Sezon na mandarynki

Rozpoczął się sezon na mandarynki. Zima to najlepszy czas na kosztowanie owoców cytrusowych. Ich właściwości żywieniowe są nieocenione, a wiele prac naukowych wykazuje, że częste spożywanie mandarynek może zahamować rozwój nowotworów. Mandarynki mogą być wykorzystywane do wszelkiego rodzaju sałatek owocowych lub owocowo-warzywnych, do deserów, sosów, a także do dań głównych.

Mandarynka to gatunek rośliny wieloletniej z rodziny rutowatych. Pochodzi z Azji Południowej i tam też występuje w stanie dzikim. Obecnie jest uprawiana w wielu krajach, ale największe plantacje występują w Japonii, USA, Brazylii oraz nad Morzem Śródziemnym. Do Europy mandarynka trafiła na początku XIX wieku. Nazwa jej pochodzi od nazwy wyspy Mauritius na Oceanie Indyjskim, którą niegdyś nazywano Mandarą. W zależności od odmiany rośnie na wiecznie zielonych, bardzo ciernistych krzewach lub drzewach, osiągając wysokość 8 m.

Wyróżniamy kilka odmian mandarynki:

* Klementynka - stanowi skrzyżowanie mandarynki z gorzką pomarańczą, pochodzi z Algierii i nazywana jest od imienia francuskiego członka zakonu La Trappe, Pčra Clément. Przoduje w popularności i uprawie na całym świecie. Krajami dostawczymi są: przede wszystkim Hiszpania, dalej Maroko, Algieria, Włochy, Izrael i Turcja. Najlepsza jakość pochodzi z regionów wschodniego wybrzeża Maroko. Zawiera małą ilość pestek.

* Satsuma – istnieje ponad 100 odmian satsumy, różniących się od siebie czasem dojrzewania, kształtem i aromatem. Krzewy rosną na terenach klimatu tropikalnego, ale rozwijają się lepiej w chłodniejszym klimacie subtropikalnym. Jej owoce dojrzewają wcześniej niż owoce innych mandarynek. W ogóle nie posiada pestek.

* Tangerynka - pierwotnie pochodzi z Laosu i Chin. Charakterystyczna dla niej jest odstająca od miąższu skórka. Z wyglądu przypomina owoce satsuma, lecz w przeciwieństwie do nich ma pestki. Skórka ich jest cieńsza, owoc czerwony, a smak bardziej cierpki.

* Tangela - powstała ze skrzyżowania mandarynki z grejpfrutem. Cechą charakterystyczną dla tej mandarynki są bardzo słodkie i soczyste owoce z gorzkim posmakiem oraz łatwe oddzielanie się skórki od segmentów miąższu.

Mandarynki zawierają około 87% wody. Dzięki temu ich wartość energetyczna jest niska i wynosi zaledwie 42 kcal na 100g produktu. Ponadto owoce te, są cennym źródłem witamin i składników mineralnych.

Zawartość witamin i składników mineralnych w jednej mandarynce:

WITAMINY ilość mg/1 owoc zapotrzebowanie organizmu (mg)/pokrycie zapotrzebowania (%) SKŁADNIKI MINERALNE ilość mg/1 owoc zapotrzebowanie organizmu (mg)/pokrycie zapotrzebowania (%)

C 24 70/34 potas 151 3500/4,3

beta-karoten 0,13 0,8/16 wapń 24 1200/2

B1 0,05 1,9/2,5 fosfor 14,5 900/1,5

B2 0,02 1,8/1,5 magnez 14 300/4,5

B6 0,06 2/3 sód 0,9 575/0,15

żelazo 0,25 18/1,5

Z japońskich badań wynika, że jedzenie mandarynek może zmniejszać ryzyko raka wątroby i innych poważnych chorób

Przeprowadzono badania na 1073 osobach, które codziennie zjadały duże ilości mandarynek. Po zbadaniu próbek krwi okazało się, że osoby te mają znacznie obniżone ryzyko wystąpienia chorób wątroby. Poprawiły się także wskaźniki związane z ryzykiem miażdżycy i cukrzycy typu II.

Inne badanie, prowadzone przez naukowców z Kioto, pokazało, iż picie soku mandarynkowego wiąże się ze zmniejszonym prawdopodobieństwem zachorowania na nowotwór u tych pacjentów, którzy już cierpią na przewlekłe wirusowe zapalenie wątroby. Pacjenci ci, przez rok codziennie pili sok mandarynkowy i żaden z nich nie zachorował na raka. Dla porównania, w grupie kontrolnej, która nie spożywała soku, zachorowało 8,9 % pacjentów.

Działanie ochronne mają przede wszystkim zawarte w tych owocach karotenoidy, którym zawdzięczają swój mandarynkowy kolor.

Właściwości prozdrowotne wykazuje także skórka tych owoców. Znajduje się w niej związek o nazwie salvestrol Q40, który w tkance nowotworowej przekształca się w toksyczną substancję niszczącą guza.

Znając wszystkie zalety tych smacznych owoców, powinniśmy korzystać z trwającego na nie sezonu. Mandarynki nadają się do jedzenia nie tylko jako samodzielna przekąska, ale wzbogacają także inne potrawy o ciekawe nuty smakowe. Mogą być wykorzystywane do wszelkiego rodzaju sałatek owocowych lub owocowo-warzywnych, do deserów, sosów, a także do dań głównych. Zatem nie pozostaje mi nic innego, jak tylko życzyć smacznego.