Mieszkania komunalne [edytuj]

Mieszkanie komunalne (dawniej: kwaterunkowe) jest własnością gminy i przydzielane osobom, które o nie wnioskowują zgodnie z określonymi przez gminę kryteriami jako specyficzna forma pomocy społecznej[3].

W Polsce mieszkania komunalne były wielokrotnie przedmiotem przestępstw korupcyjnych, w których urzędnicy pobierali łapówki za przyspieszenie przydziału "poza kolejką"[4][5][6][7]. Szacunkowo ok. 10% mieszkań jest również wykorzystywanych niezgodnie z przeznaczeniem – np. wynajmowanych osobom trzecim, podczas gdy uprawniony najemca przeniósł się do domu lub nowego mieszkania[8].

Zgodnie z raportem Najwyższej Izby Kontroli z 2013 roku gospodarka mieszkaniami komunalnymi w większości samorządów w Polsce jest nieracjonalna i chaotyczna[9]:

w 60% gmin brakuje przejrzystych zasad przyznawania mieszkań, co sprzyja korupcji,

brak jest rzetelnej ewidencji lokali komunalnych,

brak racjonalnej polityki wobec stawek czynszowych skutkuje ustawianiem ich na poziomie, który nie pozwala na utrzymanie lokali w dobrym stanie technicznym,

brak jest długoterminowych planów gospodarki zasobem komunalnym,

gminy w żaden sposób nie monitorują czy w trakcie najmu sytuacja finansowa najemców nie poprawiła się, ani czy z lokali w ogóle korzystają osoby uprawnione,

egzekucja zaległości czynszowych jest nieskuteczna i spóźniona, co prowadzi do narastania zadłużenia lokali komunalnych (w latach 2009 - 2011 kwota zadłużenia na samym czynszu wzrosła o 33%, z 587 mln do 881 mln zł),

rośnie lista oczekujących na mieszkania komunalne — w 34 skontrolowanych gminach było ich 48 tys., przy czym gminy rocznie przyznawały mieszkania zaledwie 16% oczekujących.