Nazwa ośrodka: PARP
Tytuł pakietu: Weksel – Podstawowe informacje
Grupa: Bankowość - finanse
Data aktualizacji: 20.10.03r.
Polskie prawo wekslowe (Ustawa Prawo Wekslowe z dnia 28 kwietnia 1936 r.) opiera się na założeniach jednolitego prawa wekslowego, które stanowi załącznik do Konwencji Genewskiej z 1930 r.
Weksel to papier wartościowy przygotowany w formie określonej przez przepisy prawa wekslowego. Weksel zawierać musi bezwarunkowe przyrzeczenie (weksel własny) lub bezwarunkowe polecenie (weksel trasowany) wystawcy do zapłacenia określonej sumy. Cechą charakterystyczną weksla jest stwarzanie bezwarunkowej odpowiedzialności osób na nim podpisanych.
Uczestnicy stosunku wekslowego
Do głównych uczestników stosunku wekslowego należą następujące osoby:
Akceptant – trasat, po złożeniu podpisu na wekslu trasowanym
Trasant – osoba wystawiająca weksel trasowany
Wystawca – osoba wystawiajaca weksel
Remitent – osoba, na rzecz której (lub na zlecenie której) weksel ma być płatny
Indosant – żyrant, osoba przenosząca weksel na inną osobę
Indosatariusz – osoba, która nabyła weksel poprzez indos
Avalista – poręczyciel, osoba poręczająca zapłatę określonej sumy przez zobowiązaną osobę
Wyróżnić można dwa rodzaje weksli:
weksel własny
weksel trasowany
Weksel własny stanowi bezwarunkowe przyrzeczenie wystawcy do zapłacenia pewnej sumy pieniędzy w określonym miejscu i czasie. Niezbędne elementy weksla własnego wyszczególnione są w art. 101. Prawa wekslowego. Należą do nich:
umieszczenie nazwy “weksel” w tekście dokumentu, w języku w jakim go wystawiono
przyrzeczenie bezwarunkowe zapłacenia określonej sumy pieniężnej
oznaczenie terminu płatności
oznaczenie miejsca płatności
nazwisko osoby, na rzecz której lub na zlecenie której zapłata ma być dokonana
oznaczenie daty i miejsca wystawienia weksla
podpis wystawcy weksla
Dokument, który nie posiada jednego z ww. elementów nie jest uważany za weksel własny. Nie dotyczy to przypadków kiedy weksel nie zawiera terminu płatności. Wtedy weksel taki uważa się za płatny za okazaniem. W przypadku braku osobnego oznaczenia, miejsce wystawienia weksla uważane jest za miejsce płatności, a także za miejsce zamieszkania wystawcy. Weksel własny, na którym nie widnieje miejsce wystawienia, uważa się za wystawiony w miejscu podanym obok nazwiska wystawcy.
Weksel trasowany stanowi skierowane do oznaczonej osoby bezwarunkowe polecenie zapłaty określonej sumy pieniędzy w określonym miejscu i czasie. Niezbędne elementy weksla trasowanego zawarte zostały w art. 1. Prawa wekslowego. Należą do nich:
umieszczenie nazwy “weksel” w tekście dokumentu, w języku w jakim go wystawiono
polecenie bezwarunkowe zapłacenia określonej sumy pieniężnej
nazwisko osoby, która ma zapłacić
termin płatności
miejsce płatności
nazwisko osoby, na której rzecz płatność ma być dokonana
oznaczenie daty i miejsca wystawienia weksla
podpis wystawcy weksla
Dokument, który nie posiada jednej z ww. wymienionych cech, nie jest traktowany jako weksel trasowany. Nie dotyczy to przypadku kiedy nie podany został termin płatności – wtedy weksel płatny jest za okazaniem. W przypadku braku osobnego oznaczenia, miejsce wymienione obok nazwiska trasata, uważa się za miejsce płatności oraz miejsce zamieszkania trasata. W przypadku nie podania na wekslu miejsca wystawienia, przyjmuje się, że został on wystawiony w miejscu podanych obok nazwiska wystawcy.
Instytucja indosu (art. 11. – 20. Prawa wekslowego) polega na możliwości przeniesienia wszelkich praw wynikających z weksla przez jego posiadacza na rzecz innej osoby. Indos (podpis) powinien być umieszczony na wekslu lub na złączonej z nim dodatkowej karcie i podpisany przez indosanta.
Indos może nie wymieniać indosatariusza lub może ograniczać się tylko do podpisu indosanta. Taki indos ważny jest tylko w przypadku jeżeli został napisany na odwrotnej stronie weksla lub karcie dodatkowej. Taka forma indosu nosi nazwę “indosu in blanco”.