Hormony trzustki

Trzustka

Trzustka to narząd gruczołowy położony w

nadbrzuszu za żołądkiem. Ma strukturę

płatowo-zrazikową. Przeważająca część jej

masy nie jest gruczołem dokrewnym; nie

produkuje hormonów, lecz soki trawienne,

które są odprowadzane do dwunastnicy. 

Funkcje trzustki

• Funkcja egzokrynna,

czyli wydzielanie

zewnętrzne. Produkowany sok trzustkowy
zawiera enzymy rozkładające białka,
tłuszcze i cukry.

• Funkcję endokrynną,

czyli produkcję i

wydzielanie do krwi hormonów, pełnią
komórki zgrupowane w niewielkich
skupiskach zwanych wyspami
Langerhansa. Wyspy te są rozrzucone w
całym narządzie i jest ich około miliona

.

W obrębie wysp trzustkowych

występują:

• Komórki α

(alfa) – wytwarzanie

glukagonu

• Komórki β

(beta) – wytwarzanie

insuliny i amyliny

• Komórki δ

(delta) – wytwarzanie

somatostatyny i komórek F

Amylina

• Jest wytwarzana jednocześnie z insuliną

i działa względem niej antagonistycznie

• Zwiększa uwalnianie glukozy z wątroby

do krwi

• Hamuje syntezę glikogenu w mięśniach

szkieletowych poprzecznie
prążkowanych

• Jest polipeptydem o 37 aminokwasach

Somatostatyna

• Somatostatyna blokuje wydzielanie

hormonu wzrostu przez przysadkę
mózgową oraz hamuje wydzielanie
insuliny.

• Zmniejsza poziom innych hormonów

tkankowych i działa przeciwstawnie
do sekretyny (wpływa na wydzielanie
przez trzustkę soku trzustkowego)

Glukagon

• Glukagon ingeruje w przemianę tłuszczów,

cukrów i białek.

• Powoduje rozpad glikogenu i uwolnienie glukozy z

zapasów w wątrobie,

• Powoduje rozpad tłuszczów (czyli lipolizę) w

tkance tłuszczowej i wątrobie,

• Ma wpływ kataboliczny na białka
• Szybko i efektywnie podnosi poziom glukozy we

krwi, a bodźcem do jego wydzielania jest spadek

glikemii.

• Składa się z 29 aminokwasów, jest polipeptydem.

Insulina

• Reguluje przemianę cukrów, białek i tłuszczów
• Insulina nasila transport glukozy do wnętrza komórek

(np. komórek wątrobowych czy mięśniowych).

• Zwiększa wewnątrzkomórkowe zużytkowanie glukozy,

czyli jej spalanie.

• W wątrobie i mięśniach zwiększa wytwarzanie

glikogenu - wielocukru, który jest magazynowany w

komórkach i wykorzystywany w razie potrzeb organizmu

• Bodźcem do wydzielania insuliny przez komórki B wysp

Langerhansa jest wzrost poziomu cukru we krwi, np. po

posiłku.

• Jest hormonem białkowym składającym się z dwóch

łańcuchów α i β zawierających razem 51 aminokwasów

Skutki niedoboru insuliny:

Niedobór insuliny powoduje głębokie zaburzenia

metaboliczne obejmujące przemianę cukrów, białek i

tłuszczów. Choroba, w której występuje niedobór lub

brak insuliny, nosi nazwę

cukrzycy

. Pierwszą

biochemiczną oznaką cukrzycy jest wzrost poziomu

cukru we krwi.

• Cukrzyca typu I

(tzw. Młodzieńcza) – wymaga stałego

podawania insuliny, najczęściej w formie zastrzyków

• Cukrzyca typu II

(tzw. Cukrzyca dorosłych) -  jest

leczona lekami zmniejszającymi wchłanianie glukozy w

przewodzie pokarmowym, zwiększającymi wydzielanie

insuliny przez komórki B trzustki, lub insuliną. Często

łączy się dwa leki o różnych mechanizmach działania.

Dziękujemy za uwagę

Dziękujemy za uwagę

Klaudia Andebur

Klaudia Andebur

Julia Bereszyńska

Julia Bereszyńska

Kamila Czerwińska-Mazur

Kamila Czerwińska-Mazur