Metody Specjalne Fizjoterapi Neurodynamika

METODY SPECJALNEW FIZJOTERAPII

NEURO DYNAMIKA (testy napięciowe i neuromobilizacje)

Dysfunkcje narządu ruchu mogą wynikać z zaburzenia 3 podsystemów:

Biernego - kości, stawy

Czynnego - mięśnie

Sterującego - układ nerwowy

Aby stwierdzić skąd biorą się dolegliwości pacjenta najpierw należy go zbadać. 80% fizjoterapeutów nie bada swoich pacjentów Lekarz stawia diagnozę kliniczną natomiast fizjoterapeuta funkcjonalną (biomechaniczną)

Badanie podmiotowe (wywiad)

Wywiad jest integralnym i podstawowym elementem badania neurologicznego.

Dane personalne, wiek, zawód (czynniki szkodliwe)

* Dolegliwości główne. W chorobach układu nerwowego

występują najczęściej: bóle głowy, bóle i parestezje kończyn, zawroty głowy, zaburzenia świadomości (utrata przytomności), drgawki, zaburzenia widzenia (widzenie podwójne), niedowłady kończyn, zaburzenia chodu, zaburzenia w oddawaniu moczu i stolca, zaburzenia snu.

W przypadku wielu chorób rozpoznanie opie wywiadzie (padaczka, migrena)

Badanie przedmiotowe

Obserwacja chorego przy wejściu do gabinetu, w trakcie wywiadu (spowolnienie ruchowe, niedowłady, ruchy mimowolne itp.).

Budowa, odżywienie, stan skóry, narządy wewnętrzne.

Tętno, ciśnienie tętnicze, temperatura ciała.

Badanie głowy (kształt, blizny, ubytki kostne, bolesność), wygląd twarzy, mimika.

Objawy oponowe - sztywność karku (pochylenie głowy), karkowy Brudzińskiego (odruchowe zgięcie kolan przy pochyleniu głowy - zapalenie opon, krwotok podpajęczy.

Badanie przedmiotowe - nerwy czaszkowe węchowy

Nerw wzrokowy - ostrość wzroku, pole widzenia

Nerw okoruchowy, bloczkowy i odwodzący - szerokość szpar powiekowych, opadanie powiek, zez, wytrzeszcz lub zapadnięcie gałki ocznej, ruchy gałek ocznych, oczopląs, szerokość źrenic (anisocoria), reakcja na światło.

Nerw trójdzielny - czucie na twarzy, bolesność gałązek ttp.

Nerw twarzowy

Nerw przedsionkowo-ślimakowy - słuch

Nerw językowo-gardłowy i błędny - mowa (dyzartria), połykanie, odruch wymiotny

Nerw dodatkowy - czynność mięśni m-o-s i czworobocznych

Nerw podjęzykowy-ruchy języka

Badanie przedmiotowe - układ ruchu

Oglądanie kończyn - nieprawidłowe ułożenie, ruchy mimowolne drżenia, zaniki mięśniowe.

Ruch bierny i napięcie mięśni

Ruch czynny i siła

Zborność ruchów (ataksja) móżdżek i sznury tylne - Próba palec-nos, palec-palec, diadochokineza, pięta-kolano, próba Romberga.

Badanie odruchów ścięgnistych - obecność, symetria, zniesienie, wzmożenie

Badanie odruchów patologicznych - Babińskiego, Rossolimo

Badanie przedmiotowe - badanie chodu

Chód paretyczny - niedowład wiotki

Chód brodzący - nerw strzałkowy

Chód kurczowy - spastyczność

Chód koszący - hemipareza

Chód drobnymi kroczkami - parkinson

Chód ataktyczny - ataksja tylnosznurowa

Chód móżdżkowy

Chód kaczkowaty - dystrofia

Apraksaja chodu - uszkodzenie płata czołowego

Chód utykający - rwa kulszowa

Badanie przedmiotowe - czucie

Czucie powierzchniowe - dotyk, ból, temperatura, czucie dyskryminacyjne, dermoleksaja.

Czucie głębokie (czucie ułożenia, czucie ruchu, czucie nacisku) i czucie wibracji

Bolesność uciskowa pni nerwowych

Objawy rozciągowe - Lasegue itp..

Badanie receptorów (od części dystalnych do proksymalnych, nie za duzo na raz nie za blisko siebie)

powierzchowne lekki dotyk

Kawałek waty lub koniuszek palca. Nie przeciągać waty po skórze, nie łaskotać pacjenta. Skóry dotyka się w nieregularnych odstępach czasu. Dłuższe (10*15 sek.) przerwy.

Ból: Szpilka, igła. Każdy bodziec powinien mieć ta samą siłę - specjalny chwyt. Naprzemienne ukłucie tępym lub ostrym końcem. Jak znajdzie się problem to należy przesuwać się w kierunku prawidłowych odczuć dla ustalenia granic zaburzeń.

Badanie receptorów (bodźce korowe [połączone] )

Czucie wibracji

Widełki stroikowe o częstotliwości 128 Hz przykłada się do punktów kostnych. Badający przykłada stroik najpierw do części dystalnych a potem coraz to bliżej (jeśli nie ma zaburzeń czucia na obwodzie to nie bada się dalej). Badany ma

odczuwać nie dotyk, ale wibracje.

Rozróżnianie podwójnego dotyku

Cyrkiel o zmiennej szerokości. Naprzemienne dotykanie 2 lub 1 końcem cyrkla. Stopniowo zmniejsza się odległość pomiędzy ramionami cyrkla.

Normy: wskaziciel < 5 mm., palec mały } mm., paluch ■ mm., udo #40 mm, plecy <S2 mm

Barognozja

specjalne przedmioty o takim samym rozmiarze, ale różne wadze

Stetognozja

rozpoznawanie różnych przedmiotów codziennego użytku poprzez dotyk

Gratestezja

rozpoznawanie liter lub znaków rysowanych na skórze

Badanie odruchów głębokich (ścięgnistych)

Powstają w wyniku pobudzenia włókna doprowadzającego gamma przez rozciągnięcie mięśnia. Powoduje to pobudzenie pojedynczej synapsy nerwu ruchowego i wywołuje skurcz mięśnia.

Wzmożenie odruchów głębokich - uszkodzenie ośrodkowego neuronu ruchowego

Osłabienie odruchów głębokich uszkodzenie obwodowego neuronu ruchowego i choroby mięśni

Skala: 0 – brak 1 – osłabiony 2 – prawidłowy 3 – wzmożony 4 - kloniczny, bardzo wzmożony

Odruchy powierzchowne

Dolny (poziom Th 11- Th12)

BADANIE PRZEDMIOTOWE:

Badanie mowy - nazywanie przedmiotów, rozumienie mowy, liczenie, czytanie, pisanie

Badanie praksji - elementarne (zaciskanie pięści), ekspresyjne (przeczenie), markowanie czynności (gra na pianinie), złożone czynności ruchowe (ubieranie)

Badanie stanu psychicznego - orientacja co do miejsca, daty, wieku, lokalizacji, adresu itp..

Całość badania neurologicznego pozwala ocenić czy objawy pochodzą z ośrodkowego czy obwodowego układu nerwowego.


Neurogenne zaburzenia czynności narządu ruch

Zaburzenia w układzie nerwowym i związane z tym objawy nie zawsze muszą I wynikać z zaburzeń strukturalnych układu nerwowego ale mogą być następstwem zaburzeń mechaniki układu nerwowego

NEURODYNAMIKA KLINICZNA

Jest to kliniczne zastosowanie mechaniki i fizjologii układu nerwowego pozostających we wzajemnej relacji oraz połączonych z działaniem układu mięśniowo-szkieletowego

Wiedza praktyczna odnosząca mechanikę układu nerwowego do jego funkcji. Ustala w jakiej pozostają one ze sobą relacji i jak są zintegrowane w narządzie ruchu

NEURODYNAMIKA -> MECHANIKA ->FIZJOLOGIA

Układ nerwowy cechuje ciągłość:

-mechaniczna

-elektryczna

-chemiczna

Z punktu widzenia neurodynamiki układ nerwowy składa się z trzech elementów:

Powierzchni granicznej-Tkanki otaczające układ nerwowy (teleskop)

Struktur układu nerwowego- Mózgowie, rdzeń, korzenie nerwowe i nerwy obwodowe

oraz tkanka łączna

Tkanek unerwionych- Tkanki zaopatrywane przez układ nerwowy

Układ nerwowy cechuje umiejętność ruchu dzięki

*Odporności na napinanie

*Zdolności do ruchu ślizgowego

*Wytrzymałości na kompresję

Odporność na napinanie

n. kulszowy potrafi wytrzymać napięcie do 50 kg. onerwie - tkanka łączna o dużej elastyczności i wytrzymałości na wydłużanie Dzięki niej nerwy mogą ulec wydłużeniu o 18-22%

krew tętnicza przestaje płynąć, przy wydłużeniu nerwu o więcej niż 8-15% krew żylna przestaje płynąć przy wydłużeniu o około 8% Nawet niewielkie, ale dłuższe wydłużanie może spowodować zmiany strukturalne.

Zdolność do ruchu ślizgowego

Ślizg umożliwia krezka cienka wielowarstwowa błona zbudowana z luźnej tkanki łącznej (funkcja podobna jak błona maziowa otaczająca ścięgna)

Ruch ślizgu między włóknami nerwowymi zapewnia też nanerwie - zbudowane z miękkiej i luźnej tkanki łącznej.( Ślizg wzdłużny ,ślizg poprzeczny, doogonowy i dogłowowy)

Wytrzymałość na kompresję

Zwiększenie nacisku głównie ze strony struktur granicznych Nanerwie stanowi zewnętrzna osłonę nerwu i chroni aksony przed nadmiernym uciskiem (cechy gąbki - mniejsza gęstość niż onerwie) Uszkodzenia nerwu powyżej nacisku 30-50 mmHg Mechanizm zamknięcia i otwarcia

Mechanizm zamknięcia ~ zmniejszenie odległości pomiędzy układem nerwowym a kompleksem ruchowym powoduje większe ciśnienie Objaw Phalena i test Spurlinga

Mechanizm otwarcia - zwiększenie przestrzeni wokół układu nerwowego powoduje zmniejszenie ciśnienia Trakcja przeciwbólowa, trakcja trójpłaszczyznowa

Mechanizm uraz lub mikrourazy trakcyjny lub uciskowy czynniki wewnętrzne lub zewnętrzne

obrzęk

nieprawidłowa pozycja, np| czasie i pracy

krwiak

pracy,

deformacje tkanki kostnej,

nienaturalne, nieświadome

przeciążenie struktur okołostawowych,

ustawienie ciała podczas snu,


ucisk tkanek powierzchownych

zmiany nowotworowe,


włóknienie tkanki łącznej,


ograniczenie ruchomości


Mechanizmy: uraz lub mikrourazy trakcyjny lub uciskowy czynniki wewnętrzne lub zewnętrzne

obrzęk

nieprawidłowa pozycja, np. w czasie

krwiak

pracy,

deformacje tkanki kostnej ,

przeciążenie struktur okołostawowych,

nienaturalne, nieświadome ustawienie ciała podczas snu,

ucisk tkanek powierzchownych

zmiany nowotworowe,


włóknienie tkanki łącznej,


ograniczenie ruchomości


Podział wg Seddona: Neuropraxia, axonotmesis, neuroatmesis

*Neuropraksia (zablokowanie przewodnictwa)

uszkodzenie osłonki mielinowej, niedowład i niewielki zanik mięśni, zaburzenia czucia, dobry powrót funkcji powrót funkcji (kilka dni-tygodni)

*Axonatmesis(przerwanie aksonu z zachowaniem osłonki Schwanna)

zachowanie ciągłości pnia, przerwane włókien nerwowych, porażenie mięśni, zaniki czucia, zaburzenia autonomiczne pełny lub bardzo duży powrót funkcji (do 6 miesięcy)

*Neuroatmesis (przerwanie ciągłości nerwu)

i zniszczenie tkanki nerwowej, porażenie mięśni i ich zanik (od około 2 tyg całkowite zniesienia czucia, wyłączenie funkcji układu autonomicznego Zabiegi operacyjne (powrót funkcji różnych)

Jednak znacznie częściej problem ma charakter zaburzenia czynności mechanicznej lub patofizjologicznej. Raczej problem z czynnością ruchową niż patologią. Problem ma zwykle charakter przejściowy i dynamiczny

I Zaburzenia czynnościowe powierzchni granicznej. Gdy siły oddziałujące na układ nerwowy ze strony struktur granicznych są zbyt duże lub nieodpowiednie.

I1Zaciskanie – ucisk (najczęściej) Kompresja struktur nerwowych przez struktury pozostające w ruchu (stawy, mięśnie i inne tkanki).

I1 A Niewystarczający ucisk gdy tkanki pozostające w ruchu nie osiągają maksymalnego zakresu ruchomości Może to utrudniać odżywienie i zapobieganie sztywności i nadwrażliwości na ucisk

Zwykle niewystarczające zamykanie to odpowiedź obronna na patologię układu nerwowego

(przepuklina krążka międzykręgowego, osteofitoza)

I1B Nadmierny ucisk gdy elementy ruchowe wykazują nadmierną niepożądaną ruchomość w kierunku powodującym ucisk Hipermobilność stawu lub przeciążenie mięśnia

I2 Zaburzenie czynności otwierania. Nieprawidłowości otwierania struktur układu nerwowego

I2 A Otwieranie niedostateczne niewystarczające zmniejszenie ucisku. Np. C5-C6 ma za mało ruchu w jedną stronę (problemem nie jest zamknięcie tylko brak otwarcia)

I2 B Otwieranie nadmierne ruchomość większa niż prawidłowa lub niepożądana w danym momencie

Głównie: hipermobilność niestabilność - zwiększenie strefy neutralnej - przeciążenie układu nerwowego powodujące za duże otwarcie lub zamknięcie przyczyną może też być zła kontrola ruchu.

I3 Zaburzenia anatomopatologiczne Zaburzenia kształtu lub wielkości powierzchni granicznej

Problemy mają raczej charakter nieprzemijający (przepukliny, osteofity, ciałka obce, obrzęk - to powoduje wymuszoną pozycję otwarcia) fizjoterapia w likwidowaniu przyczyn jest raczej nieskuteczna, ale można zmniejszyć objawy (otwarcie i zmniejszenie nacisku)

I4 Zaburzenia czynnościowe o charakterze patofizjologicznym gdy zmiany patofizjologiczne w strefie granicznej powodują zaburzenia mechaniczne w obrębie struktur nerwowych stan zapalny struktur m-szk. wywołuje obrzęk powodujący ucisk na układ nerwowy też ostry okres dyskopatii

(sam krążek nie powoduje ucisku nerwu, ale stan zapalny drażni układ nerwowy)

II Zaburzenia czynnościowe nerwów

II1 zaburzenia ślizgu pni nerwowych gdy ruchomość struktur nerwowych jest istotnie mniejsza porównaniu do normy lub gdy ślizg powoduje objawy bólowe np. cieśń nadgarstka gorszy ślizg poprzeczny (zabieg operacyjny czasem poprawia stan kliniczny, a czasem nie).

112 Zaburzenia napięcia mechanicznego tkanek nerwowych nadmierne napięcie tkanek lub nadmierna wrażliwość tkanek na napięcie gorszy ślizg (zbliznowacenie w obrębie pnia) - ból przy określonym ruchu

II3 Zespół nadmiernej ruchomości niestabilność (zbyt duże przemieszczenie struktur nerwowych w stosunku do normy)np, przeskakiwanie nerwu łokciowego w trakcie ruchu łokcia to może spowodować stan zapalny

II4 Zaburzenia anatomopatologiczne problem leży w patologii układu nerwowego jak klasyfikacja Seddona i Sunderlanda czy też stany dysraficzne rdzenia kręgowego.

II5 Zaburzenia patofizjologiczne nieprawidłowości w obrębie fizjologii układu nerwowego

II 5 A Przepływ krwi w nerwie i efekt opaski uciskowej ciśnienie rzędu 30-50 mmHg zwiększa nacisk na układ nerwowy, powoduje to zastoje żylne, które zwiększają ciśnienie na tkankę nerwową i powiększają obrzęk. Napływ krwi tętniczej jest utrzymany wiec obrzęk ulega zwiększeniu, co powoduje jeszcze gorszy odpływ (mechanizm opaski uciskowej) ważny jest czas utrzymania ciśnienia i jego wysokość

II 5B Podrażnienie mechaniczne podrażnienie mechaniczne -I aktywacja nocyceptorów uwolnienie neuropeptydów z naczyń zaopatrujących nerw odpowiedź zapalna tkanki nerwowej oraz bolesność wyniku mechanicznego podrażnienia Zmiany przepływu krwi w nerwie i podrażnienia są ze sobą powiązane i mogą występować łącznie

II5 С choroby metaboliczne cukrzyca, choroba alkoholowa, zaburzenia hormonalne

III Zaburzenia czynności tkanek unerwionych Choroba układu nerwowego może powodować dysfunkcje tkanek unerwionych Tkanki unerwione można potraktować jako wziernik do lepszego zrozumienia patologii układu nerwowego

III 1 Zaburzenia kontroli czynności ruchowych Należy sprawdzić czy układ mięśniowy powoduje problemy jako struktura graniczna czy jako tkanka unerwiona

III1 A Ochronna nadczynność mięśniowa m. czworoboczny może być za bardzo napięty, bo chroni pośrodkowy przed nadmierną depresją łopatki

III1 B Zaburzenie równowagi mięśniowej zespół górnego skrzyżowania W takim przypadku zwykle pow. graniczna przeciąża układ nerwowy, gdyż łopatka jest w przedniej depresji i może naciskać na splot ramienny

III1 C punkty spustowe nadreaktywność mięśni np. stan po radikulopatii S1 ból odczuwany już tylko w tylnej części uda - nie jako peryferalizacja tylko efekt zmian

III1 D mniejsza aktywność mięśniowa zbyt słaby m. czworoboczny może powodować przeciążenie splotu barkowego też porażenia mięśniowe

III 2 Zaburzenia czynnościowe na tle zapalnym

III 3 Zapalenia neurogenne

a) nasilone - stan zapalny tkanki unerwionej ulega wzmożeniu w efekcie zwiększonej impulsacji eferentnej

b) nienasilone - stan zapalny struktury granicznej ulega zmniejszeniu w wyniku zmniejszonej impulsacji z układu nerwowego (jest stan zapalny, ale bez zaczerwienienia i z gorszym gojeniem)

Testy napięciowe (diagnostyka)

Wykonywanie określonych ruchów celem wywołania specyficznych procesów mechanicznych w układzie nerwowym Bardzo ważna jest kolejność neurodynamiczna

-Należy zastosować jak najmniejszą siłę wystarczającą dla uzyskania informacji i skutecznej terapii

-Testy powinny być wykonywane w wolnym tempie

-Testy napięciowe nie powinny trwać dłużej niż kilka sekund

Ślizg - ruch struktur nerwowych w stosunku do tkanek sąsiednich

Działanie przeciwbólowe

Napięcie - zwiększenie stopnia napięcia struktur nerwowych Poprawa elastyczności i funkcji

Napięcie to nie jest rozciąganie Rozciąganie - szybkie, długotrwałe

Sekwencja neurodynamiczna (przestrzeganie odpowiedniej kolejności ruchów)

-Obszary o mniejszej i większej ruchomości

-Inna odpowiedź na testy dynamiczne przy innej kolejności napięcia

-Ważna jest kolejność ruchów

-Istnieje duża szansa wywołania odpowiedzi w okolicy od której rozpoczęto test lub w okolicy poddanej największego zakresowi ruchu

-Kierunek ślizgu definiuje sekwencja napięcia

-Zasady te są uniwersalne

Test neurodynamiczny

Kolejność ruchów ciała prowadząca do wystąpienia w układzie nerwowym pewnych zdarzeń mechanicznych i fizjologicznych

Ruchy uwrażliwiające - dodatkowe zwiększenie siły oddziaływania na układ nerwowy (np. skłon boczny)

Ruchy różnicujące - obciążenie układu nerwowego a nie struktur mięśniowo-szkieletowych

Pozwalają ustalić czy występuje mechanizm neurodynamiczny

Sam test jest osobniczo zmienny należy go porównać z drugą stroną

Najważniejsza jest interpretacja testu

Odpowiedź neurodynamiczna może być prawidłowa lub nieprawidłowa

Prawidłowa - jako norma

Nieprawidłowa - nie taka jak u osoby zdrowej (może być jawna i utajona)

jawna - odtworzenie objawów na które uskarża się pacjent

utajona - bez bólu pacjenta - czyli jest coś jeszcze to jest strefa przejściowa między zdrowiem a patologią

Diagnostyka dynamiczna nerwów obwodowych

N. pośrodkowy (typ 1) Pierwszy test dynamiczny problemów kończyny górnef Sprawdzenie wszystkich struktur od szyi do dłoni

Wskazania: objawy w górnym kwadrancie ciała lub dla wykluczenia składników nerwowych

N. pośrodkowy (typ 1) Bez poduszki pod głową Stabilizacja łopatki - bez depresji Odwiedzenie ramienia 90°-110° (bez wyprostu) Rotacja zewnętrzna maks. lub do 90° Supinacja przedramienia i wyprost nadgarstka i palców Wyprost stawu łokciowego

Różnicowanie:

*Przy objawach proksymalnych - zgięcie nadgarstka

*Przy objawach dystalnych - skłon "boczny w stronę przeciwną (tub na poziomie 1 - najpierw boczne ustawienie głowy I stronę przeciwną i przy objawach powrót do pozycji wyjściowej)

Uwaga na ruch zgięcia szyi w stronę badaną (często wyniki fałszywie ujemne)

Błędy podczas testowania

-zbyt duża depresja łopatki albo jej uniesienie

-brak utrzymania odwiedzenia (uwaga przy wyproście st. łokciowego)

-brak kontroli rot. Zewnętrznej pociąganie dłoni w stronę łokciową (co gubi rotację zewnętrzną)

Norma:

-Uczucie ciągnięcia na przedniej części stawu łokciowego

-promieniowanie do 3 pierwszych palców

-czasem napięcie z przodu barku

-zakres ruchomości od 60° do pełnego zakresu wy prostu stawu łokciowego

-nasilenie objawów przy odchyleniu głowy od T

N. pośrodkowy (typ 2) Ochrona barku przed odwiedzeniem po artroplastyce, mastektomii, przy niestabilności, po urazie, przy zapaleniu torebki stawowej, gdy depresja łopatki powiększa objawy na nerwie pośrodkowym

-Obniżenie łopatki Wyprost łokcia

-Rotacja zewnętrzna i lekkie odwiedzenie

-Wyprost palców i nadgarstka

-Odwiedzenie stawu ramiennego (ewentualnie)

Różnicowanie

-Przy objawach proksymalnych – ruch nadgarstka lub palców Przy objawach dystalnych – zmniejszenie depresji

Błędy podczas testowania

-zła kontrola łopatki,

-za mało odwiedzenia,

-za duże objawy (test fałszywie dodatni)

Norma:

Wyprost stawu łokciowego i odwiedzenie 0-55°

Nerw pośrodkowy

Przyczyny patologii:

dodatkowe żebro szyjne, dłuższy wyrostek poprzeczny C7, deformacja górnej części klatki

piersiowej

zespół mięśnia pochyłego przedniego, zespół żebrowo-obojczykowy, zespół mięśnia

piersiowego mniejszego



Nerw łokciowy

(technicznie najtrudniejszy) Testowany po n. pośrodkowym Przy objawach z C8-TM bok szyi, przód karku, pacha, przyśrodkowa część przedramienia, kłębik, palec 4 i 5


Wyszukiwarka

Podobne podstrony:
METODY SPECJALNE FIZJOTERAPII, testy(pytania) awf katowice
Metody specjalne fizjoterapii
Metody specjalne fizjoterapii 97 03
pytania na metody specjalne fizjoterapii, testy(pytania) awf katowice
Metody specjalne fizjoterapii 3, Terapia manualna
Metody specjalne fizjoterapii bystra, fizjo mgr I rok osw, metody specjalne fizjoterapii
wyklady- Targosinski - metody spej.fizj.-1, fizjo mgr I rok osw, metody specjalne fizjoterapii
Metody specjalne fizjoterapii - wykłady, Fizjoterapia
Metody specjalne fizjoterapii - Targosinski, metody specjalne fizjo
Metoda Peto, REHABILITACJA, Metody specjalne fizjoterapii
Metody specjalne fizjoterapii2
Metody specjalne fizjoterapii Bobath Ankieta dla studentów
METODY SPECJALNE FIZJOTERAPII, testy(pytania) awf katowice
SI- streszczenie prezentacji, FIZJOTERAPIA, Metody specjalne
SI - streszczenie prezentacji, FIZJOTERAPIA, Metody specjalne