Istota handlu zagranicznego

odpłatna wymiana produktów, usług i czynników wytwórczych -> (to co przedsiębiorstwo musi mieć aby funkcjonować)

(klasycznych i nowoczesnych) z partnerami mającymi stałą siedzibę poza granicą celnąpaństwa (granica obejmująca terytorium na, którym obowiązują jednolite przepisy celne)

KLASYCZNE:

- ziemia( surowce energetyczne- gaz, ropa, lasy- flora, fauna, - woda, -kosmos)

- praca ( - z kwalifikacjami, - efektywna)

- kapitał( rzeczowy element, to co człowiek wytworzył i dalej będzie służyło przedsiębiorstwu)

NOWOCZESNE:

-wiedza( to nie jest suma informacji)

- informacja( z różnych źródeł do zainteresowanego)

- talent( musi mieć to coś, w tym przedsiębiorczość)- cecha charakteru gotowość do podejmowania ryzyka, czynnik produkcji obok pracy ziemi i kapitału,)

- instytucje( oddziaływują na handel zagraniczny)

ITER -> współpracują różne państwa, energia odnawialna( Międzynarodowy eksperymentalny reaktor termonuklearny, program badawczy z nim związany. Cel- zbadanie możliwości produkowania na wielką skalę energii z kontrolowanej fuzji jądrowej)

Bilans płatniczy jest pojęciem szerszym niż bilans handlowy

w wąskim znaczeniu – bilans handlowy (zestawienie wartości eksportu i importu towarów w danym okresie sporządzany na podstawie fizycznego ich przemieszczania przez granicę celną kraju. Bilans handlowy jest częścią bilansu płatniczego. - eksport wyższy niż import- nadwyżka , import wyższy niż eksport - deficyt)

- zestawienie eksportu i importu towarów

Import - przywóz towarów, usług lub kapitału z zagranicy w celu wykorzystania ich na rynku wewnętrznym( przywóz czegoś spoza obszaru granic celnych. Import dotyczy zakupu spoza UE, natomiast zakup w obrębie UE to wewnątrzwspólotowy

Eksport - wywóz za granicę towarów które zostały wytworzone w danym kraju. Dla krajów UE eksp[ort dotyczy sprzedaży towarów lub usług poza UE, sprzedaz w obrebie UE to wewnątrzwspólnotowy; przykład : dostawca firma X (z siedzibą w Polsce) sprzedaje towar EXW Warszawa firmie Y ( z siedzibą w Danii, państwo członkowskie UE) która dalej sprzedaje go firmir Z mającej siedzibę w USA sprzedaz odbywa się na warunkach EXW Warszawa czyli transport na całej trasie przewozu organizuje firma Y towar ładowany jest do kontenera w Warszawie i przewożony do USA transportem morskim przez Gdynię do portu New York)

w szerokim znaczeniu - bilans płatniczy (bilans obrotów płatniczych za granicą- zestawienie wartości wszystkich przychodówi wydatków kraju związanych z jego stosunkami ekonomicznymi z zagranicą w danym okresie)

- obroty majątkowo- kredytowe (rachunek kapitałowy) t.j. inwestycje bezpośrednie i portfelowe netto,

- obroty bieżące (rachunek bieżący), t.j. zestawienie eksportu i importu produktów towarów i usług oraz płatności transferowe i dochody netto z własności za granicą

Międzynarodowy podział pracy

i specjalizacja produkcji – warunkiem wymiany międzynarodowej

Międzygałęziowy podział pracy

dzięki sprzyjającym warunkom naturalnym pewne dziedziny gospodarki narodowej uzyskują priorytet i stają się gałęziami eksportowym (specjalizacja w produkcji 1 towaru, jakie możliwości ma kraj)

Wewnątrzgałęziowy podział pracy

specjalizacja produkcji według faz operacji technoliogicznych i specjalizacja sprzedaży między firmami zlokalizowanymi w poszczególnych krajach

pozycja danego kraju w międzynarodowym podziale pracy

jest zależna przede wszystkim od:

-wewnętrznego poziomu rozwoju tego kraju

-efektywności gospodarowania

polityki ekonomicznej władz

Płaszczyzny analizy

Mikroekonomiczna -główny cel: wzrost zysku w długim okresie czasu

Makroekonomiczna i globalna

główny cel: wzrost dochodu narodowego(suma dochodów wszystkich obywateli oraz osób prawnych z siedzibą w danym kraju, uzyskanych z wykorzystaniem czynników produkcji (ziemia, praca, kapitał) równa całkowitej wartości wytworzonych dóbr i usług, pomniejszone o koszty amortyzacji) i stopnia zaspokojenia potrzeb obywateli

poprawa bilansu płatniczego

Czynniki motywujące rozwój handlu zagranicznego

(płaszczyzna makroekonomiczna i globalna)

-główny odmienna struktura gospodarcza poszczególnych państw

-zróżnicowany poziom techniczny osiągnięty przez dany kraj

-likwidacja luki technologicznej danego kraju

-warunki klimatyczne

-koncentracja środków na badania naukowe na dziedzinach konkurencyjnych na rynku międzynarodowym, zwłaszcza w dziedzinie innowacji

-nierówny podział czynników wytwórczych (zasobów) na Ziemi

Czynniki motywujące rozwój handlu zagranicznego

(płaszczyzna mikroekonomiczna)

-przedłużenie cyklu życia produktu,

-osiągnięcie większej skali produkcji,

-rozszerzenie rynku docelowego( 1 lub kilka segmentów obsługiwanych przez dane przedsiębiorstwo, które tak kształtuje istrumenty marketingowe by zdobyć nowego klienta lub utrzymać obecnych nabywców)-dotarcie do większej liczby nabywców,

-lepsze wykorzystanie posiadanego aparatu wytwórczego,

-adaptacja innowacji dających przewagę konkurencyjną,

-większe doświadczenie w wytwarzaniu określonych produktów, by uzyskać poprawę efektywności oraz pozytywny wpływ na wzrost efektywności.

Funkcje handlu zagranicznego

Zasobotwórcza:

- wzrost stopy inwestycji i przyspieszenie tempa wzrostu gospodarczego

( przyczynia się do zwiększenia zasobów, np zapewnienie importu niezbędnego, powiększenie ram dochodu do podziału, zwiększenie akumulacji inwestycji i konsumpcji)

Efektywnościowa

- uzyskanie korzyści ze specjalizacji w produkcji dóbr na skalę międzynarodową,

- przewaga konkurencyjna na rynku międzynarodowym

( rozszerzenie asortymentu towarów, szybszy postęp techniczny, zwiększenie rozmiarów produkcji)

pasywna

- import uzupełnia tylko w niezbędnym zakresie produkcję krajową, zaś eksport służy wyłącznie sprzedaży nadwyżek i dostarczaniu środków finansowych na import

(import tego co brakuje)

aktywna

- na strukturę rozwoju gospodarczego w dużym stopniu mają wpływ czynniki zewnętrzne

Podstawowe rodzaje transakcji w handlu zagranicznym

-Eksport (pionierski - wywóz nowych towarów na tradycyjne rynki zbytu, albo wejscie z towarami firmy na nowe rynki zbytu) i (tradycyjny - wywóz towarów na rynki zbytu z którymi dokonywana jest już wymiana)

-Import (niezbędny- (wyłączny) główne źródło to niemożność zaspokajania przez producentów danego kraju popytu generowanego przez konsumentów i inwestorów w tym kraju, może on uwzględniać całkowity bądź częściowy brak możliwości produkcji danego kraju) i (uzupełniający- import towarów które są wytwarzane w kraju lecz w ilości nie zapewniającej pełnego pokrycia zapotrzebowania gospodarki narodowej)

-reeksport- ( zakup towarów za granicą w celu jego dalszej sprzedaży, połączenie eksportu i importu)

-reimport-( powrotny przywóz własnego przedtem wyeksportowanego towaru z zagranicy)

-handel tranzytowy-( to wymiana handlowa gdzie firma realizująca transakcję nie znajduje się ani w kraju importera ani eksportera. Polega na przewozie towaów przez terytorium danego kraju i jest realizowany przez podmiot który jest pośrednikiem między importerem a eksporterem i ma swoja siedzibe poza terytorium kraju imprtera i eksportera. ( krajowa firma tranzytowa C sprzedaje towary wyprodukowane w kraju A do kraju B)

-obrót nakładczy(polega na zleceniu zagranicznemu partnerowi wytworzenia określonej partii wyrobów gotowych według z powierzonych materiałów według przedstawionego mu wzoru)

Obrót naprawczy( polega na wysłaniu za granicę uszkodzonych towarów w celu ich naprawy)

Obrót uszlachetniający ( polega na zleceniu zagranicznemu partnerowi wykończenia lub obróbki towarów przy czym towar jest cały czas własnością wysyłającego i wraca do niego po zakończonym uszlachetnianiu)

Przyczyny rozwoju importu towarów:

- koszty produkcji zastępującej import są bezwzględnie wyższe od kosztów w innych krajach

· ze względu na wyposażenie w zasoby naturalne lub warunki klimatyczne

· opóźnienie w rozwoju gospodarczym

· opóźnienie techniczne

- koszty produkcji zastępującej import są relatywnie wyższe od kosztów w innych krajach

· różnice w wielkości popytu

· różnice w poziomie kosztów (odmienne wyposażenie w czynniki produkcji, występowanie korzyści skali, odmienna jakość czynników produkcji – warunków naturalnych, intensywności działalności gospodarczej, różnych kwalifikacji pracowników)

- występuje potrzeba zaspokojenia zróżnicowanego popytu na różnego rodzaju towary (lub usługi)

· zróżnicowanie preferencji i towarów

· zróżnicowanie towarów jako efekt celowej działalności przedsiębiorstw