Seminarium 3. Trzustka. Termoregulacja.

1. Jaka jest prawidłowa temp. Ciała człowieka ?

ok. 37 st. C, wartość ta ulega niewielkim oscylacjom w zależność od pory dnia (najwyższa wieczorem, najniższa rano), wysiłku fizycznego, fazy cyklu menstruacyjnego itd.

2. Dzięki jakim mechanizmom ogólnie mamy stałą temp. Ciała ?

Wymiany ciepła między organizmem a środowiskiem.

3. W jaki sposób organizm produkuje ciepło ?

- spożywanie pokarmów i procesy trawienia

- podstawowa przemiana materii

- praca mięśniowa- wysiłek fizyczny

- drżenie mięśniowe – wzrost napięcia mięśniowego, kurczenie się włókien mięśniowych i produkcja ATP oraz ciepła

4. Jaka jest różnica między hormonami tarczycy i h. Rdzenia nadnerczy ?

Hormony rdzenia nadnerczy działają szybciej niż hormony tarczycy, ale mają krótsze działanie. Jak wyjdziemy na zimno, to adrenalina uwalnia się natychmiast, ale ma krótkotrwałe działanie.

5. W jaki sposób działają ww. hormony ?

Powodują pojawienie się zwiększonej liczby receptorów dla glukozy w błonie komórkowej komórek docelowych i przyspieszają metabolizm w cyklu Krebsa.

6. Które narządy mają wyższą temperaturę niż reszta ?

Wątroba, serce pewnie też

7. W których narządach przekroczenie temp. Jest niebezpieczne ?

- w mózgu i jądrach

8. Jak tracimy ciepło ?

- konwekcja – przenoszenie ciepła w wyniku ruchu cieczy lub gazu ze środowiska cieplejszego do zimniejszego

- promieniowanie – krótkofalowe – tylko pozyskiwanie, długofalowe – pobieranie i utrata ciepła

- parowanie – przez pot

- przewodzenie – między dwiema powierzchniami różniącymi się temperaturą, będącymi w bezpośrednim kontakcie

9. Który proces jest najbardziej efektywny u człowieka ?

- przez promieniowanie- bardzo dużo w czasie snu

- w ciepłym klimacie przez pot

10. Z jakich elementów składa się układ termoregulacji ?

- ośrodek termoregulacji

- termoreceptory i termodetektory

- efektory

11. Gdzie znajduje się ośrodek termoregulacji ?

- w podwzgórzu

- w rdzeniu kręgowym – w pobliżu kanału rdzenia kręgowego lub w obrębie jego ścian

12. Z jakich części składa się oś. Term. W podwzgórzu ?

cz. przednia – ośrodek eliminacji ciepła,

cz. tylna- ośrodek zatrzymywania ciepła

13. Gdzie znajdują się termodetektory ?

- w podwzgórzu, rdzeniu kręgowym, naczyniach krwionośnych, ukł. Pokarmowym

14. Gdzie są termoreceptory ?

- na powierzchni skóry

- są to receptory ciepła i zimna

- receptorów zimna jest więcej

15. Co się dzieje w momencie kiedy człowiek wychodzi na mróz ?

- w podwzgórzu – pobudzenie części tylnej, zahamowanie aktywności cz. przedniej

- skurcz obwodowych naczyń krwionośnych

- wydzielanie hormonów rdzenia nadnerczy, tj. adrenalina

- drżenie mięśniowe

- dostosowanie behawioralne : ubieranie się ciepło, jedzenie/ picie czegoś ciepłego, kulenie się (zmniejszenie stosunku S/V)

* u ludzi mieszkających w chłodnym klimacie odpowiednie dostosowanie : zachowanie lub ponowne wytworzenie brunatnej tkanki tłuszczowej, zdolność do szybkiego skurczu naczyń obwodowych, obniżenie temperatury wewnętrznej, aby zmniejszyć gradient temp. I szybkość utraty ciepła, zwiększenie grubości tkanki tłuszczowej – funkcja termoizolacyjna

16. Co to jest brunatna tkanka tłuszczowa, czym się charakteryzuje ?

- zawiera dużo mitochondriów, które są przystosowane do generacji dużej ilości ciepła na drodze bezdrżeniowej; występuje u noworodków, głównie między łopatkami, wtórnie pojawia się też u osób regularnie nurkujących w zimnej wodzie.

17. Co się dzieje, gdy wychodzę na upał ?

- pobudzenie ośrodka oddawania ciepła

- rozszerzenie naczyń krwionośnych

- wzrost promieniowania

- gruczoły łojowe – wydzielanie potu (ale duża wilgotność powietrza uniemożliwia ten proces)

- zwiększenie pojemności wyrzutowej serca

- ważne jest odpowiednie nawodnienie, gdyż może dojść do zaburzeń elektrolitowych,a w konsekwencji przykurcze mięśniowe i zaburzenia w pracy układu pokarmowego

18. Rodzaje efektorów termoregulacji i przykłady.

- fizyczne – układ krwionośny, gruczoły potowe (wymiana ciepła)

- chemiczne – wątroba, mięśnie, tkanka brunatna (produkcja ciepła)

19. Kiedy powstaje gorączka ?

Gdy wzrasta punkt nastawczy- set point- w podwzgórzu. Wówczas dochodzi do podwyższenia temp. Ciała poprzez generację ciepła, przy czym mechanizmy termoregulacyjne nie są zaburzone.

20. Co musi być, żeby wystąpiła gorączka.

Pirogeny

21. Mechanizm gorączki.

Pirogen egzogenny – np. liposacharyd ściany bakterii powoduje uwalnianie pirogenu endogennego ( IL1, IL6, interferon alfa i gamma, TNF) → stymulacja syntezy prostaglandyn, które działają na przednią część podwzgórza → maleje częstość impulsów z termodetektorów ciepła,a rośnie z termodetektorów zimna → przesunięcie punktu nastawienia na wyższy poziom → spadek utraty ciepła, skurcz naczyń, drżenie mięśniowe

po ustaniu działania czynnika pirogennego → wzrost utraty ciepła → rozszerzenie naczyń krwionośnych, wzmożone pocenie się.

22. Co to jest hipotermia ?

Stan, który występuje, gdy metaboliczne wytwarzanie ciepła nie jest w stanie wyrównać utraty ciepła z organizmu.

23. Jaka może być najniższa temperatura, przy której człowiek może jeszcze sam:

a. funkcjonować

b. żyć ?

a. 28 st. C ; b. 23-25 st. C, poniżej tej temp.- migotanie przedsionków (komór) → śmierć

24. Co to jest hipotermia przypadkowa ?

- Obniżenie T wew. Poniżej 35 st. C u ludzi starszych

- wyniku uszkodzenia reakcji naczynioruchowych, pogorszenia percepcji temp. Otoczenia,

opóźnienie występowania i zmniejszone nasilanie reakcji metabolicznych.

25. Co to jest hipertermia ?

Nadmierny wzrost temp. Wew., gdy ilość ciepła zyskiwanego przez organizm, bądź powstającego w nim w jednostce czasu jest większa niż możliwości jego utraty.

26. Kiedy występuje hipertermia ?

np. w czasie wzmożonego wysiłku fizycznego przy dużej wilgotności powietrza

27. Czym różni się hipertermia od gorączki ?

- w gorączce nie dochodzi do zaburzenia mechanizmów termoregulacyjnych, tylko do zmiany setpointa

28. Co to jest hipertermia złośliwa ?

Genetyczna predyspozycja (chromosom 19) do gwałtownego wzrostu temp. Wew. w czasie zabiegów chirurgicznych w znieczuleniu ogólnym, bardzo trudne do opanowania w warunkach sali operacyjnej.

29. Jakie są hormony regulujące ilość glukozy we krwi ?

Insulina i glukagon – główne

30. Jak działa insulina ?

- zwiększenie receptorów dla glukozy w komórkach docelowych

- wzrost transportu glukozy, aminokwasów, jonów K+

- stymulacja syntezy białka i zahamowanie jego rozpadu (miocyty)

- aktywacja syntazy glikogenu i enzymów szlaku glikolitycznego -

- zahamowanie fosforylaz i enzymów szlaku glukoneogenezy –

31. Jakie są skutki działania insuliny ?

- zmniejszenie stężenia glukozy we krwi

- zwiększenie wychwytywania glukozy przez mięśnie i wątrobę

- zwiększenie wychwytywania kwasów tłuszczowych przez adipocyty

- zwiększenie wychwytywania aminokwasów przez miocyty

- wzmożenie syntezy białka i mRNA w komórkach

- współdziała i potęguje efekty wzrostowe hormonu wzrostu

32. Kiedy następuje spadek stężenia glukozy ?

- okres międzytrawienny

- wysiłek fizyczny

- zimno

33. Co wtedy następuje ?

- rozpad glikogenu

34. Co jest substratem przy dalszym głodzeniu ?

Tłuszcze, a następnie białka.

35. Co to jest podstawowa przemiana materii (BMR)?

Zużycie tlenu w jednostce czasu w odpowiednich warunkach* potrzebne do wytworzenia energii dla procesów fizjologicznych niezbędnych do utrzymania człowieka przy życiu.

* - całkowity spoczynek fizyczny i psychiczny

1. pozycja leżąca

2. od 12 do 14 h po ostatnim posiłku

3. temperatura otoczenia 20 st.C

36. Od czego zależy BMR ?

- powierzchni ciała

- wieku

- płci