Czy wyobrażenia to fotografie porzechowywane

w głowie?

+Człowiek składa się z ciała, umysłu i wyobraźni. Jego ciało jest niedoskonałe, jego umysł zawodny, ale jego wyobraźnia uczyniła go znakomitym-John Mansfield

+Wyobraźnia bez wiedzy może stworzyć rzeczy piękne.
Wiedza bez wyobraźni najwyżej doskonłe-Albert Einstein

+Wyobraźnia jest ważniejsza od wiedzy, ponieważ wiedza jest ograniczona.-A.Einstein

+Wyobraźnia to elektrownia pamięci-Tony Buzan

Mamy cztery warianty mózgowej reprezentacji rzeczywistości w postaci obrazowej w wersji psychicznej:spostrzeżenie,złudzenie, halucynację i wyobrażenie. Wyobrażenie od trzech pozostałych różni to,że podobieństwo między obiektem a jego odtworzonym obrazem w wyobraźni jest bardzo duże i to,że jesteśmy w pełni świadomi tego,że obiektu,który sobie wyobrażamy nie ma obecnie w zasięgu naszych zmysłów, jest obrazem,rezultatem naszej aktywnej pamięci.

Wyobraźnia. Świat w którym możemy latać w chmurach ze smokami, pływać pod wodą z syrenami, czy urządzać sobie wyścigi z mucho-pająkami. Kraina nieskończoności, doskonałości, piękna i dobrobytu. Dolina marzeniami i snami płynąca, usadowiona w korytach rzek "co by było gdyby" i "jak dobrze byłoby móc". Tam nic co dobre nigdy się nie kończy, wszystko jest możliwe a słowo "zakazane" jest zakazane. To tam uciekamy gdy świat wali nam się na głowę, a problemy rozsadzają głowę.

Wyobraźnia to mechanizm psychiczny,który pozwala na przetwarzanie wyobrażeń. Wyobraźnia,która polega na przekodowywaniu informacji obrazowej posiada dwa warianty: izomorficzny,gdy przekształcenia zachodzą w tej samej modalności zmysłowej, i transmorficzny,gdy podczas zmiany modalności dochodzi do jedno-lub kilkakrotnego przetworzenia,pomimo pozostawania informacji wciąż w postaci obrazu. Dzieje się tak np. podczas synestezji. Synestezja to taki stan lub zdolność, w której podczas doświadczenia z jednego zmysłu wywołują również doświadczenia charakterystyczne dla innych zmysłów, np. odczuwanie barwy niebieskiej jako chłodnej a odbieranie niskich dźwięków wywołuje wrażenie miękkości. Niektórzy ludzie twierdzą,że widzą muzykę. Podczas słuchania muzyki dochodzi do synestezji i wrażenia słuchowe wywołują wrażenia wzrokowe,barwne, np. Mikołaj Rimski-Korsakow kojarzył dźwięk C-dur z barwą białą, a F-dur z zieloną.

Wyobrażenia charakteryzują się np. tym,że obrazy wyobrażane są mniej wyraziste, mniej barwne i nasycone niż obrazy widziane "na żywo". Są zazwyczaj niestabilne,pulsujące. Często przypominaniu sobie wyobrażeń towarzyszy znieruchomienie całego organizmu, co wiąże się z koncentracją uwagi kognitywnej, która wiąże się z wykonaniem określonego zadania. Pierwszoplanowe wyobrażenie jest znacznie wyraźniej wyeksponowane niż jego tło,często zdarza się tak,że wyobrażenia wogóle nie mają tła. Wyobrażenia są podatne na przetwarzanie.Jeśli mają one charakter multimodalny to przetwarzanie przebiega synchronicznie dla poszczególnych modalności. Dlatego właśnie dzieci,np. traktują wyobrażenia jako spostrzeżenia.Dzieje się tak dlatego,że mają one ograniczone doświadczenie osobnicze. Kierunek i głębokość przetwarzania wyobrażeń są sterowane uwagą, pośrednio innymi procesami psychicznymi,najczęściej emocjami - dominacja lęku,strachu i ekstazy i motywacją-niezaspokojone potrzeby. Podczas przetwarzania mogą wystąpić nowe elementy, więc wyobraźnię możemy ulokować pośród procesów twórczych.Możliwości wyobraźni są w pewnym stopniu podatne na trening.

Powyższy opis stanowić może roboczą definicję wyobraźni, my z racji ćwiczeń w których uczestniczymy możemy jeszcze omówić wyobraźnię z perspektywy procesów poznawczych. Przekształcenia dokonywane na informacji obrazowej tak naprawdę dokonywane są na śladach pamięciowych, które tworzą neuronalny substrat obrazu. Główna lokalizacja tego zjawiska związana jest z korą mózgową, szczególnie płatu czołowego kory prawej półkuli mózgowej.Jest to czynność psychiczna,która szybciej i intensywniej ulega degradacji, także inwolucji. Posiadamy znacznie większe kłopoty ze swoją pamięcią niż nasi przodkowie. Może to wynikać z długości naszego życia, która pozwala na ujawnianie się naturalnych procesów regresji,jak również rozwój tehcnologii może mieć na to swój znamienny wpływ. Nie musimy tak często korzystać z naszej pamięci skoro do naszej dyspozycji mamy coraz to nowsze urządzenia zastępujące nam pamięć,pozwalające zachować nasze wspomnienia o wiele lepiej niż zrobiłby to nasz umysł. Degradacje dosięgające pamięci mają wielki wpływ na wyobraźnię. Wg ostatnich badań to kilkunastoletnie osoby posiadają najlepiej rozwiniętą wyobraźnię,nosi ona miano ejdetycznej co znaczy,że wyobrażenia są stabilne obrazowo, wyjątkowo nasycone szczegółami, często dające wrażenie halucynacji. Operacje transformujące występujące w tej formie wyobraźni są w zasadzie niedostępne dla ludzi dorosłych. Niewiele o niej wiemy,ponieważ badanie jej empirycznie jest kłopotliwe. Prawdopodobnie zanika u większości jej posiadaczy we wczesniej młodości,ustępując tym samym miejsca dla kompetencji językowych i operacji myślowych. Osoby u których pozostały zdolności ejdetyczne są szczególnie wrażliwe, przeżywające obrazy choćby tylko jednej modalności,np. przyszli plastycy, kompozytorzy czy kucharze. Jednak trenowanie wyobraźni może zatrzymać jej regres i wspomóc jej sprawność.

Wyobraźnia spełnia 6 funkcji istotnych dla organizacji działania. Funkcję imitacyjną,symulacyjną,kreatywną,akomodacyjną,mnemiczną i kompensacyjną.Funkcja imitacyjna polega na reprodukowaniu treści spostrzeżeniowych lub pamięciowych bez przetworzenia, wyobrażenia imitują przedmioty,których nie ma w przestrzeni zmysłowej.Dalej, funkcja symulacyjna, jej najistotniejszą właściwością są transformacje, dzięki którym następuje obrazowe naśladowanie czynności minonych modyfikowane wymaganiami obecnej lyb przyszłej sytuacji,co umożliwia organizację, optymalizację planów, kontrolę i trening sposobów przyszłych działań. W ramach tej funkcji wyobraźnia jest psychicznym substytutem dla fizycznego działania. Wykorzystanie funkcji symulacyjnej przenosi działania realizowane metodą prób i błędów z poziomu behawioralnego w sferę psychiczną ,co przyczynia się do zaoszczędzenia czasu,energii,niepowodzeń i konsekwencji. Funkcja kreatywna, jest rozwinięciem funkcji symulacyjnej i przeciwnieństwem funkcji imitacyjnej. Niektóre z powstawanych wizji dotyczy stanów nigdy nie zaistniałych w życiu osobnika w sposób obiektywny. Treści tych wizji mogą ale nie muszą być w przyszłości urealnione. Treści nieurealnione nazywamy fantazjami. Nowo powstałe informacje są użyteczne bez względu na ich przyszły los.Dalej,funkcja kompensacyjna, przejawia się jako aktywność wyobrażeniowa motywowana satysfakcją z samego przekształcania bez zamiaru urealniania rezultatów wskutek następczych działań fizycznych czyli, pojawia się wtedy gdy wyobrażamy sobie coś tylko po to,żeby sobie to wyobrażać, gdy wyobrażamy sobie,np. jakby to było gdybym była profesorem Uniwersytetu Łódzkiego. To co przyciąga do tego typu wyobraźni to fakt,że nic nie jest tu niemożliwe, chcemy latać,to latamy, chcemy mieć ogon jak syrena,pstryk! i mamy. Reprezentacje w tej modalności są niezwykle plastyczne i posłuszne,podatne na wielorazowe wyginanie i dopasowywanie się do naszego toku myślenia. Następna funkcja, funkcja akomodacyjna, polega na tym,że ślady pamięciowe są wyobrażeniowo przetwarzane do postaci jaką można porównać z aktualnym obrazem zmysłowym. Jako operacja warunkuje rozpoznanie treści obrazu. Może składać się z trzech faz,w zależności od postaci śladu przechowywanego. Może polegać na przetworzeniu śladu do postaci sygnału, na przetworzeniu śladu do modalności sygnału lub dopasowaniu pozycji śladu do eksponowanego sygnału, co występuje najczęściej.Ostatnia z funkcji to funkcja mnemiczna, dzięki niej następuje przekodowanie lub przetransformowanie sygnału do postaci wizualnej, inne określenie tego procesu to wizualizacja.Takie przekodowanie usprawnia zapamiętanie, trwałość i wierność przechowywania śladów jak i ich przypominanie.

Mówiąc o wyobraźnie nie możemy zapomnieć o swoistych formach operacji wyobrażeniowych. Dotyczą one tylko wyobraźni wizualnej,czyli takiej,która istnieje w kodzie ikonicznym. Wyróżniamy: -reintegrację,czyli "łączenie" naturalnych, osobno występujących elementów według własnych, nietypowych i niespotykanych zasad,np.hybrydy takie jak syreny czy centaury;

-multiplikację czyli zwielokratnianie elementów jednego rodzaju w tym samym obrazie,np. obraz wielorękiego boga Wisznu, wielogłowy smok czy obrazy kalejdoskopowe;

-persewerację czyli powtarzanie w obrazie tego samego elementu na różnych tłach reprezentujących odmienne okoliczności,jest to odwrotność multiplikacji;

-majoryzację, tj powiększenie całego obrazu lub jego centralnego fragmentu, przypomina efekt użycia lupy,a dokładniej transfokatora (transfokator to zoom, obiektyw zmiennoogniskowy, obiektyw kamery lub aparatu fotograficznego posiadający możliwość płynnej zmiany odległości ogniskowej;transfokator to układ wielosoczewkowy - wyróżnia się w nim trzy zespoły soczewek, z których środkowy jest przesuwny.);

-hiperbolizację, czyli nienaturalne, przesadne i świadome wyeksponowanie jakiegoś elementu zaburzające proporcje obrazu ,np. karykatury rysunkowe;

-schematyzację, czyli upraszczanie kształtów na obrazie, konsekwentnie oparte na ich przyjętych schematach, opierają się na niej np. piktogramy, rysunkowe lub kukiełkowe filmy animowane;

-metamorfozę,są to ukierunkowane i ewolucyjne zmiany początkowego kształtu centralnej figury wyobrażenia, których efektem jest nowy autonomiczny kształt,np. prace Eschera;

-przenikanie, czyli "przebijanie" obrazów, polega na słabnięciu natężenia ekwiwalentu światła w wyobrażeniu poprzedzającym;

-skaning, czyli wyszukiwanie w obrazie pewnych elementów poprzez przemieszczanie całego obrazu;

-translokację, czyli przemieszczenie wyróżnionych elementów obrazu w relacji do pozostałych;

-animację, czyli nadawanie elementom wyobrażenia, które reprezentują faktycznie nieruchome obiekty, właściwości dynamicznych, ruchowych względem pozostałych częśći obrazu;

-petryfikację, czyli odwrotność animacji, nadawanie nieruchomości ruchomym obiektom;

-rotację,czyli obrót obrazu w jego płaszczyźnie, wokół prostopadłej osi,która styka się z obrazem w dowolnym punkcie;

-inwersję przestrzenną,czyli obrót obrazu wokół osi leżącej w płaszczyźnie obrazu,nachylonej pod dowolnym kątem;

-inwersję barwną,czyli świadomą, niekoniecznie konsekwentną zmianę barw niektórych elementów wyobrażenia;

-eskalację czasu polegającą na wyobrażaniu czynności przebiegającej wolniej niż rzeczywiście, "slow motion";

-kompresję czasu,czyli wyobrażanie czynności przebiegającej szybciej niż rzeczywiście, "fast motion".