Mieczysław B.B. Biskupski

Hollywood i Polonia amerykańska podczas wojny

Pod koniec filmu niemiecki samolot atakuje statek, a Pułaski walczy z odwagą i determinacją. Mamy tu powtórkę epizodu z Winockim, tyle że statek zastępuje B-17. Jeden pozytywny mo­ment Pułaskiego nie usprawiedliwia długiej listy jego błędów: pomyłek, nieodpowiedzialnego zachowania, obojętności na los kolegów i wykazywania się niekompetencją. Gdy więc Lawson dodaje scenę, w której Pułaski zastanawia się nad możliwością awansu w marynarce handlowej i najwyraźniej otrzymuje od Rossiego rangę „czwartego oficera", widz przyjmuje ją z niedo­wierzaniem. Pomysł, że człowiekowi tak bezwartościowemu jak Pułaski, który wielokrotnie narażał statek i załogę przez swoje lekkomyślne, tchórzliwe i bezmyślne zachowanie, zostaje powie­rzona większa odpowiedzialność, nie przekonuje.

Pułaski Johna H. Lawsona jest bohaterem negatywnym. Lawson poświęca wiele scen na szczegółowe ukazanie każdej jego przywary; ma on wszelkie możliwe wady. Z osoby o na­zwisku utożsamianym z bohaterstwem zrobiono nędznego tchórza. Nie licząc nazistów, Pułaski jest jedyną postacią przed­stawianą w scenariuszu negatywnie. Tylko Polak Pułaski jest nie­godnym szacunku Amerykaninem. Jedyny grzech, jakiego nie zrzucono na Pułaskiego, to antywojenna przemowa z tekstu Gil-patrica. Na to jednak też przyjdzie czas¹⁷.

W sierpniu William R. Burnett dołączył do Lawsona przy pracy nad nieznaczną modyfikacją scenariusza. W typowym dla Warner Brothers stylu mamy teraz w załodze postać wybitnego Żyda, Chipsa Abramsa. Jest mądry, spokojny, uprzejmy i sta­nowi uosobienie patriotyzmu. Choć jest już w średnim wieku i nie może narzekać na sytuację finansową, porzuca swój biznes

W lipcu Lawson zadowolił się zmianą sceny w taki sposób, że malkon­tent kieruje swój atak przede wszystkim przeciw czarnemu marynarzowi. Pozwala to Lawsonowi uczynić z Rossiego, który gwałtownie go beszta, obrońcę równości rasowej.

i rodzinę, aby powrócić do służby zwykłego marynarza, jaką pełnił w młodości. Co więcej, ma syna stacjonującego w Anglii, w siłach powietrznych. Jego poświęcenie jest zatem podwójne. W razie gdyby nie było to oczywiste, scenariusz informuje nas, że po­wrócił na morze, aby „służyć ojczyźnie". Notatki ołówkiem wska­zują, że zastanawiano się już, kto zagra Chipsa Abramsa: mógł to być Lee Cobb albo, na co warto zwrócić uwagę, George Tobias, który pełnił już te same obowiązki jako Weinberg w Air Force.

Oprócz Abramsa do mieszanki etnicznej dołącza Boats O'Hara, groteskowo opisany jako „wielki, solidny kawał ir­landzkiej męskości", który zastępuje McGonigle'a z lipca. Do życiorysu żałosnego Pułaskiego dodano teraz mroczną prze­szłość: „Został marynarzem rok temu, żeby uciec od różnych podejrzanych kłopotów na lądzie". Znikają potężnie zbudo­wany Murzyn i niepotrzebna rodzina Pułaskiego.

Pułaski nie zmienia się: od początku denerwuje się i panikuje. Lawson skrócił jednak niektóre z wielu scen mających przekonać widza, że Pułaski jest idiotą. Wycięto zatem epizod z jedwab­nymi koszulkami, a długa sekwencja w łodzi ratunkowej została znacznie skrócona. Budzący niesmak wątek powrotu do domu został w zasadzie usunięty. Wyeliminowano lubieżność Puła­skiego, a w końcu okazuje się, że jest on żonaty. Podczas ostat­niego rejsu w filmie wciąż jednak sprawia problemy i „biadoli jak zwykle"; znów reaguje na niebezpieczeństwo paniką. Nadał jest głupi i nieodpowiedzialny i Chips musi mu mówić, żeby się „zamknął", kiedy jego hałaśliwe zachowanie grozi zdradze­niem pozycji statku niemieckiemu okrętowi podwodnemu. Ro­biąc ustępstwo na rzecz logiki, Lawson zmodyfikował scenę ze wzmianką o awansie Pułaskiego; w obecnej wersji Rossi zachęca go tylko, by marzył o otrzymaniu wyższej rangi w przyszłości.

Lawson dodaje odrobinę „kolorytu etnicznego", wzmiankując pobieżnie, że Pułaski „przeżegnał się" w chwili niebezpieczeństwa.

296

297