1. Co to jest państwo prawne ?

Państwo prawne to takie, w którym rządzi się na podstawie prawa i zgodnie z nim. Rządy prawa są nie tylko zasadą konstytucyjną czy wartością wyrażoną przez inne przepisy prawne, lecz także stanem faktycznym. Państwo prawne to takie, w którym:
organy są tworzone, zorganizowane i kontrolowane zgodnie z prawem,
kompetencje organów państwa są uregulowane przez prawo i granice władczej ingerencji są rzeczywiście szanowane przez państwo. Prawo może być środkiem rządzenia społeczeństwem, regulatorem procesów społeczno-gospodarczych i sposobem rozwiązywania konfliktów interesów. Dzięki tym funkcjom może przyczyniać się do utrzymania spoistości i równowagi w stosunkach społecznych, może zatem sprzyjać integracji społecznej lub przynajmniej powstrzymywać procesy dezintegracji. Prawo, służąc kontroli ludzkich zachowań. zwiększa możliwość przewidywania wzajemnych reakcji obywateli. osób prawnych i organów państwa.

2. Co to jest legalność działania administracji?

To postępowanie zgodne z obowiązującym prawem. Zasada legalizmu zawarta jest w art. 7 Konstytucji RP który stanowi, że: "Organy władzy publicznej działają na podstawie i w granicach prawa". Oznacza to, iż organy władzy publicznej nie mogą podejmować działań bez podania podstawy prawnej. Mogą czynić tylko to, co im prawo nakazuje lub pozwala.

3. Co to jest administracj awykonawcza?

Funkcja wykonawcza administracji, polega na wykonywaniu przepisów. Organy i instytucje administracji muszą przestrzegać prawa, zgodnie z konstytucyjnymi zasadami legalizmu, państwa prawa, państwa prawnego, państwa praworządnego. Wykonywanie prawa ma miejsce nie tylko w ramach prawa administracyjnego materialnego (gdy urzędnik w sposób władczy reguluje prawa i obowiązki obywateli), ale i na grucie prawa proceduralnego (gdy organ wydaje decyzję administracyjną na podstawie przepisów Kodeksu Postępowania Administracyjnego). Czasem urzędnicy mogą opierać swoje decyzje na podstawie uznania administracyjnego (swobodnego uznania).

4. Co to jest państwo prawne ?

Zgodnie z zasadą praworządności państwo prawa powinno:

0. działać w granicach prawa,

1. realizować zasadę równości wszystkich obywateli wobec prawa,

2. gwarantować pewność prawa

3. gwarantować prawo obrony obywatela przed sądem

4. realizować zasadę Lex severior retro non agit (prawo nie działa wstecz)

5. Co to jest decentralizacja i deregulacja ?

Deregulacja (łac.) - zmniejszenie oddziaływania państwa na ekonomiczną sferę kraju, czyli przede wszystkim na rynek, poprzez brak ingerencji w ustalanie cen oraz jakości dóbr i usług. Jest to także znoszenie regulacji prawnych na linii pracownik-pracodawca poprzez znoszenie lub obniżanie płacy minimalnej. Deregulacja wiąże się ściśle z procesem liberalizacji gospodarki, a często i prywatyzacji. Polskim przykładem może być tu zniesienie zakazu posiadania zagranicznych kont bankowych przez polskich obywateli, co znacznie ułatwiło swobodę przepływu kapitału.

Decentralizacja, decentralizacja władzy publicznej - przeniesienie części uprawnień i odpowiedzialności władzy publicznej z organów władzy państwowej na organy władzy samorządowej możliwie najniższego szczebla.

6. Co to jest dualistyczny model administracji ?

Dualizm administracji publicznej, to podział administracji publicznej na rządową i samorządową. Jest podstawową zasadą w państwach demokratycznych. Wiąże się z decentralizacją.

7. Co to jest administracja samorządowa?

Administracja samorządowa - zespół organów publicznych powołanych do realizowania zadań państwa w terenie. Samorząd gminny, powiatowy czy samorząd województwa to utworzone z mocy prawa zrzeszenia wszystkich mieszkańców danej gminy, powiatu czy województwa, mające osobowość prawną i wypełniające zadania z zakresu administracji publicznej. Samorząd wykonuje zadania samodzielnie, na podstawie upoważnień i w ramach środków przyznanych mu przez Konstytucję i ustawy.

Państwo posiada jedynie możliwość nadzorowania poczynań samorządów, przy czym zakres nadzoru i jego formy są ograniczone i ściśle określone przez przepisy prawa. Samorząd terytorialny jako zrzeszenie podejmuje decyzje bądź przez samych mieszkańców (gminy, powiatu czy województwa), bądź przez swoje organy. Na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej istnieje trójstopniowy podział terytorialny. Jego jednostkami są:

0. województwa (16),

1. powiaty (308 powiatów ziemskich i 65 grodzkich – miast, na prawach powiatu)

2. gminy (jest ich 2489); w gminach mogą być tworzone tzw. jednostki pomocnicze np. sołectwa, dzielnice, osiedla.

Administracja samorządowa występuje na szczeblu województwa (marszałek, sejmik, zarząd), powiatu (starosta, rada powiatu) oraz gminy (prezydent, burmistrz lub wójt, rada gminy). Szczególnym przypadkiem są miasta na prawach powiatu, gdzie znajduje się urząd miasta (prezydent i rada miasta). Należy zauważyć swoistą dwuwładzę na poziomie województwa, gdzie dwa urzędy mają ten sam zakres terytorialny i, jak pokazuje praktyka, nie do końca rozdzielne zadania.

8. Co to jest adfministracja specjalna ?

Administracja specjalna – nie zespolona, np. administracja wojskowa, kolejowa, pocztowo-telegraficzna, urzędy …

Administracja niezespolona w Polsce jest częścią administracji rządowej w terenie. W przeciwieństwie do administracji zespolonej nie jest podległa wojewodzie tylko bezpośrednio centralnym organom administracji, tak jak to jest w przypadku urzędu skarbowego, czy urzędu celnego. Organami administracji niezespolonej są terenowe organy administracji rządowej podporządkowane właściwemu ministrowi, a także kierownicy państwowych osób prawnych i kierownicy innych państwowych jednostek organizacyjnych wykonujących zadania z zakresu administracji rządowej na obszarze województwa. Ustanowienie tych organów może następować wyłącznie w drodze ustawy, jeżeli jest to uzasadnione ogólnopaństwowym charakterem wykonywanych zadań lub terytorialnym zasięgiem działania przekraczającym obszar jednego województwa. Aktualny wykaz organów administracji niezespolonej określony został w załączniku do ustawy o administracji rządowej w województwie [1].

9. Co to jest administracja rządowa?

Administracja rządowa w Polsce dzieli się na:

0. administrację rządową centralną,

1. administrację rządową terenową (wojewódzką), jedno województwo = jeden urząd wojewódzki.

Administracją rządową kieruje Rada Ministrów: Ministrowie kierują określonymi działami administracji rządowej lub wypełniają zadania wyznaczone im przez Prezesa Rady Ministrów. Zakres działania ministra kierującego działem administracji rządowej określają ustawy.(Konstytucja, art.149, ust.1)

W administracji rządowej wyróżniamy dwa rodzaje stanowisk:

0. stanowiska polityczne - zmieniają się wraz ze zmianą rządu

1. stanowiska cywilne - działają niezależnie od rządu (przynajmniej w teorii), a powstały: W celu zapewnienia zawodowego, rzetelnego, bezstronnego i politycznie neutralnego wykonywania zadań państwa, w urzędach administracji rządowej (...) (Konstytucja, art.153, ust.1)

Prezes Rady Ministrów jest zwierzchnikiem służbowym pracowników administracji rządowej.

Przedstawicielem Rady Ministrów w województwie jest wojewoda.

10. Co to jest gabinet polityczny ministra ?

. GABINET POLITYCZNY MINISTRA podlega bezpośrednio ministrowi i pozostaje w jego wyłącznej dyspozycji.

Do zadań własnych GABINETU POLITYCZNEGO MINISTRA należy:

- monitorowanie - na zlecenie i dla potrzeb ministra - zgodności działań struktur organizacyjnych ministerstwa, z celami i zadaniami polityki kulturalnej państwa,

- przygotowywanie propozycji, analiz i raportów odnoszących się do zadań realizowanych przez ministra,

- sprawowanie funkcji opiniodawczych i doradczych w zakresie współdziałania z naczelnymi organami władzy państwowej, administracji rządowej i samorządowej, a także ze związkami twórczymi i zawodowymi, partiami politycznymi i stowarzyszeniami społecznymi,

- opiniowanie projektów wystąpień przygotowanych dla ministra szczególnie pod względem ich zgodności z celami realizowanej polityki kulturalnej państwa przez właściwe departamenty.

11. Co to jest federalizm ?

Federalizm - przeciwieństwo unitaryzmu (tj. dążenia do utworzenia hegemonialnego państwa) i centralizmu (tj. dążności do podporządkowania jednemu ośrodkowi władzy). Zakłada on, że władza, i procesy decyzyjne są podejmowane na tyle blisko danych społeczności, na ile jest to możliwe.

Charakterystyka

Centralizacji ulegają tylko te dziedziny życia społecznego, gdzie jest to konieczne. Są to przede wszystkim: polityka zewnętrzna, obronna oraz polityka gospodarcza. Zadania, które nie muszą być kompetencją rządu centralnego, są przekazywane regionom. Federalizm polega na rozdziale suwerenności między federację oraz jej części składowe, noszące różne nazwy w zależności od kraju. Są to stany (w dawnej polszczyźnie: „państwa") w USA, Australii i federacjach latynoamerykańskich (Argentyna, Brazylia, Meksyk, Wenezuela), prowincje w Kanadzie, kantony w Szwajcarii, kraje związkowe w RFN i Austrii. Stolice są często wyjęte spod ustroju federalnego i stanowią dystrykt federalny podległy bezpośrednio władzy centralnej.

12. Co to jest zasada subsydiarności ?

Zasada subsydiarności - jest to zasada, występująca w prawie wspólnotowym Unii Europejskiej, która mówi, że:

0. poszczególne organy administracji wspólnotowej są zobowiązane współpracować w celu osiągnięcia danych celów,

1. kompetencje instytucji wspólnotowych są wykonywane przez możliwie najniższy w hierarchii organ administracji, ale odpowiedni do wykonywania danej kompetencji i podejmowania określonych działań,

2. wspólnota podejmuje działania niepodlegające wyłącznej kompetencji wspólnoty, tylko wtedy, gdy nie istnieje możliwość osiągnięcia danych celów w wystarczającym stopniu na szczeblu państw członkowskich, a okoliczności, cele, skutki i skala tych przedsięwzięć wskazują, że zostaną one lepiej zrealizowane przez wspólnotę, niż przez każde z państw członkowskich z osobna (np. ochrona środowiska).