Dzieje
miłośći Kmicica i Oleńki oraz tło historyczne uworu "Potop"
Tło
historyczne utworu:
1.Wkroczenie
wojsk Szwedzkich do Polski latem 1655 w liczbie około 40 tyś.
2.
Kapitulacja:
a)Wielkopolskie
Pospolite ruszenie pod Ujściem
b)Poddanie
Poznania Szwedom
c)Poddanie
Szwedom Litwy przez Janusza Radziwiłła, wojewodę wileńskiego
d)Poddanie
Warszawy i Krakowa
3.
Ucieczka Jana Kazimierza na Śląsk
4.
Partyzantka chłopów na podkarpaciu , odbicie Szwedom Nowego Sącza
5.
Obrona Częstochowy:19 XI- 27 XII 1655r
6.
Powrót króla i złożenie ślubów w Katedrze Lwowskiej
7.
Odzyskanie Warszawy
8.
Wycofanie się Szwedów z ziem polskiej Litwy
9.
1660r- pokój Oliwski
Dzieje
miłości Kmicica i Oleńki
Oleńka
oczekuje na przybycie Kmicica przeznaczonego jej męża z niepokojem,
ale i ciekawością. Gdy Kmicic w końcu się zjawia , Oleńka jest
pod wrażeniem jego postaci i śmiałości. Andrzejowi panna także
się podoba. Oboje wiedzą, że przeszkodą do natychmiastowego
zawarcia małżeństwa jest żałoba po Billewiczu. W ciągu
kolejnych dni Kmicic odwiedza Oleńkę. Boi się , aby nie
dowiedziała się ona o hulankach jego i jego kompanów. W czasie
wyprawy saniami do Mitrunów Kmicic o Oleńka wyznają sobie miłość
i wymieniają pierwsze pocałunki. W czasie pobytu Kmicica w Upicie
Billewiczównę trzej okoliczni szlachcice. Donoszą oni o wybrykach
jego i jego towarzyszy. Kmicic wraca po krwawym stłumieniu buntu
mieszczan. Oleńka wyjawia mu ,że wie o jego wybrykach w Lubiczu.
Daje mu wybór: albo ona , albo jego towarzysze. Kmicic w drodze do
Lubicza zastanawia się nad swoim dotychczasowym zachowaniem i
postanawia się zmienić. Kiedy jednak zastaje w dworku swych
umierających towarzyszy , krew burzy się w nim na nowo. Kmicic
zwołuje żołnierzy i napada na Wołmontowicze . Dokonuje rzezi i
podpala osadę. Billewiczówna udziela mu schronienia , nie wydaje go
, ale gdy tylko niebezpieczeństwo mija , wypędza go z dworku. Po
sześciu tyg. Oleńka otrzymuje list od niego w którym prosi o
przebaczenie . Oleńka cierpi bo wciąż go kocha. Odpisuje mu że
przebaczy mu tylko wtedy, gdy i pokrzywdzona przez niego ludność
odpuści mu winy. Oleńka zostaje porwana przez Kmicica i na ratunek
rusza jej Wołodyjowski. Dochodzi do pojedynku pomiędzy Kmicicem a
Wołod.. Mały rycerz ma nad nim przewagę i rani poważnie Kmicica.
Kmicic ranny przebywa w Lubiczu a tym czasem Woł. się oświadcza
Oleńce ale zostaje przez nią odrzucony. Andrzej zmienia nazwisko na
Babincz. Po tym nazwiskiem dokonuje szeregu bohaterskich czynów
.Oleńka cały czas myśli o swoim ukochanym. Kiedy Rzeczpospolita
wyszła z wojen zwycięsko Billewiczówna przygotowuje się do
wstąpienia do klasztoru. Podczas objeżdżanie swych włości Oleńki
z Tomaszem spotyka ludzi przewożących ciężko rannego Kmicica.
Którejś niedzieli Kmicic wybiera się na mszę św. I siada w ławce
obok Oleńki. Po mszy kapłan odczytuje list od króla. Król
dokonuje całkowitej rehabilitacji Kmicica,wymienia jego zasługi w
wojnie szwedzkiej i węgierskiej. Wkrótce odbywają się zaręczyny
Kmicica i Oleńki.