Ekspansja
Rzymu na zachód w III-Iw.p.n.e.
Wojny
punickie 264-146
I
wojna punicka 264-241
Przyczyną
wybuchu I wojny punickiej było dążenie Rzymu do objęcia władzy
na Sycylii. Rzymianie mieli przewagę na lądzie, Kartagińczycy zaś
dysponowali lepszym zapleczem finansowym i flotą. Cassus belli dało
wsparcie przez Rzym Mamerytom, którzy walczyli z Syrakuzami, po
pokonaniu Kartagińczyków Syrakzy zostały oblężone i zmuszone do
zawarcia sojuszu z Rzymem, co dawało im doskonałe zaplecze. Rzym
wiedział, że bez floty nie zdziała nic, więc wybudowano 100
penter i 20 trier, brak było jednak dobrej admiralicji, którą
posiadali Kartagiczycy. Rzymianie zdecydowali zatem, by wojna na
morzu była prowadzone poprzez abordaż, co pozwoliło im odnieść w
256 doskonałe zwycięstwo pod Eknomos. Umożliwiło to przeniesienie
wojny do Afryki. Pierwsza wyprawa okazała się niepowodzeniem, przez
co przeniesiono front do Sycylii. Niemożność zdobycia miast
punickich wymusiła na Rzymie budowę okoló 200 penter co pozwoliło
pokonać przeciwnika w bitwie u Wysp Egackich. Rzym uzyskał Sycylię,
3200 talentów trybutu w ciągu 10 lat, a dzięki buntowi najemników
kartagińskich na Sardynii i Korsyce, zdobyli także te wyspy.
Zaniepokojeni ekspansją punitów w Hiszpanii zawarli z nimi traktat,
na mocy którego umowną granicą miała być rzeka
Iberus(Ebro).Podczas gdy Kartagina walczyła w Hiszpanii, Rzymianie
ostatecznie w 223 zdołali podbić Nizinę Nadpaneńską i utworzyli
prowincję Galię Cisalpińską.
II
wojna punicka 218-201
Ten
temat jest realizowany w temacie 41. Po kapitulacji Syrakuz w 197
Rzym uzyskał całkowitą kontrolę nad Sycylią.
III
wojn punicka 149-146
Zniszczenia
Kartaginy rządał Kato(Carthago delenda est), trzy lata oblegano
miasto, opór złamał dopiero Publiusz Kornelius Scypio Emilianus.
Odciął on miasto od dostaw żywności po czym szturmował
zagłodzone maisto. Ostatecznie miasto zostało zdobyte w 146. Miasto
splądrowano, zniszczono, posypano solą, zaorano i poświęcono
bogom podziemii, zaś same terytoria utworzyły nową prowincję-
Afrykę. Kato nie doczekał się spełnienia swoich marzeń. W 133
Scypio zdobył Numancję w Hiszpanii podbijając ją już prawie
całkowicie.
W
roku 118 p.n.e zdobyto Galię Narbońską(Prowancja i Langwedocja)-
pomost między Italią a Hiszpanią. W 58 namiestnictwo obu Galii
objął Cezar, pod pretekstem migracji Helwetów, a następnie wojny
ze Swebami, nałożył pozorne zwierzchnictwo Rzymu nad całą Galią,
a w 56 zrobił rekonesans w Brytanii. W 52 wybuchło potężne
powstanie w Galii pod wodzą Wercygnetoryksa, oblężony ostatecznie
przez Cezara w Alezji skapitulował, a w 51 Galia realnie stała się
prowincją rzymską. Już za Oktawiana w roku 19 cała Hiszpania była
stała się terytorium rzymskim. W latach 12-9 opanowanie Germanii
przez Drezusa, dociera do Łaby i ginie.
Kalendarz
podobjów zachodnich (daty mogą się marginalnie zmieniać, ponieważ
korzystam z innego źródła, podam nazwy współczesnych terytoriów
by można było zokalizować je potencjalnie na mapie)
Sycylia-
241
Korsyka-
238
Sardynia-
238
Galia
Przedalepjska- 225-173
Hiszpania
Tarrakońska,Betyka(Grenada,Gades), Luzytania(Portugalia)- 198-133,
26-19 pónocne tereny, Nawarra i na zachód od niej.
Afryka
(Prokonsularna)- 146: Trypolitania, Tunezja, 105:Libia, 46:
Numidia(dziś pn. Algieria)
Galia
Narbońska- 121
Galia
Lugduńska i Akwitania- 58-52
Galia
Belgijska 58-52
Recja
i Norikum (dziś Szwajcaria, Austria)- 15r.p.n.e.
Germania-
12-9r.p.n.e.
Należy
pamiętać, że Mauretania(Maroko+Góry Atlas) zostały zdobyte
dopiero w 40r.n.e.