Wartości najwyższych dopuszczalnych stężeń substancji chemicznych


Koncepcja dopuszczalnych poziomów dla substancji chemicznych w powietrzu środowiska pracy zakłada, że dla każdej substancji istnieje stężenie, przy którym i poniżej którego u pracownika nie wystąpią żadne szkodliwe zmiany w stanie zdrowia. Najwyższe dopuszczalne stężenie (NDS), najwyższe dopuszczalne stężenie chwilowe (NDSCh) i/lub najwyższe dopuszczalne stężenie pułapowe (NDSP) są to trzy kategorie normatywów higienicznych ustalane w Polsce.

Polska jest jednym z krajów, gdzie istnieje już od kilkunastu lat system ustalania normatywów higienicznych, którego głównym ogniwem jest Międzyresortowa Komisja ds. Najwyższych Dopuszczalnych Stężeń i Natężeń Czynników Szkodliwych dla Zdrowia. W jej skład wchodzą przedstawiciele resortów zdrowia, pracy, przemysłu, ochrony środowiska, instytucji naukowych oraz pracodawców i związków zawodowych.

Komisja utworzyła m.in. Zespół Ekspertów ds. Czynników Chemicznych zajmujący się opracowywaniem dokumentacji dopuszczalnych poziomów narażenia zawodowego dla substancji chemicznych. Wartości najwyższych dopuszczalnych stężeń (NDS, NDSCh, NDSP) określane są dwuetapowo: Zespół Ekspertów ds. Czynników Chemicznych Międzyresortowej Komisji ds. NDS i NDN dokonuje oceny merytorycznej dokumentacji dopuszczalnych poziomów narażenia zawodowego opracowanych przez poszczególnych ekspertów Zespołu oraz ustala propozycje wartości najwyższych dopuszczalnych stężeń wyłącznie w oparciu o kryteria zdrowia, ocenę ryzyka zdrowotnego i najbardziej aktualne dane naukowe. Ocena ryzyka zdrowotnego dla substancji rakotwórczych polega na określeniu prawdopodobieństwa zachorowania lub zgonu z powodu choroby nowotworowej w następstwie narażenia zawodowego na określoną substancję rakotwórczą. Dla czynników rakotwórczych Międzyresortowa Komisja ds. NDS i NDN przyjęła akceptowane poziomy ryzyka zawodowego zawarte w granicach od 10^-3 do 10^-4 tzn., że przedstawiciele pracobiorców, pracodawców oraz przedstawiciele administracji państwa zaakceptowali możliwość przyrostu liczby dodatkowych nowotworów, a mianowicie 1 nowotworu na 1000 osób narażonych lub 1 nowotworu na 10000 osób narażonych na działanie substancji rakotwórczej w określonym stężeniu.