Ryc. 5.33. Odgięcie - III zwrot główki.

Zwroty I i II określane są też mianem zwrotów wewnętrznych. Główka przez cały czas przesuwania przez kanał rodny jest przygięta. Osiągając dno miednicy przesuwa się łagodnym łukiem ku przodowi. Następuje to na skutek odpychania przez mięśnie dźwigacza odbytu. Przesuwanie się główki ku przodowi możliwe jest aż do momentu oparcia się potylicy, na granicy skóry owłosionej o dolny brzeg spojenia łonowego, stanowiący punkt podparcia (hypomochlion).

Po uzyskaniu oporu następuje III zwrot - odgięcie (ryc. 5.33). Oparta potylica i następujące skurcze macicy doprowadzają do wytoczenia przez odgięcie główki kolejno wierzchołka, czoła, twarzyczki i brody. Następnie druga część duża - barki płodu, wstawia się poprzecznie do wchodu oraz po zejściu do próżni dokonuje zwrotu do wymiaru prostego. Po rotacji barków urodzona już główka dokonuje zwrotu tzw. zewnętrznego.

IV zwrot, czyli obrót twarzyczki w kierunku jednego z ud matki, uwarun­kowany jest rotacją barków.

Okresy porodu

Po rozpoczęciu porodu skurcze macicy stopniowo ulegają nasileniu. Zwiększa się również ich częstotliwość. Mogą się także nasilać dolegliwości bólowe związane z czynnością skurczową. U pierwiastek na skutek naporu części przodującej - główki, dochodzi najpierw do rozwierania się ujścia wewnętrz­nego, następnie wskutek lejkowatego rozszerzenia ujścia do skracania części pochwowej szyjki macicy. U wieloródek już kilka tygodni przed porodem można obserwować przygotowanie szyjki i skracanie kanału oraz rozwarcie w momen­cie początku porodu, wielkości 1-2 cm. Powoduje to podczas porodu równo­czesne rozwieranie zarówno ujścia wewnętrznego, jak i zewnętrznego szyjki macicy w momencie wystąpienia regularnej czynności skurczowej. Maksymalne rozwarcie ujścia określane jest na około 10 cm .

• I okres porodu - rozwierania. Trwa od momentu rozpoczęcia porodu do uzyskania całkowitego rozwarcia ujścia tj. 10 cm .

• II okres porodu - wydalania. Rozpoczyna się po całkowitym rozwarciu ujścia. Skurcze macicy charakteryzują się nasileniem amplitudy, a rodząca

552