SAMOGŁOSKI NOSOWE „Ą” I „Ę”

Graficzna realizacją < ą, ę > - sposób graficznej realizacji nosówek w wyrazie zależy od kontekstu – od sposobu i miejsca artykulacji spółgłoski następującej po graficznym <ą, ę>:

1. < ą, ę > + < l, ł > → ą=o, ę=e

< wzięli > [vźel'i]

2. <ą, ę > + głoski zwarte (zwarto – wybuchowe i zwarto – szczelinowe) →

ą=nosowe o + [m, n, ń, ƞ] (wybór sonantny zależy od miejsca artykulacji następującej głoski zwartej)

ę=nosowe e + [m, n, ń, ƞ]

< dąb > [domp]

3. < ą, ę > + głoski szczelinowe lub wygłos → opcjonalnie nosowe o/e + nosowy glajd ł, j

Ćwiczenia:

płaczą

rękę

on płynął

oni popłyną

zaczęliśmy

ząbek

kępa

kręcony

ręcznik

sędzina

tęgi

wąska

węszyć

wąsik

mięsień

trąba

trębacz

sąd

sądzić

węgiel

ląd

rąbią

cętka

sędziwy

błąd

błędzie

wziął

pociągnąć

siedzą

panią

plunęliśmy

dąb

kąt

trąca

mączka

pięć

ręka

drągi

rzęsa

rzęsie

wąż

pieniądze

pączkować

mężny

gęś

wąziutki

więzień

obrączka

mięso

mądry

miąższ

gorąco

gorączka

polędwica

trącić

zakręt

mątwa

on kopnął

brąz

zamęt

kąpać

jąkać

skąd dokąd

którędy

ręczny

rączka

sądzić

męczarnia

lęk

pąsowy

wąchać

wąż

rząd

łąka

rzęzi

szczęśliwy

wędka

językoznawstwo