Bogurodzica jest to średniowieczna, najstarsza polska pieśń religijna i najstarszy polski tekst poetycki. Tradycja przypisywała jej autorstwo św. Wojciechowi, dziś przyjmuje się, że powstała prawdopodobnie w połowie XIII wieku. Pierwsze zapisy pochodzą z 1407, 1408 lub 1409 roku (różne źródła inaczej podają).

Bogurodzica, rękopis z roku 1407

Współczesny zapis nutowy Bogurodzicy

"Bogurodzica" to arcydzieło, bardzo wysublimowane stylistycznie (paralele, rymy zewnętrzne i wewnętrzne, paradoksy, antytezy). O charakterze modlitewnym świadczy refren zaczerpnięty bezpośrednio z modlitwy - Kyrie eleison. Najstarsze są dwie pierwsze zwrotki, które są zbudowane w oparciu o wzorce hymnografii łacińskiej. Pierwsza zwrotka zawiera zwrot do Bogurodzicy, druga natomiast do Chrystusa, mamy do czynienia z liryką zwrotu do adresata. Podmiot liryczny - zbiorowy (wszyscy wierni).

Bogurodzica była pieśnią bojową polskiego rycerstwa pod Grunwaldem, co opisuje Jan Długosz, oraz w bitwie pod Warną. Była także odśpiewana podaczas koronacji Władysława Warneńczyka. Pieśń oparta jest na idei pośrednictwa.

Zobacz też