hilum w postaci warst narastających stopniowo. Ukladaja się promieniście w stosunki do hilum tworząc sferokrysztaly. Formujace się ziarna skrobi wykazuja cechy ciala krystalicznego. Jeżeli osrodek kondensacji bocznie warst. Z 1 strony maja wieksza grubosc, jak po srodku SA takie same. Ziarna skrobi w zimnej wodzie nie rozpuszczaja się w cieplej pęcznieją.
płyn Lugola służy do wykrywania skrobi. Dodany do płynów zawierających skrobię zmienia ich barwę na fioletowoczarną, przy niewielkich stężeniach na niebieskofioletową
Bialka- strukturalne biora udzial w tworzeniu cytoplazmy jadra i innych organelli kom. I bialek biolog. czynnych.
Odkladane na zapas- Bial. Proste- Proteiny: zbudowane z aminokwasow. 4 grupy: albumin- rozpuszcz w wodzie, slabo kwasne,globulin- nierozp.w wodzie, rozpuszcz.w rozcien.kwasach i zasadach, glutelin- rozp.tylko w kwasach i zasadach,prolamin nierozp.w wodzie, rozp. W 80% alko.
Gromadzone- w nasionach ,drobne ziarenka, ziarna aleuronowe. Powst podczas dojrzewania nasion, 3 rodzaje:a)Proste ( liscienie wielu rosl. Motylkowych)
b)ziarna charak.dla traw
c) zawier. 3 skladniki( subs. Bezpostaciowa, globoid, krystaloid)
Tluszcze- racjonalna forma grom. Mat. Zapas. Wysoko kaloryczne,plynne. Mieszanina estrow glicerolu z nienasyconymi wyższymi kwasami tluszczowymi. U niekt. Roslin tluszcze w postaci stalej ( kakaowiec, palma kokosowa). Gromadzone w nasionach, rzadziej owoce, duzo tlusz. W nasionach ma: mak, dynia,gorczyca,soja, słonecznik,len. Rosliny gromadzace w nasionach tluszc. To rosl oleiste, najintensywniej gromadza w nasionach w 1 etapach dojrzewania nasion i owocow, gromadza się w postaci kropel, rozmieszczonych w cytoplazmie, zabarwione Sudanem III, wybarwienie na czerwono.
Drewnienie- inkrustowanie ściany przez drewniki -substancje o złożonej budowie chemicznej. Ligliny wypełniają przestrzenie miedzy włóknami celulozy. Ściany zdrewniałe są sztywne odporne na zginanie i zerwanie oraz wykazują mniejszą przenikliwość
Korkowacenie - adkrustowanie ściany suberyną - substancją pochodną wyższych kwasów tłuszczowych. Komórki skorokwaciałe zamierają, ściany są szczelne dla wody i powietrza, odporne na rozkład, nieprzezroczyste , izolacja protoplastu od otoczenia prowadzi do jego zamierania ( powstaje warstwa korkowa)