Czy po 5 latach opona traci 150% swoich parametrów?
Kilka lat temu jeden z prezenterów ogólnopolskiej rozgłośni radiowej zachęcając jesienią swoich słuchaczy do wymiany opon na zimowe grzmiał zza konsolety uczulając ich, aby uważali na tzw. stare DOTy, czyli opony ze starszych roczników produkcji. W opinii prowadzącego audycję roczne opony miały tracić już 30% swoich właściwości! Zgodnie z tymi kalkulacjami używanie 3-4 letniego ogumienia zapewne ociera się już o próby samobójcze, ale my postanowiliśmy przyjrzeć się fenomenowi „starych DOTów" bazując na konkretnych danych.
Za kilka tygodni zakończy się dla większości z nas sezon motocyklowy i przyjdzie okres uspokojenia, gdy po trudach sezonu będziemy w stanie na spokojnie zająć się swoim motocyklem. Koniec sezonu to zarazem początek wyprzedaży, akcji promocyjnych i czyszczenia stanów magazynowych przed zbliżającym się kolejnym sezonem. Wielu z was rozejrzy się zapewne za nowymi gumami do swojego konia. Pytanie jak zagregować, gdy sprzedawca zaproponuje nam np. 3 letnią oponę? Lać od razu w pysk? Dzwonić po Policję? A może po prostu dobrze się targować i jeździć?
„Świadomość DOTu"
Kiedy pracowałem w jednym z największych koncernów oponiarskich na świecie niejednokrotnie spotkać się mogłem z utyskiwaniami działu sprzedaży na zwroty 2-3 letnich opon, które oburzeni klienci zwracali z wyrzutem argumentując, że ktoś chce ich oszukać wciskając przechodzony towar. Jak się okazuje ogrom pracy wkładany przez firmy oponiarskie w rozbudzanie świadomości ich użytkowników w naszym, polskim przypadku, zadziałał wyjątkowo wybiórczo.
Używając opon należy zwrócić uwagę na wiele kwestii. Odpowiedni typ ogumienia, właściwy rozmiar, odpowiednie indeksy prędkości i nośności, pilnowanie odpowiedniego ciśnienia, kontrola zbieżności kół to najważniejsze aspekty, które każdy kierowca powinien mieć przyswojone jeśli chodzi o bezpieczeństwo na drodze. Niestety najczęściej wszyscy skupiamy się na tym najmniej istotnym - DOTcie. Możemy mieć zbyt szerokie gumy o zbyt niskim profilu, w nich przypadkowe ciśnienie, możemy zupełnie nie wiedzieć co się dzieje z naszymi oponami. Wszyscy natomiast chcemy mieć jak najmłodszy DOT.
Kąśliwe uwagi sprzedawców opon pod adresem działów marketingu sprowadzają się do tego, iż w polskich kierowcach udało się rozbudzić jedynie „świadomość DOTu", podczas gdy wszystkie inne, de facto najważniejsze kwestie związane z jakością pracy opon Polacy ciągle traktują per noga.
Co to jest ten DOT?
DOT to skrót od Department of Transportation. Ta amerykańska instytucja rządowa zajmuje się homologowaniem wyrobów dopuszczanych do użytku na północnoamerykańskich drogach. Praktycznie każda opona produkowana dziś na świecie posiada numer DOT pozwalający na jej sprzedaż w USA, nawet jeśli mówimy o oponach kierowanych z założenia na rynki inne, niż amerykański. W numerze tym w którym ukryta jest informacja na temat producenta, miejsca produkcji opony, a także tego co dla nas dziś najistotniejsze - daty jej produkcji. Jak to odczytać? Ostanie 3 lub 4 cyfry oznaczają tydzień i rok produkcji danej opony. Przy numerze:
DOT FU TA H76 X 3503 wiemy, że opona została wyprodukowana w 35 tygodniu 2003 roku.
Stary DOT = zły DOT?
Powszechnie uważa się, że im opona starsza, tym jej parametry są gorsze, nawet jeśli mówimy o oponach nieużywanych. To daleko idące uproszczenie nie znajduje zastosowania w przypadku opon przechowywanych w specjalistycznych magazynach. Opony które tam się znajdują są odcięte od światła słonecznego, temperatura utrzymywana jest na ściśle określonym poziomie, opony są składowane i przekładane w odpowiedni sposób tak, aby nie nabawiły się odkształceń.
Oczywiście nie należy mylić warunków w specjalistycznych magazynach z warunkami na jakie wystawione są opony w czasie codziennej eksploatacji. Po 5 latach garażowania motocykla pod chmurką nie powinniśmy być zaskoczeni jeśli na powierzchni bieżnika pojawią się pierwsze pęknięcia.
Fakty kontra mity
No dobra, to jak to jest z tą utratą 30% wartości po roku od chwili produkcji? Czy po 5 latach opona traci 150% swoich parametrów? Aby odpowiedzieć na te pytania odwołujemy się do wyników testów jakie dręczony pytaniami klientów wykonał jeden z najbardziej znanych producentów opon motocyklowych, niemiecki Metzeler.
Wyniki znaleźć możecie w tabeli zamieszczonej obok. Ten sam motocykl, ten sam kierowca, te same opony, różniące się jedynie datą produkcji aż o 5 lat! Dla utrudnienia tor polany został wodą, a przy niskiej temperaturze testu (10-11C) sprawdzić można było przy okazji mit o „twardnieniu" starszych opon.
co pan tu ma v runda wmmp poznan puchar gsxr pola startowe mg 0048
Michelin Metzeler Bridgestone Pirelli Motorcycle Tyres
opony brno ii runda wmmp i mg 0019
hubert zmienia kolo wmmp i runda 2009 poznan piatek f mg 0010
Pirelli BSB tyre
DOT Opony motocyklowej wykres
Wyniki? Czasy przejazdu praktycznie identyczne z różnicami mieszczącymi się w granicy 1,8 sekundy. Tu warto zauważyć, iż błąd czynnika ludzkiego niezależnie od wyboru opony szacowany był na 3 sekundy. Na podstawie tych wyników można śmiało stwierdzić, iż brak jest przesłanek do traktowania opony z np. 3-letnim DOTem jako produkt wybrakowany. Tu podkreślę, iż kupienie opony 5-letniej w naszym kraju z oficjalnych sieciach dealerskich jest praktycznie niemożliwe. Najstarsze ogumienie, jakie można u nas dostać ma najczęściej około 3 lat.
Wnioski
Gdy ruszymy do sklepów szukając okazyjnych produktów opony z wcześniejszych lat produkcji powinniśmy traktować bardziej jako okazję, niż jako potencjalną minę. Najczęściej chcąc się ich pozbyć sprzedawcy mocno obniżają ceny, natomiast właściwości prawidłowo przechowywanych opon pozostają takie same, jak tych młodszych. Korzystajmy zatem z okazji i starsze DOTy wykorzystujmy jako argument do targowania się, natomiast z opon tych radzę korzystać bez obaw i fobii, że zafundowaliśmy sobie tykającą bombę zegarową.